پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ - 28 Mar 2024
 
۰
۲
نتايج قانون هدفمندي يارانه‏‌ها در گفت‏ وگو با احمد توکلی؛

در مهار گرانی‎‎ها زورمان به دولت نرسید!

سه شنبه ۱۲ ارديبهشت ۱۳۹۱ ساعت ۱۳:۱۶
کد مطلب: 220163
گرانی‎‎های بی‎سابقه و افزایش تورم در حالی به موضوع اصلی اقتصاد ایران تبدیل شده که کارشناسان و برخی از نمايندگان مجلس از مدت‎‎ها پیش درباره آن هشدار داده بودند.
در مهار گرانی‎‎ها زورمان به دولت نرسید!
به گزارش جهان، این هشدار‎ها شامل عدم اجرای صحیح قانون هدفمندی یارانه‎‎ها بود که از آن به‎عنوان بزرگ‏ترین و مهم‎ترین قانون اقتصادی تاریخ ایران یاد می‎شود. بخشی از نمایندگان و کارشناسان اقتصادی بار‎ها در مورد تبعات اجرای نادرست آن هشدار داده بودند.

افزایش تورم و گرانی یکی از تبعات انجام نشدن صحیح قانون هدفمندی یارانه‎‎ها بود که هم اکنون همگان با تمام وجود آن را حس می‎کنند. کار به‎جایی رسید که دولت پس از اظهارنظر‎های تکذیب‎گونه، سرانجام مجبور به اعتراف شد و اعلام كرد برای مهار این پدیده، دست به‎کار شده است.

در همین راستا، توکلی هفته گذشته با کنایه اظهار کرده بود که بالأخره موج گرانی‎‎ها و افزایش قیمت گوجه، به منطقه نارمک تهران (محله احمدی‎نژاد) رسید و رییس‎جمهوری هم این تورم را این هشدار‎ها شامل عدم اجرای صحیح قانون هدفمندی یارانه‎‎ها بود که از آن به‎عنوان بزرگ‏ترین و مهم‎ترین قانون اقتصادی تاریخ ایران یاد می‎شود، با نمایندگانی همانند احمد توکلی، بار‎ها در مورد تبعات اجرای نادرست آن هشدار داده بودند. افزایش تورم و گرانی یکی از تبعات انجام نشدن صحیح قانون هدفمندی یارانه‎‎ها بود که هم اکنون همگان با تمام وجود آن را حس می‎کنند. کار به‎جایی رسید که دولت پس از اظهارنظر‎های تکذیب‎گونه، سرانجام مجبور به اعتراف شد و اعلام كرد برای مهار این پدیده، دست به‎کار شده است.سرانجام درک کرده تا برای مقابله با آن کاری کند! افزایش تورم و گرانی، موضوع گفت‎وگوی کوتاه پنجره با رییس مرکز پژوهش‎‎های مجلس شورای اسلامی شد و وی با اظهاراتی جالب در این‎باره بیان کرد که در ادامه مي ‏آيد:

آقای دکتر! شما قبل از آغاز سال نو استعفای وزرای اقتصادی را به علت عملکرد ضعیف‏شان خواسته بودید. آیا در مورد گرانی هم خواستار استعفای آن‎ها به‎ویژه وزیر تجارت هستید؟

در مورد گرانی یک نفر دو نفر مقصر نیست، بلکه مجموعه تصمیم‎گیری‎‎ها موجب ایجاد گرانی و افزایش قیمت‎‎ها می‎شود.

اصلا چرا این وضعیت پیش آمده؟ آیا همچنان به‎نظرات قبلی خود مبنی بر تبعات اجرای قانون هدفمندی یارانه‎‎ها و تورم سرسام‎آور آن پافشاری می‎کنید؟

ما اصرار داشتیم در اجرای قانون هدفمندی، اصل تدریجی بودن رعایت شود تا دولت نتواند ظرف یک سال کار را تمام کند. اجرای نادرست قانون هدفمندی یارانه‎‎ها، یکی از علل به‎وجود آمدن این وضعیت است. اصرار دولت بر اجرای سریع قانون هدفمندی این بلا را بر سر مردم آورد.

به همین علت بود که گفتید مجلس ترمز دولت را خواهد کشید؟

من قبلا هم گفته‎ام. هدفمندی یارانه‎‎ها کار بزرگی است، اما تندروی‎‎های دولت موجب می‎شود دنده عقب برود. ما باید جلوی این تندروی را بگیریم تا مشکلات از این هم که هست بیشتر نشود. مردم بار‎ها به ما، به‎خاطر تورم افسارگریخته، اعتراضات شدیدي کرده‎اند و حتی از ما می‎خواهند اجرای قانون هدفمندی متوقف شود. واقعا صدای ملت درآمده و باید فکری در این‎باره کنیم.

