اگرموافق نظریه ای باشیم که آتش زدن بناهای تخت جمشید و حمله اسکندر را تکذیب می کند و عوامل زمین ساختی و بروز زلزله را عامل تخریب این اثر باستانی بدانیم، گسل رحمت عامل اصلی تخریب کامل این بنای عظیم در مدتن طولانی و تاثیرات تنش ناشی از این گسل است.
تخت جمشید را اسکندر از بین برد یا زلزله + عکس
26 مرداد 1392 ساعت 23:07
اگرموافق نظریه ای باشیم که آتش زدن بناهای تخت جمشید و حمله اسکندر را تکذیب می کند و عوامل زمین ساختی و بروز زلزله را عامل تخریب این اثر باستانی بدانیم، گسل رحمت عامل اصلی تخریب کامل این بنای عظیم در مدتن طولانی و تاثیرات تنش ناشی از این گسل است.
به گزارش جهان به نقل از شبکه خبر، محققان و پژوهشگران سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه جنوب در خصوص وضعیت گسلهای منطقه تخت جمشید و زلزله های تاریخی آن پژوهشی و بررسی هایی را انجام داده اند. در این پژوهش به گسلی که تخت حمشید بر روی آن واقع شده، شرایط زمین شناسی آن، زلزله هایی که در طول چندصد سال اخیر در این محدوده رخ داده و همچنین فرونشست های زمین پرداخته شده که در ادامه خلاصه از نتیجه این تخقیقات آورده شده است.
گزارش تهیه شده خلاصه ای از گزارش نقشه زمین شناسی با مقیاس یک بیست و پنج هزارم حاجی آباد است که کوه رحمت در شمال تخت جمشید بخش زیادی از آن را پوشش می دهد. با توجه به این که وضعیت ساختاری و زمین شناسی کوه رحمت وضعیت زمین شناسی مهندسی بستر تخت جشید را تعیین می کند، بنابراین در اینجا وضعیت گسله ها و ریخت شناسی کوه رحمت و به عبارتی تخت جمشید ، فرونشست دشت مرو دشت مورد بررسی قرار گرفته است.
کوهی که تخت جمشید در دامنه جنوب باختری آن ساخته شده به نام کوه رحمت است. نام قدیمی و شاید باستانی این کوه مهر بوده است که این نام به علت چشمه های فراوانی است که از این کوه تامین می شود و امروزه نیز تعدادی از این چشمه ها دیده می شود ولی به علت خشکسالی ها و حفر چاه های فراوان دبی این چشمه ها کم شده است.
تخت جمشید
کوه رحمت در محدوده شهرستان مرودشت، بخش مرکزی دهستان رحمت و در 20 کیلومتری شمال خاوری مرکز شهرستان مرودشت واقع شده است. پیشینه کهن این منطقه در طول تاریخ توجه بسیاریاز باستانشناسان و دوستداران فرهنگ و تمدن ایرانی را به خود معطوف داشته است.
مجموعه آثار به جای مانده ماقبل تاریخ و آثار اعجاب برانگیز تاریخی بیانگر این مطلب است که این منطقه با اهمیتی ویژه، همواره مورد توجه بوده است. کاخهای تخت جمشید که شاهکار مدیریت باستانی و حاصل تلاش دستان آفرینش گر معماران چیره دست دوره های باستانی ایران بوده و از شهرتی همسان با دیوارعظیم چین و اهرام ثلاثه مصر برخوردار است. عظمت منحصر به فرد این بنا به تنهایی گویای تاریخ شکوهمند تمدن ایران است و درحالیکه این مجموعه تنها یکی اما مهمترین اثر از بناهای تاریخی کشور ایران و استان فارس است.
شهرهای قدیمی به همراه نقشها و کتیبههای باستانی و کاخهای پادشاهان هخامنشی و چندین اثر تاریخی و قدیمی دیگر از جمله جاذبه های مهم این منطقه به شمار می آیند.
مرتفع ترین نقطه با بلندای دو هزار و556 متر از سطح تراز دریا در بخش های جنوب خاوری راس کوه رحمت و پست ترین بلندا نزدیک به یک هزار و591 متر در دشت مرودشت در جنوب خاوری تخت جمشید قرار دارد.بلندای کوه رحمت از شمال باختر به سمت جنوب خاور افزوده می شود و دشت مرودشت از شمال باختر به جنوب خاور کاهش ارتفاع را نشان می دهد این چنین ریختارها، با هندسه و سازوکار گسلهای طولی و هم راستا با رویداد زاگرس با راستای شمال باختر – جنوب خاور، همچون گسیختگی رحمت وابسته است.
راستای رشته کوه رحمت شمال باختر- جنوب خاور است سیمای این رشته کوه تحت تاثیر گسلهای راستا لغز در محدوده شمالی تخت جمشید خمیده شده و یالهای جنوب باختری و شمالی خاوری این رشته کوه تحت تاثیر گسله های طولی و راندگی و همچنین گسله های نرمال، بهم ریخته و خرد شده است.
