اجرای طرحی که از درد مردم کاست
دوشنبه ۷ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۴۲
کد مطلب: 419650
براین اساس گذشته و حال سلامت کشور؛ از کمبودهای دارو تا ارجاع بیماران به خارج بیمارستان برای تهیه ملزومات پزشکی و ده‌ها مشکل دیگر بهداشت و درمان را می‌توان در یک سال اجرای طرح تحول سلامت به‌خوبی واکاوی کرد، بنابراین با فرا رسیدن ۱۵ اردیبهشت می‌توان تولد یک‌سالگی دستاوردهای طرحی را که باعث شد مردم ایران کمتر درد بکشند، جشن گرفت.
این طرح درحالی در دستور کار دولت یازدهم قرار گرفت که پیش از این، در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه به‌صراحت تأکید شده بود، پرداخت مستقیم مردم باید از حدود ۵۷ درصد به ۳۰ درصد کاهش پیدا کند. اما علی‌رغم هدف‌گذاری و داشتن دغدغه از سالیان پیش، این موضوع نه تنها در عمل مغفول ماند که رقم پرداخت از جیب مردم در سال ۱۳۹۲ متأسفانه به بیش از ۶۰ درصد افزایش یافت.
طرح تحول نظام سلامت با هدف پوشش همگانی خدمات سلامت برای تمامی آحاد ملت، فارغ از سن، جنس، تبار، شغل و محل سکونت و همچنین ایجاد برابری در دسترسی به مراقبت‌های پایه سلامت مانند: (واکسیناسیون، غربالگری بیماری‌ها، ارائه مکمل‌ها به مادران باردار و کودکان و ...) آغاز شد.
برقراری عدالت و کاهش هزینه‌های خدمات بهداشتی و درمانی نیز یکی از هدف‌های مهم طرح تحول سلامت است. امروز اکثر مردم خبر دارند، هزینه‌ای که بیماران در بیمارستان‌های دولتی پرداخت می‌کنند در شهرها به ۶ درصد و در روستاها حدود ۳ درصد است.
طراحی و تدوین این مجموعه برنامه‌ها از مهرماه سال ۹۲ با مشارکت اساتید و مدیران بخش سلامت آغاز شد، برنامه‌ای به‌گستردگی و وسعت ایران که امروز مایه افتخار و مباهات نظام جمهوری اسلامی ایران است و باعث رضایت مردم شریف ما به‌ویژه میان مناطق و اقشار محروم شد، به همین دلیل از این پس نیز همه مسئولان باید برای اجرای هرچه بهتر و دست‌یابی به اهداف آن، همدل و همراه باشند.
یکی از نخستین ثمرات این طرح، حل مشکل بحران دارو در کشور بود. البته همیشه گرانی و کمبود بعضی از داروها وجود داشته و دارد اما با مدیریت وزارت بهداشت، کمبود دارو که در مرداد سال ۹۲ به ۲۷۰ قلم رسیده بود در حال حاضر به حدود ۳۰ قلم رسیده است. این درحالی است که ارز اختصاص داده شده برای ورود دارو طی همین مدت ۳۰ درصد کاهش یافت، این معنای عملی مدیریت جهادی است.
یکی از آرزوهای مسئولان نظام در تمام سال‌های گذشته، بیمه شدن مردم در نقاط مختلف و همه شهرها و روستاها بود که این موضوع هیچ‌گاه عملی نشد. با شروع طرح تحول سلامت، مسئولان مربوطه با همت و کوششی مثال‌زدنی برای انجام این کار مهم کمر همت بستند و خوشبختانه بیش از هشت میلیون نفر از هموطنان که فاقد بیمه سلامت بودند، طی یک سال گذشته بیمه شدند.
