همکاری مشترک با سازمان فضایی روسیه؛
ماهواره «خیام» از ایستگاه بایکونور پرتاب شد/ دریافت اولین داده‌های تله متری/ چرا «خیام» توسط روسیه پرتاب شد؟/ جزئیات جدید از ماهواره خیام +فیلم و تصاویر
سه شنبه ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ ساعت ۰۹:۱۳
کد مطلب: 808540
ماهواره خیام با همکاری کشور روسیه و توسط ماهواره‌بر سایوز به فضا پرتاب شد.
سازمان فضایی ایران: عملکرد کلیه زیرسامانه های ماهواره خیام در حالت مناسب و صحیح قرار دارند/ این ماهواره هر ٢٤ ساعت ٤ گذر از فراز ایران خواهد داشت که در این گذرها ارسال فرمان و دریافت داده تله متری انجام خواهد شد
نخستین ارتباط با ماهواره خیام حدود ۹۰ دقیقه پس از پرتاب در ایستگاه‌های زمینی این ماهواره در کشور برقرار و داده‌های دریافتی در مرکز کنترل ماموریت ماهواره خیام در پایگاه فضایی ماهدشت تجمیع شد.
بر اساس ارزیابی اولیه کارشناسان، داده‌های دریافتی نشان از صحت عملکرد ماهواره دارد. پس از تحلیل داده‌های تله‌متری ماهواره نیز مشخص شد که تا کنون عملکرد کلیه زیرسامانه‌های این ماهواره مطابق با برنامه‌ریزی پیشبینی شده در حالت عملکرد مناسب و صحیح قرار دارند.
طبق برنامه کاری تعیین شده، ماهواره خیام هر ۲۴ ساعت ۴ گذر از فراز ایران خواهد داشت که در این گذرها ارسال فرمان به ماهواره و دریافت داده تله‌متری ماهواره انجام خواهد شد.
طی روزهای آینده فرآیندهای راه‌اندازی و تست زیرسامانه‌های این ماهواره بر اساس برنامه از پیش تعیین شده صورت خواهد گرفت.
ماهواره خیام از نوع سنجشی و دارای دقت بالای تصویربرداری و با تصاویر با وضوح یک متر است. همچنین این ماهواره قابلیت تصویربرداری از سطح زمین در طیف‌های مختلف تصویری را دارد.
ماهواره خیام، تحت حاکمیت و بهره‌برداری جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، از ایستگاه‌های زمینی در خاک جمهوری اسلامی ایران هدایت و کنترل خواهد شد و اطلاعات و تصاویر ارسالی آن نیز در همین ایستگاه‌ها دریافت خواهد شد.
گفتنی است به دلیل وزن بالای این ماهواره ایرانی، پرتاب آن به آژانس فضایی روسیه واگذار شده است تا بوسیله ماهواره‌بر سایوز به فضا پرتاب و در مدار قرار گیرد.
پرتابگر «سایوز» در میان پرتابگرهای کشورهای مختلف دنیا از بیشترین درصد قابلیت اطمینان برخوردار است و تاکنون بیشترین تعداد ماموریت موفق فضایی در دنیا توسط این پرتابگر صورت گرفته است.
نخستین ارتباط با ماهواره خیام حدود ۹۰ دقیقه پس از پرتاب در ایستگاه‌های زمینی این ماهواره در کشور برقرار و داده‌های دریافتی در مرکز کنترل ماموریت ماهواره خیام در پایگاه فضایی ماهدشت تجمیع شد.
بر اساس ارزیابی اولیه کارشناسان، داده‌های دریافتی نشان از صحت عملکرد ماهواره دارد. پس از تحلیل داده‌های تله‌متری ماهواره نیز مشخص شد که تا کنون عملکرد کلیه زیرسامانه‌های این ماهواره مطابق با برنامه‌ریزی پیشبینی شده در حالت عملکرد مناسب و صحیح قرار دارند.
