به گزارش جهان به نقل از عیارآنلاین، در روزهای اخیر یکی از بزرگترین تفاهم نامههای همکاری بین دو کشور ایران و روسیه به ارزش ۷۰ میلیارد یورو به امضا رسید. تفاهم نامهای که در آن مقرر شده است ایران به مدت پنج سال روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام به روسیه بفروشد و در ازای آن از این کشور کالا و خدمات انتخابی خود را دریافت کند.
تولیدات غذایی اساسی یکی از گزینههای مناسبی است که ایران میتواند به عنوان بخشی از کالاهای وارداتی از روسیه در ازای صادرات نفت از این کشور وارد کند. تولیدات غذایی اساسی هر ساله بخش عمدهای از کالاهای وارداتی کشور را تشکیل میدهد به طوری که در سالهای اخیر واردات غذای اساسی کشور از ۱۲ میلیارد دلار در سال تجاوز کرده و بیش از ۲۳ درصد از کل واردات کشور را تشکیل میدهد. کشور روسیه نیز از صادرکنندگان عمده برخی از کالاهای اساسی مورد نیاز کشورمان از جمله گندم، ذرت، جو و روغن آفتابگردان است. در جدول زیر آمار واردات ایران و صادرات روسیه در برخی از تولیدات غذایی اساسی نشان داده شده است.
میزان واردات ایران و صادرات روسیه در برخی از تولیدات غذایی اساسی در سال ۱۳۹۲ (۲۰۱۳)
غذاهای اساسی-ایران و روسیه
همانطور که در جدول بالا مشخص است میزان واردات ۵ قلم کالای گندم، ذرت، جو، روغن آفتابگردان و روغن سویا ایران در سال ۱۳۹۲ در حدود ۴٫۳ میلیارد دلار بوده است و تنها ۲۴۰ میلیون دلار آن از روسیه وارد شده است. واردات ایران از روسیه در این ۵ قلم غذای اساسی کمتر از ۶ درصد واردات ایران و کمتر از ۴ درصد صادرات روسیه بوده است.
کل نیاز سالانه ایران به واردات این ۵ قلم کالای اساسی معادل ۴٫۳ میلیارد دلار است، که با صادرات روزانه ۱۲۰هزار بشکه نفت برابری میکند. اما با توجه به اینکه عرصه واردات غذای اساسی کشور از درجه امنیت بالایی برخوردار است و سیاست تنوع مبادی وارداتی در این زمینه مورد تأکید است، هدفگذاری واردات یک سوم نیاز سالانه داخلی از طریق روسیه معقول و منطقی به نظر میرسد.
با توجه به اینکه یک سوم نیاز سالانه کشور به کالاهای یاد شده معادل صادرات ۴۰ هزار بشکه نفت در روز است و تنها ۸ درصد مبلغ تفاهم شده را شامل میشود، میتوان به گونهای برنامهریزی کرد که در یک بازه زمانی کوتاه این میزان واردات از روسیه تحقق یافته و در ازای بخشی از قرارداد صادرات نفت به این کشور، در نظر گرفته شود. همچنین چنانچه خرید این کالاها در قالب قراردادهای پیش خرید صورت بگیرد، ایران میتواند این کالاها را با قیمتی ارزانتر و با کیفیت مد نظر خود تهیه کرده و ریسک تأمین آنها را کاهش دهد.
با واردات این کالاها در ازای بخشی از قرارداد صادرات نفت به روسیه، علاوه بر اینکه این بخش از کالاهای اساسی به صورت پایدار تأمین میشود، در ازای صادرات نفت، به جای ارز بلوکه شده در کشوری دیگر، کالایی وارد شده است که جزء نیازهای اساسی است و هر ساله برای واردات آنها از کشور ارز خارج میشده است.
سیاست دیگری که در این زمینه میتواند بسیار مفید باشد خرید زمین کشاورزی در روسیه یا اجاره بلندمدت آن برای تولید غذای اساسی به صورت کشت فراسرزمینی است. با توجه به اراضی وسیع کشور روسیه که از آب مناسب نیز برخوردار است، پیگیری این سیاست در کنار خودکفایی درون سرزمینی میتواند امنیت پایدار غذایی را برای ایران به همراه داشته باشد. زیرا ایران این امکان را دارد که با فرآوری این مواد و صادرات مجدد آن به کشورهای منطقه، که عموما واردکننده کالاهای اساسی هستند، ارزش افزوده و اشتغال نصیب کشور کند و در شرایط کمبود تولید نیز مستقیما این محصولات را مصرف نماید.
کشوری که غذای اساسی دیگر کشورها را تأمین کند علاوه بر اینکه ریسک عدم تأمین غذای اساسی در داخل کشور خود را از بین بردهاست، در عرصه تجارت نیز کشورهای دیگر را به خود وابسته کرده است و از این رو این کشورها در روابط سیاسی و تجاری خود به گونهای عمل خواهند کرد که منافع آن کشور را با مخاطره مواجه نکنند.
واردات تولیدات غذایی اساسی در ازای بخشی از قرارداد صادرات نفت به روسیه با توجه به پتانسیلهای تولیدی روسیه در این زمینه و نیاز سالانه ایران به واردات این کالاها، میتواند گزینهای مناسب باشد که مزایایی چون تأمین پایدار غذای اساسی مورد نیاز، استفاده بهینه از نفت صادر شده و در گامهای بعدی منافع حاصل از تجارت غذای اساسی در منطقه را برای ایران به همراه دارد.