سخنی با رئیس صداوسیما؛
مناظرات صریح و چالشی را به تلویزیون بکشانید/ تجربه قدیمی صداوسیما چه می‌گوید؟ +تصاویر
شنبه ۲۱ تير ۱۳۹۹ ساعت ۱۵:۲۹
کد مطلب: 733451
برخی از شاگردان آنها نیز در زمینه مناظره تبحر خاصی داشتند که حکایت آنان نیز در کتب روایی و تاریخی موجود است. همچنین قرآن کریم در آیات 17 و 18 سوره زمر نیز می فرماید: «فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ ۚ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ... پس به بندگان بشارت بده، آنان که سخن را می شنوند و از بهترینش پیروی می کنند، آنها کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده، و آنان همان خردمندانند».
اما از همه اینها گذشته، یکی از نقاط ضعف موجود در صدا و سیما عقب نشینی از رویکردی است که در اوایل دهه شصت جزو نقاط قوت آن محسوب می شد.
.jpg)
مناظرات معروف شهید بهشتی (حزب جمهوری اسلامی ) با نور الدین کیانوری (حزب توده ایران)، حبیب الله پیمان (جنبش مسلمانان مبارز)، مهدی فتاپور (سازمان فدائیان خلق ایران- اکثریت)، در سال 60 و چند ماه مانده به شهادت ایشان و یا مناظرات آیت الله مصباح یزدی (از حوزه علمیه قم) و عبدالکریم سروش با احسان طبری از حزب توده و فرخ نگهدار از سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) در سال 1360، آن هم در اوایل جنگ تحمیلی و در زمانی که کشور در بحرانی ترین شرایط به سر می برد، نشان از اهمیت موضوع مناظره و روشنگری عمومی در اوایل انقلاب داشت.
.jpg)
این مناظره ها باعث می شد که مردم با دیدگاه ها و افکار مختلف آشنا شده و نظاره گر توانایی استدلال هر یک از گروه ها باشند. در نظر بگیرید که امروز، ما با دیدگاه ها و افکار مختلف در سطح جامعه روبرو هستیم، اما از آنجایی که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی هر کس حرف خود را می زند و بعضاً شیطنت های رسانه ای و جذابیت های سمعی و بصری اغوا کننده نیز ضمیمه آن می شود، در نتیجه میزان مشخصی برای اعتبارسنجی و راستی آزمایی این افکار وجود ندارد.
از سوی دیگر، تاروپود فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به گونه ای در هم تنیده و پیچیده است که شبیه کلافی سر درگم است. زیرا همه داد و فریاد می زنند اما مشخص نیست که چه کسی می شنود و چه کسی نمی شنود؟! یک گروه می بینند و گروه دیگر ممکن است هیچ گاه نبینند. هرکسی در یک فضای شبه محصور شده و حبابی، اطلاعات منتشر می کند و یا اطلاعات به دست می آورد و افراد بسیاری گمان می کنند که حقیقت همین است که در یک مسیر کانالیزه شده مشاهده می کنند و جز این هم نیست. اما عمق این اطلاعات و تحلیل ها در بسیاری از موارد، قشری و عوام فریب است. بنابراین امروز، نیاز به یک مرجع رسانه ای فراگیر، بیش از پیش احساس می شود.
اگر در یک فضای زنده و در رسانه ای مانند رسانه ملی این دیدگاه ها و افکار دیده شده و نمایندگان آنها به مناظره و بحث و گفتگو بنشینند، قطعاً قدرت علمی، سطح تحلیل و استدلال آنها و همچنین توانایی اقناع مخاطب به معنای واقعی و به دور از بازی های فضای مجازی و شبکه های ماهواره ای، مقایسه خواهد شد. اینجا است که بدون هیاهو و با کمترین هزینه به راحتی بزرگترین تبلیغ به نفع اسلام و انقلاب صورت می گیرد.
