به گزارش جهان، «زهرا عساکره» حافظ ممتاز قرآن کریم در سال ۱۳۵۷ در خانوادهای مذهبی در خرمشهر به دنیا آمد.
وی از دوران کودکی به فعالیتهای قرآنی علاقه بسیاری داشت تا اینکه در تعطیلات تابستانی به خانه خواهرش در قم رفت و به تشویق خواهرش که به تازگی حفظ قرآن را آغاز کرده بود در کلاسهای حفظ شرکت کرد و از آن پس به حفظ قرآن کریم علاقهمند شد.
این حافظ ممتاز قرآن به دلیل عدم وجود کلاس حفظ قرآن، در خانه و با راهنماییهای خواهرش حفظ را پیگیری کرد تا اینکه پس از هشت سال ممارست توانست کل قرآن را حفظ کند.
وی در این دوران در مسابقات مختلفی شرکت کرد و حتی در برخی از آنها شکست خورد اما این عدم موفقیت موجب دلسردی این حافظ ممتاز از ادامه مسیر حفظ نشد بلکه وی را برای کسب توانمندیها و پیشرفت در این عرصه مصممتر کرد.
عساکره پس از حفظ کلقرآن با آزمونهای اعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن آشنا شد و سال ۱۳۹۲ در هشتمین دوره این آزمونها به مرحله نهایی راه یافت اما به دلیل عدم آمادگی لازم در آن آزمون شرکت نکرد به همین جهت امسال به جمع راهیافتگان به مرحله چهارم نهمین دوره آزمونها پیوست.
در ادامه گفتوگوی فارس با «زهرا عساکره» حافظ ممتاز قرآن کریم را میخوانیم؛
فکر نمیکردم بتوانم کل قرآن را حفظ کنم
* خانم عساکره از چه زمانی حفظ قرآن را آغاز کردید؟
من از اواخر دوران دبیرستان یعنی سالهای ۱۳۷۲، ۱۳۷۳ به سمت حفظ قرآن کریم رفتم البته در آن دوران اصلا فکر نمیکردم که بتوانم کل آیات قرآن را حفظ کنم اما با توکل به خدا، حمایت خانواده و اساتید و همچنین تلاش خودم حافظ کل قرآن شدم.
* چه شد که به این سمت حرکت کردید؟
تابستان بود که برای دیدن خواهرم که در قم زندگی میکرد به آنجا رفتم. در آن زمان خواهرم به تازگی حفظ قرآن را آغاز کرده بود و در جلسات حفظ مهد قرآن شرکت میکرد. یک روز من هم با تشویق خواهرم به این جلسات رفتم و همان جلسه مرا به حفظ قرآن ترغیب کرد و از همان زمان حس کردم که باید قرآن را حفظ کنم به همین جهت از خواهرم کمک گرفتم تا بتوانم در این راه قدم بردارم.
بدون حضور در کلاس اقدام به حفظ کردم/خواهرم از قم برایم نوار قرآن میفرستاد
* پس از تعطیلات تابستان که به خرمشهر بازگشتید، چگونه حفظ قرآن را ادامه دادید؟
در خرمشهر کلاس و جلسه قرآنی وجود نداشت که من به راحتی بتوانم در آنجا اقدام به حفظ قرآن کنم اما آنقدر علاقه داشتم که از هیچ کوششی دریغ نمیکردم. البته خواهرم نیز کمک بسیاری به من کرد به طوری که او برایم از قم نوارهای کاست قرآنی را میفرستاد تا بتوانم با گوش دادن و تقلید از آنها به درستی آیات قرآن را حفظ کنم همچنین راهکارهای صحیح حفظ قرآن را برایم مطرح میکرد تا با روش مناسبی اقدام به این کار کنم.
در کنار گوش دادن به نوارهای قرآن در مسابقات مختلف قرآنی نیز شرکت میکردم تا بتوانم با حضور در این رقابتها توانمندیهای خود را تخمین بزنم.
هدیهای به یاد ماندنی/ با صوت استاد «پرهیزکار» قرآن را حفظ کردم
* پس اصلیترین مشوق شما برای ورود به عرصه حفظ خواهرتان بود...
بله خواهرم نقش مؤثری در تشویقم به سمت حفظ داشت؛ البته در کنار آن والدینم نیز کمک بسیاری به من کردند به طوری که به یاد دارم پدرم از اینکه در این عرصه قرار دارم بسیار خوشحال بود و برای تشویق ضبط اختصاصی برایم خرید تا بتوانم نوارهای کاستی که خواهرم از قم برایم میفرستاد را به راحتی گوش بدهم و به حفظ قرآن بپردازم. این هدیه برایم بسیار ارزشمند بود.
