از هاشمی و خاتمی تا احمدی نژاد؛
مسکن؛ برگ برنده یا پاشنه آشیل دولت؟!
چهارشنبه ۴ بهمن ۱۳۹۱ ساعت ۱۰:۱۳
کد مطلب: 233009
هرچند اين دولت شوق شديدي براي خدمت مردم داشته و دارد، اما تكرار چرخه معيوب اتخاذ سياست‌هاي نادرست اقتصادي از سوي دولتمردان، بي‌توجهي به هشدار كارشناسان، اصرار لجوجانه بر تداوم برنامه‌هاي غلط و كنار گذاشتن تدريجي مديران كارشناس اما منتقد سياست‌هاي غلط اقتصادي دولت، موجب وقايع زيان‌باري چون رشد دست کم 4 برابري قيمت مسكن شده است.
اكنون دولتمردان نيز به خوبي واقفند كه واقعه تلخي چون گراني 4 برابري خريد و اجاره مسكن، بيش از همه به زيان اقشار متوسط و كم درآمد جامعه شده و قشر مرفه بيشترين سود را از سياست‌هاي دولت‌هاي نهم و دهم برده‌اند.
موفقیت دولت‌ها در اهداف كلی بخش مسكن ارتباط مستقیم با سیاست‌های حمایتی دولت برای اقشار هدف دارد. بررسی آماری واحدهای مسكونی ساخته شده با اتكا به سیاست‌های حمایتی دولت نشان می‌دهد در دولت‌های هاشمی رفسنجانی و خاتمی یعنی طی 16 سال تنها 340 هزار واحد
به دلیل آن که طرح مسکن مهر به درستی مکان سنجی نشده است و هنوز زیرساخت هایی مانند آب، برق، گاز مدرسه و فضای تفریحی و فرهنگی برای آن ایجاد نشده است، صاحبان آن ها با مشکلات متعددی درگیرند به طوری که بسیاری از واحدهای آن خالی از سکنه بوده و مردم تمایلی برای استفاده از این واحدها ندارند.
كارشناسان بر این باورند كه هرچند دولت‌های قبلی هم تلاش می‌كردند با اجرای سیاست‌های حمایتی بخش مسكن را به سوی اهداف مورد نظر خود سوق دهند اما به‌دلیل عدم نقش جدی دولت در این سیاست‌ها به اهداف اصلی خود نتوانستند برسند اما در هفت سال فعالیت دولت احمدی‌نژاد بالاخره سیاست‌های مسكن‌دار شدن اقشار هدف دولت كه همانا اقشار كم درآمد هستند به واقعیت پیوسته و دیگر تنها روی كاغذ نمانده است.
هاشمی چقدر برای محرومان خانه ساخت؟
دوران سیاست‌های تعدیل اقتصادی و خصوصی‌سازی از مهم‌ترین عوامل تأثیر‌گذار بر بخش مسكن بود. اعطای تسهیلات ویژه برای سازندگان مسكن استیجاری از جمله مهم‌ترین راهبردها و برنامه‌های دولت سازندگی بود.
هدف این برنامه تولید یك میلیون و 582 هزار واحد مسكونی شهری بود كه سهم بخش خصوصی از این میزان 95 درصد در نظر گرفته شده بود.اگر چه تحقق عدد مذكور هیچ گاه در دولت هاشمی رفسنجانی محقق نشد! با تكیه برآمار، این مقطع را می‌توان دوران افزایش قیمت زمین‌و مسكن هم دانست.
در این دوران واگذاری زمین از طرف سازمان زمین شهری همچنان ادامه یافت ولی در پایان دوره و آغاز فروش تراكم در شهر تهران زمین را از كنترل دولت خارج كرد.در دور دوم ریاست جمهوری هاشمی تأكید بیشتری بر آزادسازی اقتصادی، تك‌نرخی كردن ارز و آزادی واردات به عمل آمد. همچنین كاهش دخالت دولت و استفاده از ساز‌وكار قیمت به عنوان دو شعار اصلی مطرح شد. در چنین شرایطی در بخش مسكن نیز همانند سایر بخش‌های اقتصادی از شدت دخالت و تأثیرگذاری دولت در بازار كاسته شد. توجه به مسكن ارزان قیمت، حل مشكل اسناد مسكن روستایی، بازسازی مناطق جنگ‌زده، استفاده اقتصادی
با يك مقايسه ساده مشخص مي‌شود ميزان افزايش قيمت مسكن در دوره احمدي‌نژاد بيش از 5/3 برابر بوده است؛ البته بدون در نظر گرفتن جهش باورنکردنی قیمت مسکن در 1.5 سال اخیر!
