عملکرد ایران در اجرای توافقات هستهای
دوشنبه ۱ دی ۱۳۹۳ ساعت ۰۸:۴۸
کد مطلب: 397463
بر اساس این گزارش، ایران سه دسته از اقدامات را در اجرای این توافق به عمل آورده است:
انجام و ادامه تعلیق ها
عمده ترین محور اقدامات «داوطلبانه» ایران در اجرای توافق ژنو، پذیرش چند اقدام برای تعلیق فعالیت های هسته ای در بخشی از زمینه ها است. این اقدامات در دو دسته «سلبی» و «ایجابی» دسته بندی می شوند. به واقع، ایران از یک سو موافقت کرد تا از توسعه غنی سازی حتی در سطح ۲۰ درصد خودداری کرده و از راه اندازی رآکتور آب سنگین و همچنین تزریق گاز به سانتریفیوژهای جدید «خودداری» کند (اقدامات سلبی) و از سوی دیگر، ذخایر اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد را نیز یا اکسید و یا رقیق سازی کند (اقدامات ایجابی).
در طول دوره ۶ ماهه توافق ژنو، این اقدامات به صورت کامل اجرائی شدند. در دوره ۴ ماهه تمدید نیز علاوه بر ادامه تعلیق ها، موجودی اورانیوم زیر ۲ درصد نیز رقیق سازی گردید و موجودی اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد که اکسید شده بود، به صفحات سوختی تبدیل شد. در این رابطه، علاوه بر اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد، تمامی موجودی مواد غنی شده زیر ۲ درصد نیز که Tale تلقی می شود، رقیق سازی شده و به اورانیوم طبیعی تبدیل شده است. بر اساس این گزارش، ۴۱۱۸ کیلوگرم از هگزافلوراید ۲۳۵ دارای غنای ۲ درصدی خود را به اورانیوم طبیعی تبدیل کرده است.
در دوره تمدید ۷ ماهه، ایران کلیه اقدامات سلبی خود را همچنان ادامه خواهد داد. البته در این دوره، تعهد ایجابی جدیدی شکل نگرفته، هرچند منابع غربی در قالب عملیات رواتی علیه مقاومت هسته ای نوین ایران، چنین القا می کنند که تعهدات جدیدی هم در ابعاد سلبی و هم ایجابی بر ایران تحمیل شده است.
گزارش جدید ماهانه آمانو تائید و تاکید می نماید که ایران نسبت به موارد زیر طی ابتدای دوره تمدید ۷ ماهه اقدام کرده است: "تعلیق بخشی از فعالیت های هسته ای (غنی سازی، توسعه و راه اندازی رآکتور آب سنگین) و تبدیل نیمی از اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد به اکسید و سپس صفحات سوختی و نیمی نیز به اورانیوم حداکثر ۵ درصد از طریق رقیق سازی؛ و ادامه این تعلیق ها در طول دوره تمدید ۴ ماهه و حدود یکماه از تمدید ۷ ماهه (زمان انتشار این گزارش)"؛
ارائه اطلاعات و پایشهای آژانس
بخشی از اقدامات ایجابی ایران در طول یک سال گذشته، ارائه اطلاعات جدید به آژانس و همچنین قبول نظارت های این نهاد در موضوعات و مواردی بوده که خارج از پادمان ۲۱۴ ایران-آژانس قرار داشته است. این موضوعات، مشمول پروتکل الحاقی هستند ولی ایران عضو این پروتکل نبوده و به صورت داوطلبانه با انجام بخشی از مفاد این پروتکل مبنی بر ارائه اطلاعات و نظارت ها موافقت کرده است. البته ایران در این رابطه، مذاکره و توافق با مقامات آژانس را در هر مورد مورد تاکید قرار داده و عملاً نیز قید «مدیریت شده یا با توافق متقابل» در توافق ژنو که در بخشی از این مسائل نیز تصریح داشته، به اجرا در آمده است.
ایران در طول یک سال گذشته، اقدامات متعددی را در این زمینه انجام داده است از جمله:
· ارائه دسترسی مدیریت شده و ارائه اطلاعات در خصوص کارخانه و معدن گچین، معدن ساغند و کارخانه تولید اوارنیوم اردکان؛
· ارائه دسترسی روزانه به تأسیسات غنی‌سازی نطنز و فردو؛
· دسترسی مدیریت شده مرتب به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه‌های ساخت روتور سانتریفیوژ و تأسیسات ذخیره این سازه‌ها و ارائه اطلاعات مربوطه
· ارائه نقشه‌های تأسیسات هستهای و توضیحات مربوط به هر ساختمان در هر کدام از تأسیسات هستهای
· ارائه توضیحات مربوط به حوزه عملیات در حال اجرا برای هر نقطه مربوط به فعالیت‌های هستهای
· ارائه اطلاعات مربوط به کارخانه و معادن اورانیوم و مصالح اولیه آنها.
بنابراین، ایران تمامی اقدامات لازم برای ایفای آنچه به صورت داوطلبانه در اجرای توافق ژنو لازم بوده است را نه تنها در طول یکسال گذشته انجام داده است، بلکه در طول یکماه اخیر نیز همچنان چنین رویه و سیاستی را حفظ کرده است. به تعبیر دیگر، سیاست ایران تعامل در قالب یک بازی برد-برد است و با حسن نیت و با هدف عادی سازی مساله ای که غرب علیه کشورمان به نام «مساله هسته ای» بر جامعه بین المللی القا و تحمیل کرده، تعامل نموده است.
گزارش ماهانه جدید آژانس نه تنها موید این رویه و سیاست است بلکه پاسخی به اتهامات دشمنان ایران در زمینه انرژی هسته ای است. اما نکته در اینجاست که غربی‌ها تا چه میزان به تعهدات خود عمل کرده اند؟
