چهارشنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 24 Apr 2024
 
۲
۱۲

افت شتاب رشد علمی زیر سایه مدیریت حاشیه ساز +سند

يکشنبه ۸ شهريور ۱۳۹۴ ساعت ۰۹:۲۹
کد مطلب: 441458
عملکرد علمی وزارت علوم طی دو سال گذشته بر مبنای نمایه Scopus بیانگر این است که ایران نه تنها در شتاب علمی دچار افت ۵۱ درصدی شده است بلکه در رشته‌های مختلف علمی نیز از جایگاه خود چندین رتبه افت داشته است.
افت شتاب رشد علمی زیر سایه مدیریت حاشیه ساز +سند
به گزارش جهان به نقل از فارس، وزارت علوم دولت یازدهم پس از گذشت دو سال از آغاز دولت، کماکان یکی از چالش برانگیزترین و پرحاشیه ترین وزارتخانه‌ها به شمار می‌رود.

اداره برخی از قسمت های این وزارتخانه توسط نیروهای افراطی و ایجاد تنش ها و درگیری های بی حاصل و مغرضانه سیاسی، وزارت علوم را به یکی از خبرسازترین وزارتخانه ها در دو سال اخیر تبدیل کرده است.

عدم سیاست گذاری و اهتمام به مسائل علمی، اولویت یافتن مسائل سیاسی و حاشیه ای، بحران سازی علیه بورسیه‌ها، دروغ سازی در مورد نهادهای نظارتی، مصاحبه های بی مبنای مسئولین، افشای اسناد دولتی، پاداش چند ده میلیونی، نامه نگاری های رفت و برگشتی، برنامه ریزی برای عدم جذب و اعلام عدم نیاز به بورسیه ها، درگیری با کمیسیون آموزش مجلس و نافرمانی از آرای کمیسیون اصل نود از جمله اخباری است که در دوسال گذشته از سوی وزارت علوم منتشر شده است.

در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، تاکنون وزارت علوم در هیچ برهه زمانی تا این حد وارد حاشیه‌ها نشده و خبرساز نبوده است. مروری بر اخبار و تیترهای موجود در رابطه با این وزارتخانه در دو سال اخیر نشان از واقعیت این موضوع و فاصله گرفتن وزارت علوم از رسالت اصلی خود دارد.

حاشیه‌های وزارت علوم باعث شده است که کشور در پیشرفت علمی دچار مشکلاتی شود، وضعیت علمی و تولید مستندات هر کشور به صورت سالیانه توسط سایت‌های مرجع جهانی معتبر از جمله Scimago (وابسته به اسکوپوس و کمپانی الزویر) و Thomson Reuters گزارش می شود و امکان آمارسازی و ارائه گزارش‌های ناصحیح در این زمینه وجود ندارد.

در ادامه به بررسی وضعیت علمی کشور در سال ۲۰۱۴ پرداخته و عملکرد این سال نسبت به سال ۲۰۱۲ سنجیده می‌شود. فاصله دو ساله برای مقایسه، به دلیل درک پیشرفت دوساله وزارت علوم در جهت تحقق اهداف اصلی خود آورده شده است. این مقایسه بر مبنای رنکینگ Scimago بر مبنای نمایه Scopus است.

* ایران در سال ۲۰۱۴:

ایران در سال ۲۰۱۴ با تولید ۳۹ هزار و ۵۷۳ مستند علمی در تمامی رشته ها در رتبه شانزدهم جهان ایستاده است. این در حالی است که کشور در سال ۲۰۱۲ (دو سال قبل ) تعداد ۴۰ هزار و ۱۸۰ مستند علمی، تولید کرده بود.


تعداد تولیدات علمی ایران در سال‌های مختلف (۲۰۱۴-۱۹۹۶) درجدول ذیل آمده است.


تولیدات علمی در سال ۲۰۱۴ نسبت به سال ۲۰۱۲ به میزان ۱.۵۱درصد افت داشته است. این بدان معناست که کشور در دوسال گذشته علاوه بر از دست دادن شتاب در رشد علمی، دچار عقبگرد جدی نیز شده است.

به نظر می‌رسد شتاب علمی کشور در جهت منفی در دو سال گذشته در حال افزایش است.

درصد پیشرفت تعداد مستندات سال
..... 40180 2012
51.1- درصد 39573 2014

با توجه به اینکه مستندات علمی کشور در دو وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت تولید می‌شوند، نمی توان آمار کلی را مبنای قضاوت یک وزارتخانه در نظر گرفت و باید به صورت رشته ای و در رشته های مرتبط با هر وزارتخانه موارد مورد بررسی قرار گیرد. از این رو رشته های مرتبط با وزارت علوم در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد.

در قسمت فنی مهندسی وضعیت رشد علمی کشور در Scimago، تاسف بار و ناراحت کننده است. در سال ۲۰۱۴، در زمینه مهندسی ایران با تولید ۹ هزار و ۳۵۶ محتوا در رتبه ۱۵ ایستاده است.


