رئیس جمهور چرا برای اجرای برجام عجله دارد؟
شنبه ۱۸ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۱۲:۲۰
کد مطلب: 449186
«شرطی شدن» اقتصاد به توافق اما رکودی گسترده در اقتصاد ایران ایجاد کرده است، (اینجا بخوانید) تا جایی که حتی شخص رئیس دولت هم به این موضوع اشاره کرد، « ما در تیرماه به توافق رسیدیم تا روزی که این توافق بخواهد اجرا شود و این فاصله زمانی برای اقتصاد دردسرآفرین است» این سخنان از سوی مسئول اجرایی کشور بسیار ناامیدکننده است، چرا که نمایشی کامل از ناکارآمدی مجموعه اقدامات دولت در حل مشکلات اقتصادی است و رئیس جمهور را مجبور می کند به روند طبیعی و قانونی اجرای توافق هسته ای حمله کند: « انتظار این بود که در تیرماه بعد از توافق بعد از چند هفته ما شاهد اجرا باشیم البته پیش بینی همه این بود افراطیون آمریکا یک سنگی انداختند جلوی این راه، و آن موضوع هسته‌ای که یک موضوع بین المللی برای کشورها و یک موضوع ملی بود در آمریکا به خطا این را تبدیل کردند به یک موضوع حزبی و این یکی از خطاهای بزرگ در سیاست خارجی آمریکا است که یک موضوع ملی و بین المللی تبدیل می‌شود به یک دعوای حزبی.»
این جملات رئیس جمهور که در همایشی در خصوص سیاست های صادراتی و وارداتی ایراد شده است، نشان می دهد حتی روحانی هم روال قانونی و ساده اجرای یک توافق مهم را نادیده می گیرد، جالب تر آنکه رئیس جمهور در نطق تلویزیونی ساعتی پس از اعلام توافق شخصا این روال را اعلام کرده بود: «امروز ۷ کشور درباره متن توافق و ضمایم ۵ گانه آن به توافق رسیدند. مرحله بعد این است که در روزهای آینده متن توافق و متن شورای امنیت، به شورای امنیت سازمان ملل رفته و در آنجا به تصویب می‌رسد. این تصویب ذیل ماده ۲۵ و نه در فصل ۷ خواهد بود. پس از آن توافق مراحلی دارد و باید در کشورها این مراحل ادامه یابد و پس از پایان این مرحله در روزی که نامش روز توافق است توافق اجرا می‌شود.»
روحانی حتی برای اینکه دو حزب امریکایی برجام را بررسی کردند گلایه می کند و موضوع بررسی داخلی توافق را به انتخابات گره زده است: «البته انتخابات دردسرهایی در همه کشورها به همراه خود می‌آورد در آمریکا به خاطر قرار گرفتن در آستانه انتخابات دچار فراز و نشیب شدند در ایران هم اگر فراز و نشب مختصری هست باز هم موضوع انتخابات است و این موضوع باعث شد که در آمریکا این مسئله تبدیل به یک مسئله حزبی شود و بعد این توافق به کنگره ارجاع شود در حالی که ربطی نداشته و این توافق در سازمان ملل به تصویب رسیده و وقتی موضوع در دستور کار شورای امنیت قرار می‌گیرد یعنی این موضوع بین المللی است و داخلی نیست.»
روحانی تلویحا بررسی برجام در مجلس را رد کرد، اقدامی که قبلا در نشست خبری هفته دولت تکرار شده بود: «طبق قانون اساسی ، در اصل ۱۲۵ وقتی یک توافقنامه ای را رئیس جمهور و یا نماینده اش امضا می کند باید برای تصویب به مجلس بفرستند. ما که چیزی را امضا نکردیم.» (۷ شهریور ۹۴)
این سخنان رئیس جمهور از سوی محافل سیاسی «خلاف صریح قانون» تعبیر شد برای همین بود که وزیر خارجه، معاونین وی و تیم هسته ای سابق و حتی آمانو رئیس سازمان بین المللی انرژی اتمی هم به مجلس رفتند و جواب سوالات نمایندگان مردم را دادند، اما چرا رئیس جمهور یک روز قبل از بررسی رسمی طرح هسته ای مجلس(که هفته پیش قید دوفوریت آن رای نیاورد و یک فوریتی شد) موضوع نظر دهی مجامع قانونی کشور را «انتخاباتی» توصیف می کند؟
اتهام انتخاباتی بودن تصمیم نهادهای قانونی کشور را کنار اظهارات روز جمعه وندی شرمن معاون سابق وزیر خارجه امریکا بگذارید تا فضای روشن تری به دست بیاید، شرمن که برای افکار عمومی ایران به دلیل اظهاراتش در خصوص «ژن فریب کاری ایرانی ها» شناخته شده است درباره نتیجه توافق هسته ای می گوید: «رئیس جمهور ایران بسیار دوست دارد روز اجرای برجام پیش از برگزار انتخابات مجلس باشد تا مردم ایران شاهد برداشته شدن تحریمها باشند/ روحانی امیدوار است که این مسئله بر نتایج انتخابات مجلس تاثیر بگذارد»
همچنین اضافه کنید پیغام اخیر آمریکا به همه سفارتخانه‌های خود در سراسر دنیا که تحریم ها را علنا برداشته نشده توصیف می کند و بازوهای آمریکا در کشورهای جهان را از ورود به بازاری که یک طرفش جمهوری اسلامی ایران باشد منع می‌نماید.