دولت در کمیسیون تلفیق اعلام کرده که می‎خواهد از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‎ها، 135 هزار میلیارد تومان کسب درآمد کند که با این کار قیمت آب هر متر مکعب 350 تومان و قیمت گاز 355 تومان می‎شود؛ آیا مردم قادر به تحمل این فشار هستند؟ چه اهدافی برای اتخاذ این تصمیمات، در نظر دارید؟

تولیدکنندگان عدم حمایت دولت را موجب به‎وجود آمدن گرانی‎‎ها عنوان می‎کنند و اعتقاد دارند که افزایش هزینه تولید گرانی را به‎وجود آورده و فقط گران‏فروشی محسوس وجود ندارد.

تولید در ایران، از گذشته به دلایل مختلف مشکل داشته و متأسفانه در سال‎های اخیر شدیدتر هم شده که یک علت آن ترویج واردات در کشور است. در دولت اصلاحات به‎دلیل این‎که قصد داشتند عضو سازمان تجارت جهانی شوند، به غلط تعرفه‎ها را کاهش دادند که این یک اشتباه استراتژیک بود.

ما در زمان ریاست‎جمهوری احمدی‎نژاد، استدلال‎‎های زیادی برای افزایش تعرفه‎ها مطرح کردیم و حتی تعرفه‎ها را بالا می‎بردیم، اما دولت در عمل جور دیگری رفتار می‎کرد و تعرفه‎ها پایین می‎آمد؛ به نوعی باید گفت در این زمینه زورمان نرسید.

نتیجه کاهش تعرفه‎ها فشار زیاد به تولید و افزايش واردات جنس‎های چینی بود و واردات این اجناس یک «توسری» به تولید داخل بود.

آیا هدفمندی هم در افزایش هزینه تولید نقش داشت؟

100 در صد! اصلا اجرای غلط هدفمندی یارانه‎ها موجب شد تا بخش تولید در کشور آسیب زیادی ببیند که به تبع آن قیمت انرژی و سپس کالا‎های تولیدی داخل افزایش شدیدی پیدا کرد و همین موجب شد تا واردات رشد و قدرت خرید مردم کاهش پیدا کند. همچنین عدم پرداخت سهم تولید، با این استدلال که عدم افزایش قیمت گازوئیل به نوعی حمایت از تولید‎کنندگان است، باعث تشدید تورم شده است. دولت معتقد است تعطیلی بنگاه‎‎های اقتصادی اشکالی ندارد و باعث به‎وجود آمدن بنگاه‎‎های اقتصادی جدید با توان بیشتر می‎شود که این استدلال اساسا اشتباه است.

ما باید اصرار داشته باشیم که سهم تولید پرداخت شود این حرف‎‎های سخیف سرمایه‎داری را که بنگاه‎‎های اقتصادی تعطیل شوند اشکالی ندارد، قبول نکنید. این‏ها استدلال‏هايي عقب مانده است، دولت‎‎های غربی و آمریکا نیز به این استدلال، عمل نکردند.

برای رفع این وضعیت چه‎کار بايد كرد؟

اگر به تولید‎کنندگان و صنعتگران برای تغییر ساختار تولید زمان بدهیم، فشار‎های تورمی خنثی می‎شود و بهره‏وری نیز افزایش می‎یابد. به‎دلیل این‎که بخش مهمی از عامل تولید انرژی است افزایش قیمت آن موجب شد تا هزینه تمام شده کالا‎های داخلی بالا برود و قیمت اجناس داخلی افزایش پیدا کند که همین امر سبب شد تا قدرت خرید مردم دچار کاهش شود.

موضوع بیماری هلندی که مطرح کردید، آیا با افزایش تورم در تضاد نیست؟ چراکه بیماری هلندی معمولا به رکود تعلق دارد، نه تورم.

