این روزها پیامکهایی رد و بدل میشود که شیعیان را برای ثبت جهانی قبرستان بقیع به یک سایت اینترنتی دعوت میکند. این مدعا تا چه حد صحیح است؟ اصولاً آیا ثبت معنوی یک اثر در یونسکو از طریق جمعآوری امضا امکانپذیر است؟
بازی اعراب بااحساسات ملیومذهبی ایرانیان
3 آبان 1391 ساعت 8:21
این روزها پیامکهایی رد و بدل میشود که شیعیان را برای ثبت جهانی قبرستان بقیع به یک سایت اینترنتی دعوت میکند. این مدعا تا چه حد صحیح است؟ اصولاً آیا ثبت معنوی یک اثر در یونسکو از طریق جمعآوری امضا امکانپذیر است؟
به گزارش جهان به نقل از فارس، این روزها پیامکهایی در تلفنهای همراه رد و بدل میشود که متن آن چنین است: «با حضور در سایت www.dar-alhuda.net، قبرستان بقیع را جزو میراث شیعیان قرار دهید، نیاز به ۵۰ هزار امضا است تا این مکان مقدس توسط یونسکو ثبت جهانی شود، در این لحظه هنوز به ۳۰۰۰۰ امضای دیگر نیاز است. لطفاً انتشار دهید.»
جالب اینکه اکنون بیش از ۵۰ هزار امضا در سایت مذکور -که ظاهراً متعلق به شیخ ابوالهدی ناصر کاشف الغطاء از اساتید حوزه علمیه نجف است- به ثبت رسیده!
آنچه در پیامک یاد شده خودنمایی میکند، تأکید بر امضای تعدادی مشخص افراد با مراجعه به سایت دارالهدی است. اما کشور عربستان در تقسیمبندی یونسکو در حوزه گروه کشورهای عربی قرار دارد و کشوری که خارج از این محدوده جغرافیایی باشد، نمیتواند نسبت به ثبت اثر یک حوزه دیگر اقدام کند. همچنین برای ثبت اثر در یک کشور باید از سوی مسئولان آن اقدام شود. بنابراین این پیامک فاقد وجهه علمی و عملی است.
به عبارت دیگر، اقدام هموطنان ایرانی برای ثبت جهانی بقیع، فقط به بالا بردن آمار بازدید این سایت کمک میکند؛ دقیقاً نظیر اقدامی که پیش از این درباره تغییر نام خلیج فارس توسط گوگل نیز صورت گرفته بود.
بر اساس آمار سایت معتبر Alexa، سایت دارالهدی هماکنون رتبه ۳,۲۲۸ را میان سایتهای ایرانی در اختیار دارد. نمودار رشد بازدیدکنندگان این سایت در یک ماه اخیر، خود گویای همه چیز است:
ضمن اینکه طبق بررسیهایی خبرنگار فارس مشخص شد که جمعآوری تعداد مشخصی امضا منجر به ثبت یک اثر در یونسکو نمیشود، هر چند میتواند به عنوان تشویق مسئولان در پیگیری ثبت اثر مورد نظر عمل کند، اما عامل اساسی نیست!
برای روشن شدن این موضوع کافی است که نیم نگاهی به «کنوانسیون ۱۹۷۲» یونسکو بیاندازیم تا ببینیم برای ثبت یک اثر در این سازمان فرهنگی چه سازوکارهایی لحاظ شده است.
ابتدا شرح کوتاهی از کنوانسیون ۱۹۷۲: این کنوانسیون در سال ۱۹۷۲ در مجمع عمومى یونسکو تصویب شد و کمیتهاى مرکب از چند کشور عضو موظف هستند، طبق ضوابطى که با دقت تمام مشخص شده، میراث طبیعی و فرهنگى شایسته ثبت شدن در فهرست میراث جهانی را بررسی کنند.
*شرایط ثبت یک اثر طبیعی در فهرست جهانی میراث طبیعی
آثار طبیعی باید قابل انطباق با تعریف میراث طبیعی باشد و برای ثبت آنها در فهرست میراث جهانی باید شرطهای زیر را نیز دارا باشند:
۱- شامل تمام یا حداکثر ممکن از عناصری باشد که ارتباط متقابل اثر را با محیط طبیعی وابسته به آن نشان دهد.
