جوادباقری قمی با درج مطلبی در وبلاگ "محب المتقین" با نقد قسمت آخر سریال یوسف پیامبر نوشت:
در نوشتار زیر این مطالب تقدیم می شود:
1. درست نبودن تفکر برادران درباره پدرشان.
2.صحنه سازی اشتباه در ملاقات برادران بایوسف.
3.استفاده نشدن از برخی گفتگوهای قرآن کریم
4.بیان نشدن برخی منابع سریال در تیتراژ پایانی سریال.
5.مطابقت نداشتن سریال با تاریخ و...
6.مسئله ازدواج همزمان یعقوب با دوخواهر
در قمست چهل ویکم سریال یوسف پیامبر کلمات بسیار زیبا و دلنشینی از زلیخا به هنگام عبادت می شنویم که سخنانی درستند ولی ای کاش توبه و دعا وعبادت ونحوه آنها تحت نظارت مستقیم پیامبر خدا باشند نه بادوری جستن از پیامبر خدا.
طرز تفکر برادران یوسف درباره یعقوب پیامبر
در قسمت چهل ویکم سریال یوسف پیامبر پس از شناخته شدن برادران در سیلو ، برادران یوسف می گویند: پدر نقشه ای دیگر کشید ولی اراده خداوند چیز دیگری است... اگر یعقوب پیامبر اعتراض کنند: چنین نقشه ای نکشیده بودم که به مردم می گویید نقشه ام خراب شده و برمن یورش می برید، محکومم می کنید ، تفاسیر ومنابع نزد خودتان نظر دیگری نداشتند؟
قرآن کریم در همان آیه مرا مورد تمجید وتکریم قرار داده وعلاوه بر آن مرا دارای علم وآگاهی دانسته که خداوند یادم داده ولی بیشتر مردم نمی دانند. مگر من و فرزندم یوسف چه رفتار نادرستی باشما داشتیم که با کوچکترین بهانه سعی در تنقیص وتعییبمان دارید؟ مدیران صداوسیما چه پاسخی می دهند؟ (توضیح بیشتر در بررسی قسمت چهلم سریال) جالب است که آیه 69 یوسف می فرماید: وَ لَمَّا دَخَلُوا عَلى يُوسُف...(و هنگامی که برادران وارد بر یوسف شدند). وارد شدن ونزد کسی رفتن با برده شدن متفاوت است.
در سریال یوسف و زلیخا، برادران به نزد یوسف برده می شوند نه این که با پای خود و میل ورغبت نزد او بروند و بر او وارد شوند. در دو وقت دیگر نیز که برادران نزد یوسف صدیق می روند، شبیه همین تعبیر به کار برده شده است.
صحنه اشتباه در ملاقات با برادران
می شنویم: صدر اعظم عزیز مصر، یوزارسیف بزرگ وارد می شود!
وبعد یوسف سریال وارد می شود. عادتش هم هست که اول به کسی سلام نگوید به خاطر مضطرب بودن، نگرانی، دل مشغولی یا ...در حالی که طبق آیه 69یوسف، برادرانش باید بر یوسف وارد شوند(همان اشکالی که در بررسی قسمت 38 سریال بیان شد) و هنگامی که در قسمت های آینده سریال، پدر و برادرانش نیز به مصر نزد یوسف خواهند رفت، طبق آیه 99 باید آنان بر یوسف وارد شوند.
این نکته ای است که به خاطر وضوح به مدرک نیاز ندارد، در عین حال برخی کتب لغت و تفاسیر مانند جوامع الجامع نیز تصریح بدان کرده اند واین تعبیرهای قرآ ن نشان می دهد که یوسف پیامبر (علی نبینا وآله وعلیه السلام) دائم مشغول بررسی امورمردم بوده است، نه این که با همسر وخانواده اش باشد تا خبر بدهند ونیاز باشد به کاخ آخناتون برود و...
مطابقت نداشتن سریال با تاریخ و...
این همه دیالوگ که در طول سریال از زبان حضرت یعقوب و یوسف پیامبر صادر می شود، مدرکش چیست؟ آیا نقل قول از زبان پیامبران به مدرک قوی ومتقن نیاز ندارد و صرف تخیل یا « احتمال وقوع » یا مستند بودن به خبربسیار ضعیف، مجوز انتساب کلام یاعملی به پیامبر می شود؟
آیا انسان راضی می شود که دیگران هرچه می خواهند درباره اش بگویند و مستندشان هم نقل قول دیگران باشد؟ آیا نفی شایعه وبازداشتن مردم از پذیرش شایعه، به این دلیل نیست که هر چه دیگران می گویند نباید پذیرفت و منبع خبر و راویان باید موثق باشند؟
علاوه بر دیالوگ ها، فعل ها وعکس العمل ها و حالت های مختلف روانی و تخیلات درونی پیامبران نیز چنین است. هم چنین اضافه کنید دروغ هایی که از زبان بنیامین (ابن یامین) در قسمت 41 سریال بیان شد!
