به گزارش جهان به نقل از تسنیم، سال ۲۰۰۷ میلادی بود که خبر امضای یک قرارداد نظامی میان ایران و روسیه تبدیل به خبر اول بیشتر رسانههای جهان شد: "ایران از روسیه سامانه موشکی فوق پیشرفته اس۳۰۰ خرید".
جمهوری اسلامی ایران و شرکت "روس آبارون اکسپورت" شرکت دولتی صادرات و واردات تسلیحات و تجهیزات نظامی روسیه در سال ۲۰۰۷ قراردادی را امضا کردند که بهموجب آن، این شرکت موظف شد که ۵ آتشبار S۳۰۰ را بهارزش حدود ۸۰۰ میلیون دلار به ایران تحویل دهد.
اما دیمیتری مدودف رئیس جمهور وقت روسیه سه سال بعد و در سال ۲۰۱۰ میلادی با صدور فرمانی، تحویل سامانه موشکی اس۳۰۰ به ایران را ممنوع کرد.
"اس۳۰۰" یک سامانه موشکی سطح به هوای دوربرد با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاعهاست. از این سامانه بهعنوان نوع تکمیلی سامانه پدافندی اس۲۰۰ یاد میکنند که ایران هماکنون نوع روسیه آن را در اختیار داشته و آن را بارها بهینه سازی کرده است.
سامانه موشکی S-۳۰۰ PMU
در آخرین مورد نیز، امیر اسماعیلی، فرمانده پدافند هوایی ارتش ایران گفته بود که قرار است یک موشک جدید به جای موشک اس ۲۰۰ روی این سامانه نصب شود. امیر اسماعیلی، نسل جدید موشکهای صیاد، را موشک مدنظر برای نصب روی سامانه موشکی اس ۲۰۰ عنوان کرده بود.
موشکی که امیر اسماعیلی درباره آن سخن گفته، موشک صیاد۳ است، موشکی که طبق گفته سردار دهقان، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح قرار است بزودی رونمایی شود.
سردار دهقان درباره این موشک گفته بود: در آینده نزدیک موشک صیاد ۳ را نیز تست میکنیم. صیاد ۲ با یک سیستم کلاه با برد متوسط و ارتفاع بلند است اما موشک صیاد۳ با برد بلند و ارتفاع بلند است و میتواند تمام سطوح هوایی را پوشش دهد.
موشک صیاد ۲ و لانچر پاتریوتی
اما، همزمان با لغو قرارداد فروش اس ۳۰۰ به ایران از سوی دولت روسیه، جمهوری اسلامی ایران به دادگاه بینالمللی در این باره شکایت کرد و دادگاه پس از بررسیها، دولت روسیه را در سال ۲۰۱۴ میلادی به پرداخت "غرامت ۴ میلیارد دلاری" بابت لغو این قرارداد محکوم کرد.
اس۳۰۰ در حال حاضر یک خانواده است و انواع مختلف این سامانه با کاربردهای متفاوت در وزارت دفاع روسیه تولید شده است. هماکنون اس۳۰۰ پیامیو (S-۳۰۰PMU) بهعنوان یکی از مرگبارترین و پیشرفتهترین سامانههای موشکی خانواده اس۳۰۰ است که توانایی ردیابی و انهدام حدود ۱۰۰ هدف را دارد. آنطور که روسها اعلام کردهاند، زمان آمادهسازی این نوع از سامانهها، حدود ۵ دقیقه است که این خود یکی از ویژگیهای مهم سامانه موشکی اس۳۰۰ پیامیو به شمار میرود.
اما تابستان سال گذشته روزنامه «کامرسانت» چاپ روسیه با انتشار خبری، اعلام کرد، روسیه قرار است فروش سامانههای موشکی «آنتی-۲۵۰۰» را به ایران پیشنهاد دهد تا این سامانه موشکی جایگزین «اس-۳۰۰» شود.
سامانه دفاع موشکی آنتی-۲۵۰۰ همچون سامانه موشکی اس ۳۰۰، یک سامانه دفاعی و پدافند هوایی است که میتواند بهطور همزمان ۲۴ هواپیما را در فاصله ۲۰۰ کیلومتری مورد هدف قرار داده و یا با حمله ۱۶ موشک بالستیک بهصورت همزمان مقابله کند.
