انحصار سهام بانک‌ها در دست کیست؟
دوشنبه ۲۴ تير ۱۳۹۲ ساعت ۱۳:۰۶
کد مطلب: 299451
تازه‌ترین اطلاعات نشان می‌دهد که سهام همه بانک‌های حاضر در بورس تهران (بانک صادرات، تجارت، ملت، پارسیان، پاسارگاد، اقتصاد نوین، کارآفرین، سینا و انصار) در بین چند طیف و دسته خاص در اقتصاد ایران تقسیم بندی شده و در عین حال هیچ کدام از بانک‌ها قانون مالکیت حداکثر ۱۰درصدی سهامشان را رعایت نکرده‌اند و موارد زیادی وجود دارد که یک فرد یا شرکت به‌طور مستقیم و غیرمستقیم سهام یک بانک را در اختیار دارد.
این کار به روش‌های مختلف از طریق خرید سهام یک بانک از طریق شرکت‌های زیرمجموعه و هم خانواده یک شرکت و احیانا همان بانک اتفاق افتاده است. مطابق قوانین موجود هیچ فرد حقیقی وحقوقی نمی‌تواند بیش از ۱۰درصد ازسهام یک بانک را در اختیار داشته باشد اما آخرین اطلاعات موجود نشان می‌دهد به‌دلیل نبود نظارت کافی بر بانک‌ها هیچ کدام از ۹بانک حاضر در بورس این قاعده را رعایت نکرده‌اند.
**ترکیب سهام بانک‌ها
آخرین اطلاعات موجود از بانک‌های حاضر در بورس تهران نشان می‌دهد که در ترکیب سهامداری همه بانک‌های حاضر در بورس موارد غیرقانونی به وضوح دیده می‌شود؛ به‌طور مثال در ترکیب سهامداری بانک اقتصاد نوین ۲طیف عمده حضور دارند که دسته اول فعالان صنعت ساختمان هستند که به رهبری شرکت سرمایه‌گذاری ساختمان به‌طورمستقیم و غیرمستقیم ۳۴درصد از سهام این بانک را در اختیار دارند، دسته دوم شرکت‌های تولید‌کننده روغن نباتی هستند که از طریق گروه صنایع بهشهر ۲۳.۵درصد از سهام بانک اقتصاد نوین را در دست دارند.
در ترکیب سهامداری بانک صادرات نیز یک شخص حقیقی بیش از ۱۰درصد از سهام این بانک را در اختیار دارد؛ ضمن اینکه دولت هنوز ۲۲.۳۲درصد از سهام این شرکت را در دست دارد. از دیگر موارد قابل اشاره سهام بانک سیناست که ۷۳.۲۵درصد آن در تملک بنیاد مستضعفان و جانبازان و مؤسسه بنیاد علوی قرار دارد.
در بانک کارآفرین نیز نمونه‌های مشهودی وجود دارد؛ به‌طوری‌که یک شخص حقیقی مالکیت ۲۱.۵۸درصد از سهام این بانک را به‌طور مستقیم در دست دارد و شرکت زیرمجموعه بیمه کار آفرین هم سهامدار عمده این بانک است. در بانک ملت نیز چنین رویه‌ای تکرار شده و گروه مالی ملت و صندوق کارکنان بانک ملت۶.۷۸درصد از سهام را خریداری کرده‌اند. از دیگر موارد قابل اشاره می‌توان به بانک انصار اشاره کرد.
**شکست در اصلاح ساختار بانک پارسیان
به‌نظر می‌رسد بانک مرکزی و سازمان بورس به‌عنوان نهادهای ناظر، نظارت دقیقی را برای اصلاح ترکیب سهامداری بانک‌ها اعمال نکرده‌اند و مشخص نیست چرا ترکیب سهامداری بانک‌ها تاکنون اصلاح نشده است. حتی در مورد بانک پارسیان، زمانی که قرار بود این قاعده تغییر کند خود دولت مانع واگذاری سهام شد.
در حال حاضر شرکت ایران خودرو از طریق شرکت‌های زیر مجموعه‌اش به‌طور مستقیم و غیرمستقیم ۴۰درصد از سهام بانک پارسیان را در اختیار دارد. شرکت ایران خودرو در میانه دهه۸۰ قصد داشت که این میزان سهام را بفروشد ولی با مانع‌تراشی‌های دولت مواجه شد. نکته جالب توجه آنکه ارزش سهام گروه خودروسازی مزبور، در بانک پارسیان در حال حاضر برابر با کل ارزش ۱۳۰۰میلیارد تومانی شرکت خودروسازی ایران خودروست.
