شاید عجیب‌ترین چیزی که در فضای سیاسی-رسانه‌ای کشور قابل مشاهده باشد، تکرار فشرده تجربه‌ای است که یک‌بار از سال‌های 92 تا 94 در ایران گذشته و حالا مردم همه آن مدت را به‌صورت فشرده در یکی، دو هفته اخیر می‌بینند.

گروه سیاسی جهان نیوز: ساعاتی پس از آن که روحانی از «آمادگی برای ملاقات با هر مسئولی در دنیا» و «مذاکره مجدد برای تامین منافع ملی» خبر داد، رئیس‌جمهور آمریکا ضمن توهین به ایران و «تروریست خواندن» آن مدعی شد ایرانیان به دلیل کمبود منابع به مذاکره با آمریکا روی آورده‌اند.(1)

در این میان اما شاید عجیب‌ترین چیزی که در فضای سیاسی-رسانه‌ای کشور قابل مشاهده باشد، تکرار فشرده تجربه‌ای است که یک‌بار از سال‌های 92 تا 94 در ایران گذشته و حالا مردم همه آن مدت را به‌صورت فشرده در یکی، دو هفته اخیر می‌بینند. همان وقایع، همان کنش‌های سیاسی، همان ادبیات و شاید هم همان نتایج.(2)

* بازار ثبات گرفت و دولت باز فیلش یاد هندوستان کرد!
به گزارش جهان نیوز، این در حالیست که بسیاری از تحلیل گران  مذاکره در شرایط فعلی را به زیان منافع ملی ایران  می‌دانند و معتقدند  در حالی که به نظر می‌رسد اقتصاد کشور پس از چند سال عملا  از شرطی شدن نسبت به معادلات سیاست خارجی  رهایی یافته  و بی اعتنایی بازار ارز با تحولات سیاست خارجی که هر کدام می‌توانست التهابی جدی در بازار ایجاد کند.  موضع جدید روحانی دوباره فضای اقتصاد کشور را وارد تعلیقی جدید خواهد کرد.  ثبات چند ماه گذشته بازار و حرکت  آمارهای اقتصادی به سمت و سوی مثبت عملا طرف مقابل رااز تاثیر گذاری حربه تحریم نا امید کرده همان‌طورکه به تازگی همتی رئیس کل بانک مرکزی نیز با اشاره به این‌که   امید به بهبود شرایط با توجه به عزمی که در تولیدکنندگان و اخبار واصله از گوشه و کنار کشور در تلاش برای رونق تولید ملی می‌رسد، به شدت نسبت به شش ماه پیش فزونی یافته است تلاش کشورهای همراه با تحریم برای فاصله گرفتن از اشتباه خود و از همه مهم‌تر ارائه برخی از پیشنهادها برای کسب رضایت ایران  را نتیجه این شرایط و ناامیدی آن‌ها از فشار بیشتر دانست. برگشت ایران به میز مذاکره در شرایط فعلی، «عقب نشینی محض و خستگی ایران» تفسیر می‌شود. با این تفسیر، علاوه بر این‌که آمریکا برای فشار مصمم‌تر می‌شود، چون راهبرد خودش که فشار حداکثری بوده را کارآمد دیده است. بنا‌براین به صورت افراطی تری از ابزار تحریم استفاده می‌کند و متعاقب آن  شرکت‌های خارجی و کشورهای غربی نیز همکاری اقتصادی با ایران را   در این فضای تعلیق و تهدید شروع  نخواهند کرد. همچنان که در مدت بعد از برجام شروع نکردند. (3)

*ملاقات و اعتماد مجدد به شیطان بدعهد و پیمانشکن؟!
رییس‌جمهوری در حالی پالس مذاکره با غرب و در رأس آن آمریکا را صادر کرد که ترامپ بارها در سیاست خارجی خود ثابت کرده رفتارهای دوگانه و متغیر دارد و نمی‌توان روی حرف‌های وی حساب کرد. همچنین، اعضای اصلی کابینه ترامپ نه‌تنها طرفدار مذاکره نیستند؛ بلکه همان‌طور‌که به‌صراحت گفته‌اند، به فکر براندازی نظام هستند. آن‌ها برای رسیدن به این هدف ترامپ را زیرفشار گذاشته‌اند و حتی ابایی ندارند گزینه نظامی را به‌میان بکشند. همچنان‌که دکترظریف، وزیر امورخارجه، نیز بارها به اقدامات «گروه ب» برای به آتش کشاندن منطقه اشاره کرده است.