طبق برنامه کاری تعیین شده، ماهواره خیام هر ۲۴ ساعت ۴ گذر از فراز ایران خواهد داشت که در این گذرها ارسال فرمان به ماهواره و دریافت داده تله‌متری ماهواره انجام خواهد شد.
طی روزهای آینده فرآیندهای راه‌اندازی و تست زیرسامانه‌های این ماهواره بر اساس برنامه از پیش تعیین شده صورت خواهد گرفت.
ماهواره خیام از نوع سنجشی و دارای دقت بالای تصویربرداری و با تصاویر با وضوح یک متر است. همچنین این ماهواره قابلیت تصویربرداری از سطح زمین در طیف‌های مختلف تصویری را دارد.
ماهواره خیام، تحت حاکمیت و بهره‌برداری جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، از ایستگاه‌های زمینی در خاک جمهوری اسلامی ایران هدایت و کنترل خواهد شد و اطلاعات و تصاویر ارسالی آن نیز در همین ایستگاه‌ها دریافت خواهد شد.
گفتنی است به دلیل وزن بالای این ماهواره ایرانی، پرتاب آن به آژانس فضایی روسیه واگذار شده است تا بوسیله ماهواره‌بر سایوز به فضا پرتاب و در مدار قرار گیرد.
پرتابگر «سایوز» در میان پرتابگرهای کشورهای مختلف دنیا از بیشترین درصد قابلیت اطمینان برخوردار است و تاکنون بیشترین تعداد ماموریت موفق فضایی در دنیا توسط این پرتابگر صورت گرفته است.
ارتقا بهره‌وری در حوزه کشاورزی، پایش دقیق منابع آبی کشور، مدیریت مخاطرات طبیعی، پایش تغییرات کاربری، ساخت و سازهای غیر مجاز و مقابله با جنگل خواری، پایش مخاطرات زیست محیطی، پایش معادن و اکتشافات معدنی، پایش مرزهای کشور و بسیاری از کاربردهای دیگر از جمله کاربردهای داده‌های دریافت شده از ماهواره خیام خواهد بود.
اولین داده‌های خیام دریافت شد
وزارت ارتباطات اعلام کرد: لحظاتی قبل اولین داده تله متری ماهواره خیام در ایستگاه‌های زمینی این ماهواره در پایگاه‌های سازمان فضایی ایران دریافت شد.
چرا ماهواره ایرانی خیام توسط روسیه پرتاب شد؟
ماهواره سنجشی ایرانی خیام ساعت 10 و 22 دقیقه از ایستگاه فضایی بایکونور قزاقستان پرتاب شد. این ماهواره با همکاری کشور روسیه و توسط ماهواره‌بر سایوز به فضا پرتاب شد.
یکی از سوالاتی که درباره این ماهواره مطرح است این است که چرا ماهواره ایرانی خیام توسط روسیه پرتاب شد؟
ایران در سال گذشته با پرتاب ماهواره کاملا ایرانی «نور 2» با ماهواره‌بر بومی قاصد، در تزریق ماهواره‌های زیر پنجاه کیلوگرم به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین موفق عمل کرد و سپس در گام بعدی تزریق ماهواره‌های تا ۱۰۰ کیلوگرم به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین تا انتهای سال جاری هدف گذاری شد تا در ادامه کار، به امکان تزریق ماهواره‌های چندصد کیلوگرمی به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین تا پایان دولت سیزدهم برسیم.
بنابراین تجربه موفق ایران در این باره در زمینه ماهواره های زیر پنجاه کیلوگرم به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین بوده است و اکنون ماهواره خیام بیش از ۵۰۰ کیلوگرم وزن دارد.
همچنین بنابر اعلام سازمان فضایی ایرانی به دلیل درصد بسیار بالای موفقیت پرتابگر سایوز، پرتاب ماهواره خیام به کشور روسیه واگذار شده است. لازم به ذکر است با توجه به ضریب اطمینان بالای پرتابگر سایوز در پرتاب و در مدارگذاری ماهواره ها، بسیاری از کشورهای صاحب چرخه کامل فناوری فضایی که خود توانایی پرتاب ماهواره را دارند نیز از پرتابگرهای روسی استفاده می کنند.