این در حالی است که در سال ۲۰۱۳، ایران با تولید ۹ هزار و ۴۱۳ مستند علمی ، رتبه ۱۴ جهان را در اختیار داشته است.


در سال ۲۰۱۲ ایران با تولید ۹ هزار و ۷۱۷ مستند علمی، جایگاه ۱۳ جهان را در اختیار داشته است. گذشت زمان دو ساله علاوه بر کاهش مستندات و مقالات در زمینه مهندسی، باعث کاهش رنک جهانی ایران نیز شده است.


نمودار ذیل نشان می دهد که به لحاظ کیفی و در نظر گرفتن استنادات نیز، ایران در دو سال اخیر وضعیت نامطلوبی را تجربه کرده است.


تمام داده‌های بالا به شکل مختصر در رشته مهندسی در جدول ذیل نمایش داده شده است. در این زمینه ایران با افت بیش از ۳.۵ درصدی، عملکرد غیر قابل قبولی را در این نمایه ارائه کرده است.
 

       
       
       

با توجه به عدم امکان ارائه تمامی داده‌ها، پیشرفت مربوط به رشته‌های مختلف به صورت جدول به اختصار در ادامه می‌آید.

در رشته‌های مرتبط با Computer science نیز کشور در حوزه مستندات در دو سال اخیر به میزان ۱۲.۲۲ درصد افت را تجربه کرده است.

افت بیش از ده درصد در یکی از مهمترین علوم کشور، نشان از بی توجهی و بی برنامگی مسئولان در توجه به اهداف و ضروریات کشور در حوزه علم و فناوری است.
 
درصد پیشرفت تعداد مستندات رتبه در جهان سال
.... 4318 16 2012
22.12- 3790 18 2014

در حوزه علمی اقتصاد و امور مالی نیزکشور در دو سال گذشته وضعیت تاسف باری را تجربه کرده است.

پیشرفت علمی کشور در طول دو سال در حوزه علمی اقتصاد و امور مالی، بیش از ۲۵ درصد افت داشته است که قابل باور و تصور نیست.
 
درصد پیشرفت تعداد مستندات رتبه در جهان سال
..... 245 34 2012
30.25- 183 40 2014

در حوزه مربوط به علوم ریاضی نیز کشور افت بیش از ۳ درصدی را در طول دو سال تجربه کرده است.
 
 
درصد پیشرفت تعداد مستندات رتبه در جهان سال
..... 3388 16 2012
83.3- 3258 16 2014

در حوزه هنر و علوم انسانی نیز وضعیت بسیار نامطلوبی در دو سال اخیر حاکم بوده است به نحوی که تولید مستندات در این حوزه بیش از ۷ درصد افت داشته است.

این حوزه در کنار مهندسی از مهمترین حوزه های فعالیت وزارت علوم است که متاسفانه در هر دو، افت علمی کشور در دوسال گذشته مشهود است.
 
درصد پیشرفت تعداد مستندات رتبه در جهان سال
.... 577 30 2012
97.7- 531 35 2014

در حوزه کشاورزی و علوم زیستی نیز عملکرد متولیان امر ناکافی و نامطلوب بوده است و کارنامه مردودی آنها در افت علمی بیش از ۱درصد کشور طبق اطلاعات موثق مندرج در Scimago بر مبنای نمایه Scopus قابل رویت است.
 
درصد پیشرفت تعداد مستندات رتبه در جهان سال
.... 3804 15 2012
02.1- 3765 15 2014

در تولید محتواهای علمی چندرشته ای (Multidisciplinary) نیز وضعیت کشور نسبت به دو سال گذشته، نه تنها مطلوب نیست که طبق آمار این سایت(Scimago)، مایوس کننده است.

در این نوع اسناد علمی، افت علمی کشور تکان دهنده بوده و در طی دو سال، کشور بیش از ۶۵ درصد افت علمی داشته است.
 
درصد پیشرفت تعداد مستندات رتبه در جهان سال
.... 1448 4 2012
16.66- 490 13 2014

پیشرفت خیره کننده علمی کشور در سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲، ایران را به یک مدل ارزشمند در توسعه علم و فناوری در جهان تبدیل کرد و طبق مقالات و مستندات موجود، احتمال های زیادی برای حضور ایران در بین ۱۰ کشور برتر جهان مطرح شد.

اما متاسفانه سیاسی شدن مهمترین متولی تولید علم و فناوری در کشور و ارائه آمارهای ناصحیح و غیر مرتبط در این زمینه، باعث از دست رفتن یکی از مهمترین دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در جهان شد.

این مساله تا جایی پیش رفت که وزیر علوم در برنامه تلویزیونی ضمن تکذیب افت علمی کشور، قصد داشت اصلاح داده های اسکوپوس را از طریق معاون پژوهشی وزارتخانه دنبال کند.

بنابراین به نظر می رسد پیگیری منویات مقام معظم رهبری در تلاش برای افزایش شتاب علمی کشور با وضعیت موجود در وزارت علوم و عملکرد دو ساله آن به هیچ عنوان همخوانی ندارد و هیچ یک از نهادهای مرتبط و دلسوز نیز تا کنون در این زمینه ورود نکرده اند.