اما ویژگی مهم این مناظره های تلویزیونی، تمرکز و تکیه بر مسائل مختلف با در نظر داشتن موضوع محوری و با شرکت دادن همه افکار موجود در جامعه است. یعنی باید سطحی ترین افکار جامعه هم در این گفتگوها نماینده داشته باشند. اگر این فضا مهیا شود، قطعاً برخی آسیب های گفتگوها و یا چالش های مخرب اینستاگرامی و امثال آن را نخواهد داشت. زیرا در یک قالب رسمی اما با حضور همه سلایق و همچنین بر اساس یک استاندارد علمی و رسانه ای که مورد علاقه همه مردم جامعه است، برگزار خواهد شد.
در این صورت، از انقلابی ترین تا ضد انقلابی ترین افراد هم این مناظرات و گفتگوها را پیگیری می کنند و در این میان به برخی از اشتباهات خود پی می برند و یا اطلاعات خود را تکمیل تر می کنند. در همین جا است که به راحتی می توانیم آن جذب حداکثری را با صرف کمترین هزینه، ترتیب دهیم. زیرا ما معتقدیم که اسلام و انقلاب از نظر عمق مطالب و سطح استدلال و تحلیل، نسبت به سایر مکاتب به مراتب و با اختلاف در جایگاه بالاتری قرار دارد، بنابراین ترسی هم وجود نخواهد داشت. رهبر معظم انقلاب نیز در سال 81 فرمودند: «ما از لحاظ اصل پیام و تحکیم و شناسایی و تدوینِ آن، مشکلی نداریم، برای اینکه بدانیم چگونه تقسیم و توزیع و پخشش کنیم، مدیریت صحیح لازم دارد. وقتی اینها انجام گرفت، آن‌وقت افکار عمومی در اختیار شما قرار می‌گیرد. یعنی شما می‌توانید افکار عمومی را مدیریّت کنید».
اما نکته مهم این است که در این مناظرات، باید نخبگان سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و .... که مورد پذیرش هر یک از گروه های فکری و احزاب هستند، حضور داشته باشند و از نظرات مردم هم می توان برای متنوع کردن مباحث و طرح سؤال استفاده کرد.از طرفی هم این رویه نباید منحصر در مباحث دینی و فرهنگی باشد بلکه باید به صورت چالشی و شامل حوزه های سیاسی، اقتصادی و به طور کلی همه حوزه های زندگی فردی و اجتماعی باشد تا مخاطب در نهایت بتواند یک بسته جامع فکری و راه و منش مشخصی را از آنها استنباط و استخراج کند.
البته از انصاف نگذریم، نمونه هایی مانند برنامه «جهان آرا» و «دیروز امروز فردا» و... در سال های گذشته، کم و بیش به بخش هایی ورود داشته اند، اما این روند بعضاً به دلیل فشارهای بیرون از صدا و سیما و یا به دلایل دیگر ادامه پیدا نکرد و حتی کار به تعطیلی برخی از برنامه ها نیز رسید.
در صورتی که صدا و سیما به هر دلیلی به این مناظرات تن ندهد، خواسته یا ناخواسته راه را برای حاکمیت شبکه های اجتماعی و شبکه های ماهواره ی بر زندگی مردم هموار می کند و آنگاه این شبکه های اجتماعی و ماهواره ای هستند که به زندگی مردم و حتی خود صدا و سیما جهت می دهند!
این در حالی است که رهبرانقلاب در حکم انتصاب دکتر علی عسکری به سمت ریاست سازمان صدا و سیما، به صراحت گفته اند: «... مؤکداً سفارش می‌کنم به برنامه‌ریزی، رعایت راهبردهای کلان، جذب و حفظ و تربیت نیروهای انقلابی و کارآمد و حضور مؤثر در فضای مجازی اهتمام بورزید...».
بر همین اساس صدا و سیما باید آن قدر پربار بوده و مرجعیت داشته باشد که علاوه بر فضای حقیقی بر فضای مجازی نیز تأثیرگذار باشد، نه آنکه مانند امروز، در برخی زمینه ها از فضای مجازی عقب بماند. البته با ادامه این روند قطعاً مخاطب صدا و سیما نیز کمتر خواهد شد، مگر آنکه اتفاق های جدیدی رخ دهد.