همکاری مشترک ایران و روسیه
خیام جدیدترین و پیشرفته ترین عضو خانواده ماهواره های ایرانی می‌رود تا با پرتاب به فضا و قرارگیری در مدار زمین مثل اسلاف خود، امید، سینا، مصباح و نور جاودانه شود.
قرار است قدیمی‌ترین، یکی از بزرگ‌ترین تشکیلات پرتاب فضایی فعال و رکورددار تعداد پرتاب‌های فضایی در جهان یعنی پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان که برای سال‌ها پیش از فروپاشی شوروی محلی برای پرتاب های فضایی مسکو از جمله پرتاب یوری گاگارین نخستین فضانورد جهان بوده حالا میزبان خیام ایرانی شود تا روس ها که هم‌اکنون نیز با اجاره سالیانه ۱۱۵ میلیون دلار به دولت قزاقستان، این پایگاه فضایی را در اختیار دارند، جدیدترین ماهواره ایرانی را در مدار زمین قرار دهند.
چندی پیش، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات کشورمان اعلام کرد که در یک همکاری مشترک با فدراسیون روسیه، ماهواره پیشرفته «خیام»، ۱۸ مرداد از ایستگاه فضایی بایکونور قزاقستان توسط ماهواره‌بر «سایوز» و با هدف ارتقا بهره‌وری کشاورزی، پایش دقیق منابع آبی کشور، مدیریت حوادث طبیعی، پایش ساخت‌وساز‌ها و مقابله با زمین‌خواری، پایش مخاطرات زیست‌محیطی، پایش معادن و اکتشافات معدنی، پایش مرزهای کشور به فضا پرتاب خواهد شد تا با بهره‌گیری از سنجشگر‌های دقیق، امکان بهره‌گیری از داده‌های فضایی دقیق را برای هوشمند‌سازی بخش‌های گوناگون کشور فراهم شود.
آژانس فضایی روسیه (روسکوسموس) نیز اعلام کرده که این پرتابگر «بر اساس درخواست جمهوری اسلامی ایران تجهیزات سنجش از دور [برای ایستگاه زمینی، چون تهران قابلیت هدایت ماهواره‌ای ندارد]را در مدار قرار خواهد داد»
.jpg)
پایگاه فضایی بایکونور روسیه در قزاقستان - محل پرتاب ماهواره خیام
موضوعی که سازمان فضایی کشورمان هم آن را تایید کرده و اعلام کرده با توجه به وزن بیش از "نیم تنی" ماهواره خیام و نیز درصد بسیار بالای موفقیت پرتابگر سایوز، پرتاب ماهواره خیام به کشور روسیه واگذار شده است.
سازمان فضایی ایران در ادامه از دلیل دیگر ایران برای واگذاری پرتاب ماهواره خیام به همتای روسی پرده برداشته و اعلان کرده که «با توجه به ضریب اطمینان بالای پرتابگر سایوز در پرتاب و در مدارگذاری ماهواره ها، بسیاری از کشورهای صاحب چرخه کامل فناوری فضایی که خود توانایی پرتاب ماهواره را دارند نیز از پرتابگرهای روسی استفاده می کنند.»
مثلاً تا چندین سال پیش، آمریکا طی قراردادی با روسیه، برای پرتاب فضاپیمای سرنشین‌دار یا بدون سرنشین خود از امکانات پایگاه فضایی بایکونور استفاده می‌کرد.
