احسان رجبی عکاس و همرزم شهید سعید جان بزرگی در مراسم بزرگداشت این شهید گفت: کانکس مخصوص صدام، مقری برای سعید و دیگرانی شده بود که به عکاسی از جنگ میپرداختند.
به گزارش جهان به نقل از فارس، در مراسمی که به یابود شهید سعید جان بزرگی در خانه هنرمندان ایران برگزار شد، میزگردی نیز با حضور احسان رجبی عکاس و همرزم شهید، سیف الله صمدیان عکاس و نادر طالب زاده هنرمند تشکیل شد. *کانکس صدام و کاریکاتورهای جانبزرگی از صدام
یادواره هنرمند شهید سعید جان بزرگی
احسان رجبی از همرزمان شهید سعید جانبزرگی و از جمله عکاسان دوران جنگ در این میزگرد به یادآوری خاطراتش با این شهید از دوران جنگ اشارهای داشت و گفت: در دوران جنگ تحمیلی در منطقه دوکوهه کانکسی داشتیم که به صدام اختصاص داشت و این کانکس جایگاه ویژهای شده بود برای سعید جانبزرگی که در آن طراحی و نقاشی میکرد. او کاریکاتورهایی از صدام میکشید و آثارش را برای رزمندهها به نمایش میگذاشت و به این ترتیب عکسهای خبری جنگ و عکاسی جنگ بچههای لشگر نیز در همین کانکس شکل گرفت.
دختر شهید سعید جان بزرگی
*مهمترین کارکرد عکسهای جنگ، تاریخنگاری است
رجبی با انتقاد از بی توجهی نسبت به عکسهای جنگ تحمیلی گفت: عکسهای دوران دفاع مقدس اگر مورد توجه قرار بگیرد میتواند به نوعی تاریخنگاری جنگ تحمیلی باشد، برخی از این عکسها را خود شهدا گرفتهاند که اگر به این عکسهای در اختیار نهادهای مختلف توجه شود، میتوان انسان محوری و تفاوت جنگ ما را با جنگهای سایر کشورهای دنیا به چشم دید.
نادر طالب زاده و سیف الله صمدیان در یادواره هنرمند شهید سعید جان بزرگی
رجبی با بیان این که عکسهای جنگ در دوران جنگ جنبه خبری دارند و با پایان جنگ در ردیف اسناد جنگ قرار میگیرد گفت: مهمترین کارکرد عکاسی جنگ همین تاریخنگاری است.
وی در ادامه از سیف الله صمدیان یکی دیگر از عکاسان باسابقه کشورمان خواست تا تعریفی از عکاسی جنگ وجنس نگاه شهید سعید جان بزرگی در آثارش ارائه کند.
* جانبزرگی از مناسبت، تاریخ میساخت
صمدیان نیز به مقدمهای که بر کتاب آثار امیرعلی جوادیان نوشته است اشاره کرد وگفت: جنگ با تولد اولین انسان آغاز شد و با مرگ آخرین انسان خواهد مرد. اکنون انسانهایی با اختراع دوربین عکاسی قصد دارند که به ثبت این وقایع بپردازند.
نمایشگاه عکس شهید سعید جان بزرگی
وی در ادامه درباره شهید سعید جانبزرگی گفت: سعیدی که من در کلاسهای دانشگاه تا آخرین روزهای حیاتش در بیمارستان دیدهام در یک جمعبندی کوتاه میتوانم بگویم که او انسان خاصی بود که از مناسبت تاریخ میساخت درست برعکس دیگران که از تاریخ مناسبت میسازند. او کار بزرگی را در دوران جنگ و به ویژه شهر بمباران شده حلبچه کرد و ثبت تصاویر حلبچه، سندی ماندگار برای نشان دادن جنایت همه کسانی شد که باعث مرگ سعید و همه مردم شهر حلبچه شدند، سعید در دل بمباران شیمیایی حلبچه، همه نشانه ها را برای ثبت جنایات صدام و همه کشورهایی که مواد شیمیایی آن را تأمین کرده بودند، دراختیار گرفت که امیدوارم روزی برسد تا این آثار به درستی و با دقت مورد بررسی قرار بگیرد.
