عواقب استیضاح ترامپ برای نتانیاهو

در گزارش هاآراتص آمده است که عربستان سعودی با برگزاری مذاکرات غیر رسمی و غیر مستقیم با ایران با هدف کاهش تنش‌ها در منطقه خلیج فارس موافقت کرده است.
خبرها درباره ارتباط میان ریاض و تهران توجهات زیادی را در واشنگتن به خود جلب کرده و تحت الشعاع موضوع استیضاح «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا قرار نگرفته است.

هم نتانیاهو و هم ترامپ باید از این موضوع رضایت داشته باشند که گزارش‌ها درباره نزدیکی میان دو رقیب اصلی در خارومیانه به حاشیه رانده شده‌ است. با این همه، این موضوع دلیلی بر شکست مشترک این دو به شمار می‌آید. بر اساس گزارش‌ها از ریاض، تصمیم سعودی‌ها برای تعامل با تهران بازتاب ارزیابی آنها از این موضوع که است که ترامپ توانایی آمریکا برای بازدارندگی در مقابل ایران از طریق تهدید استفاده از نیروی نظامی را از دست داده است. در شرایط کنونی خاورمیانه، رئیس جمهور آمریکا یک ببر کاغذی به شمار می‌آید.

نتانیاهو هفته پیش سخنرانی در کنست داشت و درباره واقعیت‌های راهبرد جدید اسرائیل صحبت کرد و طی آن درباره خطر مقابله قریب الوقوع با ایران و چه بسا طی چند هفته آینده هشدار داد.

بنا بر ادعای روزنامه هاآرتص، «ایران فعالیت‌های تروریستی و طراحی‌های تهاجمی خود علیه اسرائیل را توسعه داده است. در مقابله با چنین تهدید آشکاری، نتانیاهو تاکید کرد که اسرائیل باید میلیاردها دلار به بودجه نظامی خود در راستای مقابله با تهدید ایران تزریق کند.»

اسرائیلی‌ها که توسط نتانیاهو اطمینان داده شده بودند که بوسیله طرح درخشانش تهران را در شرایط دفاعی قرار داده، با شنیدن این موضوع شگفت زده شدند که ایران به طور ناگهانی تهدیدی را برای اسرائیل بوجود آورده که همتراز جنگ «یوم کیپور» سال 1973 است.

آنها همچنین از این سخنان نتانیاهو آشفته شدند که اسرائیل در جنگ برای بقای خود تنها است.

البته جنگ هراسی نتانیاهو به طور گسترده‌ای به عنوان یک توطئه سیاسی بدبینانه دیگر تلقی شده که بوسیله آن بر «بنی گانتز» و «کاهلون لاوان» برای پیوستن به کابینه فراگیر به رهبری وی فشار وارد آورد.

اما همانطور که انتظار می‌رفت، سخنرانی نتانیاهو در کنست، سقوط کامل راهبرد وی درباره ایران را نشان داد اگر چه وی آخرین نفری خواهد بود که این موضوع را تایید خواهد کرد.

عیب کشنده طرح بازی نتانیاهو برای تمام کسانی که اقدامات ترامپ را از همان نخست دنبال می‌کردند کاملا آشکار بود. نتانیاهو به غلط گمان می‌کرد که رئیس جمهور آمریکا در پیشبرد طرح بازی نتانیاهو شریکی ثابت و قابل اعتماد است.

اینگونه برداشت شده بود که ترامپ تهدید ایران برای هم اسرائیل و هم آمریکا را درک کرده و اولویت نخست وی سرکوب این تهدید است اما گرایش‌های انزواگرایانه ترامپ و اینکه تنها اولویت واقعی برای وی پیشبرد اهداف خود است، مد نظر قرار نگرفته بود.

اعتماد نتانیاهو به دلیل اقدام ترامپ در برسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان و تصمیم وی برای انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس ناشی شده بود. در کنار این دو اقدام، خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران در ماه مه 2018 نیز اشاره دیگری بر تعهد دولت ترامپ به اسرائیل قلمداد شده بود.

با بستن چشم بر مدیریت نامنظم ترامپ بر دیگر موضوعات حساس سیاست خارجی،‌ هیچ کسی در حلقه نزدیکان نتانیاهو جرات نداشت پیشنهاد دهد که اقدامات ترامپ در قبال اسرائیل که خشم جامعه جهانی را نیز به همراه داشته است،‌ به سادگی جلوه‌ای از مدیریت بی‌پروای وی درباره موضوعات خارجی است.