از سویی دیگر نگاه کنید به گفتگوهایی که در قرآن کریم به کار رفته اما متاسفانه از زبان یوسف صداوسیما شنیده نمی شود. خداوند می فرماید: ... آوى إِلَيْهِ أَخاهُ قالَ إِنِّي أَنَا أَخُوكَ فَلا تَبْتَئِسْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ (هنگامى كه بر يوسف وارد شدند، برادرش را نزد خود جاى داد [برخی ترجمه ها: در آغوش گرفت]و گفت: حقیقتا من برادر توام، از آنچه آن ها انجام مىدادند، اندوهگین مباش).
به عبارت دیگر یوسف سریال باید صراحتا به برادرش بگوید من برادرت هستم نه این که با ایماء واشاره یا زبان بی زبانی به او چنین مطلبی را برساند. مجددا تاکید می شود که هر کسی که در پروژه ای چهل وپنج قسمتی، این همه تکلیف سنگین بردوش وی نهاده شود، وجود چنین مواردی در اثرش عادی است.
در برخی فیلم های گذشته که توسط اهل سنت ساخته شد مقید بودند که چهره معصومان به تصویر کشیده نشود وتاثیر سخن وحضور آنان در مردم نشان داده شد، آیا بدون دلیل بود و نمی دانستند که می شود به صورت دیگری نیز عمل کرد؟
یکی از مواردی که سبب باطل شدن روزه می گردد، دروغ بستن به خدا وائمه اطهار است. ، دروغ بستن به پیامبران عليهم السلام نیز لااقل بنا بر احتیاط واجب همین حکم را دارد. در عین حال اگر کسی بخواهد خبرى را كه نمى داند راست است يا دروغ نقل كند، بنابر احتياط واجب بايد از كسى كه آن خبر را گفته يا از كتابى كه آن خبر در آن نوشته شده، نقل نماید(رساله توضیح المسائل).
گذشته از این که بیننده فیلم وسریال، خود را در متن واقعه می پندارد ومحتوای آن را مطابق با واقع تصور می کند که اگر چنین نباشد ارزش هنری ندارد، واین تفاوت نقل خبر با نمایش خبر است وحساسیت وظرافت آن را می رساند، پس باید دقت وحساسیتی بیش از دقت لازم در نقل خبر داشت.
بیان نشدن برخی منابع سریال در تیتراژ پایانی سریال
در لیست بلند بالایی که در انتهای سریال به عنوان منابع تحقیق نشان داده می شود ذکری از برخی کتابها به میان نیامده که برای رفع کذب، لازم است اصلاح شود: « اما چرا سراغ کتب دیگر رفتیم؟ قرآن و کتب خودمان از نظر محتوی بسیار غنی هستند اما به داستان زندگی حضرت یوسف (ع) کم پرداخته اند و بنده مجبور بودم با نگاهی به تورات، کتب اهل تسنن ، یوسف توماس مان، سینوهه و خیلی رمان ها و تاریخ های دیگر داستان را کامل کنم/ جمعه 13 دی1387 ».
از یک سو نگاه مردم به دستگاه عریض وطویل صدا وسیماست! واز سوی دیگر، رئیس محترم سازمان در پاسخ به برخی اشکال ها گفتند: مجموعه "یوسف پیامبر" بر اجماع نظرات، وجاهت و سندیتی که در مجموعه نظریه‌های قرآنی، تاریخی و روایی داشته اتکا دارد و کاملاً هم معتبر...است.
جالب است که این پاسخ دراعتراض به نمایش ازدواج همزمان حضرت یعقوب با دو خواهر بود. مناسب است به صورت مختصر به آن پرداخته شود:
حضرت یعقوب هم زمان با دوخواهر ازدواج کرد؟
بیان تاريخ انبياء، چاپ هیجدهم تالیف حجه الاسلام والمسلمین سید هاشم رسولی محلاتی قابل توجه است: «فقط بعضى از مفسران [وکتب تاریخ ونه همه آنان] گـفته اند: آيه 23 سوره نساء كه درباره حرمت ازدواج دوخواهر و جمع كردن ميان آن دو در اسلام نازل شده و جواز آن را در گذشته بيان فرموده ، اشاره به داستان ازدواج يعقوب با دختران لابان است ...در روايات هم از پـيغمبر گرامى اسلام و ائمه بزرگوار چيزى در اين باره ذكر نشده و به دست ما نرسيده است .
