صف‌بندي‌هاي انتخاباتي از نگاه حداد عادل

همان طور كه اشاره كرديد، مدت زيادي است كه حركت اصولگرايان براي حضور در انتخابات مجلس نهم،‌ آغاز شده است. ما تا امروز كه 20 بهمن 1390 است، در مجموع از نتايج به دست آمده، راضي هستيم ولي ارزيابي نهايي را بايد به بعد از انتخابات و نتايج آن، موكول كنيم. نتايج انتخابات، مي‌تواند مبنا و معيار خوبي براي ارزيابي ما باشد. اكنون در ميانه راه هستيم و آنچه تاكنون به دست آورده‌ايم، اين است كه حداقل دو ضلع از سه ضلعي كه در انتخابات مجلس هفتم و هشتم با يكديگر متحد شده بودند، در اين نوبت هم در جبهه متحد اصولگرايان با يكديگر متحد شدند. ضلع سوم كه در انتخابات گذشته به نام رايحه خوش خدمت با اين دو ضلع فعلي،‌ همكاري داشت، در اين انتخابات در كنار ايثارگران و رهپويان و جبهه پيروان خط امام و رهبري، حضور ندارد ولي به جاي آن، جريان ديگري در فضاي سياسي ايران ظهور كرده است كه جبهه پايداري نام دارد. اين جبهه،‌ اگرچه گفتمان رايحه خوش خدمت را با خود همراه دارد، اما لزوما همه چهره‌هاي قبلي رايحه خوش خدمت را با خود همراه ندارد. اين جبهه پايداري، علي‌الاصول، اصولگراست، اما با جبهه متحد اصولگرايان، اختلافاتي هم دارد كه اين اختلافات در اين دوره 4 ساله،‌ در فاصله مجلس هشتم تا نهم به ظهور رسيده و ناشي از حوادثي است كه در اين 4 سال اتفاق افتاده است. يعني اين دوره 4 ساله اخير، زمينه‌اي براي اين تمايز فراهم آورده است كه اگر لازم شد به آن اشاره خواهم كرد. من پاسخ سوال شما را مجمل مي‌دهم و پاسخ تفصيلي را بهتر مي‌دانم كه به بعد از انتخابات موكول كنم.

بله. در انتخابات گذشته، وحدت اصولگرايان با حضور سه ضلع، شكل گرفت، اما در اين دوره با حضور دو ضلع. البته ما در تعابير داخلي خودمان، از حضور نمايندگان آقايان لاريجاني و قاليباف هم به زاويه تعبير مي‌كنيم و مي‌گوييم دو ضلع و دو زاويه در ساز و كار وحدت حضور دارند ولي قبلا سه ضلع در اين ساز و كار حضور داشتند. ما مايل بوديم اين اتفاق نيفتد و تلاش زيادي هم كرديم و سعي داشتيم در فضاي انتخابات كه متاسفانه اقتضاي درگيري و نزاع در آن وجود دارد، كنش‌ها و واكنش‌هاي لفظي را كنترل كنيم، تا حدود زيادي هم موفق شديم و البته بعضي جاها نيز از دست در رفت. لكن اين طور نيست كه اكنون، تمايز جبهه متحد اصولگرايان و جبهه پايداري در حد تقابل باشد. همين الان كه هنوز فهرست‌ها قطعيت صددرصدي پيدا نكرده است، مي‌توانيم حدس بزنيم كه در فهرست 30 نفره تهران، بيش از 10 نفر در 2 فهرست، مشترك باشند و وضع در کل كشور احتمالا از اين هم بهتر است. اين موضوع نشان مي‌دهد كه نبايد اين اختلاف را بيش از اندازه بزرگ كرد و آن را به صورت افراطي، خيلي بزرگ‌تر از آنچه هست نشان داد، اگرچه نبايد هم آن را به كلي ناديده گرفت. چون يك واقعيت است ولي بايد آن را در همان حد كه هست، نشان داد و ارزيابي كرد.

