سه شنبه ۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 23 Apr 2024
 
۰
۳
ترویج اشرافی گری به بهانه کمبود بودجه؛

سفره های رنگین سیما،حسرت کودک گرسنه و عرق شرم پدر

دوشنبه ۱۶ آذر ۱۳۸۸ ساعت ۰۸:۴۵
کد مطلب: 80866
سفره های رنگین سیما،حسرت کودک گرسنه و عرق شرم پدر
آن روز پدر مانند چند روز پیش نتوانست کاری پیدا کند و باز دست خالی به خانه آمد . مادر با نگاهی به دستان خالی  پدر چشمانش پر از نگرانی شد .پدر به صورت رنگ پریده و چشمان پر از تمنای کودکانش که بیش از یک روز بود چیزی نخورده بود ند نگاهی انداخت و عرق خجلت بر پیشانیش ظاهر شد.مادر مانند دفعات قبل کمی نان خشک را در آب تلیت کرد و در سه کاسه سفالی جلوی کودکانش گذاشت.
فاطمه و زهرا و علی که از فرط خوردن چند روزه آب ونان ، شکمهایشان ورم کرده بود ، تمایلی به خوردن مجدد این غذا نداشتند اما صدای قار و قور شکمشان اجازه چنین کاری را به آنها نمی داد.آنها می دانستند مانند هر سال ،زمستان سختی را پیش رو دارند .کسی به پدر مسن و بیمار آنها کاری نمی دهد و کارگری هم که در این فصل تعطیل است.
مادر برای اینکه هواس کودکانش را از گرسنگی منحرف کند پیچ تلویزیون را می چرخاند.تبلیغات بازرگانی در حال پخش است.تبلیغ برنج محسن با ساز و آواز فراوان نمایش داده می شود.میز های پر از غذاهای متنوع و برنجهای رنگانگ ، چشمان کودکان را به تلویزیون خیره می کند.تبلیغ بعدی میز مملو از غذایی است که برای تبلیغ یک روغن مایع چیده شده است و تیزر بعدی یخچال پر از مواد غذایی و میوه ای را نشان می دهد که باعث می شود غذا در دهان کودکان بماسد.
بالاخره بعد از پایان تبلیغات رنگانگ و خوش رنگ ولعاب ، سریال جدید تلویزیون به نام سر آشپز به نمایش در می آید.سریالی که هنوز شروع نشده هوش از سر تمامی اهالی خانواده می برد.ماهی سرخ شده با مخلفات، ته چین مرغ، باقالی پلو با ماهیچه ، سیخ زدن کباب ، زعفران با پسته و بادام فراوان، روغن کرمانشاهی برای خوش رنگ و لعاب کردن غذا، میگو ، جوجه و...همه و همه غذاهایی است که در هر سانس این سریال بر صفحه تلویزیون ظاهر می شود و نه تنها دهان کودکان گرسنه را به آب می اندازد که دل مرفهین را نیز به هوس می اندازد.
مادر که خود نیز به صفحه تلویزیون ماتش برده است لحظه ای به چشمان پر از حسرت کودکانش نگاه می کند و بعد به عرق شرمی که بر پیشانی همسرش نشسته ، ذل می زند. سپس به خود لعنت می فرستد که برای منحرف کردن فکر کودکان از گرسنگی چه راه حل اشتباهی را انتخاب کرده است.