تصمیم دقیقه آخری ترامپ در روز 20 ژوئن برای متوقف کردن حمله به ایران در واکنش به اقدام تهران در سرنگون کردن پهپاد آمریکایی علائمی را نشان داد. دستور ناگهانی وی برای توقف حمله بدون هیچگونه مشورت با مقامات سیاست خارجی وی، نشان از محافظه کاری عمیق وی درباره استفاده از ارتش آمریکا و نگرانی از وارد شدن به یک درگیری دیگر در خاورمیانه است.

این موضوع بر سرسختی مطلق ترامپ درباره پیامدهای منطقه‌ای بالقوه اقدام وی و آسیبی که این اقدام بر جایگاه آمریکا و توانایی بازدارندگی آن ایجاد می‌کند، دارد.

بنابراین ترامپ به نتانیاهو و دیگر سران ضد ایرانی در خاورمیانه نشان داد که سیاست آمریکا در آشفتگی کامل به سر می‌برد. عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله امارات متحده عربی، در حال بررسی مجدد رویکرد خود در قبال ایران هستند. بدون یک آمریکای قابل اعتماد، که تمایلی به نشان دادن قدرت خود نداشته باشد، به نظر می‌رسد که سازش با تهران بهترین گزینه به جای تقابل به شمار می‌آید.هاآرتص در ادامه گزارش خود نوشت: اگر چه ممکن است که اقتصاد ایران به دلیل تشدید تحریم‌های آمریکا فلج شده باشد اما مقامات این کشورها بیش از گذشته جنگجو شده‌اند. توانایی ترامپ برای ایجاد یک ائتلاف بین‌المللی همانند آن چیزی که گذشتگان خود از جمله جرج بوش یا باراک اوباما ایجاد کرده به دلیل رویکرد خصمانه ترامپ در قبال متحدان اروپایی خود تضعیف شده است. از سوی دیگر جنجال استیضاح ترامپ به دلیل رسوایی مکالمه تلفنی وی با رئیس جمهور اوکراین شرایط را سخت‌تر کرده است.

ترامپ برای اینکه همچنان در قدرت باقی بماند باید به هر روش ممکن روند استیضاح خود در مجلس نمایندگان آمریکا را تضعیف کند. نزاع وی با کنگره برای بقا با کارزار انتخاباتی برای سال 2020 همراه شده است که سخت‌تر و شدیدتر از پیشینیان خود است.

تنها کارت ترامپ برای کارزار انتخاباتی‌اش شرایط اقتصادی آمریکا است که در صورتی بروز هرگونه جنگ تمام عیار در خاورمیانه به صورت وحشتناکی به عقب بازخواهد گشت.

توانایی نتانیاهو برای متمایل کردن ترامپ برای تمرکز بر رویکرد خصمانه ایران به هر حال محدود است. کاخ سفید به خوبی آگاه است که آینده سیاسی نخست وزیر در بهترین حالت مبهم بوده و در بدترین حالت نیز پایان یافته است.

هاآرتص در ادامه نوشت: نتانیاهو بدون هیچگونه ملاحظه‌ای ترامپ را پذیرفت و وی را قهرمان اسرائیل و بزرگترین رئیس جمهور حامی اسرائیل که تاکنون در کاخ سفید حضور داشته توصیف کرد. وی اسرائیل را به یک تیم تشویق کننده ترامپ و یکی از گروه‌های هوادار رئیس جمهور آمریکا تبدیل کرد.

ممکن است که شکست بزرگ نتانیاهو در قبال ایران گناه کوچکتر فرض شود اما گناه بزرگ وی تلاش‌های استبدادی برای سیطره بر دموکراسی اسرائیل است. اما به هر حال شرایط به زودی تغییر خواهد کرد.  

این روزنامه صهیونیستی در پایان نوشت: با رفتن نتانیاهو اسرائیل ممکن است به تدریج رو به بازیابی برود و به شرایط عادی خود بازگردد اما جنگ با ایران که نتیجه مستقیم سیاست خارجی ناسازگار ترامپ باشد، می‌تواند حتی برای مدت‌ها پس از رفتن نتانیاهو نیز ویرانگر باشد. رویارویی فاجعه‌بار بالقوه،‌ می‌تواند تنها میراث طولانی‌مدت نتانیاهو باقی بماند.
 

منبع: فارس