جهان نيوز - مهدی فضائلی: مقدمه نخست: در روایتى از امیرمؤمنان على(ع) مى‌خوانیم: «اَلنّاسُ بِأُمَرائِهِمْ اَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبائِهِمْ»؛ (شباهت مردم به امیران و حكمفرمایان‌شان بیشتر است، از شباهت به پدران‌شان!)

در شرح و تفسیر این روایت، سخنان گوناگونی گفته شده است، لیکن خلاصه و ماحصل همه آنها نقش و تأثیرگذاری رفتار و شخصیت حکمرانان و کارگزاران یک کشور بر رفتار و شخصیت آحاد جامعه، خصوصاً آنانی است که به دلایل مختلف ضعیف‌ترند و در نتیجه تأثیرپذیری بیشتری دارند.

این تأثیرگذاری تا آنجا پیش رفته كه این ضرب‌المثل مشهور شده است: كه «الناس على دین ملوكهم»؛ (مردم بر دین پادشاهان و زمامداران‌شان هستند.)

مقدمه دوم: آنچه از سوی مسوولان و کارگزاران نظام صادر و در سطح جامعه دیده یا درک می‌‌شود را با تسامح می‌‌توان به دو بخش کلی تقسیم کرد؛ یک بخش، انواع تصمیماتی است که فرد براساس وظایف و اختیاراتش اتخاذ می‌‌کند و بخش‌‌‌های مختلف جامعه تحت تاثیر آن تصمیمات قرار می‌‌گیرند و هریک قضاوتی در‌باره آن تصمیم، نحوه تصمیم‌گیری و شخص تصمیم‌گیرنده خواهند داشت و بخش دیگر، شخصیت مسوولان و کارگزاران کشور است. برخی صاحب‌نظران شخصیت را شامل مجموعه‌ای از ویژگی‌های مهم و پایدار رفتاری هر فرد می‌‌دانند، به‌طوری‌که می‌توان رفتارهای فرد را در شرایط گوناگون پیش‌بینی كرد. آنچه شخصیت یک فرد را متجلی و ظاهر می‌‌كند، رفتار و فکر اوست؛ بنابراین و به عبارت دیگر، رفتار و طرز تفکر مسوولان و کارگزاران نظام در رفتار و طرز فکر جامعه نیز تأثیرگذار است و اگر اهمیت این مساله از تصمیمات کارگزاران بیشتر نباشد، کمتر نیست!

مقدمه سوم: هفته گذشته دکتر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی که با عنوان مدیر جهادی و حاضر در صحنه شناخته شده و تصاویر حضور او در میان آتش و دود ساختمان پلاسکوی تهران و مناطق محروم استان خوزستان هنوز در ذهن‌ها باقی است، با رعایت دستورات بهداشتی به بیمارستان امام‌خمینی؟ره؟ رفت و از بخش بیماران کرونایی بازدید کرد؛ اما متعاقب این اقدام، آقای روحانی از شرکت در جلسه سران سه قوه امتناع و سپس در اظهاراتی این رفتار رییس مجلس را تلویحاً غیرعقلانی توصیف كرد!
 
 نتیجه‌گیری
با توجه به آنچه گذشت، هم بخشی از شخصیت دکتر قالیباف در این اقدام او ظاهر شده و هم بخشی از شخصیت دکتر روحانی و جامعه نیز از هر دو شخصیت برداشتی کرده است؛ البته تاثیرگذاری شخصیت حکمرانان دفعی و ناگهانی نیست، لیکن چنانچه گفته شد، شخصیت ناشی از ویژگی‌های مهم و رفتارهای پایدار هر فرد است و آنچه در این ماجرا از دو مسوول سطح بالای کشور بروز کرد نیز ناشی از همان رفتارهای پایدار و ویژگی‌‌‌های مهم آنها بود!

برای یک اظهار نظر عالمانه در مورد برداشت جامعه از این دو رفتار خاص، نیازمند کار علمی از جمله نظرسنجی هستیم، لیکن بدون تردید افکار عمومی جامعه از این رفتار آقای روحانی برداشت خوبی نخواهد داشت و آنچه از سوی ایشان صادر شد، کمتر به حساسیت رییس‌جمهور نسبت به حضور رییس مجلس در بخش بیماران کرونایی حمل می‌‌شود. آقای روحانی در طول هفته جلسات متعددی دارد که برخی اعضای آن با بیماران کرونایی سروکار دارند یا مثلاً در زمان دریافت استوارنامه سفرای کشورهای دیگر ایشان نمی‌داند این فرد و همراهانش کرونا دارند یا نه یا با بیمار کرونایی ارتباط داشته‌اند یا نه. آقای روحانی می‌‌توانست به جای لغو حضور خود در جلسه سران سه قوه و بدتر از آن، جملاتی که پس از آن بر زبان راند و کار آقای قالیباف را غیرعقلانی توصیف کرد، در جلسه سران با تأکید بیشتر بر رعایت پروتکل‌ها شرکت كند و ضمن تقدیر از این عمل آقای قالیباف، اگر نقد یا تذکری هم داشت دوستانه مطرح كند. رعایت ضوابط و آیین‌نامه‌‌‌های بهداشتی لازم و ضروری است، لیکن ارتباط با مردم و احساس حضور مسوولان در صحنه‌‌‌های سخت و دشوار و در کنار مردم نیز خصوصاً برای مسوولان اجرایی کشور امری ضروری و لازم است.

بی‌مناسبت نیست كه اشاره‌‌ای هم به سخنان سردار شهیدمان، حاج قاسم سلیمانی داشته باشم. یکی از ویژگی‌های جنگ ما که نابرابری‌ها را کنار زد، ابتکاراتی بود که در صحنه دفاع مقدس اتفاق افتاد. فرق ما با ارتش‌های کلاسیک دنیا در یک کلمه بود؛ اگر بخواهیم فرق حاج احمد متوسلیان یا حاج‌همت، فرماندهان شهید را با یک فرمانده کلاسیک ارتش دنیا علاوه بر موضوعات معنوی و رفتاری بدانیم، کلمه «بیا و برو» بود؛ یعنی فرمانده ما در صحنه جنگ جلو می‌ایستاد و می‌گفت: «بیا» اما فرمانده کلاسیک عقب می‌ایستاد و می‌گفت: «برو». شاید چنین رفتاری با معیارهای عقل ابزاری سازگار نباشد اما عقل واقعی فرمانش چیز دیگری است!

و سخن آخر اینکه مسوولان عالی کشور بیشتر مراقب رفتار و افکار خود باشند و بدانند جامعه علاوه بر تصمیمات، از شخصیت آنان نیز تأثیر می‌‌پذیرد.