این سامانه موشکی دو ویژگی مهم "برد بلند" و "ارتفاع بالا" را داراست و از این رو توانایی مقابله با موشکهای بالستیک، موشکهای کروز و همچنین امکان رهگیری و انهدام اهداف با سطح مقطع راداری بسیار پایین را دارد؛ ویژگی دیگر این سامانه، مقاومت بالا در برابر جنگ الکترونیک و حملات سایبری است.
سامانه موشکی آنتی ۲۵۰۰ یک سامانه پدافندی برد بلند و ارتفاع بالا است
پیش از این روسیه دو سامانه از «آنتی ـ ۲۵۰۰» را به ونزوئلا فروخته و در تلاش است که سامانههای دیگری را هم به کشورهای "هند و ترکیه" بفروشد.
اما ایران با دریافت این سامانه به جای اس ۳۰۰ رسما مخالفت کرد تا روسها با توجه به اختلافاتشان با آمریکا و اروپا بر سر اوکراین، به فکر فروش این سامانه به ایران بیفتند.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در آبان ماه سال گذشته طی سفری که به مسکو داشت، در گفتوگویی با خبرگزاری اینترفاکس گفته بود که، "تهران تمایلی به دریافت سامانه موشکی آنتی ۲۵۰۰ به جای اس ۳۰۰ از مسکو ندارد و این جایگزین، با نیازهای ما همخوان نیست."
حالا با گذشت ۷ سال از انعقاد قرار فروش اس ۳۰۰ به ایران، روس ها بالاخره با فروش این سامانه به ایران موافقت کردهاند. موضوعی که وزیر دفاع خبر آن را اخیراً اعلام کرده است.
طبقه گفته وزیر دفاع، ما هیچگاه این قرارداد را متوقف شده ندانسته و نمیدانیم و به شکل جدی دنبال عملیاتی کردن آن هستیم. در دوره یازدهم، ریاست جمهور در دیدارها و ملاقاتهایی که با مسئولان روسیه داشت و دیدارهایی که بنده با مقامات نظامی و صنعتی این کشور داشتم، بحث را به شکل جدی مطرح کردیم.
لحظه شلیک موشک از سامانه اس ۳۰۰
سردار دهقان گفته بود: طرف روسی به دلایلی علاقمند است این قرارداد را "به صورت دیگری به جز با عنوان اس ۳۰۰" عملیاتی و اجرایی کند، اما توصیه همیشگی ما به آنها این بود که دفاع از اقتدار سیاسی روسیه اقتضاء میکند خودشان خارج از تاثیری که دیگران بر روی تصمیم آنها میگذارند، تصمیم بگیرند و قرارداد اصلی را اجرا کنند.
البته هنوز مشخص نیست که اجرای این قرارداد "به جز با عنوان اس ۳۰۰" به چه معناست ولی در مجموع، موافقت روسیه با اجرای این قرارداد از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است.
البته ناگفته نماند که مقامات نظامی ایران اعلام کردهاند که پس از لغو قرارداد فروش اس ۳۰۰ از سوی روسیه، فرآیند ساخت یک سامانه موشکی مشابه بهنام «باور ۳۷۳» را آغاز کردهاند.
آنطور که امیر اسماعیلی، فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) ارتش در ۱۲ دیماه سال ۹۱ دراینباره اعلام کرده بود، "خوشبختانه پروژه باور ۳۷۳ به جای خوبی رسیده و در حال انجام تستهای اولیه آن هستیم البته تست زیرسیستمهای این سامانه پدافندی بردبلند نیز انجام شده است".
نمونه رونمایی شده از سازه سامانه موشکی باور ۳۷۳
سامانهای که نمونهای که به احتمال زیاد سازه اصلی و سامانههای آن بوده، در رژه روز ارتش در ۲۹ فروردین سال ۱۳۸۸، از مقابل جایگاه عبور داده شود تا پیامی در لفافه به روسها و غرب فرستاده شود که کار ساخت اس ۳۰۰ ایرانی با قدرت در حال پیگیری و پیشرفت است.