قسمت دوم
بررسی کنفرانس خبری رئیس جمهور/ تحریم ها لغو نشده اند!
جمعه ۱ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۰۸
کد مطلب: 498581
همانطور که در یادداشت قبل عنوان شد، رئیس جمهور در کنفرانس خبری خویش و پیش از وی، دکتر عراقچی، مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در خصوص برجام چنان سخن گفتند که گویی برجام هیچ نقصی ندارد.
مانند دفعات گذشته که هر زمان انتقادات از برجام شدت می گرفت دولت آن را متعلق به رهبری و توافقی زیر نظر ایشان خطاب می کرد، این بار نیز در کنفرانس خبری بار دیگر مسئله برجام به رهبر معظم انقلاب نسبت داده شد.
در این یادداشت به بررسی خطوط قرمز دیگر ارائه شده توسط مقام معظم رهبری و عملکرد دولت نسبت به آنان می پردازیم.
تحریم ها
ملت ایران دوبار تحریم‌ها را تجربه کرده است. بار اول، دوران مصدق که به دلیل ملی شدن صنعت نفت توسط بریتانیایی‌ها تحریم شدند. بار دیگر پس از پیروزی انقلاب اسلامی است که به بهانه پرونده هسته‌ای ایران شدت پیدا کرد. رهبر معظم انقلاب ذیل تحریم‌ها به چندین محور اشاره می‌کنند که عبارت از لغو و نه تعلیق کلیه تحریم‌های اقتصادی، مالی و بانکی و همچنین لغو تحریم‌ها هنگام امضای موافقت‌نامه و منوط نشدن به اجرای تعهدات ایران می‌باشد.
آنچه در رابطه با تحریم‌ها جالب‌توجه است عبارت Lifting و sanctions related to Iran’s nuclear programme است. متن برجام تنها به برداشته شدن و نه لغو تحریم‌ها اشاره می‌کند و همچنین به تحریم‌های مربوط به هسته‌ای را شامل می‌شود. آنجایی هم که در متن برجام از عبارت Terminate به‌جای Lifting استفاده‌شده است، موکول به 8 سال بعد از روز توافق یا نتیجه‌گیری آژانس کرده است.
ادامه کار تحقیق و توسعه و عدم پذیرش محدودیت
برای مثال ایران در متن برجام به مدت 15 سال محدودیت‌هایی در حوزه‌های فعالیت‌های R&D در حوزه بازفراوری سوخت مصرفی و محدود نگه‌داشتن ظرفیت غنی‌سازی خود تا 3.5 درصد برای 15 سال را پذیرفته است.
منوط نشدن لغو تحریم‌ها به اجرای تعهدات ایران
مقام معظم رهبری در سخنانی فرمودند: " لغو تحریم‌ها نباید به اجرای تعهدات ایران منوط شود، نگویند شما تعهدات را انجام دهید بعد آژانس گواهی دهد تا تحریم‌ها لغو شود، ما این مسئله را مطلقاً قبول نداریم. اجرائیات لغو تحریم‌ها باید با اجرائیات تعهدات ایران متناظر باشد." ولی متاسفانه در موارد متعدد اقدامات طرف غربی مشروط به انجام اقدامات ابتدایی توسط جمهوری اسلامی ایران است. نمونه ابتدایی آن انجام دوازده تعهد توسط جمهوری اسلامی ایران بلافاصله پس از تصویب برجام در مجلس بود و بعد از اینکه کشورمان تعهداتش را انجام داد طرف غربی اقدام به انجام تعهدات خود البته آن هم با بدعهدی های متعدد کرد.
مخالفت با موکول کردن هر اقدامی به تایید آژانس
مقام معظم رهبری در سخنانی در این خصوص فرموده اند: "ما با موکول کردن اجرای تعهدات طرف مقابل به گزارش آژانس مخالفیم. چون آژانس بارها و بارها ثابت کرده مستقل و عادل نیست، بنابراین ما به آن بدبین هستیم. می‌گویند «آژانس باید اطمینان پیدا کند» این چه حرف نامعقولی است؟ چگونه اطمینان پیدا کند مگر اینکه وجب به وجب این سرزمین را بازرسی کند."
متاسفانه در برجام این دستور مقام معظم رهبری نیز رعایت نشده و اقدامات غرب مشروط به انجام تعهدات توسط ایران و سپس تایید اقدامات توسط آژانس بین المللی اتمی می باشد. به عنوان نمونه ایران ابتدا تعهدات خویش را پس از تصویب در مجلس شروع به اجرا کرد و بعد از حدود سه الی چهار ماه آژانس بین المللی اتمی اقدامات ایران را تایید نمود و در نتیجه سپس طرف غربی اقدام به اجرای تعهدات خویش کرد.
تعهد متوازن
متن قطعنامة سازمان ملل، اختیاراتی به طرف‌های مقابل داده است که با کوچک‌ترین بهانه‌ای، تمام تحریم‌های که قرار بود تعلیق شود نیز به حالت اولیه برمی‌گردد.
همانطور که اشاره شد، مقام معظم رهبری برای هدایت مناسب با منافع و امنیت ملی برنامه هسته‌ای توسط دستگاه سیاست خارجی خطوط قرمزی مطرح کردند که عبارت از محدودیت‌های زمانی، عدم پذیرش رابطه غیرمتعارف با آژانس، حفظ صنعت و دستاوردهای هسته‌ای، تحریم‌ها، ادامه کار تحقیق و توسعه و عدم پذیرش محدودیت، تعهد متوازن می‌شد که دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم به‌درستی نتوانست از عهده آن برآید.
