به گزارش
جهان نيوز؛ قسمت دیگری از برنامه گفتوگومحور جهانآرا با موضوع «مردمشناسی راهپیمایی ۲۲ بهمن» یکشنبه شب 22 بهمن ماه سال 1396 روی آنتن این شبکه رفت.
در ساعات پایانی روز پیروزی انقلاب اسلامی ایران، عوامل برنامه جهانآرا بر آن شدند تا با دعوت از یکی از متفکرین نامدار حوزه علوم اجتماعی در بررسی مباحث تاریخی، تمدنی و جامعهشناختی حضور مردم در راهپیمایی 22 بهمن، ماهیت این راهپیمایی را از زبان وی جویا شوند.دکتر حسین کچوییان استاد دانشگاه تهران و جامعهشناس مهمان و وحید یامینپور مجری کارشناس این برنامه بود.ابتدای برنامه پیام مقام معظم رهبری که دقایقی پیش منتشر شده بود توسط یامینپور قرائت شد.
کچوییان در آغاز گفتگو اظهار کرد: به علت ناتوانی و کاستیهای علوم اجتماعی و نظریههای جامعهشناسی با ظهور هر انقلاب نظریه جدیدی ظاهر میشود. مثلاً در انقلابهای فرانسه، امریکا، روسیه، چین، مکزیک و کوبا با توجه به کیفیت و ماهیت جدیدشان نظریات جدیدی پا به عرصه ظهور گذاشتند، زیرا نظریههای قبلی نمیتوانند آن انقلابهای نوظهور را به ما بفهمانند.
وی افزود: با بروز انقلاب اسلامی به علت ویژگیهای خاصی آن نسل جدیدی از نظریهها شکل گرفتند و علل مختلفی برای آن مطرح شد، مثلاً روی مسائل فرهنگی دست گذاشتند و آن را عنصر تعیینکننده انقلاب اسلامی دانستند، در حالی که تا پیش از آن در این خصوص اطلاعی نداشتیم و بعد از انقلاب اسلامی چهارچوبهایی در مقام فهم این رخداد عرضه شده است.
این استاد دانشگاه اشاره کرد: انقلاب اسلامی از ابتدا تا انتهایش اعجازگونه است و اعجازهایش تمام نمیشود و حرف زدن راجع به آن ما را وارد دنیای کلیشهها میسازد.
وی در ادامه یادآور شد: اینکه در سراسر کشور حرف واحدی را در شرایطی بزنند که مثل الان رسانهها فراگیر نبودند عجیب است. ضمن اینکه برای وحدت سخن رسانه کفایت نمیکند، زیرا رسانه صرفاً ابزار است.
این جامعهشناس به تعبیر فوکو از انقلاب اسلامی با عنوان اراده جمعی یاد کرد و گفت: این یک مفهوم انتزاعی و قالبی نظری برای توضیح چنین مطالبی است.
راهپیمایی در روستای دورافتادهای که دوربینی به آنجا نمیرود ارزشمند است
وی توضیح داد: کثرت جمعیت حاضر در انقلاب اسلامی که نه یک شهر بلکه یک کشور تظاهرات میکنند در هیچ جای دنیا اتفاق نیفتاده است. اینکه مردمی در روستای دورافتادهای که هیچ دوربینی به آنجا نمیرود تظاهرات میکنند بسیار ارزشمند است.کچوییان اشاره کرد: از راهپیمایی 22 بهمن تعبیر به کارناوال و جشن ملی میشود، اما قضیه فراتر از این حرفهاست.وی در ادامه یادآور شد: هر نقطه انقلاب اسلامی عجیب است و جای بحثهای بسیار دارد.این استاد دانشگاه مطرح کرد: تا سالهای 1367 و 1368 و در پایان جنگ همه ساله نگران بودیم آیا مردم برای 22 بهمن به راهپیمایی میآیند یا نه.
یامینپور در تکمله گفته کچوییان اظهار کرد: گویی جمهوری اسلامی به عنوان ساختار سیاسی انقلاب اسلامی هستی و آیندهاش را به حضور مردمی در میدان گره زده است که اگر مردم نیایند حیثیت انقلاب اسلامی زیر سئوال میرود.
کچوییان افزود: نهتنها حیثیت انقلاب اسلامی زیر سئوال میرود، بلکه زمینه سرنگونی آن فراهم میشود، زیرا مشروعیت را منوط به این حضور کردهایم.یامینپور بیان کرد: راهپیمایی 22 بهمن مراسمی نیست که دولت و حکومت برگزارکننده آن باشد.کچوییان مطرح ساخت: راهپیمایی 22 بهمن همواره همراه با ریسک برای بقا و مشروعیت نظام بوده است.
وی اضافه کرد: در جمهوری اسلامی دو نیرو و عنصر همتراز رهبری و مردم را داریم که سازگار با هم عمل میکنند، در حالی که بقیه نیروها اینگونه نیستند. هر دوی اینها به یک اندازه در بقای انقلاب اسلامی نقش داشتهاند.این استاد دانشگاه اشاره کرد: از ابتدای انقلاب اسلامی هجمه نیروها در تقابل با انقلاب عظیم بوده است.
اگر حضور گسترده مردم نبود همین نیروهای داخلی انقلاب را خورده بودند.