* به طور کلی در هیچ کلاسی برای حفظ شرکت نکردید؟
بله چون هیچ کلاسی وجود نداشت من با نوار کاست اقدام به حفظ قرآن کریم کردم البته بعدها برای در کلاس تجوید شرکت کردم تا با نغمات قرآنی آشنا شوم.
* از صدای کدام یک از اساتید برای حفظ استفاده میکردید؟
برای حفظ، نوار قرآن استاد پرهیزکار را استفاده کردم و بعد از اینکه حفظ قرآن را به اتمام رساندم از نوارهای تلاوت استاد «منشاوی» بهره بردم به طوری که همواره آنها را گوش میدادم و از نغمات تقلید میکردم.
۸ ساله حافظ قرآن شدم/ دلیل طولانی شدن دوران حفظ
* چند سال طول کشید که موفق به حفظ کل قرآن شدید؟
من در دوران تحصیل اقدام به حفظ کردم و بعد از آن هم وارد بازار کار شدم اما چون هدفم حفظ قرآن بود برای حفظ آیات الهی وقت میگذاشتم و از لحظات حفظ لذت میبردم و هیچگاه خسته نمیشدم، به طوری که میتوانم بگویم حدود هشت سال حفظ قرآنم به طول انجامید. البته یکی از مهمترین دلایل طولانی شدن آن عدم حضور در کلاس هم قرآن بود.
* این مشغله فعالیتها حفظ قرآن را برایتان سخت نکرد؟
به نظر من اگر دنبال هدفی باشیم انگیزه لازم برای به دست آوردن آن را نیز به دست خواهیم آورد و در نتیجه به مقصود خود میرسیم. حفظ قرآن برای من یک امر مهم و دوستداشتنی بود به همین جهت هیچگاه از آن خسته نشدم بلکه وقتی اقدام به حفظ میکردم خوشحال و سرحالتر هم میشدم و با آیات الهی آرام میگرفتم.
* هدف شما از حفظ کل قرآن چه بود؟
دوست داشتم با مفاهیم قرآن آشنا شوم و ببینم خداوند در کتاب آسمانی قرآن از ما چه میخواهد چرا که فکر میکنم تا وقتی که به درستی ندانیم خدا از ما چه انتظاراتی دارد، نمیتوانیم به طور شایستهای به دستوراتش عمل کنیم به همین جهت من اقدام به حفظ قرآن کردم و به دلیل کنجکاوی نسبت به آیات الهی به سمت تفسیر هم رفتم.
البته در کنار اینها معتقدم حفظ قرآن بهترین راه برای تدبر در آیات الهی است به همین جهت همواره به حافظان قرآن توصیه میکنم که همراه با حفظ به ترجمه آیات الهی بسنده نکنند بلکه به دنبال تفسیر قرآن هم باشند تا بتوانند با الگوگیری از آیات الهی به دستورات قرآن عمل کنند.
شکست خوردم اما از ادامه حفظ خسته نشدم
* شما در طول ۸ سال قرآن را حفظ کردید؛ در این مدت خسته نشدید؟
در این مدت شاید خیلی شکست خورده و حتی در رقابتهای قرآنی سرخورده شده باشم اما هیچگاه از ادامه راه خسته نشدم بلکه شکستهایم درسی برای ادامه راه و پیشرفتم هم شد.
* به نظر شما چرا برخی افراد در میانه راه از حفظ قرآن خسته میشوند و فکر میکنند دیگر توان ادامه آن را ندارند؟
فکر میکنم این افراد انگیزه لازم را ندارند یا هدف الهی را دنبال نمیکنند. برخی افراد برای کسب عنوان و مدرک اقدام به حفظ قرآن میکنند به همین جهت شاید در وسط راه خسته شوند و ادامه حفظ را رها کنند.
یکی از شاگردانم میگفت که من نذر کردم اگر حاجتم روا شود ۵ جزء از قرآن را حفظ کنم که حالا این کار را کردم؛ این افراد به خاطر هدفی که داشتند آیات و اجزایی از قرآن را که مد نظر داشتند، حفظ کردند و دیگر انگیزهای برای ادامه ندارند.
* به مسابقات قرآن و شکستهایتان در این رقابتها اشاره کردید؛ اولین بار که در مسابقات قرآنی شرکت کردید، به یاد دارید؟
حضور در مسابقات قرآن را از سال ۱۳۸۰ به بعد شروع کردم. در رقابتهای قرآنی سازمان اوقاف، بسیج، سازمان تبلیغات و سایر نهادها شرکت میکردم. در هر مسابقهای که شرکت میکردم شوق بسیاری داشتم چرا که با حضور در مسابقات قرآنی تجربه بیشتری کسب میکردم و با وجود اینکه رتبهای هم نمیآرودم اما چون اطلاعاتم بیشتر میشد انگیزهام برای ادامه حفظ هم ارتقا پیدا میکرد.
