من دارم به نتانیاهو حمله میکنم شما به من حمله میکنید، دمتان گرم!/کجا من فقط نگاهم به غرب بوده؟/ از تغییر سیاست عربستان استقبال می کنیم/ تا الان سیاست خارجی ما انفعالی نبوده
گروه سیاسی جهان نیوز: محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه در گفتگو با روزنامه همشهری، گارد محکمش در مقابل هرگونه انتقاد را همچنان بالا نگه داشته و صریحا تمام اظهارنظرهایش را در راستای منافع ملی! اعلام کرده و موضع گیری منتقدان را ناشی از تبلیغات نتانیاهو ارزیابی کرده است. ظریف بدون اشاره به برخی اشتباهات خودش و وزارتخانه تحت امرش در چندسال گذشته گفته است: «برخی دوستان فکر میکنند آنها در حوزه سیاست خارجی از دستگاه سیاست خارجی بیشتر میفهمند.»
بخش های مهم این گفتگو را در ادامه خواهیدخواند:
*من با یک رسانه داخلی یک صحبتی میکنم دوستان یک تکه آن را انتخاب میکنند و برمیدارند و حمله میکنند، یا با یک رسانه خارجی صحبت میکنم دوستان هم بد ترجمه میکنند، هم یک تکه را گزینش میکنند. دو مثال میزنم؛ در چند هفته گذشته بنده بهخاطر یک مصاحبه داخلی و یک مصاحبه خارجی تحت فشار و توهین قرار گرفتم. مصاحبه داخلی این بود که گفتم پولشویی یک مشکل در جمهوری اسلامی ایران هم هست آمدند گفتند ظریف گفته پولشویی یک مشکل گسترده است، درحالیکه هیچ جا در صحبت من «گسترده» وجود نداشت اگر حتی به نخستین مقاله یک روزنامه خاص هم مراجعه کنید، آنجا هم از قول من نگفته «گسترده»، آنجا گفته صحبتی کردهای که ضدانقلاب گفته «گسترده» اما به جای اینکه به ضدانقلاب حمله کند که چرا صحبت وزیر خارجه ما را تحریف کردهای به من حمله کردند؛ البته من پیدا نکردم که ضدانقلاب هم گفته باشد «گسترده». اما فرض میکنیم پرسیدم چنین اتفاقی افتاده باشد به جای اینکه به آنها حمله کنند به من گفتند چرا حرفی زدهای که ضدانقلاب برداشت غلط کرده! مورد اخیر هم با یک مجله فرانسوی بود. از شما تقاضا میکنم مصاحبه را نگاه کنید من دارم به سیاست غربیها حمله میکنم میگویم شما به ایران ایراد میگیرید اما آقای نتانیاهو رفته کنار کارخانه سلاح هستهای دیمونا ایستاده میگوید ما ایران را نابود میکنیم، من گفتم ایشان نمیگوید ایران باید نابود شود بلکه میگوید ما ایران را نابود میکنیم، پرسیدم آقای ماکرون کجاست بیاید ایراد بگیرد، خبرنگار از من پرسید آقای احمدینژاد این حرف را زده، پاسخ میدهم آقای احمدینژاد حرف امام را زده نگفته ما اسرائیل را نابود میکنیم گفته اسرائیل باید نابود شود. یا مثلا مقام معظم رهبری هم گفتهاند ۲۵ سال دیگر اسرائیل نخواهد بود خب حضرت آقا این را گفتهاند یعنی از الان برنامهریزی کردهایم ۲۵ سال دیگر به اسرائیل حمله کنیم؟! آقایان میآیند حرفی را که صریح است و حرف امام است و من همان را تکرار کردهام دست میگیرند و حمله میکنند؛ شروع میکنند میگویند فلانی سیاست ایران را عوض کرد! من کجا سیاست ایران را عوض کردهام. من عین سیاست ایران را بیان میکنم، من دارم به نتانیاهو حمله میکنم شما به من حمله میکنید، دمتان گرم!
*سیاست خارجی ایران خطوط کلیاش توسط مقام معظم رهبری ترسیم میشود و بسیار سیاست هوشمندانهای است و باید بهصورت درست به دنیا ارائه شود، فکر میکنم اسرائیلیها و غربیها یک کاریکاتوری از سیاست ایران ارائه میدهند به خاطر اهداف و سیاستهای خودشان که بتوانند علیه ایران سیاهنمایی کرده و ایران را بهعنوان تهدید امنیتی مطرح کنند. ما معتقدیم اینها بدخواهان مردم ما هستند که من معتقدم فقط با جمهوری اسلامی مخالفت ندارند بلکه با ایران مخالفت دارند. باید آن را خنثی کنیم و چون من این واقعیت را میبینم بهگونهای صحبت میکنم که احساس میکنم خطوط کلیاش را مقام معظم رهبری در سیاست، عزت، حکمت و مصلحت ترسیم کردهاند ولی برخی دوستان ما روی یک کلیشههایی تأکید دارند که باید تکرار شود و اگر کسی آن کلیشهها را تکرار نکند احساس میکنند با خطوط اصلی انقلاب در افتاده است! این نگاه خوشبینانه است.