به عنوان مثال هواپیمای بدون سرنشین Foton-M توسط یک پرتابگر سایوز-U در مدار قرار گرفت و همچنین بسیاری از مأموریت‌های دیگر ناسا از جمله خوشه -۲، انتگرال، مارس اکسپرس، ادیسایی، دلتا، سروانتس، ونوس‌اکسپرس و گالیله یا ارسال فضانورد روبرتو ویتوری در سال ۲۰۰۵ به ایستگاه فضایی بین‌الملل از طریق این ایستگاه فضایی انجام شده است.
یا در نمونه ای دیگر امارات کشوری که تلاش می‌کند خود را همسطح با کشورهای فضایی قلمداد کند، مرداد دو سال پیش خبر از پرتاب ماهواره‌ای داد که "امید" نام داشت.
در حالی که امارات ادعا می کرد موفق شده یک فضاپیما را به مقصد مدار مریخ ارسال کند، بررسی ها نشان می داد غیر از پول هنگفت، هیچ چیز دیگری از این کشور در این برنامه فضایی دخیل نیست و این ماهواره به ظاهر امارتی، توسط آمریکا ساخته شده و از پایگاهی فضایی در ژاپن پرتاب شده است.
.jpg)
ماهواره بر سایوز درحال انتقال برای پرتاب به فضا
اما در بیانیه روسکوسموس آمده «برنامه‌ریزی شده است تا نهم آگوست موشک حامل سایوز-۲.۱b با مرحله فوقانی، از پایگاه فضایی بایکانور پرتاب شود و طبق سفارش جمهوری اسلامی ایران، یک فضاپیمای سنجش از دور زمین به نام "خیام" را به مدار کره زمین حمل کند.»
طبق این اطلاعات، موشک سایوز یک بار عبوری را نیز به همراه خواهد داشت که شامل ۱۶ فضاپیمای کوچک است که توسط چند دانشگاه برجسته، شرکت‌های تجاری و سازمان‌های غیرانتفاعی ساخته شده‌اند.
اما با وجود اعلام اهداف صلح آمیز از سوی ایران برای پرتاب ماهواره خیام به فضا، بازهم مطابق معمول، رسانه‌های غربی و صهیونیستی به شایعه پراکنی پیرامون هدف ایران و روسیه از انجام این پروژه پرداختند.
در این رابطه وبسایت صهیونیستی "Ynetnews" به نقل از روزنامه آمریکایی واشنگتن پست می‌نویسد «مقامات امنیتی در غرب به واشنگتن پست گفتند که مسکو قصد دارد از این ماهواره ابتدا برای بررسی اتفاقات اوکراین استفاده کند، اما بعداً می‌تواند به جمهوری اسلامی کمک کند تا اهداف نظامی در خاورمیانه از جمله اسرائیل را رصد کند.»
طرح این موضوع درحالیست که سفارت روسیه در واشنگتن گزارش استفاده روسیه از این ماهواره در جنگ اوکراین را تکذیب کرده است.
این وبسایت در ادامه مدعی می‌شود «روسیه موافقت کرده این ماهوراه را با سیستم Canopus-V، شامل یک دوربین با وضوح بسیار بالا و توانایی تصویربرداری رادیویی (SAR) که قادر به نظارت مستمر بر تاسیسات اسرائیل و پالایشگاه‌های نفت و سایر زیرساخت‌های حساس در خلیج فارس است را برای ایران بسازد و ارسال کند.»
.jpg)
رسانه های آمریکایی و صهیونیستی تلاش کردند تا با به دروغ ماهواره ایرانی خیام را ساخت روسیه نشان دهند تا خبر ساخت و پرتاب آن را به حاشیه ببرند
جروزالم پست هم رسانه دیگر صهیونیست از نگرانی سران این رژیم در آستانه پرتاب ماهواره ایرانی می‌گوید و می‌نویسد «مقامات اسرائیلی ناشناس به رسانه KAN گفتند که از خبر پرتاب ماهوراه خیام به همراهی روسیه نگران هستند و این نگرانی مقامات اسرائیل در حالی است که مقامات آمریکایی مشخصا برای رفع معمای این پرتاب کار چندانی انجام ندادند.»