سیاسی کاری و فرار از رسالت اصلی در وزارت علوم، اصلی ترین علت افت علمی کشور در دو سال اخیر است. شتاب منفی تولید علمی کشور را تنها می توان با انسجام سازمانی و فراهم کردن شرایط لازم در وزارت علوم و دانشگاه ها به وجود آورد.

بازی سیاست در وزارت علوم و پرداختن به مسائلی مانند قضیه بورسیه ها علاوه بر این که باعث ظلم به ده‌ها هزار خانواده مظلوم شد، تمام انرژی و پتانسیل وزارت علوم را در ۲۰ ماه گذشته به خود معطوف کرد و اشتباهات فردی دو یا سه نفر در اصلی کردن این داستان های سیاسی و بی مبنا، کل مجموعه وزارت علوم را به یک فضای سیاسی و جناحی تبدیل کرد.

تصویب مصوبه ناکارآمد و غیرقانونی ۶۳۰ در شورای عالی انقلاب فرهنگی و ایجاد دادگاه در وزارت علوم نیز، به این وزارتخانه شان قضایی داد و آنرا به محل درگیری ها و عقده گشایی‌های سیاسی تبدیل کرد و باز هم باعث دور شدن آن از اهداف اصلی و اصیل خود کرد.
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *


Iran, Islamic Republic of
دانشگاه را تبدیل به باشگاه سیاسی کرده اند چه انتظاری هست از شتاب علمی. دانشگاه محل علم است نه سیاست بازی. سیاسی ترین حزب در رأس دانشگاه قرار گرفته است چه چیزی فاجعه بار از این؟ کجای دنیا اجازه می دهند حزبی اپوزیسیون در رأس وزارت علوم و دانشگاه ها قرار گیرد؟
پس بهتر بود دکتر زاهدی در راس وزارت باشد تا برای تک تک فامیلش یک دانشگ اه غیر انتفاعی راه بیندازد کرمان کرمان خودش یکی در تهران به نام خانمش وووووو
اردلان سرافراز
Iran, Islamic Republic of
اصلا این سبک رشد علمی کاملا بی ارزش هست 90 درصداز این محتواهای تولید شده کپی کار ی مقالات هست که می شه با یک گردشی تو خیابان انقلاب نظایرش را دید که تو در و دیوار تبلیغ می کنند اثباتش هم خیلی راحته شما بررسی کنید چند درصد محتوای علمی تولید شده صنعتی شده (تبدیل به ثروت شده) و ان را با میانگین جهانی مقایسه کنید.
م
United Kingdom
رشد علمی = رشد فارغ البالی
اتفاقا رشد علمی کشور بسیار شتابان است انچه که کم شده است تظاهر ریا و دورنگی است
Iran, Islamic Republic of
اینم تقصیر احمدی نژاد لابد!!!
محمد جواد
دانشگاه شده محلی برای اجرای کنسرت و زد و بند سیاسی دولت تدبیر.
Serbia
تا كور شود هر انكه نتواند ديد
Serbia
خيلى هم خوبه. اين سرعت از سر همه تون هم زياده
Russian Federation
یکی از عوامل افت می تواند به نبود بودجه کافی برای ارائه طرحهای خوب مربوط باشد.یک دانشجوی دکتری تخصصی در دانشگاه تهران تنها یک میلیون و دویست و پنجاه هزار تومان بودجه دارد که در رشته های زیر شاخه بیولوژی نظیر بیوشیمی به بودجه ای 20 الی 30 برابر نیاز است و برای کارهای قوی تر بودجه بالاتر.عمده مقالات از سوی وزارت علوم است در صورتی که بودجه ناچیزی برای پروژه های دکتری در نظر گرفته شده است.
Iran, Islamic Republic of
ظلمی که این دولت در داستان بورسیه ها به چند هزار نخبه این کشور کرد، ننگی است که به این آسانی پاک نمیشود. برای مطامع سیاسی و جناحی نزدیک به 3هزار دانشجوی بورسیه که اکثر آنها از نخبگان بودند را مدتهاست سردرگم کردند
محمد
Iran, Islamic Republic of
مركز ملي مطالعات جهاني شدن نيز بخاطر اينكه هيچ نيروي علمي مورد اعتمادي در دولت براي رياستش پيدا نكردند به دستور شخص رئيس جمهور در تاريخ31/6/94 منحل خواهد شد. از جمله وظايف اين مركز ارائه گزارشات راهبردي به نهاد رياست جمهوري در حوزه جهاني شدن بود. اين مركز به عنوان يك مركز علمي با وجود اينكه بعد از روي كار آمدن دولت يازدهم فعالت هاي خوبي هم داشت ولي بخاطر مسائل و اخحتلافات داخلي به دستور رئيس جمهور در حال انحلال است. و نيروهاي فوق ليسان و دكتري اين مركز هم اخراج شدن از نهاد. نه نيروهاي سيكل و ششم ابتدايي.