*اگر یک نگاهی به گفتمان نتانیاهو بکنید مشخص میشود که او از چه حرفهایی خوشش میآید، دوست دارد چه حرفهایی از ایران بیرون بیاید، روی چه حرفهایی سرمایهگذاری میکند، نتانیاهو به که میگوید دروغگو؟ اگر حرفهایی که من میزنم برای نتانیاهو خوب باشد هیچ وقت به من نمیگوید دروغگو. چرا برای من هشتگ دروغگو راه میاندازند؟ چون از من عصبانی هستند. البته من هیچکس نیستم از استفاده از کلمه «من» هم خیلی بدم میآید، سوءتفاهم نشود که خدای ناکرده خودشیفته هستم. اما چرا این همه هشتگ دروغگو به راه میاندازند؟ چون معتقدند باید این حرفها را نابود کرد و این حرفها باعث میشود سیاستی که آنها دنبال میکنند نابود شود. من هم احساس نمیکنم جز سیاست جمهوری اسلامی چیز دیگری را بیان کنم. احساس میکنم آنچه سیاست ایران است را تبیین میکنم کاملا هم متوجه هستم این حرفی که میزنم در داخل منعکس میشود اما توقع ندارم حرفم تحریف شده منعکس شود و با یک نگاه دلواپسانه؛ نگاهی که احساس میکنند هر لحظه باید این وزیر خارجه را زیرنظر داشته باشند. برخی دوستان فکر میکنند آنها در حوزه سیاست خارجی از دستگاه سیاست خارجی بیشتر میفهمند.
*از برکات جمهوری اسلامی همین جامعه چندصدایی است، برخی دوستان جوان یادشان نیست زمان شاه کسی جرأت نمیکرد حرف بزند و نظر بگوید حتی در منزل هم میخواستید صحبت کنید میگفتند دیوار موش دارد و موش گوش دارد.امروز جامعه ما چندصدایی است اما بالاخره کارها به تخصص نیاز دارد.
*بنده عرض کردم هدف برجام برای بنده که مذاکره میکردم این بود که اول؛ امنیتیسازی ایران را با از بین بردن قطعنامههای شورای امنیت نابود کنم و دوم این بود که برنامه هستهای ایران حفظ شود که آن هم تا لحظه آخر هم اراک و هم فوردو و هم نوع تحقیق و توسعه ما محل تردید بود.از نظر زمانبندی هم عرض کردم اینها همهاش قابل راستیآزمایی است نیاز نیست کسی به من فحش بدهد، بعضیها کار را به فحش کشیدهاند. نیازی به این کارها نیست بروید ببینید ما کی در برجام مذاکرات ریز درباره اقتصاد کردیم؟ ورود آقای دری اصفهانی- که متأسفانه بهرغم همه خدمات به ایشان اتهاماتی زده میشود- به مذاکرات برجام مشخص است، ایشان ۳ماه قبل از توافق به مذاکرات پیوست. این نشان میدهد ما کی مذاکرات کارشناسی اقتصادی را شروع کردهایم، نیاز به فحش دادن نیست بروند تاریخ را نگاه کنند.
