هشدار! طرحی که ممکن است به ضد خودش تبدیل شود/ اختلاف درآمد پزشک و پرستار ۱۰۰ تا ۳۰۰ برابر
به گزارش جهان، با رسیدن طرح تحول نظام سلامت به گام سوم خود -یعنی افزایش ۲,۵ برابری تعرفه های پزشکی که منجر به افزایش حدود ۲,۵ برابری دستمزد پزشکان خصوصا پزشکان متخصص شد- انتقادات فراوانی از گوشه و کنار به گوش میرسد. شاید برای خوانندگان گزارش این سوال پیش بیاید که مگر دستمزد پزشکان چقدر بوده که حالا بیش از ۲ برابر افزایش یافته است.
برای پاسخ به این سوال به يک مطالعه موردی ازدستمزد پزشکان در یک بیمارستان دولتی قبل از اجرای گام سوم طرح تحول نظام سلامت اشاره میشود.
در يک بيمارستان اگر حقوق يک دستيار يا کارگر يا پرستار را يک واحد در نظر بگيريم، يک پزشک ارولوژي ۲۶ برابر، پزشک زنان و زايمان ۳۱ برابر، پزشک چشم ۳۰ برابر، پزشک گوش و حلق و بيني ۳۲ برابر، جراح قلب ۳۸ برابر، ارتوپدي ۴۹ برابر، و جراح مغز و اعصاب ۶۵ برابر وي حقوق مي گيرند.
این آمار که وزیر بهداشت دولت اصلاحات یعنی مسعود پزشکیان نیز صحت آن را در برنامه زنده تلویزیونی ثریا تایید کرده و آن را آينه تمام نمای بی عدالتی در نظام سلامت کشور دانست، عمق و شدت ضعف ساختار نظام سلامت را نشان میدهد که البته مختص این دولت هم نیست. اما مساله این است در چنین شرایطی افزایش ۲،۵ برابری تعرفه های درمانی چه معنی می تواند داشته باشد؟
واضح است که دستمزد در بیمارستان های خصوصی بسیار بالاتر از این اعداد بوده است. به طوریکه اغلب مردم این اختلاف را بطور مستقیم یا غیر مسقیم از نزدیکان خود شنیده یا لمس کردهاند.
پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس پیش از این نیز در رسانه ها گفته بود «من خودم پزشک جراح قلب در بیمارستانهای دولتی هستم و در سه سال فعالیت درمانی ام در بخش جراحی، به اندازه ۳۰ سال مدیریتم پول دریافت کردم».
دکتر طریقت وزیر سابق بهداشت نیز که سابقه طبابت در آلمان و ایران را دارد، سال گذشته در یکی از برنامههای تلویزیونی گفته بود: «من به عنوان یک جراح چشم پزشک درآمد یک ساعت کارم در ایران، معادل درآمد ۲۰۰ساعت یک جراح چشم پزشک در آلمان است و این درآمدها منطقی نیست».
البته مسئولین وزارت بهداشت در توجیه این افزایش ناگهانی دستمزدهای خود و پزشکان متخصص مدعی میشوند که پرداخت از جیب مردم را کاهش دادند و مردم فشار مالی را حس نخواهند کرد. این درحالی است که منابع اصلی این افزایش دستمزد پزشکان از بیمهها، درآمد هدفمندی یارانهها و مالیاتها تامین میشود که همگی جزو منابع عمومی بوده و از جیب مردم تامین شدهاند و مطمئنا کشور نیازهای جدی تری از پر کردن جیب برخی پزشکان و متخصصان نظام سلامت هم دارد.
ضمن اینکه درست است که گام اول طرح تحول سلامت پرداختي مردم در بخش بستري دولتي را از ۳۰ به ۱۰ درصد رساند اما در مرحله سوم با ۲,۵ برابر شدن تعرفهها، پرداختي مطلق مردم نسبت به قبل از آن، ۵۰ درصد افزايش پيدا کرد. به عبارت دیگر هرچند پرداختي نسبي مردم از ۱۰ درصد به ۶ درصد کاهش پيدا کرد اما پرداختي مطلق افزايش داشت تا جائي که گام سوم به نوعي دستاوردهاي گام اول را از بين برد.
