درآمد با طعم مرگ در بوشهر!
سه شنبه ۲۳ فروردين ۱۴۰۱ ساعت ۱۰:۳۲
کد مطلب: 796996
به گزارش جهان نيوز به نقل از فارس، معضل پرخطر شوتی‌ها که معلول عدم ساماندهی کالاهای ته لنجی و ملوانی بوده حالا به مطالبه‌ای جدی برای ساکنان استان بوشهر تبدیل شده است.
هر چند طی سال‌های گذشته و در دولت‌های مختلف قول‌های فروانی برای حل این مشکل به بوشهری‌ها داده شده اما هنوز این مشکل به قوت خویش باقی است.
پلان اول: محمد و مادرش
محمد ۲۷ سال سن دارد و تازه از دانشگاه خلیج فارس بوشهر در مقطع کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شده است.
با مادر پیرش در یکی از روستاهای ساحلی بوشهر زندگی می‌کند. دریا پدرش را سال‌ها پیش گرفته بود؛ درست وقتی که برای صید سوار قایق کوچکش شد و به دل خلیج فارس زد تا رزق و روزی‌اش را چون چهل و اندی سال گذشته از دریا طلب کند اما این بار خودش طعمه دریا شد.
محمد لیسانسش را که گرفت برای کار به هر دری زد اما همه جا به در بسته خورد و حالا که فوق لیسانس هم گرفته باز وضعیت همان است، فقط محمد چند سالی سنش بیشتر شده و مادرش هم به همین نسبت پیرتر و ناتوان‌تر. دار و ندار محمد یک ماشین پراید است.
او می‌داند باید با همین ماشین خرج خودش و مادرش را تأمین کند. ازدواج را هم کلاً بی‌خیال شده است.
کافی است با یکی از صاحبان لنج و قایق‌های باری تماس بگیرد. شبانه جنس را تحویل می‌گیرد و همان موقع سفر پرخطرش را شروع می‌کند؛ مقصد هر شهری می‌تواند باشد.
نرخ کرایه بار را با صاحب لنج طی می‌کند و موظف است جنس را صحیح و سالم به مقصد برساند.
بعد از چند بار که شکلات‌ها و قهوه‌های خارجی را به کاشان برد، یک شب که با سرعت غیر مجاز و پلاک مخدوش، نزدیک اصفهان در حال رانندگی بود توسط پلیس توقیف می‌شود، بار را ضبط می‌کنند، ماشین به پارکینگ منتقل می‌شود و محمد هم تحویل قانون داده می‌شود.
بعدها که با وثیقه شوهر خواهرش آزاد می‌شود متوجه می‌شود ارزش باری که ضبط کرده‌اند چندان تفاوتی با قیمت پرایدش ندارد. همان‌جا ماشینش را می‌فروشد و خسارت بار را به صاحبش می‌دهد و دست خالی به پیش مادر برمی‌گردد.
پلان دوم: حسن و سهیلا
حسن وقتی عاشق سهیلا شد، هیچ چیزی جز کارت پایان خدمت نداشت.
روز خواستگاری به پدر سهیلا قول داد دخترش را خوشبخت می‌کند.
وقتی با کمک وام ازدواج، سر زندگی‌شان رفتند باز هم به چشم‌های سهیلا زل زد و قول داد نگذارد آب توی دلش تکان بخورد.
حسن بعد از یک سال کارگری و فروش طلاهای همسرش توانست یک ماشین پژو ۴۰۵ تهیه کند.
حالا دیگر برایش مهم نبود چه کالایی را می‌خواهد جابه‌جا کند.
او به سهیلا قول داده بود خوشبختش کند و باید به قولش عمل می‌کرد بخصوص حالا که منتظر به دنیا آمدن اولین فرزندشان هم بودند.
کار حسن خوب بود و هر باری که به مقصد می‌رساند پول خوبی می‌گرفت و کم‌کم زندگی‌شان داشت روبراه می‌شد.
سهیلا از زنان بندر شنیده بود که اگر زن و بچه همراه بار توی ماشین باشند پلیس کمتر شک می‌کند و ریسک کار پایین‌تر می‌آید.
همان شد که با هر ترفندی بود حسن را راضی کرد که همسفرش باشد.
دو سال بعد در یک سحرگاه سرد دی ماه وقتی حسن و سهیلا نیمه‌های شب بار را از بندر تحویل گرفته و دل به جاده زده بودند به گمان اینکه مورد تعقیب قرار گرفتند، حسن آن‌قدر پا روی پدال گاز گذاشت که ماشین از جاده به بیرون پرت شد و هر دوی‌شان در دم جان دادند در حالی که فرزند دو ساله‌شان خانه‌ی مادر بزرگ چشم به راهشان بود.
