به مناسبت شهادت حضرت فاطمه زهرا(س)؛
خداحافظ ای یار پهلو شکسته/ روایتی عجیب از برخورد حضرت زهرا(س) با قاتلان فرزندش/ آخرین توصیه‌های حضرت فاطمه به امام علی(ع) +تصاویر و فیلم
سه شنبه ۸ بهمن ۱۳۹۸ ساعت ۱۷:۵۰
کد مطلب: 716750
الگوی ارتباط شهودی با پروردگار
بیراهه نیست اگر حضرت زهرا(س) را اجتماعی ترین زن تاریخ زمان خود و اعصار بعد معرفی کنیم. این حضرت در کنار ایفای نقش های خانوادگی ، فرزندپروری و خانه داری، به مسائل اجتماعی و به زنان عصر خودش هم توجه می کرد و از حوزه فردی و شخصی زندگی خودش هم غافل نبود که این جنبه شخصی بیشتر شامل ارتباط فردی با پروردگار بود. ارتباطی شهودی و معنوی که حضرت با وجود چهار فرزند و همسری امیرالمومنین (ع)از آن غفلت نمی کرد. حضرت زهرا(س)، امور و مشغله های زیادی داشت و با این که خانه او ملجأ رفت و آمد بود اما همه این ها، جا را برای عبودیت حضرت تنگ نکرده است.
شیوه تعامل یک دختر با پدر
احترامی که حضرت فاطمه(س) برای پدر خود قائل بودند، در نوع خود بی نظیر است؛ برای مثال هنگامی که حضرت علی(ع) برای خواستگاری حضرت صدیقه(س) آمده بودند، حضرت زهرا(س) به پدر خود فرمودند: «پدر، نظر شما بر نظر من اولی تر است» و این یعنی احترام و تعامل یک دختر با پدر در سبک زندگی اسلامی. این در حالی است که برخی از فرزندان به دلایل مختلفی از جمله پدر و مادر را فراموش کردن (چه در قید حیات و چه بعد از مرگ)، رعایت نکردن احترام آن ها و ... عاق والدین می شوند.
ارتباط با فرزند
اگرچه فرهنگ سنتی در بسیاری از خانواده های ایرانی کار مرد را در منزل نکوهش می کند اما دانستن این نکته که حضرت علی(ع) در امور منزل مشارکت جدی داشتند بسیار جالب توجه است. امیرالمومنین (ع) با این که مرد کارزار و فردی اجتماعی و سیاسی است، مشارکت زیادی در منزل دارد و در اموری مثل نظافت منزل، رتق و فتق امور فرزندان، کمک به پخت غذا و ... با فاطمه زهرا(س) همراهی می کند. در بحث مادری هم ارتباط حضرت زهرا (س) با فرزندان، ارتباطی عمیق و قابل الگوگیری است. روایت های زیادی از رفتار مادرانه ایشان وجود دارد شامل: در آغوش گرفتن فرزندان، آموزش دادن، قصه گفتن و بازی کردن با آن ها که همه در زمره آموزه های نوین روان شناسی به شمار می رود. این ها چیزهایی است که کهنه نمی شود و مادران امروز به آن نیاز دارند. امروز شاهدیم مادرانی به صورت فانتزی کودکان خود را بزرگ و بچه ها را از روابط گرم مادرانه محروم می کنند.
مدیریت عواطف در زندگی خانوادگی
یکی از مسائلی که سبب می شود زوجین کمتر به مسائل خانواده و روابط همسری بیندیشند، مشغله های مادی و اقتصادی است. زندگی خانوادگی دختر پیامبر(ص) و امیرالمومنین(ع) هم خالی از دغدغه های مادی نبوده اما این مسئله سبب نشده است که دغدغه های مادی، جای اهداف اصلی زندگی را بگیرد. حضرت زهرا(س) در کنار شرایط سخت مادی، مادر چهار فرزند است. با این حال جایگاه امیرالمومنین(ع) در زندگی او محفوظ و نقش مادری، جا را برای نقش همسری تنگ نکرده است. مدیریت عواطف حضرت زهرا(س) مثال زدنی است؛ محبت ایشان به پیامبر(ص) طوری است که او را «ام ابیها» می کند؛ محبت به فرزندان، او را مادری دلسوز و محبتش به امیرالمومنین(ع) او را به یک انسان عاشق تبدیل کرده است. در واقع همه اطرافیان نزدیک از عواطف او بهره مند می شوند اما در جهات مختلف. این الگو نشان می دهد برخلاف برخی نظریات امروزی، مدیریت عاطفه در مقدورات یک زن هست و کاملا قابل الگوگیری است، بدون این که موازنه روابط به هم بخورد. در واقع این مدیریت عواطف یک شاخص در زندگی حضرت زهرا (س) است که می شود در طول تاریخ از آن بهره برد.
