برخلاف اظهارات وزیر اقتصاد، با افزایش نرخ ارز نیمایی، نرخ ارز در بازار آزاد هم رشد و افزایش خود را تثبیت کرد.
به گزارش جهان نیوز، وطن امروز در گزارشی نوشت: قیمت ارز نیمایی در چند ماه گذشته حدود 8هزار تومان افزایش یافته، به طوری که از 42هزار تومان به حدود 50هزار تومان رسیده است. این رشد در شرایطی اتفاق افتاد که قیمت دلار بازار آزاد در محدوده 60هزار تومان بود اما با ادامه این رشد قیمتها هماکنون نرخ دلار در محدوده 68هزار تومان باقی مانده است. در حالی که ابتدا بهانه میشد افزایش قیمت دلار آزاد تحت تاثیر سیگنال دلالان و تنشهای منطقهای اتفاق افتاده، اما با کاهش این تنشها، قیمت دلار به محدوده قبلی برنگشت که این موضوع نشانه تاثیر افزایش قیمت ارز نیمایی بر نرخ دلار بازار آزاد است.
به طور قطع اثرگذاری این مسئله در بلندمدت قابل ارزیابی است اما در کوتاهمدت گزارشی از سوی بانک مرکزی یا وزارت اقتصاد درباره افزایش عرضه ارز نیمایی داده نشده است. در مقطع کنونی رشد قیمت ارز بازار آزاد در واکنش به تغییرات ارز در سامانه نیما قابل بررسی است اما نکته عجیبی که درباره سیگنال قیمت ارز سامانه نیما وجود دارد این است که وزیر اقتصاد اعلام کرده بود با رشد دلار نیمایی بازار سرمایه نیز به روند صعودی خود برمیگردد اما فعلا معاملات بازار سرمایه در یک وضعیت نوسانگیری قرار دارد. به عبارت دیگر با وجود اینکه در 3 ماه گذشته قیمت ارز سامانه نیما رشد داشته، در حال حاضر ارزش دلار بازار بورس کمتر از ۳ ماه گذشته است.
به همین دلیل این مسئله نتوانسته هدف اعلامشده آقای وزیر را محقق کند، چراکه بازار سرمایه تنها تحت تاثیر افزایش قیمت ارز نیمایی نیست و فاکتورهای دیگری همچون حاشیه سود شرکتها، وضعیت بازار جهانی، نرخ بهره، هزینه تسهیلات و... نیز موثرند.
از طرف دیگر رشد نرخ ارز نیمایی میتواند هزینه تمامشده شرکتهایی که بخشی از مواد اولیه یا تجهیزات خود را از طریق واردات تامین میکنند بالا ببرد. حتی این مسئله باعث میشود حاشیه سود این شرکتها کاهش یابد و در بورس نیز معاملات منفی داشته باشند.
از جنبه عمومی نیز بخشی از کالاهای مصرفی خانوادهها به صورت وارداتی تامین میشود. برای نمونه، کالاهایی مانند نهادههای دامی که تاثیر مستقیمی بر تولید گوشت، لبنیات و... دارند از طریق ارز نیمایی وارد میشوند. به همین دلیل نخستین واکنش بازار به افزایش قیمت ارز نیمایی، رشد قیمت این کالاها خواهد بود. هرچند این واکنش با تأخیر انجام میشود، چراکه ثبت سفارش مواد اولیه تا زمان ورود آنها به بازار چند ماه طول میکشد، به همین دلیل نباید انتظار داشت قیمت کالاها به سرعت رشد کند.
آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد با تایید این موضوع که افزایش قیمت ارز نیمایی منجر به رشد قیمت ارز در بازار آزاد میشود، گفت: هرچند این سیاست در راستای تشویق صادرکنندگان برای افزایش صادرات و تحویل بیشتر ارز به سامانه نیما است، اما از آنجا که بازار آزاد به نسبت رشد قیمت ارز در سامانه نیما فاصله خود را حفظ میکند و با قیمت بالاتری معامله خواهد شد، در نتیجه این مسئله اثر مثبتی برای اقتصاد نخواهد داشت، در حالی که اثر تورمی آن بر قیمت کالاها نمایان خواهد شد.
در حال حاضر برخی تحلیلها حکایت از این دارد که دولت برای اینکه بتواند کسری بودجه را جبران کند به دنبال افزایش قیمت ارز نیمایی است، چرا که در حال حاضر بسیاری از شرکتهای صادرکننده بزرگ دولتی هستند یا سهامدار عمده آنها دولت است. به همین دلیل با رشد قیمت ارز نیمایی دولت میتواند ارز را گرانتر بفروشد. از طرف دیگر هم اکنون دولت ذخیره ارزی دارد که با قیمت پایینتر از صادرکنندگان دریافت کرده است، به همین دلیل با افزایش قیمت ارز در سامانه نیما میتواند ارز را با قیمت بالاتر بفروشد.
یکی از سیاستهای دولت که این مسئله را تایید میکند افزایش قیمت ارز کالاهای اساسی از 28500 تومان به 38500 تومان در لایحه بودجه 1404 است. این موضوع نشان میدهد رویکرد دولت کاهش قیمت از آزاد به سمت سامانه نیما نیست، بلکه برعکس قرار است قیمت ارز سامانه نیما به بازار آزاد نزدیک شود که چنین سیاستگذاری نیز دستنیافتنی است، چرا که با افزایش قیمت سامانه نیما، قیمت بازار آزاد نیز بالاتر میرود.