همیشه در اقتصاد ایران به دلیل ساختار رانتی، گروه‌هایی داشته‌ایم که بر دلار ارزان و دونرخی شدن آن تاکید کردند چون منافعشان از این شرایط تأمین‌ می‌شود.

جهان نیوز - دکتر عادل پیغامی: سیاست دستکاری در نظام قیمت‌ها به‌نوعی یک نگاه یارانه‌ای محسوب می‌شود؛ به عبارتی دادن ارز ارزان‌قیمت توسط دولت به معنای حمایت یارانه‌ای از بخش‌ها خاص هست. منتها در کشور ما که اقتصاد، رانتی است و کانال‌های رانتی دارای شبکه سازمان‌یافته و منسجم هستند، هرگونه حمایت یارانه‌ای از جانب دولت به یک رانت برای گروه‌های خاص تبدیل می‌شود. ما هیچ‌وقت یک نظام یارانه‌ای هدفمند و نقطه‌زن که به جامعه مورد هدف اصابت بکند نداشته‌ایم. به همین دلیل حمایت‌های یارانه‌ای دولت از مردم، باید موردی، موضعی و موقت باشد و هرگونه خروج از موردی، موضعی و موقتی بودن یارانه، آن را به یک جریان رانتی و آسیب‌زا تبدیل می‌کند.
منتها در نگاه ساختاری و بلندمدت‌تر باید ببینیم چرا آن بخشی که ما هدف‌گذاری کردیم نیازمند یارانه شده است. به عنوان مثال دارو، چرا باید سیستم دارویی ما چه از موضع تولید چه از موضع خرید نیازمند یارانه شده است؟ چرا مصرف‌کنندگان ما قدرت خرید لازم را ندارند؟ حالا نوع جبرانش از طریق یارانه باید از چه جهتی باشد، یارانه به کدام یک از بخش‌های تولیدکننده، مصرف‌کننده و نهادهای واسطه‌ای مثل بیمه‌ها، داده شود؟
این امر در اقتصاد ایران کانال‌کشی نشده است، ساختار اقتصادی ایران برای این‌که یارانه‌ها را نقطه‌ زن بکند و به نقطه مطلوب برساند، کانال‌کشی نشده است. مثلاً اگر همین ارز 4200 و یارانه آن را به شرکت‌های بیمه‌ای بدهیم شاید درست‌تر از آن باشد که به مصرف‌کننده یا به تولیدکننده بدهیم.
از موضع تولیدکننده نیز مشکل اساسی، بهره‌وری است که آن‌هم نیازمند توجه ساختاری میان‌مدت و بلندمدت است که ما تولید را به نحوی پیش ببریم که نیازمند این قبیل حمایت‌ها نباشد. مثلاً در مواد اولیه جایگزین وقتی دقت‌ لازم نشده است مجبوریم از خارج وارد بکنیم و اگر آن جنس خارجی برای ما گران دربیاید و هزینه تمام‌شده‌اش بالا باشد، بدین ترتیب مصرف‌کننده ما اذیت می‌شود و می‌رویم به این سمت که یارانه ارزی یا دلار ارزان بدهیم تا مصرف‌کننده اذیت نشود.
این را می‌توانیم از طریق تغییر در ساختار تولید و انقلاب بهره‌وری پیش ببریم منتها اگر قرار است یارانه، توزیع شود باید به صورت موقت و کوتاه‌مدت باشد.
همیشه در اقتصاد ایران به دلیل ساختار رانتی، گروه‌هایی داشته‌ایم که بر دلار ارزان و دونرخی شدن آن تاکید کردند چون منافعشان از این شرایط تأمین‌ می‌شود. به همین دلیل این دلارها عمدتاً خرج مصادیقی شده که نباید می‌شده است از غذای حیوانات گرفته تا چوب بستنی، این فساد اقتصاد است که به این مسائل دامن می‌زند.
اعطای یارانه‌های جدید باید موقت باشد و به قدری موردی و موضعی باشد که اساساً در نهاد ارزی کشور چیزی به اسم یارانه ارز4200 تومانی نداشته باشیم و باید برای شش ماه تا یک سال باشد؛ اما تجارب نشان می‌دهد بیم این وجود دارد که ما همین یارانه را هم به یک نهاد دائمی تبدیل می‌کنیم که نتیجه آن شکست است و قطعاً به‌جز ضرر عایدی برای کشور ندارد.
منبع:جام جم