نمونه بارز پرسشگری و مطالبه گری
حضرت زهرا (س) نمونه بارز مطالبه گری هستند که این خصوصیت را به شکل بارز و نمایان در زندگی نامه حضرت زینب(س) نیز مشاهده می کنیم. این مطالبه گری و پیگیری در کنار توجه به حیا، ادب و جدیت بوده است.
خطبه حضرت زهرا(س) در مسجد کوفه نمونه بارز مطالبه گری یک زن در تاریخ است. به جرئت می توان گفت پابرجایی اسلام نتیجه مطالبه گری و روحیه سخت کوشانه و پیگیری های حضرت زهرا (س) است.
الگویی نمونه در همسایه داری
میزان توجه حضرت زهرا(س) به همسایگان شان به حدی بود که گاهی فرصت نداشتند برای خودشان دعا کنند. این نکته مسئولیت اجتماعی ایشان را نشان می دهد.
بهترین کاری که یک نفر می تواند در حق دوست و افراد مهم زندگی اش انجام دهد دعا و درخواست نیکی و خیر است زیرا کسی که در حق دیگری خیری را بخواهد پس به صورت عملی نیز پیگیری می کند و خواستن خوبی دیگران باعث شکل گیری محبت عمیق می شود. مسئولیت اجتماعی یعنی من مسئولیت مسائل مربوط به جامعه و همسایه ام را می پذیرم و تلاش مستمر می کنم.
توجه ویژه به فعالیت های اجتماعی
فاطمه زهرا(س) به شکل های مختلف با جامعه ارتباط داشت. خانه اش محل رفت و آمد بخشی از بدنه اجتماعی است. گاهی کسانی پیش پیامبر می آمدند و درخواست کمک می کردند که ایشان، آن افراد را به منزل دخترش ارجاع می داد. این نشان می دهد، خانه حضرت زهرا(س) و شخص این بانو، ملجأ مددکاری اجتماعی است. در موارد زیادی زنان از پایگاه های متفاوت اجتماعی، اختلافات خود را پیش حضرت زهرا(س) مطرح می کردند و حضرت، نقش قاضی را ایفا و اختلافات آن ها را داوری می کرد. داوری های عادلانه ایشان به میزان زیادی در جامعه زنان امیدوارکننده بود. حل و فصل نیازمندی های علمی و پاسخ گویی به سوالات علمی و دینی گروه های مختلف جامعه به ویژه زنان از دیگر فعالیت های اجتماعی بانوی اول اسلام است.
ابراز علاقه به همسر
بعد حقوقی در زندگی خانوادگی، تابع یک سری قوانین معین است که در شرایط خاص ممکن است تغییر کند اما در همین باره مسائلی وجود دارد که در طول زمان ثابت و تابع اصول اخلاقی است؛ برای مثال توصیه شده است که زن و شوهر باید طراوت زندگی را در دوران زندگی حفظ کنند. حضرت زهرا(س) و امیرالمومنین(ع) ۹ سال زندگی مشترک داشتند و در این مدت از عشق، علاقه و طراوت رابطه آن ها کم نشد. از دیگر نشانه های ارتباط سالم زوجین، ابراز عشق و علاقه زن و شوهر به یکدیگر است به گونه ای که بچه ها احساس کنند رابطه ای گرم و انرژی مثبت داخل خانه وجود دارد. این احساسات به علاوه احترام متقابل، توقعات منطقی، ایثار و گذشت و همچنین مشارکت در امور روزمره زندگی، چیزی است که در زندگی حضرت زهرا (س) موج می زد و بعد از گذشت ۱۴۰۰ سال، خانواده امروزی هنوز به این الگوی روابط زوجیت نیاز دارد.
