گروه جامعه
جهان نيوز: مراجعه به اسناد تاریخی دوران پهلوی، هنوز هم به عنوان یک ضرورت، مخصوصاً برای نسل جدید است که دوران پهلوی و اوایل انقلاب را درک نکرده است. در اینجا به برخی از اتفاقات که در کتاب خاطرات مسئولین حکومت پهلوی و یا روزنامه ها و نشریات آن زمان انتشار یافته، اشاره میکنیم:
1. کمک به فاضلاب و باغ وحش لندن!
«عبدالمجید مجیدی» رئیس سازمان برنامهوبودجه در دوران پهلوی در کتاب خاطراتش درباره وضعیت کشور چنین آورده است: «مردم در سال ۵۵ حاضر بودند آب غیربهداشتی را در شهرهای بزرگی همچون کاشان تحمل کنند، قطعی متناوب برق را نادیده بگیرند و... اما دستکم قبرستانی داشته باشند که درگذشتگان خود را بهصورت بهداشتی کفنودفن کنند نه بهصورت غیربهداشتی و در فضای غیرمسقف. تأمین این نیازهای ابتدایی ضروری در برنامه کار دولت نبود چون بازدهی نداشت. ظاهراً کمک یکمیلیون پوندی محمدرضا پهلوی برای بازسازی فاضلاب لندن و هدیه نیم میلیون پوندی به باغوحش این شهر در همین ایام، دارای بازده کوتاهمدت و میانمدت اقتصادی بود!»
2. گوشه ای از وضعیت پایتخت، هشت درصد از مردم جنوب شهر به مدرسه می روند!
روزنامه اطلاعات در تاریخ 5 اردیبهشت سال 1341 از سمینار مسائل اجتماعی تهران گزارش میدهد: «207 نفر در یک خانه بازار زندگی میکنند»، «فقط 8 درصد از مردم جنوب شهر به مدرسه می روند.»، «گروهی از مردم در گودال هایی زندگی می کنند که 20 تا 30 پله پایین تر از سطح زمین قرار دارد و هر هفتاد نفر یک مستراح دارند که اغلب نوبت به بچه ها نمی رسد».
3. تورم 2 هزار درصدی زمین!
4. شهری که 120 کیلومتر با داروخانه فاصله دارد!
تصور اینکه یک شهر از داشتن داروخانه محروم باشد برای ما کمی دور از ذهن است. اما روزنامه اطلاعات، 2 تیر 1356 گزارش می دهد که شهر 70 هزار نفری اردکان حتی یک داروخانه هم ندارد و عجیب تر اینکه اردکانی ها برای تهیه دارو باید 120 کیلومتر راه بروند!
5. افسانه «کبریت» و عصر طلایی!
یکی از نقل های معروف در میان عوام که مستندی برای آن وجود ندارد، بلکه حتی مستند بر ضد آن نیز وجود دارد، این است که در دوران نخست وزیری هویدا- بهمن 1343 تا مرداد1356 - یعنی حدوداً سیزده سال ، قیمت« کبریت » – در بعضی نقل ها «خودکار» – تغییری نکرده است! اما واقعیت قیمت ها در زمان هویدا چیست؟
اسدالله علم، یکی از نخست وزیران دوران پهلوی، درباره گرانی و کمبود موادغذایی در آن زمان میگوید: « در تابستان 1352، بسیاری از انواع مواد غذایی کمیاب شده و اگر هم یافت میشد با قیمتی چند ده برابری به فروش میرسید. در ماههای نخست سال 53 نان هم پیدا نمیشد و هویدا همواره اعلام میکرد که ما در «عصر طلایی» بهسر میبریم!
در چهارم اسفند 1350 هفته نامه تهران مصور می نویسد: هویدا ضمن لایحه بودجه سال 1351 می گوید که : «برخلاف بعضی از کشورها مشکلات ما در زمینه گرانی کره و پنیر دور می زند...»
در تصویر زیر صفحه نخست روزنامه آیندگان در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۵۴ را میبینید که هویدا توصیه کرده است مردم کالاهای گران را تحریم کنند و از قول شاه نیز می نویسد: «همه مردم باید در جنبش ضد گرانفروشی شرکت کنند».
6. وضعیت آب و برق روستاها در دوران پهلوی:
7. جدایی بحرین از خاک ایران و تبریک شاه!
محمدرضا پهلوی وقتی نتوانست در برابر توطئه ها و نفوذ انگلیس مقاومت کند، در سال 1350 با جدایی بحرین و جزایر آن که دارای منابع غنی نفت و گاز و مروارید بود و از قدیم الأیام نیز جزء خاک ایران محسوب می شد، موافقت کرد و تأسف بارتر اینکه این جدایی را تبریک هم گفت و از عضویت بحرین در سازمان ملل نیز حمایت کرد!
8. دست بوسی های شاه!
سفر محمدرضا پهلوی به دانمارک. استقبال ملکه اینگرید از پادشاه ایران در قصر فردنزبورگ! (عکاس: آلن موئه)
9. مرگ ملک فیصل و هفت روز عزای عمومی در ایام نوروز
دربار محمدرضا شاه در ایام نوروز سال 1354، به دلیل مرگ ملک فیصل، پادشاه عربستان سعودی، 7 روز عزای عمومی اعلام می کند و می گوید که درفش شاهنشاهی و پرچم ها نیمه برافراشته شوند!