من در مسابقات قرآنی ضعفهایم را میشناختم و سعی میکردم آنها را برطرف سازم. مسابقات در تقویت روحیهام نقش اساسی داشت اما به نظر من مسابقات نباید هدف باشد بلکه باید راهی برای کسب تجربه باشد.
پس از حفظ قرآن به هیچ موسیقی جز نوای دلنشین قرآن گوش ندادم
* پس از اینکه حفظ قرآن را به اتمام رساندید، چه تغییری در زندگی خود حس کردید؟
به طور حتم حفظ قرآن در سبک زندگی و رفتارهای افراد مؤثر است. زندگی من از زمانی که با قرآن انس دائمی نداشتم تا حالا که همواره قرآن میخوانم، تفاوت بسیاری دارد.
من از وقتی که به سمت حفظ قرآن رفتم همواره سعی داشتم هیچ موسیقی جز نوای دلنشین قرآن را نشنوم تا جایی که حتی وقتی سوار تاکسی میشدم و راننده از موسیقیهای مختلف استفاده میکرد واکمنم همیشه همراهم بود و هدفون را در گوشم میگذاشتم تا فقط به صدای تلاوت قرآن کریم گوش دهم.
پس از اینکه در این مسیر قرار گرفتم حس میکنم در تمامی امور به موفقیتهایی دست یافتم که پیش از این فکرش هم نمیکردم به همین جهت باید بگویم قرار گرفتن در مسیر قرآن برکات بسیاری برایم داشت.
روزانه حداقل یک جزء قرآن میخوانم
* حدود ۱۵ سال از زمانی که حفظ کل قرآن را به اتمام رساندید، میگذرد؛ چگونه حفظ آیات الهی را تثبیت میکنید؟
همیشه سعی میکنم قرآن بخوانم به طوری که حداقل روزانه یک جزء از قرآن را مرور میکنم البته برنامه خاصی ندارم اما چون در هفته بیش از ۳ کلاس حفظ دارم خودبهخود آیات الهی برایم مرور میشود.
اوایل دوران حفظ هم به دلیل اینکه در مسابقات بسیاری شرکت میکردم آیات الهی برایم مرور میشد.
* شما به مرحله نهایی طرح ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن راه یافتید؛ چه زمانی با این آزمونها آشنا شدید؟
وقتی حافظ کل قرآن شده بودم با این آزمونها هم آشنا شدم و برای سنجش دانش قرآنیام در این آزمونها شرکت کردم. سال اول حضور در این رقابتهای قرآنی مدرک درجه ۳ حفظ را کسب کردم؛ سال بعد که شرکت کردم موفق به کسب مدرک درجه ۲ شدم و پس از آن هم سال ۱۳۹۲ در هشتمین دوره این آزمونها به مرحله نهایی راه پیدا کردم اما به دلیل عدم آمادگی لازم، سال گذشته در آزمون مرحله نهایی شرکت نکردم به همین جهت امسال دوباره در لیست راهیافتگان به مرحله نهایی نهمین دوره طرح ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن قرار گرفتم.
آمادگی حضور در مرحله نهایی آزمون را ندارم/ برای کسب تجربه شرکت میکنم
* هم اکنون چقدر برای شرکت در آزمون مرحله نهایی این طرح آمادگی دارید؟
حس میکنم امسال هم آمادگیهای لازم را ندارم چرا که منابع این مرحله بسیاری زیاد است و باید توانمندیهای زیادی برای کسب عنوان استادی داشت. در هر صورت شاید در این مرحله از آزمون برای کسب تجربه شرکت کنم تا با نحوه سؤالات نیز آشنا شوم.
* نظرتان درباره آزمونهای اعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن چیست؟
این آزمونها بسیار کارشناسی شده و مفید هستند. برخی افراد که حفظ قرآن را به اتمام میرسانند فکر میکنند دیگر نیازی به مرور ندارند در حالی که پس از حفظ، مرور و تمرین اهمیت بسیاری دارد که به نظر من شرکت در این آزمونها نه تنها برای تثبیت محفوظات بلکه برای پیشرفت در این عرصه نیز میتواند مؤثر باشد.
این آزمونها باعث میشود افراد به سمت تفسیر و مفاهیم قرآن هم بروند. من در ابتدا فقط ترجمه قرآن میخواندم اما وقتی مدرک درجه ۳ حفظ گرفتم تشویق شدم تا به مفردات هم بپردازم و در این عرصه هم به موفقیتهایی دست یابم.