این روزها که ترامپ درگیر رقابت انتخاباتی است، تنها به‌دنبال عکس یادگاری است که بتواند به آرای سبد رأی خود اضافه کند. همچنان‌که برای جذب این آراء، تا کره‌شمالی هم رفت و کسی را که چاق و قدکوتاه خوانده بود، دوست خود نامید؛ اما همچنان مشکل آمریکا و کره‌شمالی وجود دارد و هیچ‌یک از این دیدارها موجب بازشدن بن‌بست پیونگ‌یانگ نشده است.

این سخن روحانی و اعلام آمادگی برای دیدار با هر شخصیتی که از آن برداشت دیدار با رییس‌جمهوری آمریکا شده،  در حالی است که بارها ایران شرط مذاکره با آمریکا را بازگشت این کشور به برجام عنوان کرده بود.  آقای حسام‌الدین آشنا، مشاور رییس‌جمهوری، نیز پیش‌از‌این در واکنش به درخواست ترامپ برای دیدار با روحانی در توییتی نوشته بود: «نیاز به نمایش موفقیت در روان‌شناسی شخصیت او (ترامپ) نهفته است؛ اما تا آنجا که به ایران مربوط است، ما قاب عکسی یادگاری به کسی نخواهیم داد؛ مگر آنکه توافقی ماندگار به‌دست آورده باشیم. روحانی به‌خوبی ترامپ را می‌شناسد. توافق بدون عکس هم می‌شود؛ ولی نه برعکس».

روحانی همچنین در ۴‌اردیبهشت۱۳۹۸ در جلسه هیأت‌دولت تأکید کرده بود: آمریکا به‌هیچ‌عنوان برای مذاکره آمادگی ندارد. او گفته بود: «مذاکره درصورتی میسر است که همه فشارها برداشته شود و از اقدامات غیرقانونی‌شان عذرخواهی کنند و احترام متقابل وجود داشته باشد. بدون تردید قبول خواسته فرد چاقوکشی که به‌ زور و  دروغ به‌دنبال مذاکره است، مطمئنا به جایی نخواهد رسید و ما با فرد چاقوکش و فرمول چاقوکشی مذاکره نمی‌کنیم. قبول چنین مذاکره‌ای به‌معنای ذلت و تسلیم است».
با وجود آنکه ترامپ بارها در تریبون‌های رسمی و پیام‌های توییتری خواستار مذاکره با مقام‌های ایران بوده، حال بعد از این سخنان دیروز رییس‌جمهوری می‌گوید ایران خواهان مذاکره با آمریکاست. آری! مشکل مذاکره با ترامپ همین است. نه می‌توان به او اعتماد کرد و نه تمایل دارد در پایان مذاکره، امتیازی به طرف مقابل بدهد. شاید فکر می‌کند چنین شیوه‌ای قدرت آمریکا را نشان می‌دهد.(4)

*مگر مذاکره مجدد درمورد برجام خط‌قرمز نبود؟
 از زمانی که آمریکا از برجام خارج شد و از مذاکره و توافق جدید سخن گفت تا موقعی که ایران به اروپایی‌ها اولتیماتوم داد و گام‌های 60 روزه را برداشت، از جانب حسن روحانی و محمدجواد ظریف مذاکره مجدد درمورد برجام خط‌قرمز دولت ایران معرفی شد و می‌گفتند تنها در شرایطی می‌توان وارد مذاکرات جدید شد که با یک ایده مستمر و پایدار فروش نفت ایران و روابط بانکی آن مانند آنچه در برجام آمده تامین شود. برای مثال حسن روحانی در گفت‌وگوی تلفنی هشتم مرداد با رئیس‌جمهور فرانسه گفته بود «عادی‌سازی روابط نفتی و بانکی ایران با دیگر کشورها گام اول تعهدات مورد انتظار ایران است» و محمدجواد ظریف در نشست خبری 16 مرداد نیز گفته بود «مهیاکردن زمینه فروش حداقل 2.5 میلیون بشکه نفت در روز کف انتظار ایران از اروپاست.»
اینها به‌خودی‌خود گویای این است که پیش از این چه شروطی برای آغاز مذاکره ذکر شده بود و حالا در شرایطی که روزنامه «ایران» توضیح می‌دهد تنها مساله مذاکره موشکی کنار رفته و احتمالا مساله‌ای مانند مذاکره درباره «بندهای غروب برجام» پابرجاست، تیم مذاکراتی در چه نقطه‌ای ایستاده است.