در كنار این برنامه های نسبتاً جامع اما آمارها چیز دیگری را گواهی می دهد. خانه دار شدن خانواده های كم درآمد ایرانی هیچ گاه به واقعیت نپیوست. از سوی دیگر در راستای كمك به اقشار كم درآمد، مقرر شد دولت از سازندگان واحدهای با زیربنای كم حمایت به‌عمل آورد همچنین دولت از طریق پرداخت بخشی از سود تسهیلات اعتباری تلاش كرد توان خرید اقشار كم درآمد را افزایش دهد اما واقعیت این است كه این برنامه نیز هیچ گاه محقق نشد.
نیمی از وعده های هاشمی محقق نشد
بررسی‌های انجام شده از سوی مركز تحقیقات ساختمان و مسكن وزارت راه و شهرسازی نشان می‌دهد دولت سازندگی طی این سال‌ها در بسیاری از موارد به اهداف مورد نظر خود دست نیافته است. بدون احتساب ساخت و ساز بخش خصوصی طی دو دوره ریاست جمهوری دولت هاشمی تنها 70 هزار واحد با سیاست‌های حمایتی دولت در قالب مسكن اجتماعی ساخته و به گروه‌های هدف واگذار شد.
سابقه مسكن در دولت خاتمی
در شروع كار دولت سید محمد خاتمی، بخش مسكن وارد ركود شده بود و بر حل مشكل كم درآمدها و آزادسازی بازار مسكن تأكید می‌شد اما همچنین حمایت از كوچك‌سازی و انبوه‌سازی مورد تأكید بود. در این سال‌ها بر نقش سیاست‌های پولی و تسهیل شرایط اعطای وام مسكن تأكید زیادی می‌شد.
اما بررسی میزان ساخت و ساز طی این سال‌ها نشان می‌دهد هرچند در سال 80 در كل مناطق شهری مسكونی پروانه ساخت 390 هزار واحدمسكونی اخذ شد كه فراتر از هدف برنامه بود اما تمركز ساخت و ساز در تهران این موفقیت را كم اعتبار كرد.
در این دوران طرح‌هایی مانند مسكن استیجاری برای بهبود شرایط مسكن صورت گرفت
در دولت سازندگی خانه دار شدن خانواده های كم درآمد ایرانی هیچ گاه به واقعیت نپیوست. از سوی دیگر در راستای كمك به اقشار كم درآمد، مقرر شد دولت از سازندگان واحدهای با زیربنای كم حمایت به‌عمل آورد همچنین دولت از طریق پرداخت بخشی از سود تسهیلات اعتباری تلاش كرد توان خرید اقشار كم درآمد را افزایش دهد اما واقعیت این است كه این برنامه نیز هیچ گاه محقق نشد.
بررسی‌های كارشناسان نشان می‌دهد سیاست‌های مسكن در دوران ریاست‌جمهوری خاتمی در سال‌های اول به نوعی تحت‌تأثیر سیاست‌های مسكن دولت هاشمی بود و در سال‌های بعد نیز به‌علت عدم كار كارشناسی در بخش مسكن و اولویت دادن تصمیم‌های سیاسی به‌جای تصمیم‌های كارشناسی بخش مسكن نتوانست كارنامه قابل قبول ارائه دهد.
آمار مؤید این مسئله است كه در طول دوران ریاست جمهوری خاتمی تنها 270 هزار واحد مسكونی با سیاست‌های حمایتی دولتی و در قالب طرح‌های استیجاری به دست گروه‌های هدف رسید.
احمدی نژاد برای مسکن چه کرد؟
بر اساس گزارش وزارت مسكن (منتشر شده در تابستان 1385)، متوسط قیمت یک متر مربع مسکن آپارتمانی در شهر تهران در بهار 1384 يعني در آستانه روي كار آمدن دولت احمدي نژاد معادل 587 هزار تومان بود.
بالاترین متوسط قیمت معامله شده در بهار 1384 مربوط به منطقه 3 و با قیمت یک میلیون و 74 هزار تومان بود. کمترین قیمت متوسط معامله شده نیز در منطقه 20 با 347 هزار تومان تعلق داشت.
اين در حالي است كه گزارش مركز آمار (منتشرشده در فروردين 1391) نشان مي‌دهد متوسط قیمت خرید و فروش هر متر مربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در شهر تهران در تابستان سال 90 معادل 2 ميليون و 83 هزار تومان بوده است. با يك مقايسه ساده مشخص مي‌شود ميزان افزايش قيمت مسكن در دوره احمدي‌نژاد بيش از 5/3 برابر بوده است؛ البته بدون در نظر گرفتن جهش باورنکردنی قیمت مسکن در 1.5 سال اخیر!
بر اساس همین آمار، در ميان مناطق 22 گانه شهرداري تهران، بيشترين متوسط قيمت يك مترمربع زيربناي مسكوني معامله‌شده در منطقه يك با 3 ميليون و 471 هزار تومان و كمترين آن در منطقه 18 با يك ميليون و 46 هزار تومان بوده است.