شكي نيست كه حوادث ارديبهشت امسال كه حول موضوع عزل و ابقاي وزير اطلاعات، شكل گرفت در آرايش انتخاباتي اصولگرايان تاثير گذاشت. ولي جبهه پايداري، فلسفه وجودي خودش را بيشتر در داستان فتنه 88 و تا حدودي نيز در پديد آمدن جريان انحرافي جستجو مي‌كند تا به صورت خاص در حوادث ارديبهشت 90. البته ماهيت جريان انحرافي با آنچه در ارديبهشت 90، اتفاق افتاد با يكديگر اتصال و ارتباط دارد و اين دو در يك جعبه جا مي‌گيرند ولي جبهه پايداري، بيش از آنچه فلسفه وجودي خودش را در فاصله گرفتن از جبهه انحرافي بداند، فاصله گرفتن از جريان فتنه مي‌داند. البته من از جانب آنها حرف نمي‌زنم ولي اگر قرار شود من نظر خودم را بگويم بايد عرض كنم كه جبهه پايداري در تبليغات خودش، 65 درصد روي موضوع فتنه و ساكتين فتنه تاكيد مي‌كند و 35 درصد روي تمايز و تفاوت خودش با جريان انحرافي.

هر طرفي از اين دو اظهارنظر كه درست باشد، ربطي به موضوع انتخابات ندارد و تاثيري در انتخابات نمي‌گذارد. يعني الان هم جبهه پايداري و هم جبهه متحد اصولگرايان معتقدند كه آقاي دكتر احمدي‌نژاد، رئيس‌جمهور قانوني كشور است و نبايد دولت و رئيس‌جمهور، تضعيف شوند و خدماتي هم كه دولت انجام مي‌دهد، بايد مورد توجه ب باشد و ناديده گرفته نشود. هر دو جبهه هم معتقدند اگر دولت در جايي اشتباه مي‌كند، بايد رفتار او را نقد كرد. حالا ممكن است در تعيين مصاديق اين رفتارهاي اشتباه، اختلاف‌نظرهايي وجود داشته باشد ولي در كليت، اين طور نيست كه هيچ كدام از اين دو جبهه متحد اصولگرايان و جبهه پايداري در مقابل دولت ايستاده باشند. درجه همدلي آنها با دولت، ممكن است فرق داشته باشد ولي مساله جريان انحرافي و تفاوت آقاي دكتر احمدي‌نژاد با آقاي مشايي، يا انطباق ديدگاه‌هاي اين دو نفر با يكديگر، فعلا در آرايش انتخاباتي اصولگرايان، عامل تعيين‌كننده‌اي نيست. يعني هر دو جريان مدعي‌اند و معتقدند كه هم بايد از فتنه فاصله بگيرند و هم از جريان انحرافي، منتها جريان پايداري، فاصله جبهه متحد اصولگرايان را از فتنه،‌ كافي نمي‌داند و متقابلا جبهه متحد اصولگرايان هم فاصله جبهه پايداري را از جريان انحرافي، كافي نمي‌داند. در واقع، اين تعبير اخير من خلاصه آن اختلافي است كه فعلا ميان اين دو جبهه، وجود دارد.

اصلا اين سوال، سوال مناسبي نيست، براي اين‌كه ميان دوستان ما كه در جبهه متحد اصولگرايان هستند با دوستان جبهه پايداري، اختلاف مبنايي وجود ندارد. يعني اين طور نيست كه اين دو جبهه به دو مرام و مكتب متفاوت‌ تعلق داشته باشند. خيلي از اين دوستاني كه امروز در جبهه پايداري، فعال هستند، كساني هستند كه در انتخابات مجلس ششم و هفتم در فهرست اصولگرايان در كنار ما بودند. اين تفاوتي كه پيدا شده است همان‌طور كه قبلا عرض كردم در بستر حوادث مربوط به فتنه شكل گرفته است. آقايان جبهه پايداري مي‌گويند كه بعضي از افراد در جريان فتنه ساكت بودند يا بموقع‌ اعلام موضع نكردند يا موضعگيري آنها كافي نبود. اين انتقاد سبب شده است كه آنها يك فعاليت متفاوتي را در انتخابات آغاز كنند. اين طرف هم ممكن است شبيه همين حرف‌ها در مورد جبهه پايداري زده شود. يعني مي‌خواهم بگويم اين اختلاف، اختلافي نيست كه شما از بنده بپرسيد از نظر فكري به كدام نزديك‌تر هستيد. به قول منطق‌دانان، اختلاف جبهه پايداري و جبهه متحد اصولگرايان، كبروي نيست، يعني به كبراي قياس برنمي‌گردد بلكه اختلاف، صغروي است و به صغراي قياس برمي‌گردد. يعني اختلاف‌ها در تشخيص مصداق است و مثلا عده‌اي مي‌گويند كه آقاي فلاني در جريان فتنه ساكت بوده است، ديگران مي‌گويند اين به معناي آن نيست كه او موافق فتنه بوده است. اختلاف‌ها در اين حد است.