 *سرنوشت تعهدات برجامی اروپا چه می‌شود؟
11تعهد برجامی اروپا یا آن بند 19 معروف که ده‌ها تعهد ریز و درشت برای اروپا در نظر گرفته بود چه خواهد شد؟ آیا قرار است از اینها هم کوتاه بیاییم؟
در این زمینه حداقل انتظارها این است که طبق گفته محمدجواد ظریف که «ما بیکار نیستیم، دوباره درمورد مفاد برجام و مساله هسته‌ای گفت‌وگو می‌کنیم» امتیازدهی بیشتر به کنار گذاشته شود یا اینکه برای آغاز مذاکره ایران دوباره تعهدات خود را به قبل از توافق ژنو برگرداند تا در شرایط نسبتا برابری مذاکره آغاز شود.

 *آقایان دروازه حریف آن طرف است
شما وقتی می‌شنوید محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه روز گذشته در مراسم بهره‌برداری از بخشی از خطوط متروی تهران گفته است «نیاز به بازگوکردن نیست. ما در حال حاضر در شرایطی کاملا متفاوت با گذشته روبه‌رو هستیم. اگر برخی تحریم‌ها در بعضی کشورها، سیاست نفت در برابر غذا بود، این موضوع را نیز از ملت ما دریغ کردند و ما به غذا و دارو براساس این سیاست‌های تحریمی دسترسی نداریم. شاید بگویند سیاست‌های بشردوستانه با تحریم این دو موضوع مقابله می‌کند اما پاسخ ما این است که ما با کدام سیستم بانکی می‌توانیم موضوع غذا و دارو را حل کنیم؟» به یاد چه چیزی می‌افتید؟

صبر کنید، پاسخ ندهید. حسن روحانی دیروز در مراسم ارائه دستاوردهای دولت در توسعه زیرساخت‌های روستایی گفته است: «پس از مذاکره میلیاردها دلار از پول‌هایمان به کشور بازگشت و هرماه حدود یک‌میلیارد از پول‌های کشورمان آزاد شد. مانند بتی که ابراهیم شکاند، ما هم قطعنامه‌هایی را که آمریکا 30 سال برای آنها تلاش کرده بود را شکاندیم. اگر بدانیم با ملاقاتی منافع ملی تامین و کشور آبادتر می‌شود، دریغ نخواهیم کرد.» با شنیدن این سخنان چطور؟ این‌بار یاد کدام حرف‌ها می‌افتید؟
درست حدس زدید، اظهارنظر محمدباقر نوبخت مشابهت معنایی و مفهومی با همان سخنان رئیس‌جمهور در آغازین روزهای مذاکرات با 1+5 در ابتدای دولت یازدهم دارد، همان زمانی که روحانی به‌جای نشان دادن قوت در برابر غربی برای جلوگیری از امتیازدهی به مردم می‌گفت «خزانه کشور خالی است.»

اظهارنظر دوم هم صرف‌نظر از صحت آن و مهم‌تر از صحت تاثیرش که مردم می‌پرسند این میلیاردها دلار چه تاثیری در زندگی‌ آنها داشته، دقیقا تکرار همان حرفهایی است که می‌گفت با مذاکره تمام تحریم‌ها برداشته می‌شود، یا همان اظهاراتی که تاکید می‌کرد دیوار تحریم ترک برداشته و هرگز تحریم‌ها بازنخواهند گشت یا... .

همین‌جا باید از اعضای محترم دولت پرسید فشار به افکارعمومی داخل به‌جای عملیات روانی روی رقیب چه سودی دارد به‌جز اینکه مردم را مستاصل و مضطرب کند؟ و آیا اساسا نباید کشور را با آرامش اداره کرد و تکنیک‌های عملیات روانی را برای مذاکرات و تاثیر بر تیم حریف مورد استفاده قرار داد.(5)

*آبادی کشور با دیدار!
رئیس‌جمهور گفته است که «اگر من بدانم در جلسه‌ای با کسی ملاقات کنم، منافع ملی تأمین و کشور آبادتر می‌شود، دریغ نخواهم کرد». طبعا منظور آقای روحانی، ملاقات با مقامات کشورهای اروپایی و همچنین مقامات چین و روسیه و ژاپن نیست. تنها دیداری که در سطح رئیس‌جمهوری صورت نگرفته، دیدار با رئیس‌جمهور آمریکا و به عبارتی دیدار با ترامپ است.

سؤال اینجاست که گفت‌و‌گوی تلفنی 15 دقیقه‌ای روحانی و اوباما(رئیس‌جمهور سابق آمریکا) چه دستاوردی برای مردم ایران داشت که حالا انتظار آبادانی کشور از ماحصل دیدار با دولتمردان مثلاً آمریکایی را داشته باشیم؟!