طبق آمارهاي دولت، همچنين متوسط اجاره‌بهای یک مترمربع مسکن در شهر تهران در بهار 1384 معادل 2750 تومان بود كه اين رقم در تابستان سال گذشته به 11 هزار تومان رسيد، كه نشانه 4 برابر شدن هزينه اجاره نيز هست.
اين آمار در حالي است كه از تابستان سال گذشته
سیاست‌های مسكن در دوران ریاست‌جمهوری خاتمی در سال‌های اول به نوعی تحت‌تأثیر سیاست‌های مسكن دولت هاشمی بود و در سال‌های بعد نیز به‌علت عدم كار كارشناسی در بخش مسكن و اولویت دادن تصمیم‌های سیاسی به‌جای تصمیم‌های كارشناسی بخش مسكن نتوانست كارنامه قابل قبول ارائه دهد.
مسکن مهر مُسکنی که عمل نکرد!
طرح مسكن مهر به عنوان شاخص‌ترین سیاست دولت نهم به بزرگترین طرح عمرانی كشور تبدیل شد. در قالب مسكن مهر، تا پایان كار دولت دهم 5/ 2 میلیون واحد مسكونی یعنی هفت برابر دولت های قبلی، مسكن ساخته خواهد شد. آخرین آمار مسكن مهر حاكی از تكمیل 814 هزار و 105 هزار واحد است كه با احتساب مسكن مهر خودمالكی به حدود 2/1 میلیون واحد می‌رسد. گفتنی است مابقی واحد های مسكن مهر نیز با پیشرفت های فیزیكی بالای 60 درصدی در حال تكمیل است.
بدون شك مهم‌ترین برنامه حمایتی دولت احمدی نژاد در بخش مسكن واگذاری زمین 99 ساله است كه توانسته قیمت زمین را از قیمت مسكن حذف كند و دستاوردهای زیادی از جمله جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت مسكن، شفاف‌سازی قیمت ساخت مسكن، توسعه انبوه‌سازی، استفاده از مصالح نوین را به ارمغان آورد.
به نظر می رسد با مقایسه آمار ساخت مسكن در دولت‌های مورد بررسی حاكی از آن است كه سیاست‌های حمایتی دولت احمدی‌نژاد به دلیل حضور جدی دولت در این عرصه به استناد آمار از موفقیت بیشتری برخوردار بوده، به‌گونه‌ای كه با استناد به این آمار می‌توان گفت تعداد واحدهای مسكونی كه با سیاست‌های حمایتی دولت ساخته و به‌دست گروه‌های هدف رسیده، حدود 7 برابر دولت‌های قبلی است.
اما باید در پایان تاکید کرد به دلیل آن که طرح مسکن مهر به درستی مکان سنجی نشده است و هنوز زیرساخت هایی مانند آب، برق، گاز مدرسه و فضای تفریحی و فرهنگی برای آن ایجاد نشده است، صاحبان آن ها با مشکلات متعددی درگیرند به طوری که بسیاری از واحدهای آن خالی از سکنه بوده و مردم تمایلی برای استفاده از این واحدها ندارند.
دوست
۱۰
دوست عزيز شما چرا قيمت مسكن در تهران بين سال 84 تا 91 مقايسه كرديد. شما بايد كل كشور محاسبه مي كرديد. بغير از شهرهاي همدان وتهران در اين مدت در كل كشور تغيير آن چناني در قيمت ديده نمي شود.
دوستان گرامی مشکل از ساخت مسکن نیست کما اینکه در حال حاضر تعداد مسکن از تعداد خانوار پیشی گرفته است. مشکل در نگاه سرمایه ای به مسکن است که باید یگ کالای مصرفی باشد. تنها راه حل این مورد هم وضع قانون مالیات بر ارزش افزوده مسکن اضافی افراد است ( مالیات بالای 50 درصد ) که براحتی در تمام کشور کاهش 30 تا 40 درصدی قیمت مسکن و اختصاص مسکن به متقاضیان واقعی را خواهیم داشت. از آقای دکتر زاکانی خواهشمندم این قانون را در مجلس پیگیری نمایند.
برای ما که در همه این دوره ها زندگی کرده ایم بدترین و سخت ترین وضعیت مسکن در دوره آقای احمدی نژاد بوده است که گرانی و تورم، قیمت مسکن را به شکل نجومی بالا برده است و فرزندان این سرزمین دیگر امکان خانه دارشدن را نخواهند داشت . شعارهای غیر منطقی و احساساتی این دولت همراه با عملکرد غیر کارشناسی و غیر تخصصی منجر به سقوط معیشت طبقه متوسط و ضعیف جامعه شد ....