من نمي‌دانم آيت‌الله مهدوي كني چه فرموده‌اند و اين صحبت شما ناظر به كدام سخن ايشان است. ولي آنقدر مي‌دانم كه رهبري، در انتخابات، اظهارنظري كه به معناي طرفداري از يك جريان سياسي خاص يا يك تشكل خاص باشد نمي‌كنند، طبيعي و منطقي هم هست زيرا انتخابات، عرصه حضور عموم مردم است و رهبري هم طالب مشاركت حداكثري هستند و طبيعي است كه نه خود ايشان از يك تشكل خاص حمايت مي‌كنند و نه ديگران چنين صحبتي را نسبت به ايشان مطرح مي‌كنند. لكن رهبري، معيارها را در انتخاب نمايندگان مطرح مي‌كنند و راه تشخيص را هم به طور كلي به مردم نشان مي‌دهند. در اين دوره هم فرمودند مردم يا خودشان تحقيق كنند يا از افرادي كه قبول دارند سوال كنند. بعد از اين ديگر مردم بايد خودشان تصميم بگيرند. من هم اگر چند ماه قبل نقل كردم كه رهبري، نظرشان اين است كه اصولگرايان با يك فهرست واحد شركت كنند، اين يك حرف صحيح كلي است كه هر جمعيت كه مي‌خواهد پيروز شود بهتر است ‌ دچار تفرقه نشود و اين به معناي اين نيست كه رهبري آمده‌اند در انتخابات در يك صف و در مقابل صف ديگري قرار گرفته‌اند. شان رهبري بالاتر از اين است كه در اين گونه امور در يك جريان قرار بگيرند، البته مردم با شناختي كه از رهبري دارند مي‌توانند تشخيص دهند كه كدام جريان به افكار رهبري نزديك‌تر است ولي اين، ‌كار مردم است و مردم هم نوعا درست تشخيص مي‌دهند.

بعيد به نظر مي‌رسد. نظرسنجي‌ها نيز حكايت از يك رقابت نزديك ميان اصلاح‌طلبان و اصولگرايان در اين انتخابات نمي‌كند.

من نگراني جدي از ميزان مشاركت مردم در انتخابات ندارم. حالا ممكن است در بعضي از شهرها، ميزان مشاركت، درصد مختصري كم و زياد شود ولي فضاي كلي كشور را از حيث مشاركت مردم در انتخابات، مثبت ارزيابي مي‌كنم. در مسافرت‌هايي كه در يك ماه و نيم اخير به 7 استان داشته‌ام و مشاهدات عيني كه از مردم داشته‌ام تصور مي‌كنم كه مشاركت خوبي در انتخابات آتي داشته باشيم. بنده تصور مي‌كنم، عموم كساني كه در راهپيمايي 22 بهمن شركت كردند در انتخابات هم حضور خواهند داشت و حتي بعضي از كساني كه ممكن است در راهپيمايي هم شركت نكرده باشند ممكن است در انتخابات شركت كنند. يك موجبات ديگري هم هست كه شركت مردم در انتخابات را تقويت مي‌كند كه از جمله آنها مي‌توان به افق روشني اشاره كرد كه با بيداري اسلامي در پيش چشم مردم ايران پيدا شده است. مردم ما نسبت به سال‌هاي قبل، احساس توانايي بيشتري مي‌كنند و احساس موفقيت بيشتري دارند و برد انقلاب خودشان را بيشتر احساس مي‌كنند. بيداري اسلامي، هم متاثر از حركت انقلاب اسلامي ايران بوده است و هم به نوبه خودش در انقلاب اثر گذاشته است. اين بيداري اسلامي، شور و حال را در فعالان سياسي تقويت كرده است كه اين شور و حال به توده مردم هم سرايت مي‌كند. بنابراين من نگران مشاركت مردم نيستم، اما تركيب مجلس را پيش‌بيني مي‌كنم كه به معناي كلي كلمه اصولگرا باشد. اين‌كه حالا درصد تعلق نمايندگان به اين جبهه يا آن جبهه چقدر است، اين را نمي‌توانم پيش‌بيني بكنم و اگر هم پيش‌بيني داشته باشم ترجيح مي‌دهم آن را اظهار نكنم و بهتر مي‌دانم يك ماهي صبر كنم.