این در حالی است که مقام معظم رهبری در دیدار اعضای هیئت دولت در شهریور ماه سال جاری طرح نظام سلامت را یکی از اقدامات بسیار خوب دولت یازدهم برشمردند و در توصیه کردند: باید این طرح پشتیبانی شود و ادامه یابد؛ ضمن آنکه مراقبت شود برخی تصمیمها، این طرح را به ضد خود تبدیل نکند.
مقایسه بین دستمزد سایر اقشار زحمتکش و دارای تحصیلات عالیه نیز نشان میدهد اختلاف درآمدی فاحشی بین درآمد پزشکان متخصص و سایر اقشار کشور وجود دارد.
اگر درآمد يک دستيار را در سال ۱۳۸۷ ساعتي هزار تومان و کارگر را ساعتي ۱۲۰۰ تومان و پرستار را ساعتي ۴ هزار توان در نظر بگيريم يک پزشک ارولوژي ساعتي ۷۲ هزار تومان، پزشک زنان و زايمان ۸۴ هزار تومان، پزشک چشم ۹۷ هزار تومان، پزشک گوش و حلق و بيني ۸۷ هزار تومان، جراح قلب ۱۰۳ هزار تومان، ارتوپدي ۱۳۲ هزار تومان، و جراح مغز و اعصاب ۱۷۰ هزار تومان دریافتی داشتهاند.
همچنین طبق آماری که در مجله اشپیگل منتشر شده است درآمريکا درآمد يک پزشک متخصص ۵ برابر درآمد سرانه و در آلمان ۲ برابر است درحالیکه این نسبت در ايران بيشتر از ۳۷ برابر است.
منتقدین افزایش تعرفه ها، معتقدند باید افزایش تعرفه ها به گونه ای انجام می شد که بر تمام کادرهای درمانی تاثیر مثبت داشته باشد و فاصله زیاد میان پزشکان و سایر کادرهای درمانی و همچنین فاصله زیاد بخش دولتی و خصوصی را کاهش دهد، نه اینکه این فاصله ها را به شدت افزایش دهد.
* اختلاف درآمد پزشک و پرستار در ايران ۱۰۰ تا ۳۰۰ برابر است
محمد شريفي مقدم دبيرکل خانه پرستار و عضو شوراي عالي نظام پرستاري با اشاره به اینکه اختلاف دريافتي حقوق پرستاران و پزشکان به حدي است که گاهي اين رقم به ۳۰۰ برابر میرسد گفت: بهعنوان مثال اگر پرستار۲۰۰ هزار تومان دريافت کند، دريافتي پزشک قلب در همان بيمارستان ۲۰ ميليون تومان است. با این همه قرار است دریافتی پزشکان بطور متوسط ۲٫۵ برار شود!
وي با بررسي آمار اختلاف درآمدي بين پزشکان و پرستاران ۶۰ کشور در دنيا گفت: در آمريکا دريافتي پزشک ۳ برابر پرستار، در استراليا ۶/۲ برابر، در فرانسه ۵/۱ برابر، در عربستان ۳/۱ برابر است ولي متاسفانه اين اختلافات درآمد پزشک و پرستار در ايران بين ۱۰۰ تا ۳۰۰ برابراست در حالي که ما اين الگو را از کشور ترکيه برداشته ايم و اين اختلاف درآمد پزشک و پرستار در اين کشور ۴/۲ برابر است. وي افزود: اگر طرح تحول نظام سلامت از اين کشور الگو برداري شده است چرا در بخش پرستاري الگو برداري نشد؟ نظام سلامت مجموعه تيم بهداشت و درمان سراسر کشور است نه يک تيم خاص. اما متاسفانه در حال حاضر در نظام سلامت ما سياست گذار، برنامه ريز و ناظر يک عده خاصی هستند که این نحوه مديريت درست نیست.