مهربانی و شفقت نسبت به شوهر
زندگی مشترک آن بزرگوار نیز سرشار از احترام، اطاعت، مهربانی، شفقت و بردباری بود. جالب است بدانید که گریه انواع مختلفی دارد و همین جا باید به شفقت و مهربانی حضرت زهرا(س) نسبت به امیرالمومنین (ع) اشاره کرد. هنگامی که حضرت علی(ع) آماده عزیمت به میدان جنگ می شد، حضرت زهرا (س) از روی مهربانی اشک می ریختند.
تشریفات خلقت حضرت زهرا(س)/ استاد عالی
تشریفات خلقت حضرت زهرا(س)/ استاد عالی
آخرین توصیه‌های حضرت زهرا به امام علی(ع)
ای على! به صورت حسن و حسینم فریاد نزنى، زیرا ایشان یتیم و دل‌شکسته هستند.
دیروز بود که حسنین من، جد بزرگوار خود را از دست دادند، امروز هم مادر خود را از دست می‌دهند. واى بر آن امتى که حسنین مرا می‌کشند و با ایشان بغض و دشمنى می‌ورزند. آنگاه اشعارى را خواند که اول آنها این است:
1 ــ اگر گریه می‌کنی بر من گریه کن اى بهترین هدایتکنندگان، و اشک بریز که روز فراق رسید.
2 ــ اى همسر بتول، من درباره نسل خود به تو سفارش می‌کنم، زیرا که ایشان همدم اشتیاق هستند.
3 ــ یا على! براى من و یتیم‌های من گریه کن، مخصوصاً قتیل کربلا را فراموش نکنى. ابْکِنِی وَ ابْکِ لِلْیَتَامَى وَ لَاتَنْسَ قَتِیلَ الْعِدَى بِطَفِّ الْعِرَاق.
4 ــ ایشان مفارقت می‌کنند و یتیمانى حیران و سرگردان می‌شوند، خدا امضاء کرده که روز فراق است.
حضرت امیر به زهراى اطهر فرمود: اى دختر رسول خدا! تو این مطلب را از کجا می‌گویی، در صورتى که وحى خدا از خاندان ما قطع شده است؟
فاطمه اطهر گفت: یا على! من الساعه خوابیدم و پدر بزرگوارم را میان قصرى از درّ سفید دیدم، موقعى که مرا دید فرمود:
اى دخترم! نزد من بیا، زیرا من مشتاق تو هستم. گفتم: پدر جان! به‌خدا قسم که من بیشتر شوق ملاقات تو را دارم. پدرم فرمود: تو امشب نزد من خواهى بود، پدرم شخصى راستگو است و به وعده خود وفا خواهد کرد.
نکات رهبرانقلاب در مورد سیره حضرت زهرا(س)
رویدادهای تلخ، شرایط سخت بیماری و دوری از پدر بیش از پیش شرايط جسمى و وضعيت روحى حضرت زهرا (س) را دشوارتر می‌کرد، اما حضرت فاطمه (س) با اینکه روز به روز پيكرش آب مىشد، هیچ شِکوه‌ای از بیماری نداشت.
در هنگام یورش حاکمان غاصب به خانه‌اش، حضرت زهرا (س) به گونه‌ای میان درب و دیوار آسیب دیدند که علاوه بر صدمه‌های سخت، جنین ایشان نیز سقط شد و تازیانه های بیشماری بر جان و روح او نشست. همه این رویدادهای تلخ و دردناک حضرت زهرا (س) را به بستر بیماری کشاند و به شهادت ایشان منجر شد.