مرگ یا بازداشت؛ سرنوشت شوتی‌ها
حمل کالاهای ته لنجی و خارجی که عوارض گمرکی آنها پرداخت نشده برای شهرهایی مثل تهران، اصفهان، شیراز و... که بازار خوبی هم دارند حالا دیگر به یک شغل برای بندر نشینان سواحل خلیج فارس تبدیل شده است.
جوانان بیکار دار و ندارشان را به ماشین تبدیل می‌کنند؛ اکثراً سمند یا ۴۰۵ اما هستند کسانی مثل محمد که با پراید هم کارشان را راه می‌اندازند.
شبانه کالاهای خارجی را در بندرگاه از لنج و قایق‌ها تحویل می‌گیرند و جان بر کف به دل جاده می‌زنند.
با سرعتی باور نکردنی رانندگی می‌کنند، مسیرهای خلوت‌تر اما پر خطرتر را انتخاب می‌کنند و توقف ناپذیر تا مقصد می‌روند.
اگر پلیس ردشان را بزند و تعقیبشان کند، آنگاه فقط دو راه دارند یا فرار از چنگال پلیس به هر قیمت و سرعتی و در نهایت دستگیری یا مرگ! اینجا به «شوتی» مشهور هستند.
شوتی‌ها به یک پدیده در جاده‌ها تبدیل شده‌اند.
سالانه تعداد زیادی از آنها بر اثر تصادف جان می‌دهند یا با رفتارهای پرخطر جان سرنشینان ماشین‌های دیگری را می‌گیرند.
هیچ کدامشان دل خوشی از شغلشان ندارند.
خوب که دقت می‌کنی می‌بینی آنهایی که دیگر به ته خط رسیده‌اند، شوتی می‌شوند.
در واقع این کار انتخاب آخرشان است اما فقر و بیکاری چنان زندگی را برایشان سخت کرده که چاره‌ای جز پرداختن به این شغل پرخطر و پر استرس ندارند.
قصه شوتی‌ها به یک معضل و درد بزرگ در استان بوشهر تبدیل شده و کمتر خانواده‌ای را می‌توان یافت که به نوعی درگیر این پدیده نباشد.
خلا قانونی جهت ساماندهی کالاهای ته لنجی، محیطی پر خطر را برای صاحبان این شغل ایجاد کرده است.
دستور رئیس جمهور
حجت‌الاسلام ابراهیم رئیسی رئیس جمهور هم در سفری که مهر ماه سال گذشته به استان بوشهر داشت دستور فوری برای ساماندهی کالاهای ته لنجی صادر کرد و ضرب الاجلی ده روزه را به استاندار و مسؤولان بوشهری برای فرستادن طرحی جامع و کامل برای حل این مشکل به وزارت کشور تعیین کرد.
کالای ته لنجی به کالایی گفته می‌شود که صاحبان لنج ها و خدمه مناطق ساحل نشین برای ارتزاق و گذران زندگی بدون پرداخت عوارض گمرکی همراه خود به کشور وارد می‌کنند اما نوع، میزان و مقدار آن همواره مورد مناقشه بوده و به همین علت و نبود قانونی جامع و مشخص این کالاها در زمره کالاهای قاچاق قرار گرفته و حمل و فروش آنها جرم محسوب می‌شود.
توقیف ۸ هزار و ۶۰۰ شوتی در سال ۱۴۰۰
طبق گفته سردار سوسنی فرمانده انتظامی استان بوشهر، طی یک سال گذشته خودروهای شوتی منجر به فوت ۳۰ هم استانی شده‌اند که عمده آنها اقدام به مخدوش کردن پلاک، تغییر وضعیت خودرو و رانندگی با سرعت بیش از ۱۵۰ کیلومتر در ساعت می‌کنند.
وی این موضوع را هم عنوان کرده که امسال بیش از هشت هزار و ۶۰۰ خودروی شوتی در استان بوشهر توقیف شده است.
با یک حساب سرانگشتی می‌توان به عمق فاجعه و گستردگی این معضل پرخطر در جاده‌های استان پی برد.
معضلی که اگر سامان نیابد همچنان قربانی می‌گیرد و خانواده‌های زیادی را داغدار می‌کند و از هم می‌پاشد.