*عکسهایی که سعید را قربانی کرد
صمدیان با اشاره به ویژگی عکسهای سعید جان بزرگی از حلبچه گفت: او توانست به موقع به ثبت اسناد جنایت صدام بپردازد، این عکس ها با وجود آن که بسیار تلخ هستند اما به لحاظ ترکیب بندی و برداشت عکاسانه زیباست و گواهی برای تاریخ محسوب میشوند که چگونه صدام به قتل عام مردم کشورش پرداخت و در نهایت خود سعید نیز قربانی این نوع نگاه و این جنایت شد.
*سعید در جست وجوی هنر متعهد بود
نادر طالبزاه نیز در ادامه درباره این شهید و آثارش گفت: سعید جانبزرگی در ذاتش هنرمند بود و در جستجوی هنر متعهد.
وی افزود: سعید در شهر حلبچه دست به خطر میزند و عکسهایی میگیرد که در نهایت برایش شمارش معکوس میشود.
تقدیر از همسر شهید سعید جان بزرگی
وی در ادامه به نابودی بخشی از اسناد و عکسهای دوران جنگ تحمیلی اشاره کرد و گفت: من هم فیلمهای 35 بسیاری از دوران جنگ تحمیلی دارم اما هیچ کس تاکنون برای ساماندهی این فیلمها سراغی از من نگرفته است.
طالب زاده با تأکید بر اهمیت چاپ و انتشار عکسهای دوران جنگ گفت: ثبت وقایع انقلاب و دفاع مقدس بسیار مهم بوده است و امروز چاپ و انتشار این آٍثار دارای اهمیت است.
*شهادت 20 عکاس در جنگ تحمیلی
احسان رجبی در بخش دیگری از سخنانش درباره تأثیر عکسهای شهید جان بزرگی در اثبات حقانیت ایران درجنگ تحمیلی گفت: بازتاب بینالمللی عکسهای سعید در اثبات حقانیت ایران در جنگ تحمیلی بسیار تأثیرگذار بود.
وی همچنین به تعداد عکاسان شهید در دوران دفاع مقدس اشاره ای کرد و گفت: در دوران جنگ تحمیلی حدود 20 عکاس، شهید شده اند که نه در جایی ثبت شده و نه گفته شده است.
*دغدغه جانبزرگی در انتشار عکسهای جنگ
رجبی با ذکر خاطره ای از سعید جان بزرگی در زمان تأسیس انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس گفت: روزی سعید من را به انجمنی برد و گفت: این جا انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس است که قرار است کارش ساماندهی و ثبت و ضبط عکسهای دوران انقلاب و دفاع مقدس باشد. این دغدغه سعید بود که عکسهای جنگ تحمیلی بازتاب بینالمللی داشته باشد و همیشه میگفت اگر بتوان تا زمانی که عکاسان جنگ زندهاند برای هر کدام از آن ها یک کتاب از آثارشان همراه با نگاه خاص خودشان و یادداشت های آنها منتشر کرد، کاری بسیار باارزش خواهد بود.
این عکاس همچنین به تلاش انجمن عکاسان ایران برای ثبت و ضبط عکسهای دوران انقلاب و دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: بخش بسیاری از عکسهای سعید جانبزرگی در انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس جمعآوری و ساماندهی شده است همین طور عکسهای بسیاری دیگر از عکاسان جنگ از جمله خود من نیز ساماندهی شده به طوری که بعد از ساماندهی، عکسهایی را میدیدم که خودم هیچ وقت ندیده بودم.