حضرت امام حسن مجتبى (ع) در يک مجلس مناظره در حضور معاويه خطاب به مغيرة بن شعبه فرمود: «انت الذى ضربت فاطمة بنت رسولاللَّه صلى اللَّه عليه و آله حتى ادميتها و القت ما فى بطنها...؛ تو مادرم را زده و مصدوم و مجروح ساختى، تا اينكه او بچه اش را سقط كرد...»
حضرت امام صادق (ع) با تصريح بيشتر در مورد علت بيمارى و شهادت فاطمه (س) مىفرمايند: «و كان سبب وفاتها ان قنفذا مولى الرجل لكزها بنعل السيف بامره فاسقطت محسنا، و مرضت من ذلك مرضا شديدا؛ سبب شهادت فاطمه (س) اين بود كه قنفذ (غلام خليفه دوم) با غلاف شمشير او را زده و بچه اش را كشت و مادرم از اين جهت به بستر بيمارى افتاد.»
حضرت فاطمه (س)، به ام سلمه فرمود: برايم آبى آماده كن تا بدان غسل كنم، ام سلمه آب را آورد و او غسل كرد و جامه پاكى پوشيد، دستور داد بسترش را در وسط اتاق بگستراند،به طرف راستش رو به قبله خوابيد و دست راستش را زير صورتش گذاشت.
همچنین در روايت ديگرى آمده كه: حضرت به اسماء فرمودند: آبى برايم آماده كن، بعد با آن غسل كرده و سپس فرمودند: جامه هاى جديدم را به من بده، آنها را پوشيده و فرمودند: بقيه حنوط پدرم را از فلان جا برايم بياور و زير سرم بگذار و مرا تنها گذاشته و از اينجا بيرون برو، مى خواهم با پروردگارم مناجات كنم.
اسماء مىگويد: از اتفاق بيرون شدم و صداى مناجات آن حضرت را مى شنيدم، آهسته به طورى كه مرا نبيند وارد شدم ديدم دست به سوى آسمان دراز كرده و مى گويد: پروردگارا به حق محمد مصطفى و اشتياقى كه به ديدار من داشت، و به شوهرم على مرتضى و اندوهش بر من و به حسن مجتبى و گريهاش بر من و به حسين شهيد و پژمردگى و حسرتش بر من و به دخترانم كه پاره تن فاطمه مى باشند و غم و اندوهى كه بر من دارند، از مى خواهم كه بر گناهكاران امت محمد ترحم فرمائى و آنان را بيامرزى و به بهشت وارد كنى كه تو بزرگوارترين سؤال شوندگان و مهربانترين مهربانانى. حضرت (س) ادامه داد و گفت: قدرى مرا به خود واگذار و بعد مرا بخوان، اگر پاسخ تو را دادم كه بسيار خوب و اگر جوابى ندادم بدان كه من به سوى پدر خود، (يا پروردگارم) رفتم.
اسماء لحظههاى حضرت (س) را به حال خود واگذاشت و بعد صدا زد و جوابى نشنيد، صدا زد اى دختر محمد مصطفى، اى دختر گرامى ترين كسى كه زنان حمل او را عهدهدار شدند، اى دختر بهترين كسى كه بر ريگهاى زمين پاى گذارده، اى دختر كسى كه به پروردگارش به فاصله دو تير كمان و يا كمتر نزديك شد، اما جوابى نيامد چون جامه را از روى صورت حضرت برداشت، مشاهده كرد از دنيا رخت بر بسته است، خود را به روى حضرت انداخت و در حالى كه ايشان را مى بوسيد، گفت: فاطمه آن هنگام كه نزد پدرت رسول خدا رفتى سلام اسماء بنت عميس را به آن حضرت برسان، آنگاه گريبان چاك زده و از خانه بيرون آمد، حسنين به او رسيده و گفتند: اسماء مادر ما كجا است؟ وى ساكت شد و جوابى نداد، آنان وارد اتاق شده ديدند حضرت دراز كشيده حسين عليهالسلام حضرت را تكان داد ديد از دنيا رفته است، فرمود: اى برادر خداوند تو را در مصيبت مادر پاداش دهد.