حمل کالای ملوانی که در بوشهر آزاد شد
پس از مدت‌ها مناقشه در خصوص تعیین تکلیف کالاهای همراه ملوان، سرانجام اواخر دی‌ماه ۱۴۰۰ احمد محمدی‌زاده استاندار بوشهر درباره توزیع و جابجایی کالای ته‌لنجی گفت: بر اساس مصوبه شورای تامین استان بوشهر جابجایی کالای ته‌لنجی در سطح استان توسط خودروها بلامانع است و این خودروها تحت تعقیب پلیس قرار نمی‌گیرند اما خروج کالا از استان ممنوع است و این کالاها اختصاص به فروشگاه های درون استان دارد.
مصوبه ای که رد شد
اما دو ماه پس از اعلام مصوبه شورای تامین استان بوشهر مبنی بر مجاز بودن حمل کالاهای همراه ملوان در استان بوشهر، جانشین فرمانده کل انتظامی کشور در سفر به بوشهر تاکید کرد: در برخی از استان‌ها از جمله بوشهر با معضل خودروهای شوتی روبرو هستیم که با جدیت برخورد شده و و یک مورد هم برای ما قابل قبول نیست.
بخش عمده‌ای از مردم بنادر استان بوشهر از بازار ته‌لنجی نان می‌خورند زیرا که بخش صنعتی برای ایجاد اشتغال در این مناطق وجود ندارد و این فرصتی بوده تا از گذشته تاکنون بتواند اشتغال بسیار خوبی را بصورت مستقیم و غیرمستقیم در شهرهای مرزی این استان ایجاد کند.
ته لنجی موضوعی است که سالیان سال در حوزه دریانوردی استان بوشهر وجود داشته است اما در چندسال اخیر دستخوش تغییرات بسیار و با مشکلات عدیده‌ای مواجهه شده است و حتی اعتراضات دریانوردان این منطقه را در برداشته است.
حالا با گذشت تقریباً ۶ ماه از این دستور فوری مشکل ساماندهی کالاهای ته لنجی و به دنبال آن معضل شوتی‌ها که چون حلقه‌های زنجیر به هم متصل هستند تا حدودی مرتفع شده اما همچنان باقی است و معیشت خانواده‌های فراوانی به دلیل مناقشه بر سر کالاهای ته لنجی روی هواست و جاده‌های استان بوشهر و کشور همچنان قربانی می‌گیرند و مادران داغدار می‌شوند.
نگاه بندر نشینان همچنان به وزارت کشور است و امیدوارند در سال جدید این معضل حل شود.
هر چند طی سال‌های گذشته و در دولت‌های مختلف قول‌های فروانی برای حل این مشکل به بوشهری‌ها داده شده اما هنوز این مشکل به قوت خویش باقی است.
پلان اول: محمد و مادرش
محمد ۲۷ سال سن دارد و تازه از دانشگاه خلیج فارس بوشهر در مقطع کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شده است.
با مادر پیرش در یکی از روستاهای ساحلی بوشهر زندگی می‌کند. دریا پدرش را سال‌ها پیش گرفته بود؛ درست وقتی که برای صید سوار قایق کوچکش شد و به دل خلیج فارس زد تا رزق و روزی‌اش را چون چهل و اندی سال گذشته از دریا طلب کند اما این بار خودش طعمه دریا شد.
محمد لیسانسش را که گرفت برای کار به هر دری زد اما همه جا به در بسته خورد و حالا که فوق لیسانس هم گرفته باز وضعیت همان است، فقط محمد چند سالی سنش بیشتر شده و مادرش هم به همین نسبت پیرتر و ناتوان‌تر. دار و ندار محمد یک ماشین پراید است.
او می‌داند باید با همین ماشین خرج خودش و مادرش را تأمین کند. ازدواج را هم کلاً بی‌خیال شده است.
کافی است با یکی از صاحبان لنج و قایق‌های باری تماس بگیرد. شبانه جنس را تحویل می‌گیرد و همان موقع سفر پرخطرش را شروع می‌کند؛ مقصد هر شهری می‌تواند باشد.
نرخ کرایه بار را با صاحب لنج طی می‌کند و موظف است جنس را صحیح و سالم به مقصد برساند.
بعد از چند بار که شکلات‌ها و قهوه‌های خارجی را به کاشان برد، یک شب که با سرعت غیر مجاز و پلاک مخدوش، نزدیک اصفهان در حال رانندگی بود توسط پلیس توقیف می‌شود، بار را ضبط می‌کنند، ماشین به پارکینگ منتقل می‌شود و محمد هم تحویل قانون داده می‌شود.