اين داستان مزبور با آن ويژگى هايى كه ذكر شده ، چندان اعتبار و سندى براى ما ندارد». وباید اضافه کرد که حتی نقل برخلافش نیز وارد شده که ازدواج ها همزمان نبوده وپس از رحلت یکی، با دیگری ازدواج صورت گرفته است(بحارالانوار؛ قصص جزائری) و اصل این داستان از کتاب مقدس گرفته شده است.
دلیل برخورد با برخی مداحان اهل بیت (ع)
مکرر نسبت به برخی مداحان اهل بیت به شدت اعتراض می شود که سخنی بدون سند نقل نکنند، علاوه بر آن مستندشان نیز باید معتبر باشد وکلمه ای اضافه نگویند واز این سو شاهد چنین اثری در سطح ملی هستیم!
رهبر انقلاب برای ذکر مصیبت- بدون این که رعایت ظاهر کنند- برای درس آموزی کتاب مقتل با خود به نماز جمعه می برند واز رو می خوانند تا کلمه ای اضافه نگویند... با تصاویر منتسب به ائمه برخوردمی شود وتبلیغات گسترده و به حق صورت می گیرد که این ها واقعی نیستند.
مرحوم امام در پاسخ استفتائی فرمودند: این تصاویر را اسناد به آن حضرات ندهند. حال تصاویر ساختگی صداوسیما دراین گونه سریال ها به راحتی استثنا می شود. آیا تصویر سازی وچهره پردازی خیالی از پیامبران و حرکاتشان که باید همراه با خوشحالی، ناراحتی، تعجب و...باشد، دروغ نیست وکاملا مطابق باواقع است؟
برای بار سوم به عنوان یک شهروند معمولی از صدا و سیما تقاضامی شود که مستندات جزء به جزء سریال یوسف را منتشر نماید تا محافل علمی نیز از تلاشی که انجام شده بهره برند.
اینترنت، فضایی راحت، سریع و ارزان در اختیار بشر گذارده است. گرچه در علت وارد نشدن برادران از یک در ودلیل فرمان حضرت یعقوب خدشه شد ولی برمبنای سریال زلیخا ویوسف وطبق روالی که سریال طی می کند، کارگزاران حکومت که هیچ، یوسف سریال نباید این قدر تیز هوشی داشته باشد که اسامی برادران را به سیلوها، کاتب و دروازه ها بدهد تا اگر در آن جا رویت شدند، معرفی شوند؟
طرز چهره پوشاندن شمعون و روبین(روبیل) ومخفی کردن خود در سیلو نیز جوک جالبی بود. امید است که در سریال های بعد دقت بیشتری صورت گیرد تا زحمت ها وتلاشهایی که صورت می گیرد، مورد خدشه واقع نگردد.
☆☆☆ سلام. خیلی ممنون از دقت ها و زحماتی که برای این گزارش کشیدید. حرف های شما صحیح ، بجا ، متین و شایسته☆☆☆
اما آیا سریالی بوده که کوچک ترین حاشیه و اشتباه رو نداشته باشه؟ بالاخره هر سریالی یک مشکل داره و نمیشه کل اون فیلم یا سریال را زیر سوال برد. مخصوصا اینکه فیلم بر تاریخ گذشته و خیلی سال پیش دور بزنه ، چرا که ما در اون زمان نبودیم و شاید بعضی روایات اشتباه باشن و مدرک مشخصی نداشته باشن ، کار واقعا سخته ....
☆☆☆ اسم کار شما حسودی نیست و یک جور نقد کردن سریاله ولی نقد منفی ☆☆☆
خیلی برای این فیلم زحمت کشیده شده و مرحوم سلحشور و دیگر عوامل واقعا سنگ تموم گذاشتن ، خداوند ، به ایشان کمال همنشینی با یوسف (ع) را در بهشت بدهد .
باتشکر
با سلام من واقعا خیلی سریال یوسف پیامبر را دوست دارم.سریالی خیلی آموزنده وزیبایی است.از شما خواهش میکنم که از سیدحسین جعفری بازیگر نوجوان در نقش یوسف پیامبر در سریال هاوفیلم های تلویزونی خود بهره مند شوید.باتشکر
شمایی که از نحوه وارد شدن برادران به یوسف انتقاد میکنی خواهشا نحوه ورود شان را اثبات کنید این چه استدلالیست وچگونه ثابت میکنید وقتی ذلیخا از نظر ظاهر متحول شد قدرت تحول باطن نداشته که حتما باید زیرنظر یوسف با خدا ارتباط پیدا کند حالا گیر اینجاست که چرا وقتی یوسف وارد میشد پیش سلام نبوده اینها انتقاد نیست بیشتر ایراده بر مبنای سلیقه شخصی شما
سلام من عاشق فیلم یوسف وزلیخاهستم وسالی دوسه بار میبینمش والانم دارم میبینمش اما بنظرم ایشون درست میگن وباتوجه ب قران ایراداتی تو فیلم هست ک زیاد بهشون توجه نشده من با بعضی از حرفاتون موافقم اما فیلم جذابیه خیلییییی
یعنی واقعا خحالت نمی کشین .