پیش از اجرای این برنامه تقریباً همه بیماران برای خرید تجهیزات و لوازم مصرفی به خارج بیمارستان ارجاع داده می‌شدند، این میزان در حال حاضر به ۳.۲ درصد کاهش یافته است، یعنی از هر ۱۰۰ بیمار، فقط ۳ نفر برای خرید لوازم از بیمارستان خارج می‌شوند.
با شروع این طرح، قیمت لوازم و تجهیزات پزشکی پُرمصرف، همچون لنز داخلی چشمی و استنت‌های قلبی هم به‌طور متوسط ۴۲ درصد کاهش یافته است.
دسترسی به اقلام دارویی در بیمارستان‌ها از ۳۲۰ قلم پیش از آغاز طرح به ۷۵۰ قلم افزایش پیدا کرد و دسترسی به ملزومات مصرفی در بیمارستان‌ها نیز از ۱۴۸۰ قلم پیش از شروع طرح به ۲هزار و ۱۳۰ قلم رسیده است.
پیش از آغاز طرح تحول سلامت، یک‌هزار و ۴۵۰ پزشک متخصص در مناطق محروم حضور داشتند ولی امروز این تعداد به ۳هزار و ۹۰۰ نفر رسیده است، علاوه بر این یک‌هزار و ۴۵۵ پزشک عمومی هم در این مناطق مشغول خدمت شدند.
از دیگر بخش‌های طرح تحول نظام سلامت که باعث افزایش رضایت بیماران شد، سامان یافتن وضعیت ظاهری ساختمان‌ها و درمانگاه‌های بیمارستان‌های دولتی است. اینک در ۵۶۰ بیمارستان در سراسر کشور شاهد پیشرفت ۸۵درصدی نوسازی، تعمیر و تجهیز هستیم. علاوه بر اینها تلاش شد کیفیت مواردی نظیر امکانات اقامتی، غذای بیماران و ... نیز اصلاح شود.
طی یک سال گذشته، ۵۸۵ کلینیک ویژه هم برای ارائه خدمات ویزیت سرپایی استاندارد با تعرفه دولتی راه‌اندازی و تجهیز شده است، از زمان شروع این برنامه بیش از ۲۰میلیون ویزیت در این کلینیک‌ها انجام شده است.
براساس آمار، ایران در نسبت زایمان سزارین به طبیعی، در جهان دارای رتبه نخست است. با شروع این طرح ملی، برنامه ترویج زایمان طبیعی نیز آغاز شد که تاکنون حدود ۳۴۰هزار زایمان طبیعی به‌صورت رایگان انجام شده است و همین موضوع سبب افزایش ۵درصدی نسبت زایمان طبیعی به سزارین شده است.
برنامه گسترش پوشش خدمات اورژانس هوایی یکی از بخش‌های مهم طرح تحول سلامت است و همان‌طور که در خبرها شنیده یا گفته شده است، ۱۷ پایگاه اورژانس هوایی برای پوشش راه‌های فرعی و صعب العبور ایجاد شد که به‌طور متوسط ۵ مأموریت در هرروز انجام دادند به این ترتیب طی ۳۵۱ سورتی پرواز، ۶۱۱ بیمار و مصدوم به مراکز درمانی منتقل شده‌اند.
* گام دوم
فعالیت‌های فوق در حوزه درمان انجام شد اما اقدامات بخش بهداشت با نام گام دوم طرح تحول نظام سلامت با کارهای بزرگی آغاز شد که در ادامه به‌اختصار به آنها اشاره میشود.
براین اساس یک‌هزار و ۱۰۰ خانه بهداشت در دهه فجر سال ۹۳ افتتاح شد و ۸۴۵ خانه بهداشت هم در بهار امسال مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.
در مورد کمبود پزشک در مراکز بهداشتی ــ درمانی روستایی و شهرهای زیر ۲۰هزار نفر نیز به‌گونه‌ای برنامه ریزی شدند که در زمستان سال ۹۳ فقط ۳۱ مرکز در سراسر کشور فاقد پزشک بودند.
