به گزارش جهان نيوز، مسعود یونسیان اپیدمیولوژیست در گفتوگو با میزان در پاسخ به این سوال که میزان ابتلا یا مرگ ومیر ناشی از یک بیماری باید به چه اندازهای برسد، تا بتوانیم بگوییم کشور وارد موج جدید بیماری شده است؟، گفت: در این خصوص مرز مشخصی وجود ندارد و اینگونه نیست که بگوییم در صورتی که تعداد موارد مرگومیر چند درصد افزایش پیدا کرد یا تعداد آنها به چه عدد مشخصی رسید، وارد موج جدید شده ایم و اینکه یک بیماری وارد پیک جدیدی شده است یک قضاوت توسط متخصصان این رشته است و آنها تشخیص میدهند، که ما از این مرز رد شده ایم.
وی ادامه داد: برای برخی از بیماریها نظیر بیماریهایی که بومی یک منطقه هستند، حد و مرز آماری در نظر گرفته میشود و برای آنها فاصله اطمینان تعیین میگردد و هر وقت از این فاصله اطمینان رد شدیم، میگوییم بیماری اپیدمیک شده و با طغیان آن مواجه هستیم، اما در خصوص بیماری کرونا که در حال حاضر در پاندمی آن قرار داریم هنگامی که چند روز متوالی تعداد موارد ابتلا افزایش پیدا کند میگوییم آن شهر یا منطقه یا کشور وارد پیک جدید شده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار کرد: در مورد بیماریهایی که قابلیت انتقال فرد به فرد دارند، و به اصطلاح ماهیت پیشرونده دارند، امواج بیماری بیشتر مطرح میشود. اگر بیماری به گونهای باشد که فقط از طریق محیط و برای مثال در صورت خوردن آب آلوده به یک ماده شیمیایی بروز پیدا کند، تنها افرادی که که آب آلوده خورده اند، دچار آن میشوند و بیماری رشد ندارد، چون توسط بیماران به سایر اشخاص منتقل نمیگردد.
وی افزود: در مورد بیماریهایی که از طریق فرد به فرد منتقل میشوند، هر یک نفر چند نفر را بیمار میکند و آن افراد هم هر کدام چند نفر دیگر را مبتلا میکنند و به این ترتیب یک، دو، چهار، هشت، شانزده، سیتعداد موارد به طور لگاریتمی تا جایی بالا میرود که یا همه مبتلا شوند و مصونیت نسبی پیدا کنند و یا با اقدامات کنترلی، جلوی انتشار بیماری به افراد سالم گرفته شود.
دو عاملی که موجب ظهور موج جدید میشوند؟
این اپیدمیولوژیست عنوان کرد: بنابراین، به طور کلی بیماریهایی که الگوی سرایت فرد به فرد را دارند در اثر دو عامل ممکن است، موج جدیدی از آنها ظاهر شود که یکی از آنها افزایش سرایت پذیری میکروب است، مانند الان که جهش ویروس کرونا که برای اولین بار در کشورهایی نظیر آفریقا و انگلیس تشخیص داده شد و گفته شد که سرایت پذیری اش بیشتر شده است و از این رو اگر برای مثال در گذشته هر یک بیمار دو نفر دیگر را مبتلا میکرد و ما هم با کاهش تماسها وضعیت را ثابت نگه داشته بودیم، در حال حاضر با افزایش سرایت پذیری، دیگر با اقدامات قبلی سیر بیماری افقی نمیماند و رو به بالا حرکت میکند.
این متخصص اپیدمیولوژی افزود: عامل دومی که میتواند منجر به تبدیل شدن شرایط بیماری به موج تبدیل شود، تغییر الگوهای تماس بیماران با افراد آلوده از طریق تغییر در رفتارهای مردم است و هنگامی تماس افراد با یکدیگر افزایش پیدا میکند، محافظتها کاهش یابد و اقداماتی نظیر شستوشوی مداوم دستها، رعایت فاصلهگذاری اجتماعی و همچنین استفاده از ماسک جدی گرفته نشود، تعادل بر هم میخورد و به طور کلی هنگامی ما میگوییم موج جدیدی از بیماری آغاز شده است که تعادلی که منجربه این شده بود که منحنی بیماری در یک سطح افقی سیر کند و تعداد موارد ابتلا ثابت و یا حتی رو به پایین باشد، بهم بخورد و جهت منحی حرکت کند و به سمت بالا رود.
آیا موجهای یک بیماری در همه کشورها با هم ظهور میکنند؟
وی در پاسخ به این سوال که آیا موجهای یک بیماری در همه کشورها با هم ظهور میکنند؟، توضیح داد: همانگونه در کشور ما موج این بیماری در تمام استانها طی یک زمان آغاز نمیشود، در دنیا هم اینگونه نیست و معمولا پیک بیماری در همه مکانهای یک منطقه به طور همزمان آغاز نمیشود و موج از یک نقطه شروع میشود و بالا میرود و از آنجایی که افراد جابه جا میشوند (یا افراد پاک به منطقه آلوده میروند و یا افراد آلوده به مناطق پاک میروند)، موج بیماری در شهرها و مناطق مختلف آغاز میشود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در کشور ما هم ابتدا پیک بیماری در استان خوزستان آغاز شد و موارد ابتلا در آنجا بالا رفت و بعد از آنجا بیماری در دو تا سه استان دیگر طغیان کرد و بعد با انتقال بیماری از این استانها با سایر استان ها، پیک بیماری در همه استانها آغاز شد و به طور کلی همه کشورها و همه مناطق به طور همزمان با هم یک موج را تجربه نمیکنند.
چه قدر طول میکشد تا موج بیماری فروکش کند؟
این اپیدمیولوژیست در خصوص اینکه چه قدر طول میکشد تا موج بیماری فروکش کند؟، متذکر شد: زمان فروکش کردن هر پیک به همان دو عامل یعنی فراوانی ویروس جهش یافته جدید و رفتار انسانها (از نظر میزان تماس با یکدیگر) بستگی دارد و ما در این موج نمیدانیم چند درصد ویروسهای در حال گردش ویروسهای جهش یافته و چند درصد ویروسهای قدیمی هستند و هر چه قدر مقدار ویروس جهش یافته بیشتر باشد، سرعت انتقال بیشتر است و زودتر به نقطه اوج پیک میرسیم و هر چه قدر مقدار آن کمتر باشد، موارد ابتلا با سرعت آهستهتری افزایش پیدا میکند و چنانچه افراد تماس خود را با یکدیگر قطع نکنند این موج آنقدر ادامه پیدا میکند که همه افراد دچار این بیماری شوند؛ در جوامع ابتدایی بشری این اتفاق رخ میداد که هنگام شیوع یک بیماری افراد به دلیل ناآگاهی از روش انتقال بیماری آنقدر با یکدیگر تماس داشتند که همه دچار آن بیماری میشدند و عدهای از دنیا میرفتند و عدهای هم در مقابل بیماری مصون میشدند تا اینکه بیماری فروکش میکرد، اما در جوامع مدرن که روش انتقال بیماری مشخص شده، انسانها تماسهای خود را با یکدیگر کاهش میدهند و با کاهش تماسها منحنی بیماری را افقی و سپس کاهشی میکنند و موج متوقف میشود.
این متخصص اپیدمیولوژی بیان کرد: به طور کلی از آنجایی که ما وضعیت دقیق دو مولفه اصلی در این بین را نمیشناسیم (ماهیت و فراوانی ویروس جهش یافته وضعیت تماسها)، اینکه این موج تا زمانی طول میکشد، قابل پیشبینی نیست.