آقای روحانی در سال 92 در اظهارنظری تأمل‌برانگیز گفته بود که «اروپا آقااجازه و آمریکا کدخداست و بستن با کدخدا راحت‌تر است»! بر همین اساس مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 در دولت اول روحانی عملاً تبدیل به مذاکرات ایران و آمریکا شد تا جایی‌که فرانسه رسما به این روند اعتراض کرد. «علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی‌ پیش از این گفته بود که تیم مذاکره‌کننده دولت روحانی در مذاکرات هسته‌ای، با آمریکا مذاکره می‌کرد، نه با 1+5.

ارتباطات ویژه دولت روحانی و دولت آمریکا تا جایی پیش رفت که وزرای خارجه دو کشور دیدارهای دوجانبه متعددی برگزار کرده و با هم به پیاده‌روی نیز رفتند. ملاقات‌های اعضای تیم مذاکره‌کننده ایران و آمریکا تا جایی پیش رفت که-  بنابر ادعای طرف آمریکایی-  یکدیگر را به نام کوچک صدا زده و عکس نوه‌های خود را به یکدیگر نشان می‌دادند.

اما آیا این ارتباطات ویژه، کشور را آباد و منافع ملی را تأمین کرد؟! پاسخ منفی است. دولت اوباما پس از این ارتباطات ویژه، بر شدت اقدامات ضدایرانی خود افزود. امتناع از صدور ویزا برای نماینده دولت روحانی در سازمان ملل و ‌تروریست! نامیدن وی. تصویب قانون محدودیت ویزا، تمدید قانون تحریمی آیسا(که دولتمردان آن را نقض فاحش برجام نامیدند)، تمدید قانون وضعیت اضطراری علیه ایران، غارت 2 میلیارد دلار از اموال مردم ایران و...تنها بخشی از اقدامات ضدیرانی دولت اوباما علی‌رغم ارتباطات ویژه بود.
سیب و گلابی برجام کجاست؟!

مقامات ارشد دولت همچنان در حال وعده دادن به مردم هستند. این در حالی است که اکنون 6 سال از عمر دولت و 4 سال از عمر برجام سپری شده است. دولتمردان پیش از این با تشبیه منتقدان به عده‌ای کودک! مدعی بودند که نهایتا در سال 96 میوه‌های برجام خواهد رسید. حال سؤال اینجاست که سیب و گلابی برجام کجاست؟!  وعده‌های برجامی چه شد؟! چرا دلار در پسابرجام از حدود 3 هزارتومان تا 19 هزارتومان افزایش یافت؟! چرا مسکن در پسابرجام 130 درصد گران شد؟! چرا قیمت خودرو، اجاره بهای مسکن، سکه، لوازم خانگی، گوشت و...در پسابرجام به‌صورت سرسام‌آور افزایش یافت؟!

*کارنامه خالی!
اکنون هفته دولت است. هیچ خبری از افتتاح پروژه‌های ملی نیست. ماهها از آخرین نشست خبری رئیس‌جمهور با حضور رسانه‌ها سپری شده است. همچنین مدت بسیار زیادی از آخرین گفت‌و‌گوی زنده تلویزیونی رئیس‌جمهور با مردم گذشته است.

پیش از این نیز بارها سابقه داشته است که هرگاه دولت در مقابل افکار عمومی برای ارائه گزارش عملکرد در تنگنا قرار می‌گیرد، به عملیات روانی متوسل شده و با مطرح کردن اظهارات جنجالی و دسته چندم، حواس افکارعمومی را از موضوع اصلی که همان گزارش عملکرد است، پرت می‌کند.

دولت تنها در یک قلم باید درباره سوء مدیریت 18 میلیارد دلاری و ایجاد بیش از 250 هزار میلیارد تومان رانت دربازار خودرو و سکه و ارز و تورم 42 درصدی و کوچک شدن سفره مردم، به افکارعمومی پاسخگو باشد.(6)


*منابع:
1)http://khorasannews.com/newspaper/page/20181/16/669966/0
2)http://newspaper.fdn.ir/newspaper/page/2848/2/179859/0
3)http://khorasannews.com/?nid=20181&pid=16&type=0
4)http://sobhe-no.ir/newspaper/772/4/30911
5)http://newspaper.fdn.ir/newspaper/page/2848/2/179859/0
6)http://kayhan.ir/fa/news/168527