بعدها که با وثیقه شوهر خواهرش آزاد می‌شود متوجه می‌شود ارزش باری که ضبط کرده‌اند چندان تفاوتی با قیمت پرایدش ندارد. همان‌جا ماشینش را می‌فروشد و خسارت بار را به صاحبش می‌دهد و دست خالی به پیش مادر برمی‌گردد.
پلان دوم: حسن و سهیلا
حسن وقتی عاشق سهیلا شد، هیچ چیزی جز کارت پایان خدمت نداشت.
روز خواستگاری به پدر سهیلا قول داد دخترش را خوشبخت می‌کند.
وقتی با کمک وام ازدواج، سر زندگی‌شان رفتند باز هم به چشم‌های سهیلا زل زد و قول داد نگذارد آب توی دلش تکان بخورد.
حسن بعد از یک سال کارگری و فروش طلاهای همسرش توانست یک ماشین پژو ۴۰۵ تهیه کند.
حالا دیگر برایش مهم نبود چه کالایی را می‌خواهد جابه‌جا کند.
او به سهیلا قول داده بود خوشبختش کند و باید به قولش عمل می‌کرد بخصوص حالا که منتظر به دنیا آمدن اولین فرزندشان هم بودند.
کار حسن خوب بود و هر باری که به مقصد می‌رساند پول خوبی می‌گرفت و کم‌کم زندگی‌شان داشت روبراه می‌شد.
سهیلا از زنان بندر شنیده بود که اگر زن و بچه همراه بار توی ماشین باشند پلیس کمتر شک می‌کند و ریسک کار پایین‌تر می‌آید.
همان شد که با هر ترفندی بود حسن را راضی کرد که همسفرش باشد.
دو سال بعد در یک سحرگاه سرد دی ماه وقتی حسن و سهیلا نیمه‌های شب بار را از بندر تحویل گرفته و دل به جاده زده بودند به گمان اینکه مورد تعقیب قرار گرفتند، حسن آن‌قدر پا روی پدال گاز گذاشت که ماشین از جاده به بیرون پرت شد و هر دوی‌شان در دم جان دادند در حالی که فرزند دو ساله‌شان خانه‌ی مادر بزرگ چشم به راهشان بود.
مرگ یا بازداشت؛ سرنوشت شوتی‌ها
حمل کالاهای ته لنجی و خارجی که عوارض گمرکی آنها پرداخت نشده برای شهرهایی مثل تهران، اصفهان، شیراز و... که بازار خوبی هم دارند حالا دیگر به یک شغل برای بندر نشینان سواحل خلیج فارس تبدیل شده است.
جوانان بیکار دار و ندارشان را به ماشین تبدیل می‌کنند؛ اکثراً سمند یا ۴۰۵ اما هستند کسانی مثل محمد که با پراید هم کارشان را راه می‌اندازند.
شبانه کالاهای خارجی را در بندرگاه از لنج و قایق‌ها تحویل می‌گیرند و جان بر کف به دل جاده می‌زنند.
با سرعتی باور نکردنی رانندگی می‌کنند، مسیرهای خلوت‌تر اما پر خطرتر را انتخاب می‌کنند و توقف ناپذیر تا مقصد می‌روند.
اگر پلیس ردشان را بزند و تعقیبشان کند، آنگاه فقط دو راه دارند یا فرار از چنگال پلیس به هر قیمت و سرعتی و در نهایت دستگیری یا مرگ! اینجا به «شوتی» مشهور هستند.
شوتی‌ها به یک پدیده در جاده‌ها تبدیل شده‌اند.
سالانه تعداد زیادی از آنها بر اثر تصادف جان می‌دهند یا با رفتارهای پرخطر جان سرنشینان ماشین‌های دیگری را می‌گیرند.
هیچ کدامشان دل خوشی از شغلشان ندارند.
خوب که دقت می‌کنی می‌بینی آنهایی که دیگر به ته خط رسیده‌اند، شوتی می‌شوند.
در واقع این کار انتخاب آخرشان است اما فقر و بیکاری چنان زندگی را برایشان سخت کرده که چاره‌ای جز پرداختن به این شغل پرخطر و پر استرس ندارند.
قصه شوتی‌ها به یک معضل و درد بزرگ در استان بوشهر تبدیل شده و کمتر خانواده‌ای را می‌توان یافت که به نوعی درگیر این پدیده نباشد.
خلا قانونی جهت ساماندهی کالاهای ته لنجی، محیطی پر خطر را برای صاحبان این شغل ایجاد کرده است.