امام حسن مجتبی (ع) خود را روى مادر انداخته و گاهى مى بوسيد و مى گفت: اى مادر با من سخن بگو پيش از آن كه روح از بدنم جدا شود، و حسين جلو آمده و پاهاى حضرت را مى بوسيد و می‌گفت: اى مادر من پسرت حسينم، پيش از آنكه قلبم منفجر شود و بميرم با من صحبت كن.
اسماء به آنها گفت: اى فرزندان رسول خدا برويد نزد پدرتان على عليهالسلام او را از مرگ مادرتان خبردار كنيد، آن دو از منزل بيرون رفته و صدا مى زدند:يا محمداه يا احمداه، امروز كه مادرمان از دنيا رفت رحلت تو تجديد شد، بعد به مسجد رفته و على عليهالسلام را خبردار كردند حضرت با شنيدن خبر شهادت فاطمه عليهاالسلام از هوش رفت و با پاشيدن آب بر او به هوش آمد و چنين گفت: اى دختر حضرت محمد به چه كسى تسليت بگوئيم، من هميشه به وسيله تو دلدارى داده می‌شدم، بعد از تو چه كسى موجب دلدارى و تسليت من خواهد شد.
دعای پر معنی حضرت زهرا(س)
امام باقر(ع) به روایتی عجیب از برخورد حضرت زهرا(س) با قاتلان فرزندش حسین(ع) در عرصه قیامت اشاره می‌فرمایند که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
حضرت فرمود: چون روز قیامت شود، خداوند تمامى اولین و آخرین را در سرزمین واحدى گرد آورد، سپس منادی را فرمان دهد و او صدا زند: چشمانتان را فرو خوابانید و سرهاى خود را به زیر اندازید تا فاطمه دخت محمّد از صراط عبور کند. فرمود: پس تمام آفریدگان چشمان خود را فرو خوابانند و فاطمه (س) در حالى که بر مرکبى از مرکب‌هاى بهشتى سوار شده و هفتاد هزار فرشته وى را مشایعت مىکنند، وارد صحنه محشر شود، سپس در جایگاهى شریف از جایگاه‌هاى قیامت توقف کند و از مرکبش فرود آید و پیراهن خون آلود حسین بن على (ع) را به دست گیرد و گوید:
اى پروردگار من، این پیراهن فرزند من است و تو مىدانى که با او چهها شد! از جانب خداوند عزّ و جل ندا آید: اى فاطمه، من خرسندى تو را خواهانم. عرض مىکند: اى پروردگار من، براى من از قاتلش انتقام بگیر. خداوند به پارهاى از آتش فرمان دهد، از دوزخ بیرون آمده و تمام کشندگان حسین بن على (ع) را مانند پرندهاى که دانه از روى زمین بر مىچیند مىرباید، سپس همه را بسوى آتش مىبرد، و آنان در آتش به انواع عذاب معّذب شوند. آنگاه فاطمه(س) بر مرکب خود سوار مىشود و در حالى که فرشتگان مشایعتکننده با او هستند و فرزندان آن حضرت از جلو و دوستان فرزندانش از طرف راست و چپ وى هستند، داخل بهشت می‌شود.
گلچین مداحی به مناسبت شهادت حضرت زهرا(س)
ای تربت گمگشته ات زهرایازهرا/ محمود کریمی فاطمیه‌ها به من نگیید روضه بخون/ سید مجید بنی فاطمه چادرت را بتکان روزی ما را بفرست/محمد حسین پویانفر بـیا بــیا گــل زهــرا/ سید مهدی میرداماد بیشتربخوانید:
چهل حدیث گهربار از حضرت فاطمه زهرا(س)
۵ ملاک تربیت صحیح فرزند در سیره حضرت فاطمه(س)
جایگاه حضرت زهرا(س) در کلام پیامبر اکرم(ص)
کلام حضرت زهرا(س) درباره نماز، روزه و زکات
حضرت‌زهرا در بسترشهادت پیامبر(ص) را در رؤیا دید
سوگندهای تکان‌دهنده حضرت فاطمه(س)
برخورد حضرت زهرا(س) با مشکلات اقتصادی
گردآوری:حسام زبیراوی