یکی از ویژگی‎‎های بیماری هلندی افزایش نقدینگی بیش از حد است که نشانه‎‎ها و تبعات آن را در اقتصاد دیدیم. سال گذشته وزارت اقتصاد آماری منتشر کرد که طبق آن در 14 ماه اول اجرای قانون هدفمندی 45 هزار میلیارد تومان صرف پرداخت نقدی یارانه‎ها شده در حالی‏که قرار بود درآمد‎های حاصل از اجرای آن قانون بین مردم، بنگاه‎‎های اقتصادی تقسیم شود، اگر این توزیع انجام می‎شد، تورم به این شکل افزایش نمی‎یافت! اما متأسفانه دولت با پول نقد و منابع بانک مرکزی یارانه نقدی پرداخت کرد و اقتصاد ما را که مستعد به بیماری هلندی بود بدان مبتلا کرد.

 اصلا خرج بی‎حساب و کتاب دلار‎های نفتی به اسم کار عمرانی موجب پیدایش بیماری هلندی شد، یعنی کل یارانه‎‎هایی که توسط دولت تا پایان 23 بهمن سال گذشته پرداخت شد 45 هزار میلیارد بود در حالی‏که درآمد‎های حاصل از هدفمندی تنها 29 هزار میلیارد بود لذا دولت تصمیم گرفت 16هزار میلیارد تومان کسری باقیمانده را از محل فروش نفت جبران کند و بانک‎ها تصمیم گرفتند اسکناس چاپ کنند که این در اصطلاح اقتصادی پول پرقدرت نام دارد؛ همین نقدینگی میزان تورم را به مقدار زیادی بالا برد.

همه این تبعات را پیش‎بینی می‎کردید اما مجلس چرا نتوانست مقابل بی‎قانونی دولت بایستد؟

زورمان نرسید! مجلس تلاش زیادی انجام داد تا این گرانی‎ها کمتر اتفاق بیفتد، اما رییس‎جمهوری سعی نمایندگان را باطل کرد، چراکه قصد داشت این قانون را طی دو سال به‎صورت کامل اجرا کند.
 مجلس معتقد بود اگر قانون هدفمندی یارانه در کمتر از ۵ سال اجرا شود، به مصلحت کشور نیست؛ اگر چه در نهایت دولت حرف خودش را اجرایی کرد. این کار‎های غیر قانونی دولت باعث تشدید تورم، ایجاد رکود در تولیدات می‎شود.

شما در نشست علمای مشهد به افزایش بی‎سابقه سرانه ارز هر ایرانی در زمان احمدی‎نژاد اشاره کردید. آیا با وجود افزایش سرانه نوسانات نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی هم در به‎وجود آمدن این وضعیت تأثیرگذار بود؟

بله. نوسانات در بازار ارز موجب شد تا در مدت 40 روز ارزش پول داخلی 60 درصد کاهش ارزش پیدا کند و این امر موجب شد تا قدرت رقابت اجناس داخلی با خارجی کمتر شود و صادرات لطمه زیادی متحمل شود و به‎دنبال آن واردات افزایش پیدا کند.

 معتقدم اولین راه حل این مشکلات این است باور کنیم نباید با پول نفت این چنین رفتار کرد و آن را بی‎محابا خرج کرد، متأسفانه دولت در هزینه کردن ارز بدترین تصمیم‎‎ها را اتخاد کرد.

سرانه هر ایرانی به قیمت ثابت در دوره آقاي میرحسین موسوی سالانه 608 دلار، در دوره آقای هاشمی رفسنجانی سالانه 384 دلار و در زمان آقای خاتمی سالانه 364 دلار بود، اما در پنج سال اول دولت احمدی‎نژاد این رقم به 824 دلار افزایش پیدا کرد. همان‎طور که گفتم این دلار‎ها بدون تفکر خاصی هزینه شد تا شاهد افزایش تورم باشیم و وضعیت گرانی و معیشت بدتر از قبل شود.

آیا شایعه استعفای وزیر صنعت، معدن و تجارت در پی این گرانی‎‎ها را شنیده‎اید؟

معلوم نیست درست باشد، اما مطمئن باشید او تنها مقصر این گرانی‎‎ها نیست.
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *


شما نمايندگان در هيچ زمینه اي زورتان به دولت نرسيده و نخواهد رسيد. براي نمونه استيضاح وزير كار و سوال از رييس جمهور را از ياد نبريد
(نوسانات در بازار ارز موجب شد تا در مدت 40 روز ارزش پول داخلی 60 درصد کاهش ارزش پیدا کند و این امر موجب شد تا قدرت رقابت اجناس داخلی با خارجی کمتر شود و صادرات لطمه زیادی متحمل شود و به‎دنبال آن واردات افزایش پیدا کند. )

ولی معمولا کاهش ارزش پول داخلی باعث گران شدن واردات و صرفه تولید داخلی میشود