*تا امروز ۱۶ نامه به خانم موگرینی درباره قصورها و موارد نقض آمریکا و اروپا نوشتهام که یک زمانی این نامهها چاپ میشود، دوست دیگر میگوید تو که میگویی همه دنیا غرب است چرا نگاهت به غرب است؟ بگوید کجا من نگاهم به غرب بوده است؟! سفرهای من بیشتر به غرب بوده؟ حرفهای من بیشتر متوجه غرب بوده؟ شما بیایید و ثابت کنید، شما یک هیولایی ساختهاید و براساس آن عمل میکنید. بیشترین تعداد سفرها را من به آفریقا، آسیا، همسایگان و آمریکای لاتین داشتهام، بیشترین سفرها به همراه رئیسجمهور چه در دولت یازدهم چه دولت فعلی به همسایگان و کشورهای غیرغربی بوده، شاید چندین برابر کشورهای غربی بوده باشد، بیش از ۲۰بار به روسیه و بیش از ۲۰بار به ترکیه رفتهام، شما یک کشور غربی را پیدا کنید که من برای مذاکره دو جانبه بیش از ۳ بار رفته باشم درصورتی که گفتم بیش از ۲۰بار به ترکیه و روسیه رفتهام. چندین بار به عراق ، سوریه، افغانستان و پاکستان. آقای رئیسجمهور هم همینطور ایشان هم کل سفرهایش به اروپا ۳ بار بوده ببینید چندبار رفته روسیه، چندبار رفته ترکیه و چندبار رفته چین. آقای دکتر جلیلی شما که داری میگویی اگر دنیا همهاش غرب نیست چرا نگاهت به غرب است؟ کجا من فقط نگاهم به غرب بوده، یک ببر کاغذی میسازند و شکار میکنند و آن را در ذهن مردم میکنند و با این کارشان عزت و سربلندی را خدشهدار میکنند، اما من وزیر خارجه یک دولت نیستم، وزیر خارجه جمهوری اسلامی هستم.
*سابقه ما با برخی دوستان عزیزمان به ۳۰، ۴۰سال میرسد، دوستانمان هم میدانند بنده که ۳۰، ۴۰سال در برابر این حرفها دوام آوردهام بازهم به حول و قوه الهی دوام میآورم... دیگر میخواهند چهکار کنند؟ فحش نداده بودند که دادند. اگر کار دیگری هم میخواهند بکنند بکنند.
*راهاندازی اس پی وی کاری است که البته از تعهدات اروپا نیست. تعهدات اروپا خیلی فراتر از اس پی وی است، ما معتقدیم باید این تعهدات اجرایی شود، اس پی وی یک مرحله مقدماتی است برای اجرایی کردن تعهداتشان، کماکان میگویند داریم عملیاتی میکنیم، علت تأخیر این است که آمریکا موانع ایجاد میکند و آنها سعی میکنند موانع را بردارند و یک سازوکاری ایجاد نکنند که کاغذی باشد بلکه باید عملیاتی باشد. اینکه چقدر جدی است باید ببینیم چه کار میکنند، ما شاهد بودیم چندین بار تا مرحله اعلام پیش رفتهاند تعهداتی اتفاق افتاده که مانع این اعلام شد؛ چه تحولات از سوی آمریکا و چه تحولات دیگر که باید در آینده کاملا مشخص شود چه دستهایی در آن وجود داشته است. اما در پایان کار باید دید این سازوکار اروپاییها چقدر عملیاتی است، خودشان میگویند علت اینکه مقداری تأخیر داریم این است که میخواهیم مطمئن شویم عملیاتی است، باید دید. من بیشتر احساس میکنم اروپاییها آمادگی هزینه دادن ندارند.
*با سردار سلیمانی بحثهای اجرایی خودمان را دنبال میکنیم، هیچ وقت با ایشان وارد بحثهای سیاست داخلی نشدیم و امیدوارم نشویم چون میخواهم این رابطه بسیار خوب ما با ایشان و دستگاه سیاست خارجی و نیروهای مختلف که در این حوزه فعال هستند حفظ شود، اگر بنده احساس میکردم عضویت در این کنوانسیونها با تحفظاتی که ایران دارد و یا اصلاح قانون مقابله با پولشویی یا اصلاح قانون مقابله با تروریسم ضربهای به سیاستهای ایران میزند اصلا این کار را نمیکردم، برخی دوستان حرفهای بیموردی زدند که امیدوارم در برابر خدا جوابی برایش داشته باشند. این دنیا که فعلا ظاهرا دوستان یک حاشیهای دارند و کسی نمیتواند به آنها حرفی بزند ولی لااقل در برابر خدا یک جوابی درست کرده باشند، اصلا اینها ربطی ندارد، ایران بزرگترین قربانی تروریسم است و فعالترین کشور مبارزه با تروریسم، اخیرا ترامپ گفته است ما بیرون برویم ایران باید با داعش بجنگد، انگار آنها با داعش میجنگیدند. یک لحظه هم آمریکا با داعش نجنگید و از اول ایران و مردم سوریه و عراق بودند که با داعش جنگیدند.
*برخی چرا در ایران دوست دارند براساس تبلیغات رژیم صهیونیستی موضعگیری کنند چرا دوست دارند ایرانی که در صف مقدم مبارزه با تروریسم است بگویند اگر قانون مبارزه با تروریسم را تصویب کند دست خودش را میبندد. نه اتفاقا دست کسانی را بستهایم که حامی تروریسم هستند.