بررسی دقیق تر سخنان رئیس جمهور درباره اینکه تاخیر در اجرای برجام یعنی ادامه وضعیت اقتصادی فعلی نیز معانی جالبی دارد؛ چه آنکه «پذیرش رکود اقتصادی سنگین» از سوی رئیس دولت یکی ازآنها ست، مسئله ای که در نامه ۴ وزیر اقتصاد، دفاع، صنعت و کار به رئیس جمهور هم برملا شد(اینجا را بخوانید).
اما مهمتر از این اعتراف تلویحی رئیس جمهور، «وعده مجدد» به «شکوفایی اقتصادی» ایران پس از توافق است که از سوی مشاور ارشد اقتصادی دولت و مغز متفکر کابینه یعنی دکتر مسعود نیلی (درباره نقش وی در دولت اینجا را بخوانید) به شدت رد می شود: «باید توجه داشته باشید که رفع تحریم ها قرار نیست برای اقتصاد ایران معجزه گر باشد. در صورتی که مذاکرات به نتیجه مطلوبی هم نزدیک شود حداکثر ۳۰ ذرصد خواسته های ایران محقق شده و در نتیجه برخی تحریم های نمادین مانند سوئیفت برداشته می شود.»
از سوی دیگر رئیس جمهور بار دیگر برای حضور شرکت های امریکایی هم تلاش جالب توجهی کرد: «هیچوقت ایران مانع حضور سرمایه‌گذاران آمریکایی در ایران نبوده هر زمان بوده تحریم از طرف آنها شروع شده؛ امروز هم اگر آنها بتوانند موانع را بردارند راه پیش پای همه باز هست.»
این اظهارات روحانی اما روز گذشته از سوی وندی شرمن معاون سابق جان کری جواب نه چندان محترمانه ای گرفته بود: « درعین حال باید توجه داشت که موقعیت آمریکا در این قضیه همانند دیگر کشورهای حاضر در مذاکرات نبوده است. آمریکا تحریمهایی علیه ایران اعمال کرده است سابقه آن به سال هزار ونهصدو هفتاد و نه بازمی گردد. درنتیجه حتی اگر تحریمها برداشته شود، بغیر از تحریمهای محدود از قبیل تحریم هواپیما و پسته و خاویار و فرش، فعالان اقتصادی آمریکا اجازه نخواهند داشت با ایران تجارت داشته باشند. کشورهای اروپایی و آسیایی با ایران روابط تجاری خواهند داشت. شماری از فعالان اقتصادی ما از این مسئله راضی نیستند اما به هرحال، ما تحریمهای اولیه ای علیه ایران اعمال کرده ایم که به این زودی ها برداشته نخواهد شد»
رئیس جمهور با سخنان امروزش کار تیم مشاوران اقتصادی دولت را سخت تر کرد، و عملا به توصیه دکتر نیلی که می بایست بعنوان راهبر ارشد دولت یازدهم از وی نام برد بی توجهی کرد، «بالا بردن انتظار» از توافق برای اقتصاد ایران از سوی تمام چهره های دولت خط قرمز «جدید» به حساب می آید، خط قرمزی که تا قبل از تابستان ۹۴ یکی از محورهای تبلیغی دولت بود.(برای دیدن تفاوت نظر دولتی ها اینجا را بخوانید)
مسعود فروغی
