این روزها که متاسفانه کرونا وارد پیک پنجم خود شده و بسیار فراگیر شده است، همه باید دست به دست دهند تا از انتقال این ویروس خطرناک به خود و عزیزانشان جلوگیری کنند. با این حال اگر به هر ترتیب عزیزی را از دست دادید باید خونسردی خود را حفظ کنید و با رعایت مسائل بهداشتی از سرایت ویروس به افراد بیشتر جلوگیری کنید.
یکی از خطرناکترین کارهایی که در این مواقع انجام میشود، گرفتن مجلس ختم برای آمرزش و شادی روح تازه درگذشته است.
در این مجالس صاحب عزا و نزدیکان به دلیل غم سنگینی که دارند موفق به رعایت پروتکلهای بهداشتی نمیشوند و خود و دیگران را در معرض خطر قرار میدهند. بنابراین بجاست که در این شرایط سخت بر خود مسلط باشید و از برپایی مجالس ختم به شدت اجتناب کنید. در زیر به نکاتی اشاره میکنیم که اگر انجام شود هم موجب شادی روح اموات میشود و هم خود و نزدیکانتان را از خطر ابتلا به ویروس کرونا در امان نگه میدارد.
1- خواندن دعا برای اموات
مرحوم حاج شیخ عباس قمی در مفاتیحالجنان، ص. ۳۱۷ حدیث صحیحى را از امام صادق (ع) نقل فرموده که در ضمن آن حدیث این طور آمده «میت شاد و مسرور میشود و گشایش پیدا میکند به دعا و استغفارى که براى او میکنند چنانچه زنده شاد میشود به هدیه که براى او میبرند و فرمود که ثواب نماز، روزه، حج، صدقه و سایر اعمال خیر و دعا در قبر میت بر او وارد میشود و ثواب آن براى مرده و کسى که آنها را انجام داده نوشته میشود».
بنابراین با وقف کتاب ادعیه برای یادبود اموات و اهدای آن به اقوام و آشنایان باعث آمرزش تازه درگذشته شوید.
2- ختم قرآن برای اموات
خواندن قرآن در روایات بسیاری برای شادی روح درگذشتگان توصیه شده است.
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: "هرگاه مؤمنی آیت الکرسی را تلاوت کند و ثواب آن را به اهل گورستان بخشد و هدیه ایشان سازد، حق تعالی از برکت آیت الکرسی، چهل نور، در قبر هر مردهای داخل کند که آن نور، از مشرق تا مغرب بوده باشد و قبرهای ایشان را پر نور و فراخ و گشاده سازد و از برای هر مردهای درجهای بلند گرداند و برای خواننده آیت الکرسی، ثواب شصت پیغمبر کرامت فرماید و به عدد هر حرفی از حروف آیت الکرسی، فرشتهای را بیافریند که برای او تا روز قیامت تسبیح کند. (منهج الصادقین، ج2، ص95-96)
خواندن سوره یس برای اهل قبور
هر کس در قبرستان، سوره "یس" را تلاوت کند، عذاب «اهل قبر» آن قبرستان کم می شود، و به تعداد مردگان، ثواب، برای قاری آن نوشته شود و بلاهای دنیا و عذاب های آخرت از او دفع گردد و به همین جهت این سوره را «دافعه» می نامند. (کتاب فضائل القرآن و العترة، آیت اللّه حاج میرزا ابوالفضل نجفی قدسی اصفهانی(ره))
بنابراین با چاپ کتاب قرآن و اهدای آن به اقوام و نزدیکان آنها را تشویق به خواندن قرآن و اهدای آن به روح تازه درگذشته نمایید.
3- خواندن نماز برای اموات
بهترین هدیه برای اموات نماز است که میتواند روح آنان را به آرامش برساند. برخی از اموات نماز های قضا دارند و در این موارد فرزندان و یا فردی را به نیابت از مرده در نظر میگیرند تا نمازهای واجب او را به جا آورد. اما خیلی از اوقات برای آمرزش خواستن و یا رسیدن آرامش به روح اموات نماز هدیه برای اموات خوانده می شود که بسیار پسندیده است.
اگر فردی بخواهد برای اموات، نماز مستحبی بخواند میتواند نماز را به نیابت از میت بخواند و یا اینکه نماز را خودش بخواند ولی ثواب آن را به روح میت هدیه کند. براساس روایات مختلف، فردی که برای اموات هدیه میفرستد به خودش نیز پاداش داده میشود و حتی گاهی ثواب این فرد از ثوابی که به میت میرسد بیشتر است.
4- صدقه دادن
یکی از صحابه از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) نقل کرده: «برای مردگان خود هدیه بفرستید»، گفتم: هدیه مردگان چیست؟ فرمود: «صدقه و دعا» و اضافه فرمود: «ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنیا مقابل خانههای خود میآیند و فریاد میکنند... ای خانواده من، پدر، فرزندان و خویشان من، بر ما مهربانی کنید. آن چه در دست ما بود، عذاب و حساب آنها بر ما است. نفعش برای غیر ما. ای خویشان ما، به درهمی یا قرص نانی یا جامهای ما را کمک کنید تا خداوند شما را از جامههای بهشت بپوشاند.» امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «هر کس از مسلمانان براى مرده ای عمل صالح و نیکویى انجام دهد، پاداش او دو چندان شود و خداوند متعال آن مرده را از آن عمل خیر و ثوابش بهره مند گرداند» و نیز فرمودند: «نماز، روزه، حجّ، صدقه، اعمال خیر و دعا که برای مرده انجام میدهند در قبرش بر او وارد میشود و به او میرسد و ثوابش را براى کسى که آن را انجام داده و نیز براى مرده مینویسند.»
در نهایت یادآوری این نکته ضروری است که هدف نهایی از برپایی مراسم ختم، شادی روح تازه درگذشته است. پس حد الامکان سعی کنید در این شرایط سخت از برپایی مراسمات غیر ضروری پرهیز کنید و به نکاتی که در این مقاله گفته شد، بسنده کنید.