چالش‌های ارزش‌گذاری کارخانگی برای خانواده
دوشنبه ۶ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۳۱
کد مطلب: 403956
به گزارش جهان به نقل از مهرخانه، اگر چه در دهه‌های اخیر آمار زنان شاغل در مقایسه با زنان خانه‌دار در بسیاری جوامع افزایش پیدا کرده است، اما هنوز زنان بسیاری به خانه‌داری مشغول‌اند و زنان شاغل نیز در قیاس با همسرانشان عمده کارهای خانگی را پس از اتمام کار بیرون از خانه انجام می‌دهند.
بر همین اساس، فعالیت‌های مدافعان حقوق زنان در این زمینه ادامه یافته و یکی از دستاوردهای آنان ارزش‌گذاری اقتصادی کار خانگی در کشورها و طراحی شاخص‌ها و سازوکارهای جدیدی چون "حساب‌های اقماری" برای محاسبه فعالیت‌های تولیدی از جنس کار خانگی در توسعه اقتصادی است.
زنان خانه‌دار نیروی غیرفعال محسوب می‌شوند
کار خانگی زنان به عنوان یک کار بدون دستمزد و غیرتجاری در شاخص مهم توسعه اقتصادی (GDP) محاسبه نمی‌شود و زنان خانه‌دار به عنوان نیروهای غیرفعال جامعه در آمارهای ایران و اغلب کشورهای جهان ثبت می‌شوند.
محاسبه ارزش اقتصادی فعالیت‌های خانگی زنان؛ اگرچه از اوایل قرن بیستم مورد توجه برخی اقتصاددانان جهان بوده است، اما بیش از آن به دلیل انتقادات جنبش‌های دفاع از حقوق زنان در مباحث اقتصادی مطرح شده است.
سال ۲۰۰۹ ارزش کار خانگی زنان بالغ بر ۶۹ درصد تولید ناخالص داخلی غیرنفتی بود
یکی از پژوهش‌های انجام‌شده در کشور نشان می‌دهد که در سال ۲۰۰۸ و با محاسبه دلار هزار تومان ارزش کار خانگی زنان ۲۶.۰۶۹ میلیارد دلار بوده که این رقم ۶۱.۸ درصد کل تولید ناخالص داخلی غیرنفتی را دربرمی‌گیرد. این ارقام در سال ۲۰۰۹ به ترتیب افزایشی بالغ بر ۲۹.۰۲۶ میلیارد دلار و ۶۹.۸ درصد داشته است.
این پژوهش همچنین نشان می‌دهد که زنان ایرانی به طور متوسط ۵ ساعت در روز را صرف کار خانگی، ۳۶ دقیقه را صرف نگهداری از کودکان، ۴ دقیقه را صرف نگهداری از بزرگسالان و ۶ دقیقه را صرف آموزش بچه‌ها می‌کنند.
ارزش‌گذاری کار خانگی در دولت یازدهم
پس از اظهارنظر سوسن باستانی؛ سرپرست بخش راهبردی معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری، در تیرماه سال جاری درخصوص ارزش‌گذاری کار خانگی، شهیندخت مولاوردی در جلسه پرسش و پاسخ خود با فراکسیون زنان مجلس در همان ماه، اعلام کرد که «ما موضوع ارزش‌گذاری کار خانگی را برای اولین‌بار در دستور کار خود قرار داده‌ایم و این موضوع میتواند به اجرای بیمه زنان خانه‌دار نیز کمک کند و ما در تلاش هستیم تا بر این اساس خانه‌داری به‌عنوان یک شغل محسوب شود.»
سپس در آذرماه وی اعلام داشت: مطالعات لازم در این زمینه صورت گرفته و منابعی که از قبل در مورد ارزش‌گذاری کارخانگی وجود داشته نیز بررسی شده است. اکنون در حال جمع‌بندی این مطالعات هستیم و به موازات دیگر برنامه‌ها ارزش‌گذاری کارخانگی را نیز دنبال می‌کنیم.
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری همچنین از برگزاری دو نشست با صاحب‌نظران این حوزه خبر داده و وعده داده است که تا پایان سال این طرح به اتمام می‌رسد و پیشنهادات خود را در این زمینه مطرح خواهند کرد.
مولاوردی معتقد است: ارزش‌گذاری کار خانگی یک تحقیق بنیادین و کاربردی است که میتواند راه را برای ما باز کند. وقتی کار خانگی ارزش‌گذاری شود، پذیرش طرح‌هایی مانند بیمه زنان خانه‌دار و حمایت‌های اجتماعی از زنان خانه‌دار راحت‌تر خواهد شد.
ارزش‌گذاری کار خانگی؛ چالش‌هایی که مسئولین باید به آن‌ها توجه داشته باشند
به گزارش مهرخانه، با وجود این اقدامات، باید توجه داشت که ارزش گذاری کار خانگی و در نظر گرفتن خانه‌داری به عنوان یک شغل در کشورهای پیشنهاددهنده طرح نیز همچنان عملی نشده است و کمپین "دستمزد برای کار خانگی" علی‌رغم چندین دهه تلاش و پیشنهاد رویکردهای سوسیالیستی، هنوز عملاً نتوانسته منبع درآمدی برای کار خانگی پیدا کند. ازطرفی چالش‌ها و مشکلات تأمین منبع پرداخت دستمزد در کشور ما نیز مطرح است و به‌ویژه در طرح بیمه زنان خانه‌دار مشهود است.
همچنین احتساب خانه‌داری به عنوان یک شغل و دریافت دستمزد برای انجام کارهای خانه، فارغ از موانع عملی جدی که به آن اشاره شد، پیامدهای ناگواری نیز میتواند برای خانواده به همراه داشته باشد؛ به‌طوری‌که سگالن در کتاب جامعه‌شناسی تاریخی خانواده به نقل از نویسندگان کتاب تاریخ مادران، آورده است که پیشنهاد دستمزد برای مادری «هرچند محافظه‌کارانه به نظر می‌رسد، اما در واقع انقلابی است؛ زیرا به ایجاد شکاف بین والدین و سرنگون ساختن شکل سنتی فعالیت‌های خانواده گرایش دارد. این مهم پیش از هر اقدامی در این زمینه باید مورد توجه طراحان و سیاست‌گذاران قرار گیرد. لذا شایسته است مسئولین امر در این زمینه علاوه بر توجه به ارزش مادی و معنوی کار خانگی زنان، به چالش‌هایی که در حوزه عملیاتی‌شدن این طرح و همچنین پیامدهایی که برای خانواده به همراه خواهد داشت توجه ویژه داشته باشند.