*اگر تغییری در سیاست خارجی عربستان شکل بگیرد و سیاست خود را مبتنی بر واقعیت بنا کند هم به نفع عربستان است هم منطقه و هم به نفع دنیا و از این سیاست ما هم استقبال میکنیم، باید ببینیم. هنوز برای چنین پیشبینیای زود است برخی علائم خلاف این را نشان میدهد ما همیشه آمادگی داریم که همسایگان ما سیاستهای اشتباه خود را اصلاح کنند.
*ایران گزینههای متعددی دارد و خروج از برجام هم یک گزینه است اما حتما یکی از دهها گزینه ماست، هم در داخل برجام اختیاراتی برای اقدام داریم هم بیرون برجام هم در روابط دو و چندجانبه زمینههای مختلفی داریم که منافع مردم را پیش ببریم ما منافع مردم برایمان مهم است.
*سیاست خارجی ایران نباید سیاست انفعالی باشد، انفعال یعنی دیگران اقدامی بکنند و ما به آن عکسالعمل نشان بدهیم، تاکنون سیاست ما همیشه این بوده که اقدام کنیم و دیگران عکسالعمل نشان بدهند.
*من نمیخواهم حرفهایم برایم هزینه داشته باشد، ولی برای بنده هزینه دادن مانع نیست؛ یک نفر را که بهعنوان وزیر خارجه انتخاب میکنند مسئولیتش این نیست که از خودش و سازمانش دفاع کند، مسئولیتش این است که از منافع ملی دفاع کند، اگر بنا باشد از خودم و سازمانم مراقبت کنم و کسی نگوید بالای چشمت ابرو است و باعث شوم آنقدر محافظهکاری پیشه کنم تا منافع ملی هدر برود من فکر میکنم وقت مردم را تلف میکنم به آنها خیانت میکنم.. دوستان ما بدانند اینکه خیال کنند با هزینه داخلی درستکردن برای عرایض من باعث میشوند از فردا این حرفها را نزنم نه اینطور نیست، من حرفم را میزنم هیچ آیندهای هم برای خودم تصویر نکردم ولی فکر میکنم وظیفهام این است هر کاری خوب است انجام دهم بعدش هم کنار میروم.
*همه کشورها با طالبان بهصورت رسمی گفتوگو میکنند. ایران هم از طریق وزارت خارجه با طالبان گفتوگو خواهد کرد.
*جالب است قبل از اینکه آقای نیکنام آن توییت را منتشر کند، یک خانم ایرانی به من ایمیل زد که شاید خوب باشد درگذشت زرتشت را تسلیت بگویی، من هم همان موقع شروع کردم توییت را بنویسم، معمولا هم من توییتم را در ۵ دقیقه یا ۱۰ دقیقه نمینویسم، ۴ یا ۵ ساعت طول میکشد چون با چندین نفر مشورت میکنم، توییت که آماده انتشار شد به من گفتند آقای نیکنام گفته چرا آقایان به سالروز درگذشت زرتشت توجه نمیکنند، در هر صورت از اینکه ایشان هم تشکر کرد من خیلی ممنونم.
*بعضی وقتها ایده توییتها از خودم میآید، گاهی اوقات هم دیگران مطرح میکنند، این ایده به یک متن اولیه تبدیل میشود، این متن اولیه را اکثر اوقات خودم مینویسم گاهی هم کسی متن اولیه را پیشنهاد میدهد. بعد از اینکه متن اولیه آماده شد تقریبا دور دنیا میچرخد، یعنی چند نفر در تهران و یکی دو نفر هم در اروپا و آمریکا نظر میدهند چون میخواهیم همه مخاطبان را در نظر داشته باشیم در جاهای مختلف این توییتها را میبینند؛ عموما هم این دوستان بیجیره و مواجب همکاری میکنند، میدانید برخی کشورها برای این جور کارها مقدار زیادی پول هزینه میکنند، شاید کسانی داشته باشند که متخصص این کار باشند که برای آنها توییت مینویسند، ما خودمان این کار را میکنیم. من معمولا صبح خیلی زود یا آخر شب این کار را انجام میدهم و نظرات را میگیرم و بعد متن نهایی را آماده میکنم، هیچ وقت توییتی نبوده که متن نهاییاش را خودم ننوشته باشم، ممکن است یک توییت از متن اولیه یا رسیدن به متن نهایی چند دست چرخیده باشد اما متن نهایی با خودم است... حداقل دو و حداکثر ۴ یا ۵ نفر درباره یک توئیت من قبل از انتشار نظر میدهند.