نقاب سامورایی و سناریوهای نخ نما شده آمریکایی/ چرا ژاپنی‌ها دست خالی آمدند و با دست خالی رفتند؟

گروه سیاسی جهان نيوز، امیر حمزه نژاد: سفر «شینزو آبه» نخست وزیر ژاپن با هدف میانجی‌گری میان ایران و آمریکا با ماجرای مشکوک آسیب دیدن نفتکش‌ها در دریای عمان تا حدودی به حاشیه رفت. این سفر ابعاد مختلفی دارد. خصوصا در رابطه میان ایران و ژاپن که نخست وزیر این کشور بعد از 4 دهه به کشورمان سفر کرد تا پیام آمریکایی‌ها را به رهبر معظم انقلاب برساند. پیامی که رهبری با قاطعیت آنرا شایسته اعتنا ندانستند. البته ایشان اراده قاطع ژاپن برای حل مشکلات را واقعی توصیف کردند وحتی با این جمله که با نخست وزیر ژاپن صحبت می کنم به ارزش خود ژاپنی‌ها به عنوان کشور و ملت پرتلاش ارج نهادند. 

به نظر می رسد این سفر را بیش از اینها بایستی تبیین کرد و از این رو نکات مهمی را باید در این خصوص خاطر نشان کرد که در ادامه به آن می پردازیم: 

تنش زدایی: نخست وزیر ژاپن هدف خود از حضور در ایران بعد از 40 سال را تنش زدایی عنوان کرد. وی مطرح کرد که دوست ندارد در خاورمیانه جنگی اتفاق بیفتد. البته این موضوعی است که ناظران و کارشناسان بین المللی آن را بسیار بعید می دانند و معادلات جهانی هم موضوع دیگری را می گوید. حضور آبه تاکید بر این موضوع بود که آمریکایی‌ها‌ توان نظامی مقابله با کشورمان را ندارند.  از سوی دیگر  تنش زدایی از سوی کشوری که جنگ اقتصادی راه انداخته و با ایجاد فشار با امتیاز گیری مذاکره کند، ادعای عجیبی است. آمریکایی‌ها هر قدمی که برداشته‌اند نه تنها در جهت تنش زدایی نبوده بلکه باعث ایجاد تنش در جهان شده است. این موضوعی است که نه در قبال ایران بلکه در مواجهه با دیگر کشورها نیز صادق بوده است. موضوع اصلی این است که آمریکایی‌ها با خروج از برجام خود نشان دادند که اهل تنش زدایی نیستند. بر این اساس میانجی‌هایی که برای تنش زدایی به کشورمان آمدند در یک نکته غفلت کردند. این غرب است که با زیرپا گذاشتن معاهده بین المللی برجام باعث ایجاد تنش شد. ترامپ اگرچه برای تبلیغات انتخابات به دنبال مذاکره با ایران است اما به سدی که خودش ساخته یعنی سد بحران بی اعتمادی به آمریکا برخورد کرد که مبتلا به در جهان است. 

دستهای خالی شینزو آبه: نخست وزیر ژاپن با دست‌های خالی آمده بود و با دست‌های خالی هم رفت. به نظر می رسد که بیشتر حضور آبه در ایران برای ترامپ کارکرد تبلیغاتی نزد افکارعمومی و انتخابات داشته تا اینکه بخواهد مذاکره‌ای جدی را کلید بزند. تحریم‌های پتروشیمی که همزمان با حضور آبه در ایران از سوی آمریکایی‌ها اعمال شد این حضور تبلیغاتی و دست‌های خالی را به وضوح به نمایش گذاشت. 

حضور نخست وزیر ژاپن بعد از 40 سال: شینزو آّبه بعد از چهل سال به ایران آمد آنهم با ماموریتی که پس از سفر ترامپ به کشورش از آمریکایی‌ها اخذ کرده بود. واقعیت این است که سطح روابط ژاپن و ایران را هم آمریکایی ها تعیین می کنند؛ موضوعی که در خرید نفت و فشارهای آمریکایی به کشورهایی مثل ژاپن به خوبی دیده می شود. دستاورد سفر ترامپ به این کشور دو موضوع مهم برای آمریکایی ها بود. اول اینکه آمریکا سلاح‌های خود را به ژاپن فروخت و از سوی دیگر آبه را مامور کرد که به ایران بیاید. سخنان آبه در ایران درباره اینکه از جنگ باید احتراز کرد درست تکرار سخنان ترامپ بود. نخست‌وزیر ژاپن در نشست مشترک با رئیس جمهور بیان کرد : «من به ایران آمده‌ام تا جلوی جنگ در خاورمیانه را بگیرم.» تاکتیک هراس افکنی که رهبر معظم انقلاب به خوبی پاسخ دادند و همه کارشناسان بر این امر اعتقاد دارند که جنگی صورت نخواهد گرفت جز جنگ اقتصادی که آمریکا تمام فشار خود را در این عرصه بر کشورمان آورده و با تمامی کارت‌های خود در این زمینه بازی کرده است.  

دور باطل مذاکره: نگاهی به اقتصاد و سیاست خارجی کشور ژاپن نشان می دهد که ژاپن بیشتر از اینکه به نیروی خارجی وابسته باشد به توان داخلی خود تکیه کرده است. تجربه برجامی کشورمان نیز نشان داد که تمرکز ایران روی مذاکره با غرب نه تنها مشکلی را حل نمی کند بلکه ظرفیت‌های مختلفی را مسکون و معطل می گذارد. امروز هم اروپا و هم آمریکا نشان داده‌اند که مذاکره با غرب کار بیهوده ای است و ایران بایستی به توان خود و همچنین ظرفیت‌های واقعی جهانی و نه ظرفیت‌های پولاشی تمرکز کند. مذاکره با طرفی چون ترامپ که نشان داده به هیچ معاهده بین المللی احترام نمی گذارد و پیشتر از بسیاری از معاهدات کهنه و قدیمی دنیا و نه فقط برجام خارج شده، یک دور باطل مذاکره دیگر است.