*جفا در حفظ و نگهداری عکسهای دفاع مقدس
وی در ادامه با بیان این که در حفظ و نگهداری عکسهای دوران جنگ تحمیلی جفا شده است گفت: فیلمهای جنگ متولی خاص خود را دارد اما هیچ متولی برای حفاظت وثبت و ضبط عکس های دوران انقلاب و جنگ تحمیلی که برعکس فیلمهای دفاع مقدس، مبتنی بر واقعیت است، وجود ندارد و اگر انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس به ساماندهی این آثار نمیپرداخت، بسیاری از عکسهای جنگ تحمیلی تاکنون از بین رفته بود.
*ساماندهی عکسهای جنگ به دور از سیاستزدگی
در ادامه صمدیان در پاسخ به این که چه راهکاری برای برون رفت از این مشکل وجود دارد گفت: در طول دوران 2500 ساله شاهنشاهی ایران، تاریخ درست و دقیقی به نسل بعدی منتقل نشده است و هر شاهی تاریخ خود را آن طور که میخواست مینوشت و به این ترتیب پل ارتباطی نسلهای مختلف را قطع میکردند، ما از صفر شروع کردیم ولی در تکرار تاریخ باز هم بوی نامطبوعی از نوع تاریخ نگاری ما در عکس و تصویر به مشام میرسد.
صمدیان در بخش دیگری از سخنانش به کتاب عکس جنگ تحمیلی اشاره کرد و گفت: روزی که این کتاب را در آلمان می خواستیم چاپ کنیم، یادم هست که سردبیر روزنامه اشترن در ملاقاتی که با او داشتیم از دیدن این عکسهای این کتاب که کار عکاسان ناشناختهای بود اظهار تعجب کرد و من معتقدم که حسن انتشار کتاب عکس جنگ تحمیلی، مطرح کردن عکاسان ناشناختهای بود که قرار نبود شناسانده شوند و هم اکنون نیز انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس به دور از سیاستزدگیها دست به چاپ و نشر چنین عکسهایی زده است.
افتتاح نمایشگاه عکس شهید سعید جان بزرگی توسط همسر شهید
وی افزود: در مقطعی از انقلاب اسلامی، بر اثر سیاستزدگی، بسیاری از عکسها و اسناد آن دوران را از بین بردیم.
صمدیان درباره شیوه نگهداری از عکسها و نگاتیوهای دوران انقلاب و دفاع مقدس در مطبوعات پرتیراژ آن زمان یعنی کیهان هم گفت: در دوران پیش از مدیریت فعلی روزنامه کیهان، روزی برای بازدید از آرشیو عکس این روزنامه به آن جا رفتم، آرشیو بسیار وحشتناک بود، ریلهای زنگ زده، نگاتیوهایی که به هم چسبیده بود و علاوه بر اعوجاج شیمیایی نوعی اعوجاج بصری نیز ایجاد کرده بود، تصورش را بکنید در آن زمان تنها از یک فریم این نگاتیوها بر حسب نیازشان به صورت خیس استفاده میکردند و مابقی به بایگانی فرستاده می شد. قرار بود این عکسها را من برایشان ساماندهی کنم اما دیگر خبر ندارم چه بلایی سر آنها آمده است. مشکل ما این است که تنها به نیاز همان روزمان فکر میکنیم و به فرداها نمیاندیشیم.
او در بخش دیگری از سخنانش به کاظم اخوان دیپلمات ربوده شده ایرانی در لبنان اشاره کرد و گفت: کاظم اخوان نیز هم شأن سعید جانبزرگی بود که امیدوارم روزی بازگردد که اینها کارهایی را در زمینه عکاسی کردند که در ذهنیت یک عکاس حرفهای نمی گنجید اما روح لطیف و معتقد آنها در ثبت تصاویرشان دخیل بود.
احسان رجبی نیز در خاتمه این میزگرد گفت: تمام عکسهای شهید جان بزرگی با ذکر سبحان الله همراه بود.