ایران را گروگان بدهیم تا برجام مرده را حفظ کنیم؟/ خوشبینی آقایان دیپلمات به غرب تا کجا ادامه دارد؟
گروه سیاسی جهان نیوز، امیر حمزه نژاد: دیروز اعضای ارشد تیم دیپلماسی هستهای کشورمان از جمله «محمدجواد ظریف» و «سید عباس عراقچی» به همراه «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در جلسه غیر علنی مجلس شورای اسلامی برای ارائه توضیحاتی درباره شرایط کشور و برجام و تجزیه و تحلیل اتفاقات گرد هم جمع شدند.
در این عرصه آنچه از فحوای سخنان نمایندگانی که برخی از اطلاعات داخل این جلسه را به رسانهها منعکس کردند شنیده می شود، میان تیم دیپلماتیک و همچنین دبیر شورای عالی امنیت ملی اختلافاتی وجود داشته است. اختلافاتی که حاکی از نگاه متفاوت این دو به غرب است.
در این جلسه اگرچه ظریف بیان داشته که برجام بیماری رو به موت است اما روایتها از جلسه نشان می دهد که هنوز تیم دیپلماتیک هسته ای امیدوار است که برجام را زنده نگه دارد و تزریق خون تازه به آن را منوط به دادن امتیاز به طرف مقابل می داند. این در شرایطی است که امتیازات ویژه ای در برجام به غربی ها داده شد که هنوز ما به ازای آن به کشور باز نگشته و آمریکایی ها با قلدری و بی اعتنا با سیاست ترامپ از آن خارج شده اند و هیچ هزینه ای در این زمینه پرداخت نکردند!
اروپا نیز چندان قابل اعتماد نیست و حتی این اطمینان وجود ندارد که بخواهد در مقابل شریک استراتژیک خود یعنی آمریکا در کوچکترین مسائل بایستد اما تیم دیپلماتیک کشورمان مطرح می کند که بایستی امتیازاتی از جمله وارد شدن به FATF داده شود، تا بلکه اروپایی ها با ایران برای ادامه برجام راه بیایند. البته بسیاری از کارشناسان می گویند که تصمیمات تجار و شرکت های اروپایی مستقل از دولتهای اروپایی است و از این رو اروپاییها در این زمینه هم کارهای نیستند.
در این رابطه عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: «همه مساعدت های اروپایی ها به میزان زیادی بستگی به این دارد که ما FATF را بپذیریم.»
آقای شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز گفت FATF ربطی به این لایحه ندارد و ما به دنبال تصویب آن نیستیم. FATF از دستور کار نظام جمهوری اسلامی خارج شده است و ما قصد تغییراتی در قوانین داخلی خودمان برای تسهیل روابط با بانک های خارجی داریم.
ظریف نیز معتقد بود که در صورت تصویب این کنوانسیون، برای حمایت از گروههای محور مقاومت مشکلی ایجاد نخواهد شد.
اما خود وزیر خارجه بیان می کند که ما با اروپاییها وارد مذاکره شدهایم و اروپاییها تعهد دادهاند که منافع ایران را تضمین کنند، اما مشخص نیست که اروپاییها چقدر بتوانند در برابر تحریمهای آمریکا مقاومت کنند، زیرا سهامداران شرکتهای اروپایی، آمریکاییها هستند.
با این اوصاف چیزی که از درون صحبتهای تیم دیپلماسی هستهای کشورمان دریافت می شود ادامه راه گذشته یعنی اطمینان به غرب است. البته غربی که حالا یک عهدشکنی بزرگ انجام داده و اما هنوز این تیم دیپلماسی با اطمینان به آن نگاه می کند. موضوعی که به نظر می رسد بیش از هر چیزی نتیجه یک نگاه خوشبینانه به غرب است که در تیم دیپلماسی کشورمان نهادینه شده است. این درحالی است که کارشناسان بیان می کنند که تعهداتی مانند برجام بیشتر گروگانگیری کشورمان برای اعمال تحریم ها و همچنین معاهدات دیگر است. یعنی با پذیرش هر تعهد غربیها دومینووار پای تعهدی دیگر را پیش می کشند که دست و پای ایران را در غل و زنجیر کنند. مانند همین گفته عراقچی که اجرای برجام را به پذیرش FATF منوط و مشروط می کند.
در این عرصه اعضای تیم دیپلماسی کشورمان نیز با نگاه خوشبینانه به غرب در این گروگانگیری نقش تسهیل کننده دارند. این درحالی است که حتی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز با این موضوع مخالفت می کند و بیان می کند که تصمیم کلی نظام بر عبور از چنین تعهداتی است اما معاون ظریف اصرار دارد که بایستی برای ادامه راه به غرب امتیاز داد!
هر چند که از فضای کامل جلسه غیرعلنی دیروز مجلس اطلاعی وجود ندارد اما به نظر می رسد که این جلسه پیش از اینکه به صحبت درباره ادامه برجام نیم بند منجر می شد بایستی به نگاه به گذشته و دستاوردهایی که حاصل نشد و کنکاش در ذهنیت تیم دیپلماسی برای رسیدن به نقطه ای که در آن حضور داریم، صورت می گرفت. در این حیطه قطعا با شکست مذاکرات 5 سال اخیر در برجام آنچه مهم و حیاتی در این برهه حساس است بازنگری رهیافتهای تیم هسته ای کشورمان و ترسیم یک راهبرد و ملزم کردن آنان به این موارد است.
اینکه یکی از اعضا بر خلاف تصمیم نظام بر موضوعی که به نفع کشور نیست اصرار می ورزد، مسئله بسیار قابل تاملی است. این در شرایطی است که تصمیماتی در بزنگاه های حساس گرفته شده که بر خلاف نظر کلی نظام بوده اما بعدها بیان می شود که نظام و رهبری با کلیت ماجرا موافق بودند. این در شرایطی که شروط رهبری واضح و مبرهن است و آشکار است که این موارد انجام نشده است مانند تضمینی که بایستی از رئیس جمهور آمریکا گرفته می شد و از جان کری گرفته شد!
به هر جهت تغییر نگرش در دیپلماسی کشورشان امری بدیهی در این زمان خطیر است اما باید پرسید که با این تیم که هنوز دل در گرو توافق با غرب بسته است می تواند ادامه راه ناهموار را با صحت، سلامت و منفعت برای کشورمان طی کرد؟