بخشهای دامنه ای این کوه گاه به نواری بسیار باریک از رسوبات مخروط افکنه ای و گاه سنگهای این کوه بطور مستقیم با رسوبات ریز دانه دشت متصل شده است. از دیدگاه ساختاری، این گستره در پهنه چین خورده رانده زاگرس از کمربند کوهزایی آلپ – هیمالیا قرار دارد.
در محدوده مورد بررسی راستای محور کوه تاقدیسی رحمت و روند خطواره های گسلی، بطور غالب شمال باختر – جنوب خاوری است چنانکه راستای تاقدیس کوه رحمت N40W دارد.
از شمار گسیختگیهای بنیادی و مهم این گستره، گسیختگی دامنه جنوب باختری و شمال خاوری کوه رحمت است که در تحولات ساختاری و چینه نگاری، نقش داشته اند. گسل جنوب باختری کوه رحمت جایگاه تخت جمشید را درنوردیده است.
گسله رحمت پهلوی جنوب باختری تاقدیس کوه رحمت را می پیماید که تخت جمشید نیز روی این گسل قرار دارد.گسیختگی رحمت در گروه گسله های طولی با سازوکار راندگی است و راستای شمال باختر – جنوب خاور دارد. شیب سطحه این گسل به سمت شمال خاور است.
وجود چشمه های متعدد در همبری کوه و دشت و وجود ذخایر زیاد آب در این همبری، گسترش بسیار کم رسوبات دامنه و گاه بدون رسوبات دامنه ای بطور مستقیم رخنمون سنگی کوه با رسوبات ریز دانه دشت، متصل می شود، ضخامت زیاد رسوبات دامنه ای و دشت در اتصال به کوه( گاه بیش از 100 متر)وجود گسله های کششی و عادی در یال جنوب باختری تاقدیس و ایجاد ساختهای تاقدیسی – ناودیسی تکتونیکی(چین های فرعی)، ناهنجاری درشیب لایه ها( در محدوده مورد بررسی شیب در یال جنوب باختر، بین 40 تا بیش از 59 درجه متغییر است و در بخش های جنوب خاوری(خارج از محدوده نقشه) شیب کمتر از 15 درجه تا برگشته تغییر می کند و تغییرات شدید شیب بصورت عرضی در این یال تاقدیس وجود دارد( چنانکه در فاصله بسیار کم، شیب از کمتر از 5 تا بیشتر از 45 درجه تغییر می کند) که این تغییرات در راستای عمود بر محور چین های فرعی است(شکل 41 و40)، وجود کانون رو سطحی زلزله در راستای این گسل و همچنین وجود داده های لرزه ای تاریخی در این منطقه ازشمار جلوه های ساختاری این گسل است.
این گسله از شمارگسله های بنیادی است و دشت مرودشت در بلوک فرو دیواره ای این گسل قرار گرفته است. بنای باستانی تخت جمشید بر روی این گسل قرار گرفته است، بنابراین تنشهای ناشی از این گسل می تواند سبب افزایش شدت تخریب در این بنای باستانی عظیم شده باشد.
اگر موافق نظریه ای باشیم که آتش زدن بناهای تخت جمشید و حمله اسکندر را تکذیب می کنند وعوامل زمین ساختی و بروز زلزله را عامل تخریب این اثر باستانی بدانیم گسل رحمت عامل اصلی آن است وتخریب کامل این بنای عظیم در طی گذشت زمان طولانی، تحت تاثیر تنش ناشی از این گسل است.
بر اساس آمار زلزله های دستگاهی، یک زلزله با بزرگای نزدیک به پنج ریشتر بر روی گسل رحمت و در نزدیکی تخت جمشید رخ داده است و براساس داده های تاریخی، زمینلرزه 1623 میلادی در منطقه مرودشت شیراز گزارش شده که سبب فروریختن شماری از ستونهای تخت جمشید شد و آسیبهایی به نقش رستم رسید.
برای شناسایی بهتر گسل رحمت می توان از مطالعات پالئوسایزمولوژی یعنی یافتن زمین لرزه های بزرگ کهن و تاریخی بر پایه داده های زمین شناسی استفاده کرد. در بیشتر نواحی لرزه خیز جهان، داده های باستانی و تاریخ زمان کوتاهی را دربرمی گیرد و در مناطقی که داده های تاریخی وجود دارد میزان جنبش و لغزش گسلهای فعال به هنگام رویداد زمین لرزه تاریخی و باستانی روشن نیست.
کد مطلب: 306839
آدرس مطلب: https://www.jahannews.com/analysis/306839/تخت-جمشید-اسکندر-بین-برد-یا-زلزله-عکس