۲- از گستردگی کافی برخوردار بوده و دارای عنصرهای ضروری برای حفاظت و معرفی اکوسیستم و تنوع زیستی محیط باشد.
۳- دارای ارزش هنری یا زیبایی شناسی بوده و باید شامل مناطقی باشد که برای حفاظت از ارزش های گفته شده، جنبه حیاتی داشته باشند.
۴- باید شامل زیستگاههایی باشد که برای نگهداری متنوعترین گیاهان و جانوران مرتبط با حیات طبیعی منطقه و اکوسیستمهای آن باشد.
۵- یک اثر طبیعی که ثبت آن در فهرست میراث جهانی پیشنهاد شده است، باید دارای طرح مدیریت مناسب با آن اثر باشد.
۶- از حمایت بلند مدت کافی از نظر قانونها و مقررات ناظر به حفاظت از آن و همچنین نهادهای مسئول حفاظت از آن برخوردار باشد، آثار طبیعی جهانی باید دارای حدود، عرصه و حریم مشخص و مشمول حمایتهای قانونی باشد.
۷- باید شامل مناطقی باشد که دارای متنوعترین گونههای زیستی باشد.
*روند نامزدی آثار جهت ثبت در فهرست میراث جهانی
هر کشور نخست باید فهرستی از آثار مهم فرهنگی و طبیعی خود را که فهرست موقت نامیده میشود، فراهم کند، این عمل از آن جهت اهمیت دارد که کشورها نمیتوانند آثاری را که پیشتر در چنین فهرستی ثبت نشده، نامزد کنند.
همچنین هر کشور میتواند اثری را از این فهرست برگزیند و پرونده نامزدی برای آن تشکیل دهد. مرکز میراث جهانی در زمینهی تهیه این پرونده که باید تا حد امکان جامع باشد، مساعدت و مشاورههای لازم را ارائه میدهد.
پس از آن که دولت عضو پرونده اثر نامزد شده را تهیه کرد، این پرونده به کمیته میراث جهانی ارائه میشود. کمیته در این مرحله از نظرات دو سازمان مستقل برای اتخاذ تصمیم بهره میگیرد: شورای بینالمللی بناها و محوطهها (ICOMOS) در زمینه میراث فرهنگی و سازمان حفاظت جهانی (IUCN) در زمینه میراث طبیعی.
سپس، این دو نهاد پیشنهادهای خود را به کمیته میراث جهانی ارائه میدهند. کمیته میراث جهانی یک بار در سال تشکیل جلسه میدهد تا درباره ثبت یا عدم ثبت آثار در فهرست میراث جهانی تصمیم بگیرد؛ گاه نیز اتخاذ تصمیم نهایی را به زمانی موکول میکند که اطلاعات بیشتری از کشور عضو دریافت دارد. برای ثبت آثار در فهرست میراث جهانی، ۱۰ معیار وجود دارد که هر اثر میبایست حائز یکی از آنها باشد.
از نکات جالب این کنوانسیون دستهبندی دیگر، قرار دادن محوطههای کشورهای عضو در ۵ گروه ذیل است: آفریقا، کشورهای عربی (شامل شمال آفریقا و خاورمیانه)، آسیا ـ اقیانوسیه (شامل استرالیا و آسیا به جز کشورهای عربی)، اروپا و آمریکای شمالی (به ویژه ایالات متحده و کانادا)، و آمریکای لاتین و کشورهای حوضه دریای کارائیب.
نمایی از قبرستان بقیع قبل از تخریب توسط وهابیها
با توجه به تخریب قبرستان بقیع بیش از یک قرن پیش توسط وهابیها، با ثبت آن در فهرست جهانی یونسکو تفاوت چندانی در وضعیتش ایجاد نمیشود. چون بقعه و بارگاهی وجود ندارد که از حمایت مالی و معنوی یونسکو برخوردار باشد و احیاناً مرمت شود.
شاید تنها حُسن ثبت قبرستان بقیع در فهرست جهانی یونسکو این باشد که این قبرستان مظلوم بار دیگر توسط وهابیها دچار خدشه و تعرض نشود.
کد مطلب: 251225
آدرس مطلب: https://www.jahannews.com/analysis/251225/بازی-اعراب-بااحساسات-ملی-ومذهبی-ایرانیان