هشدارشاعران انقلابی درباره ادبیات کودک
يکشنبه ۲۷ بهمن ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۲۵
کد مطلب: 344174
در این مراسم علیرضا قزوه مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری در سخنانی اظهار داشت: اگر به گذشته ادبی‌مان با بیش از ۱۱۰۰ سال سابقه بازگردیم می‌بینیم که شعر کودک و نوجوان چندان در گذشته ما پررنگ نبوده است اما در سرچشمه‌های شعر فارسی می‌توان اشعاری را در اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم هجری دید که کودکان راوی‌اش بودند مانند شعری که کودکان ماوراءالنهر بعد از شکست اعراب از مردمان شمال بلخ می‌خواندند.
وی ادامه داد: در ادبیات فارسی شاعران بزرگی حضور پیدا کردند که اشعار آنها و نیز حکمت‌های نهفته شده در بیانشان به ذائقه کودکان نزدیک است مانند حکمت‌های سعدی که سالها در مکتب خانه‌ها خوانده می‌شد و البته در همه آن سالها ادبیات کودک را با نصیحت کردن کودک اشتباه می‌گرفتند. به اعتقاد من درخشانترین دوره ادبیات کودک و نوجوان ما همین ۴۰ - ۵۰ سال اخیر است که توانسته‌ایم مرز میان شعر کودک و نوجوان و بزرگسال را مشخص کنیم.
قزوه افزود: تعداد شاعران کودک و نوجوان نسبت به شاعران بزرگسال چندان قابل طرح نیست و اگر بخواهیم تذکره شاعران انقلاب را بنویسیم با بیش از ۲ - ۳ هزار عنوان نام روبرو هستیم که در میان آنها تنها برخی شاعران مطرح را می‌شود دید که در کنار سرایش شعر برای بزرگسالان به سرایش شعر برای کودک و نوجوان هم علاقه نشان دادند در حالی که اینگونه شعر به عنوان یک نیاز در جامعه‌ای که نیمی از آنها را فرزندان ما تشکیل داده‌اند و همگی هم در معرض تهاجم دشمنان قرار دارند یک اصل ضروری است و می‌تواند تفکر ما را بیمه کند.
مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری در ادامه با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری در مورد ادبیات کودک و نوجوان و مطرح کردن آن به عنوان یک نیاز و کمبود گفت: متاسفانه در جلسات ادبی سالانه ما ادبیات کودک و نوجوان سهم کمی دارند امیدواریم با تخصصی تر شدن این فضا و ایجاد حوزه هنری کودک و نوجوان مقدمات یک حرکت جدی در این حوزه در این زمینه فراهم شود.
وی همچنین افزود: شعر کودک را به عنوان یک قالب دشوار و در عین حال آسان می شناسیم این شعر بیش از هر چیز به قالب دوبیتی نزدیک است یعنی دارای پشتوانه قوی، وزن کوتاه و سرایشی راحت است؛ هم آسان ترین نوع شعر است و هم سخت ترین نوعش. ما در مثنوی و قصیده و غزل قله‌های فراوانی داریم اما در این قالب به دلیل دشواری سرایش قله‌های کمی را داریم و به همین خاطر است که آزمون و خطا نیز در این قالب زیاد است.
قزوه همچنین اظهار امیدواری کرد به زودی به جای مصرف ادبیات کودک و نوجوان غربی، آثار ارزشمند بومی بیشتری در این زمینه تولید شود.
در ادامه این مراسم وحید ضیایی از صاحب نظران عرصه کودک و نوجوان در سخنانی اظهار داشت: کودکان را نباید دست کم گرفت و اعتنایمان را در جهان نباید تنها در بزرگسالان بجوییم؛ از مسیح (ع) نقل شده که انسان به ملکوت آسمان راه نمی یابد مگر آنکه کودک شود و به معصومیت ثانویه خود بازگردد.
وی افزود: هر انسانی برای رشد خود نیازمند عبور از سه مرحله است که به اصطلاح به مرحله شتر بودن، شیر بودن و کودک بودن تشبیه شده است و گفته شده هیچ فیلسوفی نمی‌تواند به مقام اعلای خود برسد الا اینکه به مقام کودکی بازگردد. برای مومن بودن و فیلسوف بودن باید کودک بود و کودک شد و نگاهمان نباید به این موضوع ساده و ابتدایی باشد.
ضیایی در پایان گفت: کودکان ما امروز در معرض رسانه‌هایی مانند شبکه‌های تلویزیونی GEM هستند. بچه های ۷-۸ ساله ما امروز در مورد اینگونه رسانه‌ها صحبت می‌کنند به همین خاطر است که معتقدم نمی‌شود با آنها تنها با زبان پند و اندرز صحبت کرد بلکه باید اوج اندیشه مان را در قالب بیانی بریزیم و برای آنها بگوییم تا بفهمندش.
بابک نیک طلب از دیگر شاعران حاضر در این مراسم هم در سخنان کوتاهی اظهار داشت: هنوز که هنوز است یک مجموعه مناسب برای ادبیات کودک و نوجوان وجود ندارد که کنار هم بنشینند و حرف بزنند و آثارشان را برای هم بخوانند و نقد کنند. به عبارتی دیگر جاه‌هایی هست اما در عین حال نیست.
وی همچنین گفت: هنوز یک مجموعه مناسب برای کودکان با موضوع نوحه خوانی و سینه زنی و یا زیارت کردن نداریم در حالی که کودکان در تمامی این آئین‌ها در صف اول قرار دارند.
نیک طلب افزود: ما همیشه تلاش می‌کنیم تا بچه‌ها حرفهایمان را بپذیرند یعنی آرمانها و عقیده‌مان را به زبان آنها بیان می‌کنیم در حالی که مخاطب شعر کودک و نوجوان خودش یک مسئله مستقل است و نمی‌شود بدون توجه به او و تنها بر پایه تفکر خودمان برای او اثر ادبی تولید کنیم باید یک بار هم که شده بپذیریم که به این مسئله بیندیشیم که مخاطب ما کیست؟ چه می خواهد؟ و برای خواست او چه برنامه‌ای داریم؟