تعداد پزشکان خانواده از ۴هزار و ۸۹۲ نفر در اسفند ۱۳۹۲ به ۶هزار و ۴۸۷ نفر در اسفند ۱۳۹۳ افزایش یافته است (به‌عبارت دیگر یک‌هزار و ۵۹۵ نفر پزشک جدید جذب شدند).
ارائه ۷ قلم مکمل برای سه گروه مادران باردار، کودکان زیر دو سال و دختران ۷ سال به بالا؛ به سبد دارویی خانه‌های بهداشت اضافه شده است.
اضافه شدن واکسن پنتاوالان به نظام واکسیناسیون کشور برای پیشگیری از بیماری‌های مهم واگیر در کودکان لازم به ذکر است، در بسیاری از کشورهای جهان این واکسن تزریق می‌شد و تا پیش از شروع طرح تحول، ایران در این زمینه جایگاه مناسبی در آمار جهانی نداشت.
* افزایش اقلام دارویی خانه‌های بهداشت از ۲۷۰ قلم به ۴۳۶ قلم
افزایش تعداد ماما از ۴هزار و ۷۱۸ نفر در سال ۱۳۹۲ به ۵هزار و ۴۶ نفر در مهرماه ۱۳۹۳ (یعنی جذب ۳۲۸ نفر مامای جدید)
ذکر این نکته هم ضروری است که برنامه گسترش نظام سلامت بهداشت و درمان در مناطق حاشیه‌نشین، سکونت‌گاه‌های غیررسمی و شهرهایی با جمعیت ۲۰ تا ۵۰هزار نفر نیز اجرایی شده است.
* گام سوم
در گام سوم طرح تحول نظام سلامت، تعرفه‌های خدمات پزشکی بازنگری شد.
در این مرحله برای ۱۷۰۰ خدمت نوین پزشکی که پیش از این فاقد تعرفه مصوب بودند، تعرفه‌گذاری صورت گرفت. در عین حال ۳۰۰ خدمت جدید که در گذشته هزینه آن به‌طور کامل از جیب مردم پرداخت می‌شد تحت پوشش بیمه قرار گرفت و اکنون مردم فقط فرانشیز این خدمات را پرداخت می‌کنند.
با توجه به این نکات، هدف این مرحله از طرح تحول نظام سلامت، منطقی کردن تعرفه‌های خدمات پزشکی بود، کاری که بیش از ۵۲۰ سال انجام نگرفته بود و نرخ خدمات ثابت مانده و تغییر نکرده بود. این شرایط اصلی‌ترین عامل سوق خدمات به‌سمت پرداخت‌های غیررسمی (دریافت زیرمیزی) محسوب می‌شد.
با برداشتن این گام و شروع به کار سامانه تلفنی ۱۶۹۰ برای دریافت شکایات مردم، در حال حاضر تا حد زیادی مشکلات دریافت‌های غیرمتعارف حل شده است. از سوی دیگر گسترش چتر بیمه در خدمات درمانی افزایش یافته و پرداخت از جیب مردم کاهش پیدا کرده است. در بازدیدها و بازرسی‌های صورت گرفته، رضایت مردم از این اقدام کاملاً مشهود است.
مسئولان سلامت امیدوارند این طرح ملی که باعث آرامش خاطر و رضایت ملت شریف ایران شده است با قوت و قدرت ادامه یابد. برای انجام این مهم، همه دستگاه‌ها و به‌ویژه نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی باید همراهی کنند تا منابع مالی پایدار برای ادامه کارآمد طرح تأمین شود و از این طریق، خدمات شایسته بهداشتی و درمانی با هزینه معقول در اختیار مردم سراسر کشور قرار گیرد.
پیشنهاد میشود
وزیر محترم جناب دکتر هاشمی در وزارتخانه های دیگر بعنوان ناظر ویژه درصد بهره وری را نیز افزایش دهند.
متشکرم