البته باید یک نکتهای هم متذکر شوم و آن اینکه در آزمونها و مسابقاتِ حفظ قرآن نباید به صوت و لحن تکیه کرد چرا که همه افراد صوت زیبایی ندارند اما در حفظ قرآن قوی هستند اما به دلیل نداشتن استعداد در صوت و لحن نمیتوانند در مسابقات و آزمونها بدرخشند و این امر موجب دلسردی آنها میشود.
برای راهیابی به مرحله نهایی آزمونهای اعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن ۱۰ سال سابقه تدریس نیاز است؛ از چه سالی تدریس قرآن را آغاز کردید؟
از سال ۱۳۷۷ معلم دینی، عربی و قرآن شدم و در سال ۱۳۸۱ نیز اولین کلاس حفظ قرآن را برگزار کردم.
آنقدر به حفظ قرآن علاقه داشتم که به یاد دارم در خانه پدری چند نفر را جمع کردم تا آنها را به حفظ قرآن تشویق کنم. در کلاس هفتگی قرآنی که برگزار میکردم هر جلسه یک آیه حفظ میکردند تا اینکه پس از ازدواج به فکر تأسیس مؤسسه قرآنی افتادم که با حمایتهای همسرم توانستیم از وزارت ارشاد مجوز فعالیت بگیریم و به این ترتیب از سال ۱۳۸۹ به صورت رسمی در مؤسسه قرآنی کلاس حفظ برگزار کردم.
تقلید را مبنای خود برای حفظ قرآن قرار دهید
* شما در کلاس های خودتان برای تدریس از چه روشهایی استفاده میکنید؟
من با همان شیوه که خودم حفظ کردم، تدریس میکنم. عمدتا هم از جزء یک قرآن برای حفظ آغاز میکنم البته بنا بر استعداد افراد نحوه شروع حفظ آیات الهی متفاوت است. بعد هم به قرآنآموزان میگویم مبنای خود را برای حفظ تقلید قرار دهند البته من در کلاسها در کنار حفظ به آموزش نغمات، تجوید، مفردات و ریشهیابی کلمات هم میپردازم.
همسرم قاری قرآن است/ هر دو رتبه برتر مسابقات قرآن دانشگاه بودیم
* به همکاری همسرتان برای اخذ مجوز مؤسسه قرآنی اشاره کردید؛ ملاک شما برای انتخاب همسر چه بود؟
من سال ۱۳۸۱ ازدواج کردم. مهمترین ملاکم این بود که همسرم در مسیر قرآن قرار داشته باشد که به لطف خداوند همسرم قاری قرآن بود به همین جهت در پیشرفت من در عرصههای قرآنی نیز تلاش بسیاری میکرد.
* چگونه با همسرتان آشنا شدید؟
ما در یک دانشگاه تحصیل میکردیم البته رشتههایمان متفاوت بود. به یاد دارم که در دانشگاه مسابقات قرآنی برگزار شد که من هم به دلیل علاقهمندی به مسابقات و با توجه به اینکه در رشته علوم قرآنی تحصیل میکردم، در این رقابتها شرکت کردم و موفق به کسب رتبه نخست در رشته حفظ شدم. همسرم نیز در این مسابقات شرکت کرده و توانسته بود رتبه نخست رشته قرائت را کسب کند. این برتری در رشتههای قرآنی موجب آشنایی ما و در نتیجه ازدواج شد.
* چند فرزند دارید؟
یک پسر ۹ ساله داریم.
* چگونه فرزندتان را تشویق به فعالیتهای قرآنی میکنید؟
یکی از آرزوهایم این است که فرزندم حافظ قرآن شود البته تلاش هم می کنم و با روشهای تشویقی سعی دارم او را در این مسیر قرار دهم اما او هنوز رغبت زیادی به حفظ قرآن ندارد به همین جهت من نیز اصرار نمیکنم و تنها او را با آموزههای قرانی آشنا میکنم و سعی دارم در مسیر قرآن باشد.
البته او به دلیل علاقه وافر من به حافظ بودنش هفتهای حداقل یک آیه حفظ میکند و در کلاسهای حفظ نیز حضور مییابد که همین برایم کافی است.
لزوم انس دائمی با قرآن/ به سوی تدبر و عمل به آیات الهی بروید
* در انتها اگر صحبتی دارید، بفرمایید.
حفظ قرآن از اهمیت بسیاری برخوردار است تا جایی که پیامبر اعظم(ص) فرمودند: «هر که (آن قدر) قرآن بخواند تا حفظ شود، خداوند او را به بهشت داخل خواهد کرد»؛ بنابراین شایسته است که افراد به سمت حفظ قرآن پیش روند تا با قرآن مأنوس شوند و با انس دائمی با آیات الهی به سوی تدبر و در نتیجه عمل به آن گام بردارند و برای محقق ساختن مطالبه رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن کریم تلاش کنند.