مطابق آمار و اطلاعات موجود تا سال ۸۳ تعرفههاي بخش دولتي و خصوصي يکسان بوده است اما با واگذاری تعرفههای بيمارستان خصوصی به سازمان صنفی نظام پزشکی طی ۲ سال تعرفههای بخش خصوصی ۱۰ برابر شد و شکاف عميقي بين تعرفههاي بخش خصوصي و دولتي ايجاد شد که اين روند ادامه داشت تا اينکه در آبان ۹۳ گام سوم طرح تحول اجرا شد.
واقعیت آنست که در گام سوم طرح تحول، تعرفههاي خدمات درماني رشد عجيبي پيدا کرده است. مطابق آمار وزارت بهداشت تعرفهها از ۴۶ تا ۳۰۰ درصد افزايش داشته است و به طور ميانگين2.5 برابر شده است.
در مرحله سوم طرح تحول، وضعیت درآمد پزشکان بیمارستان های خصوصی بسیار بیشتر از پزشکان بیمارستان های دولتی خواهد شد. چون به نسبتی که تعرفه ها در بخش دولتی بالا رفته است، در بخش خصوصی هم افزایش یافته است و این افزایش در بخش خصوصی بسیار جذاب تر خواهد بود که این امر آسیبهای جدی به نظام سلامت وارد میکند که چوب آن را مردم خواهند خورد.
این انتقادات از گام سوم طرح تحول نظام سلامت باعث اظهارنظرهای مختلفی از سوی مسئولان مربوطه شد که این ادعاها را کذب دانسته و مهمان، کارشناسان و تیم تحقیق برنامه ثریا را که مسعود پزشکیان وزیر بهداشت دولت اصلاحات و عضو فعلی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم جزئی از آن است را به بزرگنمایی و کذب گویی متهم کردند.
باگذشت چند روز از پخش این برنامه و انتقادات مسئولین وزارت بهداشت، خبرگزاری فارس در گزارشی اقدام به افشای اسناد مربوط به کارانهها و دستمزدهای پزشکان در یکی از بیمارستانهای بزرگ تامین اجتماعی نمود. در این گزارش آمده است: جداول مورد اشاره نشان دهنده حقیقت هایی است که نابسامانی در بخشی از نظام سلامت کشور را مشخص می کند. نابسامانیهایی که انتظار میرفت در طرح تحول سلامت به سمت اصلاح آنها حرکت شود ولی گویا این شکاف درآمدی لایه نازکی از پزشکان متخصص ـ و البته در برخی از رشته های تخصصی ـ با سایر کادرهای درمانی اعم از پزشک عمومی و پرستار و… همچنین با متوسط درآمد مردم به طور غیر قابل توجیهی در حال بیشتر شدن است.
اتفاقاتی که متاسفانه به نام همه پزشکان تمام می شود و این حرفه مقدس را دچار حواشی و انگیزه های مالی می کند. در حالی که بخشی از پزشکان از جمله پزشکان عمومی درآمدهای به مراتب کمتری داشته اند.
فارس در ادامه گزارش روز گذشته خود درباره این موضوع نوشت: جالب آنکه هجمههای اخیر در برابر رسانهها و کارشناسان منتقد به افزایش تعرفهها در شرایطی اتفاق میافتد که علاوه بر انتقاد صریح ۱۵ بسیج دانشجویی دانشگاههای علوم پزشکی کشور به افزایش تعرفه ها در فاز سوم طرح تحول، برخی از چهره های سرشناس و وزرای سابق بهداشت با نگاههای مختلف سیاسی، که خود نیز از پزشکان متخصص و مشهور کشورند نیز جزو منتقدان سرسخت افزایش تعرفهها هستند.
منبع: عیار