ضعف فیلمنامه در سریال‌سازی چند فصلی
دوشنبه ۲۲ فروردين ۱۴۰۱ ساعت ۱۳:۰۱
کد مطلب: 796913
شاید بهترین نمونه این دست رویکرد را سریال‌های چند فصلی «ستایش»، «لیسانسه‌ها»، «بچه مهندس»، «پایتخت» و «نون خ» دانست. رویکردی که در ابتدا مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرد و نقطه قوتی در جذب بیننده تلویزیونی و به نوعی افزایش درصد مخاطبان وفادار شد. مواردی نظیر استفاده از بازیگران شناخته شده و عجین شدن ذائقه مخاطب با آنان در چند فصل متوالی، روایت‌های نو و از همه مهم‌تر فیلمنامه‌ای منسجم و قابل گسترش سبب شد تا برای چند سال توجه به مسئله فصل‌بندی و ادامه داشتن سریال‌ها به شدت پیگیری شود. اما همین پیگیری مداوم در سریال‌سازی چند فصلی در گذر زمان بی آنکه به ترمیم و بهبود زیرساخت‌های آن برای جذب و به دنبال آن نگه‌داری مخاطب توجه شود به شکلی افراطی و بدون حساب ادامه یافت.
سریال «ستایش» یکی از نمونه‌های نسبتا موفق در سریال‌های چند فصلی است.
سریالی که در فصل اول خود با داشتن داستانی جدید و فیلمنامه‌ای قوی دروازه‌ی چند فصل‌سازی در سریال را باز کرد و در فصل دوم و سوم مورد توجه مخاطبان قرار گرفت اما در همین سه فصل متوقف شد. عدم کشش فیلمنامه و داستان برای خلق روایت جدید یکی از دلایل این توقف بود و شاید بتوان همین دلیل و توقف را نقطه مثبت این رویکرد دانست. توقفی که هرچند اجباری و شاید انتخابی حداقل تاثیر سایر فصل ها را با ساخت فصلی بی کیفیت از بین نبرد و مخاطب را با یادآوری لحظه‌های خوب از یک سریال برای سال‌ها نه رها بلکه همراه کرد. تجربه‌ای که در سریال «پایتخت» در چند فصل تکرار شد؛ سریالی که تا چهار فصل مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرد و مهمان لحظه‌های بسیاری از ایرانیان در مناسبت‌های مختلف بود اما با طولانی شدن فصل‌ها بی آنکه به مسئله روایت و داستان و داشتن قصه تاکید شود، بدون توجه به ذائقه مخاطب تنها به ساخت فصل‌های جدید پرداخته و درنهایت هم با درصد بالایی از نارضایتی مخاطب دست از ساخت پایتختی دیگر برداشتند. اتفاقی که به مرور خاطرات خوب مخاطبان را با فصول ابتدایی این سریال در ذهن مخاطب کم رنگ و کم رنگ کرد؛ مخاطبی که حاضر بود حتی بیش از چندسال منتظر پایتختی با کیفیت بالا باشد اما هربار به علت عجله فیلمسازان در ساخت فصل جدید با فیلمنامه‌ای ضیف و خروجی بی کیفیت رو به رو شده است. رویکردی که به مرور مخاطب را بی اعتماد و ناراضی کرده و او را از ادامه همراهی و پیگیری سریال ها منصرف می کند.
در ادامه همین روند در شرایطی در سال جاری شاهد شروع دو سریال با فصل های جدید بودیم. سریال «نجلا» که پیش‌تر در فصل اول خود مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرده بود به دلیل عدم کشش روایت و خلق موقعیت و قصه‌ای جدید تا چند قسمت در کشاکش داستانی تکراری و روندی ضعیف پیش رفت تا بی‌آنکه در فصل جدید برای مخاطب قصه‌ای داشته باشد به داستان چند فصلی بودن خود در همین مجال پایان دهد.
سریال «زیرخاکی ۳» دیگر سریال نوروز ۱۴۰۱ به عنوان سومین فصل سریال موفق در چند سال اخیر رسانه ملی تلاش کرد تا همچون دو فصل پیشین خود لحظات سرگرم کننده، دوست داشتنی و هیجان انگیزی را خلق کند. اما نمی‌توان سومین فصل از این سریال را علارغم خلق موقعیت‌های طنز بسیار، بازی خوب بازیگران، در سطح و اندازه دو فصل قبلی دانست. سومین فصل از این سریال نیز به طور قابل توجهی با ضعف ایده مرکزی روبه‌رو بود و در روند داستان خلاقیتی وجود نداشت. اگرچه نقطه قوت این سریال که بازیگران آن هستند به خوبی در فصل سوم هدایت و رهبری شده‌اند و به درستی در نقش های خود به هنرنمایی پرداخته‌اند اما همین ضعف فیلمنامه باعث شده تا بازی‌ها هم همچون فصول قبل به نظر برسد. شاید بتوان نقطه شروع این ضعف در فیلمنامه را ارتباط تنگاتنگ فصل دوم با فصل سوم دانست. فصل جدید این سریال دنباله فصل قبلی است؛ شخصیت ها با همان خرده روایت‌های قدیمی درگیر هستند و کمبود یک داستان جدید کاملا حس می‌شود. بنابراین این فصل را می‌توان فصلی فاقد خلاقیت و تکراری دانست که در اقدامی عجیب به شکلی پایان می‌پذیرد که این سیگنال را به مخاطب می‌دهد که فصل چهارمی هم ممکن است وجود داشته باشد.
با تمام این تفاسیر پرداخت به مسئله سریال‌سازی با رویکرد چند فصلی بودن از جمله دغدغه‌های مهم هر رسانه برای جلب مخاطب بالقوه و تبدیل آن به مخاطب بالفعل است. اقدامی که این روزها توجه به آن در سریال‌سازی بیش از پیش برای رسانه ملی ضرورت یافته و نیاز آن با شروع و پایان هر فصل از سریال‌ها احساس می‌شود. شاید زمان آن رسیده که برای از دست ندادن مخاطبان وفادار فعلی تلویزیون که هنوز امیدوار تماشای آثار با کیفیت هستند تلاش کرد و با نگاهی واقع بینانه مجوز ساخت فصول بعدی سریال‌ها را داد.
ضعف شدید متن، داستان سر هم بندی شده بی کشش با دیالوگ های کاغذی، و حتی ضعف شدید کارگردانی، با بازی های تصنعی ….
قبلا اینطور نبود