دستور رئیس جمهور
حجت‌الاسلام ابراهیم رئیسی رئیس جمهور هم در سفری که مهر ماه سال گذشته به استان بوشهر داشت دستور فوری برای ساماندهی کالاهای ته لنجی صادر کرد و ضرب الاجلی ده روزه را به استاندار و مسؤولان بوشهری برای فرستادن طرحی جامع و کامل برای حل این مشکل به وزارت کشور تعیین کرد.
کالای ته لنجی به کالایی گفته می‌شود که صاحبان لنج ها و خدمه مناطق ساحل نشین برای ارتزاق و گذران زندگی بدون پرداخت عوارض گمرکی همراه خود به کشور وارد می‌کنند اما نوع، میزان و مقدار آن همواره مورد مناقشه بوده و به همین علت و نبود قانونی جامع و مشخص این کالاها در زمره کالاهای قاچاق قرار گرفته و حمل و فروش آنها جرم محسوب می‌شود.
توقیف ۸ هزار و ۶۰۰ شوتی در سال ۱۴۰۰
طبق گفته سردار سوسنی فرمانده انتظامی استان بوشهر، طی یک سال گذشته خودروهای شوتی منجر به فوت ۳۰ هم استانی شده‌اند که عمده آنها اقدام به مخدوش کردن پلاک، تغییر وضعیت خودرو و رانندگی با سرعت بیش از ۱۵۰ کیلومتر در ساعت می‌کنند.
وی این موضوع را هم عنوان کرده که امسال بیش از هشت هزار و ۶۰۰ خودروی شوتی در استان بوشهر توقیف شده است.
با یک حساب سرانگشتی می‌توان به عمق فاجعه و گستردگی این معضل پرخطر در جاده‌های استان پی برد.
معضلی که اگر سامان نیابد همچنان قربانی می‌گیرد و خانواده‌های زیادی را داغدار می‌کند و از هم می‌پاشد.
حمل کالای ملوانی که در بوشهر آزاد شد
پس از مدت‌ها مناقشه در خصوص تعیین تکلیف کالاهای همراه ملوان، سرانجام اواخر دی‌ماه ۱۴۰۰ احمد محمدی‌زاده استاندار بوشهر درباره توزیع و جابجایی کالای ته‌لنجی گفت: بر اساس مصوبه شورای تامین استان بوشهر جابجایی کالای ته‌لنجی در سطح استان توسط خودروها بلامانع است و این خودروها تحت تعقیب پلیس قرار نمی‌گیرند اما خروج کالا از استان ممنوع است و این کالاها اختصاص به فروشگاه های درون استان دارد.
مصوبه ای که رد شد
اما دو ماه پس از اعلام مصوبه شورای تامین استان بوشهر مبنی بر مجاز بودن حمل کالاهای همراه ملوان در استان بوشهر، جانشین فرمانده کل انتظامی کشور در سفر به بوشهر تاکید کرد: در برخی از استان‌ها از جمله بوشهر با معضل خودروهای شوتی روبرو هستیم که با جدیت برخورد شده و و یک مورد هم برای ما قابل قبول نیست.
بخش عمده‌ای از مردم بنادر استان بوشهر از بازار ته‌لنجی نان می‌خورند زیرا که بخش صنعتی برای ایجاد اشتغال در این مناطق وجود ندارد و این فرصتی بوده تا از گذشته تاکنون بتواند اشتغال بسیار خوبی را بصورت مستقیم و غیرمستقیم در شهرهای مرزی این استان ایجاد کند.
ته لنجی موضوعی است که سالیان سال در حوزه دریانوردی استان بوشهر وجود داشته است اما در چندسال اخیر دستخوش تغییرات بسیار و با مشکلات عدیده‌ای مواجهه شده است و حتی اعتراضات دریانوردان این منطقه را در برداشته است.
حالا با گذشت تقریباً ۶ ماه از این دستور فوری مشکل ساماندهی کالاهای ته لنجی و به دنبال آن معضل شوتی‌ها که چون حلقه‌های زنجیر به هم متصل هستند تا حدودی مرتفع شده اما همچنان باقی است و معیشت خانواده‌های فراوانی به دلیل مناقشه بر سر کالاهای ته لنجی روی هواست و جاده‌های استان بوشهر و کشور همچنان قربانی می‌گیرند و مادران داغدار می‌شوند.
نگاه بندر نشینان همچنان به وزارت کشور است و امیدوارند در سال جدید این معضل حل شود.
