۲
اکثریت یا اقلیت ؛ مقبولیت یا مشروعیت
جمعه ۲۹ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۰۱:۴۳
کد مطلب: 452354
اسلام بر خلاف نظام های لیبرال دموکراسی به تابعیت مطلق از آرای اکثریت مردم سفارش نمی کند و رای مردم را ملاک حقانیت نمی داند. البته مقبولیت مردمی در دین شریف اسلام از اهمیت بالایی برخوردار است و صد البته بدون مقبولیت نمیتوان حکومت جهانی اسلام را برپا نمود و تمدن عظیم اسلامی و مهدوی را پدید آورد.
اما بالاتر از مقبولیت ، مسئله ی مشروعیت الهی موضوعیت دارد و به عبارتی دیگر مشروعیت در اسلام اهم از مقبولیت است چرا که منبع و منشاء مشروعیت خداوند متعال و شریعت نبوی است اما ملاک مقبولیت آرای مردم است که ممکن است خطا و انحراف ضمیمه این آرا باشد و طبعا هر عاقلی می پذیرد که مشروعیت اهلی ارجح بر مقبولیت مردمی ست.
خداوند در قرآن کریم درباره این موضوع می فرماید:
اگر از اکثریت مردم روی زمین پیروی کنی تو را از راه خدا گمراه خواهند کرد. (انعام آیه ۱۱۶)
تاریخ انبیاء و ائمه(ع) نیز سراسر شواهد و قرائنی ست که از گمراهی ، صلالت و انحراف اکثریت مردم هر دوران حکایت می کند.برای مثال در دوران نوح نبی(ع) بیشتر مردم قوم این پیامبر الهی کافر و مشرک بودند و طبق روایتی تنها ۸۰ تا ۸۵ نفر به وی ایمان آورده بودند. (قصص الانبیاء ص ۱۲۰)
و یا با وجود شاهد و ناظر بودن حدود ۱۲۰ هزار نفر در ماجرای غدیر خم تنها تعداد انگشت شماری پس از شهادت پیامبر(ص) بر وصیت و فرمایش ایشان مبنی بر امامت و ولایت امیرمومنان علی(ع) پایدار ماندند و حرف ایشان را زمین نزدند. (مجتمع الیثرب ؛ خلیل عبدالکریم ص ۲۰)
این منقولات تاریخی به خوبی نشان می دهد که در اکثر قریب به اتفاق رویداد های گذشته تا کنون دیدگاه و اعمال اکثریت هیچ گاه بیانگر حقانیت و مشروعیت نبوده است و بلکه گرایش به صلالت و انحراف داشته است.بنابراین آرای مردمی تنها مقبولیت مردمی به همراه می آورد که آن هم ممکن است مقبولیت الهی را در پی نداشته باشد. مانند ماجرای سقیفه که در آن ابوبکر اگرچه مقبولیت مردمی داشت اما مشروعیت الهی از آن علی بن ابی طالب(ع) بود چرا که ایشان جانشین بر حق رسول الله(ص) بودند حتی اکثر مقبولیت مردمی در آن زمان ایشان را همراهی نمیکرد اما ایشان به حق امام و ولی مسلمین بودند. (فرائد السمطین ، ابراهیم ابن محمد جوینی خراسانی ج ۲ ص ۸۲ – السقیفه و الفدک ، ابی بکر احمد بن عبدالعزیز جوهری ، ص ۵۰)
در حدیثی که در صحیح بخاری آورده شده نیز همین گمراهی اکثریت مورد اشاره قرار گرفته ، آن هم نه اکثریت عوام جامعه بلکه اکثریت صحابه رسول الله(ص) . در این حدیث آمده که پیامبر(ص) فرمودند :
قایمت که بر پا شود ، من در کنار حوض می آیم و جمعی از صحابه میخواهند نزد من بیایند ولی آنان را باز میگردانند و به سمت جهنم می کشانند. من میگویم که صحابی مرا کجا می برید ؟ میگویند : آنان را به سمت آتش میبریم چرا که پس از تو مرتد شدند و بدعت ها گذاشتند و به دوران جاهلیت بازگشتند. رسول الله در ادامه می فرمایند : از اینان هیچ کس نجات نمی یابد مگر به تعداد چهارپایانی که از گله جدا می شوند. (صحیح بخاری ج۷ ص ۲۰۸ حدیث ۶۵۸۷) (در متن عربی حدیث از عبارت زمرتین برای گروهی از صحابه استفاده شده که طبق حدیث دیگری در صحیح بخاری ، این عبارت معادل ۷۰ هزار نفر می باشد و دو زمره معدل ۱۴۰ هزار نفر است که خیلی بیشتر از تعداد صحابه میباشد اما علمای اسلام این عبارت را به معنای اکثریت قریب به اتفاق تفسیر می کنند.)
میبینیم که آیه ی ۱۱۶ سوره انعام مصداق های فراوانی در تاریخ انبیاء و اسلام دارد علاوه بر این در عصر حاضر نیز چنین موضوعی به عینه قابل رویت است . برای مثال اکثریت جمعیت کنونی کره ی زمین را هندو ها و بودایی ها و شینتو ها تشکیل می دهند و سپس مسیحیان . و حتی در جهان اسلام نیز اکثریت اهل سنت می باشند یعنی قائل به خلافت خلفای راشدین(ابوبکر و عمر و عثمان و علی(ع)) و نه امامت ۱۲ امام که حتی در تورات نیز بدان اشاره شده(سفر پیدایش باب ۱۷ آیه ۲۰). این بدان معنی ست که حتی در بین مسلمانان نیز شیعه در اقلیت است اما آیا این نشانه ی بر حق نبودن مذهب اهل بیت(ع) است ؟ خیر همانطور که عقل و نقل گواهی می دهد و تاریخ بر آن مهر تایید می زند اکثریت یا اقلیت بودن هیچ گاه ملاک حق و حقانیت نیست و مشروعیت ایجاد نمی کند چنانچه در تاریخ بارها میخوانیم که اهل بیت(ع) و یارانشان در اقلیت بوده اند از دوران امیرالمونین(ع) گرفته تا تنها ماندن امام حسن مجتبی(ع) که باعث تحمیل صلح به او شد و نیز ماجرای کربلا و بگیرید تا امام حسن عسگری(ع) همگی در اقلیت و غریبی بر سر بردند اما هیچ گاه به فکر یک شیعه خطور نمی کند که آنان بر حق نبوده اند.
این در اقلیت بودن حتی در فرازی از دعای افتتاح نیز آمده است : اللهم انا نشکو الیک فقد نبینا صلواتک علیه و آله و غیبه ولینا و کثره عدونا و قله عددنا : خداوند از نبود پیامبرمان و غیبت ولی مان و زیادی دشمنان و اندکی تعدادمان به تو شکوه می آوریم.
پس نتیجه میگیریم که در هیچ موضوعی از موضوعات سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و دینی نظر اکثریت نمی تواند نمایانگر و ملاک حق و مشروعیت باشد بلکه این شریعت نبوی ست که میزان و معیار مشروعیت است . ان شاء الله که ما شیعیان علی(ع) مشروعیت را ملاک دیدگاه و رفتارمان قرار دهیم و دل به مقبولیت های مردمی خوش نکنیم.
والسلام /