این روزنامه صهیونیستی می‌نویسد «علاوه بر اصل قضیه یعنی پرتاب ماهواره ترس این وجود دارد که تهران ممکن است تصاویر مراکز حساس رژیم صهیونیستی را به دست آورد و آن‌ها را در اختیار فرماندهان حزب الله لبنان و حماس فلسطین قرار دهد «تا دقت و اثربخشی قدرت ویرانگر موشک‌های آن‌ها افزایش یابد.»
البته این شایعه ها و اخبار جهت دار تنها به مسائل فنی و نحوه استفاده ایران از این ماهواره خلاصه نشد و شایعه پراکنان اصل ماهواره را با طرح این مسئله که خیام ساخت ایران نیست و پس از پرتاب هم ایران کنترلی روی آن ندارد زیر سوال بردند.
این دروغ پردازی ها البته واکنش سازمان فضایی ایران را به دنبال داشت که طی آن این سازمان اعلام کرد که ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور و متعلق به جمهوری اسلامی ایران است و تمامی فرامین مربوط به کنترل و بهره برداری از این ماهواره از روز اول و بلافاصله پس از پرتاب توسط کارشناسان ایرانی مستقر در پایگاه‌های فضایی متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در خاک ایران انجام و صادر خواهد شد.
بنا به اعلام این سازمان، مرکز کنترل عملیات ماهواره، ارسال فرامین و ایستگاه های اخذ داده های ماهواره ای ماهواره خیام تنها ایران و تحت مدیریت سازمان فضایی ایران است و مهندسین و محققین ایرانی در آن مستقر هستند.
.jpg)
علی‌رغم جوسازی های رسانه‌ای، ایران اعلام کرده که کنترل این ماهواره از ابتدا به دست مهندسان ایرانی است و هیچ کشوری امکان دسترسی به اطلاعات ماهواره خیام را ندارد
همچنین سازمان فضایی ایران اعلام کرده که ارسال فرامین و دریافت اطلاعات از این ماهواره تماما طبق الگوریتم رمزنگاری شده ای که قبلا توسط محققین سازمان فضایی در آن تعبیه شده است انجام شده و در این فرآیند هیچ کشور دیگری امکان دسترسی به اطلاعات آن را نداشته و برخی شایعات منتشره در خصوص استفاده از تصاویر این ماهواره برای مقاصد نظامی سایر کشورها صحت ندارد.
اما شاید بتوان دلیل این همه عصبانیت همراه با دروغ پردازی را از لابلای خطوط تحلیلگران و روزنامه نگاران غربی فهمید.
در یکی از روشن ترین موارد و اعترافات، روزنامه اماراتی نشنال نیوز به نقل از ریچارد گلدبرگ، تحلیلگر پیشین مسائل ایران در شورای امنیت ملی آمریکا می‌نویسد که ماهواره جدید ایران "خطری آشکار برای آمریکا و متحدان آن در خاورمیانه و خارج از آن" است.
به گفته این تحلیلگر آمریکایی، «در حالی که ایران زرادخانه موشکی خود را - از موشک‌های کوتاه، میان‌برد تا برد بلندتر، در کنار توانایی رو به رشد پهپاد خود در سراسر خاورمیانه - کامل می‌کند - اینکه بتواند این قابلیت‌ها را با قابلیت‌های ماهواره‌ای و نظارتی همگام کند، تهدیدات مرگ‌بار ایرانیان را افزایش می‌دهد."
همزمان با موفقیت های علمی ایران در عرصه‌های گوناگون، برپایه این تحلیل ها اما پهپاد، موشک و ماهواره کلماتی پر تکرار خواهند شد که درکنار هم و در آینده گاهی با چاشنی تعریف و تمجید از ایران و بیشتر موارد برای فریب رسانه‌ای افکار عمومی جهان در ارتباط با برنامه‌های صلح آمیز ایران از سوی غربی ها شنیده خواهند شد.