وی افزود: انقلاب اسلامی تنها انقلاب به معنای انقلاب تودههاست که مردم نخبههایش را مهار کرده و به تمکین آوردهاند، زیرا از روز اول روشنفکرها تبختر و تفاخرشان نیامدند و مردم با قدرت قاهرهشان یا آنها را وادار به سکوت کردند یا با خود همراه ساختند. اگر حضور گسترده مردم نبود همین نیروهای داخلی انقلاب را خورده بودند.
این جامعهشناس تأکید کرد: سازگار شدن جریان نخبگی و روشنفکری با انقلاب اسلامی را باید در موج حرکتهای مردمی تعریف کرد.وی تصریح کرد: مردم همه نیروهای مخالف انقلاب اسلامی را در سطح جهانی و داخلی یا سازگار یا وادار به تمکین کردهاند.یامینپور اشاره کرد: انقلاب اسلامی ظهور یک ملت است که قبلاً مورد مشابه آن را در هیچ جای دنیا ندیدهایم.کچوییان در تکمیل گفته یامینپور افزود: و در طول تاریخ هم چنین نبوده است.
یامینپور در خصوص راهپیمایی 22 بهمن گفت: این راهپیمایی کارناوال و آیین ایستای حکومتی مرسوم نیست.کچوییان ابراز کرد: خود حضرت امام دادههای لازم برای تئوریسازی انقلاب اسلامی را فراهم کرده است. مثلاً تعبیر انقلاب ما انفجار نور بود، طور دیگری از فهم عالم سیاست است.وی در ادامه یادآور شد: انقلاب اسلامی از انقلابهای تمدنی، اصیل و عوضکننده مسیر تاریخ است.
این استاد دانشگاه اشاره کرد: معمولاً تفسیر از انقلابها با واقعیت و ماهیت اصلی انقلابها متفاوت است.وی در پاسخ به این سئوال که «چه شد مردم انقلاب مشروطه و مصدق را رها کردند؟» گفت: مردم دیدند اصل قضیه از دست رفته است و قابل دفاع نیست، اما در مورد انقلاب اسلامی چنین فکری ندارند و پایش ایستادهاند. مردم در انقلاب اسلامی یک تن واحد شدند.
یامینپور اظهار کرد: انقلاب اسلامی در 22 بهمن هر سال بازتولید میشود و این روز شأن خود انقلاب اسلامی را دارد و پیوندهای باطنی و عمیق مجدداً برقرار میشوند.
کچوییان افزود: انقلاب اسلامی همچنان ادامه دارد و ما هنوز در بنیادها و اصولش با همدیگر تزاحم داریم و همچنان معارضه و مبارزه واقعی بین معارضان و موافقان آن در جریان است.وی خاطرنشان ساخت: به علت حضور مردم نیروهای معارض واقعی و قوی مضمحل شدند و رویش ندارند.
راهپیمایی 22 بهمن دقیقاً همان اتفاقی است که در بهمن سال 1357 افتاد
یامینپور تأکید کرد: راهپیمایی 22 بهمن تقلید ماجرای بهمن سال 1357 و گرامیداشت بهمن سال 1357 نیست، بلکه دقیقاً همان اتفاقی است که در بهمن آن سال افتاد و هر سال در 22 بهمن تکرار میشود.کچوییان در خصوص ناکارآمدیهای فعلی مطرح کرد: مردم در مورد ناکارآمدیهای فعلی میدانند کار و مسیری را شروع کردهاند و اقتضای آن مشکلات، خطاها و انحراف است و همچنان مسیر را پیش میبرند و آن را رها نمیکنند، زیرا ارزیابی آنها از امثال ما که نظری به قضایا نگاه میکنیم واقعیتر و مثبتتر است.
یامینپور با اشاره به فرازی از پیام اخیر رهبری مبنی بر اینکه «ما مسئولان باید بکوشیم از ملت عقب نمانیم» گفت: در انقلاب اسلامی به جایی رسیدهایم که مردم به لایه میانی کارگزاران و روشنفکران کاری ندارند. حتی جمله طنزی هست که مسئولان سالهاست میخواهند انقلاب را ساقط کنند، اما مردم نمیگذارند.کچوییان در خصوص این گفته یامینپور تصریح کرد: ما در حوزه اجرایی، اداره و کارآیی با وجود ظرفیتهایی که در اختیار داریم نتوانستهایم متناسب با انقلاب عمل کنیم، اما در عین حال دائماً داریم نیروهای متناسب با انقلاب را تربیت میکنیم و پنج الی ده سال دیگر نیروهای سیاسی تراز انقلاب اسلامی شکل خواهند گرفت.
انقلاب اسلامی به معنای تام و تمام از صفر شروع کرده است
وی تأکید کرد: انقلاب اسلامی به معنای تام و تمام از صفر شروع کرده است.این استاد دانشگاه با اشاره به تزاحمهایی بین قوای سهگانه بیان کرد: اینگونه تزاحمها توسط افرادی انجام میشود که هیچ درکی از حکومت ندارند و همین مردم نظام را نگه داشته است، اما به هر حال این تزاحمها سیستم را فشل میکند.وی ابراز امیدواری کرد: همین 40 سال پا برجا ماندن با وجود مجموعهای از تناقضات و در کوران مصائب، مشکلات و بحرانها کار بزرگی است.
یامینپور در پایان برنامه گفت: پنج الی ده سال آینده همین مکانیسمی که انقلاب اسلامی را 40 سال نگه داشته است آسیب لایه میانی کارگزاران را ترمیم میکند.