تا می بینید که یک فیلم یا سریالی پر طرفدار میشه شروع می کنین به ایراد گرفتن .مهم اینه که مرحوم سلحشور به فکر مردم بودند و فکر کردن که مردکم به این سریال نیاز دارند
خجالت نمی کشین می شینین و کلی سریال به این زیبایی رو نگاه می کنید تا ببینید چه ایرادی می تونید از یه سریال پر طرفدار پیدا کنید
شما هی بشینید بگردید ما هم هی میشینیم لذت می بیریم تا چشاتون در آد
روح آقای سلحشور شاد باشه
راستی اینو یادم رفت بگم
من عاشق آقای مصطفی زمانی هستم
ایشون در کارشون خیلی موفق اند
من تا بحال مردی به زیبایی ندیده بودم
مخصوصا که ایشون جدیدا در سریال شهرزاد ایفای نقش می کنند و .....
ایشون خیییییلی باشخصیت هستند
خدا ایشون رو برای خادواده داش و ما نگه دارد
با سلام
سریال فوق العاده محشری هست که جایگاه و منش اولیای خدا و همچنین حظور خدا روبه خوبی بیان میکنه . و مشخص بودن چهره ی یوسف باعث درک بیشتره فیلم هست . سالها از حیات پیامبرا میگذره ، با مشخص بودن چهره ی آنها چیزی از ارزش آنها کم نمیشود بلکه پیام فیلم و کلام به خوبی منتقل میشود . من بارها فیلم های مذهبی این چنینی دیده ام با تعصب های مذهبی بی دلیل تاثیر انرا نباید نادیده گرفت .
واقعان برای بعضی ها متاسفم واقعا که حسودیتون میشه من که میگم این فیلم بهترین فیلم دنیاست واین اشکال های کوچیک اصلا تو چشم نیست اگر یه سر به فیلم یوسف پیامبر خارجی بزنین می بینین که چقدر بی احترامی شده
برادر عزیز وقتی شما اشکالی می گیرید باید مستدل باشد نه اینکه برمبنای سلیقه و نظر شخصی و احساستان یک سریال تاریخی را نقد کنید . شما ثابت کنید براساس ادله قرآنی برادران یوسف از چند در وارد شهر نشده و از یک در وارد شده اند. یا شما ثابت کنید حضرت یعقوب همزمان با دو خواهر ازدواج نکرده اند به هرحال چند روایت موجود بوده و فیلمساز به هر دلیلی یک روایت را انتخاب کرده و فیلم را بر مبنای آن ساخته است. شما خود فیلمساز را متهم می کنید که برای دیالوگ هایش منبع ارائه نکرده و سپس برمبنای حدسایت و برداشت های خود و بدون ذکر منبع فیلم را نقد می کنید . علاوه بر آن چگونه فیلمساز می توانسته برای یک سریال 52 قسمتی منابع خود را فقط از یک سوره قرآن به دست آورد. برادر عزیز گرتو بهتر می زنی بستان بزن.
در پاسخ به يك مطلب ميخواستم اينو بگم.
مطلب شما درسته.وقتي كسي كار اشتباه را ميبينه بايد صحيح آنرا بداند ولي ايشان فقط اسبش را تازانده و براي شخص غايب دادگاه گرفته.
اينكه حضرت يعقوب با 2 خواهر در يك زمان ازدواج كرده اگر صحيح باشه مشكلي ندارد. به قول پدرم كه چنين سئوالي را كردم گفتند آنموقع كه هنوز مباحث دين مثل امروز كامل نبوده.
80درصد مردم فعلا يكي سري از مسائل ديني كه بايد در زندگي استفاده كنند نميدانند.
همين بحث ازدواج هاي فعلي از عدم آگاهي كافي است كه به طلاق زودهنگام ميكشه.
بخدا قسم اگر ما احكام و مطالب دين اسلام را بطور كامل و بدون تحريف استفاده كنيم كمترين ضرر را متحمل ميشويم.
هیچ توجیهی ندارد این فقط یک فیلم بود مردم هم اینقدر فهم دارند میدونم تمام دیالوگ ها بصورت فرضی هست فیلم خود حضرت یعقوب رو نداشتن که همون حرفای خود پیامبر رو بزنن خیلی هم دمشون گرم
در جواب شما باید سوره یوسف را بخوانید بله در این سوره به اینکه حضرت یوسف برادرش جناب بنیامین را به دزدی متهم می‌کند تا او را نزد خود نگه دارد اشاره شده است