با اینکه امسال سال اصلاح الگوی مصرف نامیده شده است اما به نظر می رسد که مسوولین رسانه ملی کمتر به این موضوع اهمیت داده اند .این موضوع را می توان از فیلمها و سریالها و تیزر های در حال پخش تلویزیون متوجه شد.
در حقیقت چندی است رسانه ملی به طور غیرمستقیم مروج نوع جدیدی از زندگی است که با نظام سرمایه داری هماهنگی بیشتری دارد و کمتر به عواقب سوء اجتماعی و فرهنگی این نوع تبلیغات توجه می کند.
آشپزخانه های مدرن ،دکوراسیونهای منحصر به فرد ، لبخند های از سر رضایت از زندگی ،لباسهای اعیانی ،سفره های مملو از غذاهای رنگارنگ و... نماهایی هستند که این روزها در اکثر تیزر های تلویزیونی به چشم می خورد و اين همه ماجرا نيست؛ چرا كه رسانه ملي با نمايش سريالها و فيلمهايي كه در آنها شيكترين و با كلاسترين خودروها، گران قيمتترين منازل و ويلاها، رنگارنگ ترین سفره ها، همچنين پرهزينه ترين كالاها و اقلام مصرفي مردم اعم از خوراكيها و پوشيدنيها تا وسايلي چون تلفن فرد همراه، مبلمان، وسايل خانگي و غيره جلوي چشمان ميليونها مخاطب خود رژه ميروند، نقش پر رنگي در برگزاري هر چه باشكوهتر مسابقه چشم و همچشمي بين خانواده هاي ايراني در مصرف هرچه پر زرق و برق تر ايفا ميكند.
به تعبير يكي از استادان علم روانشناسي ،صدا و سيما در اين بعد از فعاليت رسانهاي خود، گاه به طور ناخواسته به مخاطبش چنين القا مي كند كه مصرف بيشتر و ولخرجيهاي افزون تر يك امتياز اجتماعي و ابزاري جهت نشان دادن منزلت بالاي اجتماعي محسوب ميشود.
واقعيت آن است كه فضاسازي های فوق، تم اصلي اغلب آگهيهاي بازرگاني و برنامه ها و سریالهای رسانه ملي است؛ تبليغاتي كه اگر چه پخش آنها به منظور تأمين بخشي از هزينه هاي سرسام آور صدا و سيما از سوي مديران توجيه ميشود، اما به اذعان كارشناسان، به دليل اغوا كننده و وسوسه برانگيز بودن خيل عظيم و رنگارنگ آنها، تاثيرات نامطلوبي از حيث تاكيد بر مصرف گرايي بيشتر بر تفكر و رفتار مخاطب به عنوان مصرف كننده كالاهاي تبليغ شده ميگذارد و متأسفانه با ساختن این برنامه ها و نشان دادن سفره هاي عياني و چشم و هم چشمي حتي در خانه هاي فقرا، مردم به سمت اسراف ميروند.
در همین زمینه محمدصادق کوشکی با انتقاد از ترویج تجمل گرایی در سینما و تلویزیون گفت: استفاده از لوزام اشرافی، حضور در خانه های مجلل و استفاده از خودروهای گرانقیمت و نمایش سفرهای رنگارنگ توسط ستارههای سینما و تلویزیون و اشاعه آن در فیلم های سینمایی و تلویزیونی ، باعث گرایش جوانان به اسراف است
وی به نامگذاری سال ۸۸ با عنوان سال “اصلاح الگوی مصرف” اشاره کرد و اظهار داشت: همه اقشار جامعه توانایی مالی رفتار مسرفانه، مصرف گرایانه و اشرافی را ندارند، اما نسل جوان مخصوصا با الگو گرفتن از این چهره ها سعی میکند با هر توان اقتصادی، مصرانه با اشرافی گرایی و تجمل گرایی به مصرف بپردازد و از این راه تشخص پیدا کند و یا توانایی های خود را به نمایش گذارد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: همانطور که سینما و تلویزیون یکی از راه های مهم نفوذ این فرهنگ غلط و حتی ضدارزش بین مردم جامعه، به ویژه جوانان بوده، باید اصلاح این رویه غلط هم توسط رسانه های تصویری انجام شود.
کوشکی، با اشاره به اینکه این حرکت، بخشنامه ای یا اجباری نیست، خاطر نشان کرد: سازندگان و نویسندگان فیلم ها و برنامه ها به دلیل تمایلات و آرزوهای خود، اشرافی گری و تجمل گرایی را در محصولاتشان به نمایش می گذارند، بنابراین برای حرکت به سمت اصلاح این رویه باید از هنرمندانی مدد گرفت که فرهنگ صحیح مصرف را منطبق با ارزش های دینی و ملی بدانند و به آن ایمان و باور داشته باشند تا بتوانند این حالت، حس و الگو را منتقل کنند.
وی، ادامه داد: در سال های پس از جنگ تحمیلی، گسترش مصرف گرایی، تجمل گرایی و تبدیل آن به یک ارزش فرهنگی در قالب برنامه ها و مجموعه های تلویزیونی و فیلم های سینمایی بیشترقابل مشاهده است.
دکتر عبدالله گیویان، استاد دانشکده صدا و سیما نیزدرباره ترویج مصرفگرایی در برنامهها و آگهیهای تلویزیونی معتقد است ممکن است رسانهها بدون برنامهریزی و تنها آنچه را که در جامعه وجود دارد بازتاب دهند اما گاه میبینیم که رسانهها و بهویژه تلویزیون ارزش یا ارزشهای خاصی را بیش از بقیه مورد توجه قرار داده و برنامههایی را براساس آنها میسازد که این ارزشها در اغلب موارد با مصرفگرایی همخوانی دارند.
دکتر صفایی کــارشــناس علوم ارتباطات نیزبه مشکلات ناشی از مصرفگرایی اشاره میکند و می گوید: مصرفگرایی یا مصرفزایی مشکلات اجتماعی و روانی را به همراه دارد. چون مخاطب وقتی در مقابل کالاهای رنگارنگ قرار میگیرد برای به دست آوردن آنها ناچار است تلاش کند به همین دلیل بعد از مدتی بخشی از زندگی مردم صرف کسب درآمد بیشتر برای خرید کالاها میشود.
رسانهاي كه بايد به معناي واقعي دانشگاه عمومي ايرانيان باشد، اما متأسفانه خود ـ خواسته يا ناخواسته - در ايجاد و اشاعه معضل اسراف در جامعه، نقش اول را بازي ميكند؛ معضلي كه رهبر فرزانه انقلاب به درستي از آن به عنوان «عيب ملي » ياد كردند.
ايشان بعد از نامگذاري امسال با عنوان سال «اصلاح الگوي مصرف»، در جلسهاي خطاب به مسئولان خاطرنشان كردند: «بخش مهمي از اسراف در اختيار مردم نيست {بلكه} در اختيار مسئولان كشور است.»
با عنايت به اين فرمايش معظم له بايد از مسئولان صدا و سيما پرسيد كه رسانه ملي پس از گذشت بیش از نيمي از سالي كه قرار است نقطه عطفي در اصلاح الگوي مصرف باشد، چه برنامه و راهكارعلميرا براي اين مهم در دستور كار قرار داده است؟ خروجي اين راهبردها كدام است؟! آيا صرف به روي آنتن بردن برنامههاي كليشهاي مثل آن كه گزارشگر تلويزيون ميكروفن را جلوي دهان مردم بگذارد و از آنها بپرسد آيا شما در مصرف آب و برق صرفه جويي ميكنيد يا ساخت برنامههاي سفارشي و انجام مصاحبه هاي خشك و بيفايده با برخي از كارشناسان غيرمربوط و يا امثال برنامههايي مثل «شب نشيني» و گپ و گفتي شعاري با هنرمندان و فرهيختگان، تكليف را از رسانه فراگير تلويزيون و حتي راديو بر ميدارد؟! در مقابل چنین برنامه های بی اثر و کم بیننده ، برنامه های پر تماشاگر و اثر گذاری از قبیل "شمس العماره"،"دلنوازان"،"سر آشپز "و ... کدام یک از مولفه های ساده زیستی و عدم تجمل گرایی را به ارث برده است،که بر عکس با نمایش رستوران پر از غذاهای لذیذ، عمارتها و ماشینهایی که در ایران تک و منحصر به فرد هستند و زندگی زوجهای جوانی که هیچ چیز در زندگی کم و کسر ندارند بر اسراف و تجمل گرایی تاکید می ورزند.
در اين بين هر چند نبايد از تلاشهاي قابل توجه برخي از مديران و برنامه سازان خوش فكر و تلاشگر صدا و سيما در نهادينه ساختن فرهنگ درست مصرف كردن، چشم پوشيد، اما به هر روي اين واقعيت تلخ هم كتمان ناپذير است كه تناقض هاي صدا و سيما در گفتار و كردار در اين خصوص به معناي عدم توجه جدي مسئولان رسانه ملي به ضرورت ترويج صرفه جويي و گسترش فرهنگ قناعت و بهره وري است.






نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *


Iran, Islamic Republic of
نوشته ايد آقاي كوشكي گفته از فيلمسازان باورمند به مصالح اجتماع مدد بگيرند.
نبود اين آقاي محمدرضا هنرمند كه سريال دلنشين «لبه تيغ» را ساخت؟ چي شده كه او هم سراغ سريالي با طعم زندگي مرفهان بي‌درد رفته كه غصه‌شان فقط مسائل فمنيستي است؟
به خدا ما در برابر معترضاني كه اين دوگانگي حرفهاي آقا را با عملكرد تلويزيون به رخ ما مي‌كشند، لام تا كام نمي‌توانيم دفاع كنيم.
Iran, Islamic Republic of
قابل توجه کسانی که معتقدند در کشور فقیر نان شب نداریم!
Iran, Islamic Republic of
متاسفانه تلويزيون ايران شده دلقك بازي وشكلك درآوردن . نمي دانم چرا تلويزيون توان نشان دادن مشكلات مردم را ندارد .
نمي دانم چرابيش از 70 0/0 سريالهاي تلويزيوني دركاخهاي مجلل ساخته مي شوند .
البته اين كارها سهوي وبه دليل بي برنامگي وغيرمتخصص بودن مديران وكاركنان صداوسيماست .
معلوم نيست كي اصلاح مي شود .