جای خالی یک "استعفا" یا "عذرخواهی"

به گزارش جهان نيوز به نقل از ایسنا، حوالی ساعت ١٢ روز سه‌شنبه ۴ دی ماه یک دستگاه اتوبوس حامل دانشجویان در دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران واقع در بلوار سیمون بولیوار واژگون شد و در این حادثه هفت نفر از دانشجویان در دم جان باختند و از ۲۸ نفر مجروح منتقل شده به بیمارستان نیز سه نفر فوت کردند که به این ترتیب تعداد فوتی‌های حادثه واژگونی به ۱۰ نفر رسید و ۲۶ نفر نیز در بیمارستان بستری شدند.

بلافاصله پس از وقوع این حادثه مسئولان دانشگاه آزاد به اظهار نظر پیرامون علل وقوع حادثه پرداختند، ابتدا حجت السلام کلانتری، معاون فرهنگی دانشگاه آزاد در گفت و گو با یکی از رسانه‌ها اعلام کرد که سکته راننده اتوبوس علت وقوع حادثه بوده است، ادعایی که دو ساعت پس از وقوع تصادف ابتدا توسط رییس اورژانس و در ساعات بعد توسط پزشکی قانونی تکذیب شد.

 در ادامه از سوی برخی مسئولان دانشگاه، موضوع مقصر دانستن دادن پیمانکار دانشگاه به نوعی مطرح شد، به نحوی که روز شنبه ۸ دی ماه مجید مشکینی، معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه آزاد اسلامی در جمع دانشجویان معترض دانشگاه علوم و تحقیقات که یکصدا خواستار استعفای مسئولان دانشگاه آزاد بودند، حاضر شد و در سخنان خود به نوعی تمامی تقصیرات را متوجه پیمانکار دانشگاه دانست! عصر شنبه(همان روز) نیز هیات امنای دانشگاه در جلسه فوق‌العاده‌ای اعلام کرد که "مسببان واژگونی اتوبوس، منتظر مجازات شدید باشند" گویی مقصرانی به‌جز مسئولان ذی ربط  و از خارج دانشگاه باعث و بانی این اتفاق مرگبار شده‌اند!

طهرانچی رییس دانشگاه آزاد اسلامی نیز که دقایقی پس از وقوع حادثه در محل حاضر شده بود، از ارائه هرگونه توضیح و یا اظهار نظری خودداری کرد و سایر مسئولان دانشگاه نیز از پاسخ به خبرنگار در خصوص این حادثه خودداری کردند و این دانشگاه در روز وقوع حادثه فقط به صدور اطلاعیه‌ای بسنده کرد که در آن ذکر شده بود: علت واژگونی اتوبوس دانشگاه آزاد از سوی کارشناسان در دست بررسی است و در خصوص دریافت اطلاعات دقیق از علل وقوع حادثه و رسیدگی به وضعیت جان باختگان و مصدومان اقدامات فوری انجام خواهد شد.

اما در ساعات پایانی همان روز مسعودی رییس واحد علوم و تحقیقات با بیان اینکه در حال حاضر در خصوص خود حادثه نمی‌توانیم نظر دهیم گفت: باید صبر کنیم تا کارشناسان علت حادثه را تعیین کنند و سپس مشخص خواهد شد که مسئولیت این حادثه بر عهده چه کسی است.

سرهنگ عابدی جانشین رییس پلیس راهنمایی  و رانندگی تهران بزرگ نیز همان روز در گفت و گو با ایسنا اعلام کرد که علت تصادف مرگبار اتوبوس در واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در دست بررسی است. 

وی درباره اینکه آیا پلیس راهور در محوطه دانشگاه حضور داشته یا خیر؟ گفت: پلیس در داخل محوطه دانشگاهی حضور نداشته و عوامل دانشگاه در آنجا مستقر هستند. 
نکته‌ای که این مقام راهنمایی و رانندگی مطرح کرد بار دیگر نگاه‌ها را متوجه وقوع اهمال احتمالی از سوی مسئولان دانشگاه می‌کرد.

دانشجویان چه گفتند؟
در پی وقوع حادثه واژگونی اتوبوس در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تعدادی از دانشجویان این واحد دانشگاهی به برخی مشکلات سیستم حمل و نقل عمومی این دانشگاه و فرسودگی آن اشاره کردند.

 یکی از دانشجویانی این واحد دانشگاهی گفت: یکبار نشده سوار اتوبوس‌های قدیمی دانشگاه شده باشد و راننده در حال چرت زدن نباشد! دوست دیگر این دانشجو می‌گوید راننده‌ها پشت فرمان چای می‌نوشند، غذا می‌خورند و کمربند ایمنی را هم نمی‌بندند!

یکی از حاضران در صحنه تصادف امروز واحد علوم وتحقیقات دانشگاه آزاد می‌گوید: چهار سال پیش در همین مکان تصادف شده بود. او که چند دقیقه پس از حادثه در محل حاضر شده، می‌گوید که دانشجویانی را دیدیم که در تصادف امروز دچار نقص عضو شدند.

یکی از دانشجویان در پاسخ به سوال خبرنگار درباره کیفیت وسایل حمل‌ونقل دانشگاه به اتوبوسی که در حال انتقال دانشجویان از دانشکده‌های بالاتر است اشاره می‌کند و می‌گوید: همه این اتوبوس و لاستیک‌های ساییده شده‌اش را ببینید، همین وضعیت همه اتوبوس‌های دانشگاه را شامل می‌شود، مسیرها گارد ریل ندارد، وقتی کوه را می‌تراشند و دانشگاه تاسیس می‌کنند، همین می‌شود.

یکی دیگر از دانشجویان حاضر در محل حادثه در همین رابطه به خبرنگار گفت: دانشگاه علوم تحقیقات در سراشیبی قرار دارد و دانشکده‌ها به صورت پلکانی در مسیر هستند؛ از آنجایی که مسیر طولانی است، دانشجویان ناگزیرند از اتوبوس‌های دانشگاه استفاده کنند.

این دانشجو ادامه داد: پیش از این قرار بود که دانشجویان با حمل و نقل کابلی جابه‌جا شوند، اما با تغییر مدیریت دانشگاه، پروژه‌ تلکابین دانشگاه متوقف شد.
یکی دیگر از دانشجویان نیز تاکید کرد: اتوبوس‌هایی که برای سیستم حمل و نقل دانشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرند بعضاً مستهلک هستند و ایمنی درستی ندارند و قرار نبود که طولانی مدت از آنها استفاده شود. مخصوصاً در زمستان که یخبندان می‌شود، این موضوع نگران کننده‌تر است.

اگر تله کابین دانشگاه تکمیل می‌شد...
این اظهار نظرها در حالی مطرح می‌شوند که محمدعلی کرونی مدیر سابق کنترل پروژه سامانه حمل ونقل کابلی (تله کابین) علوم و تحقیقات اعلام کرد: اگر اجازه تکمیل تله‌کابین را می‌دادند، این سانحه رخ نمی داد.

با بیان اینکه از سال ۱۳۹۲، طرح جایگزینی سیستم جابجایی دانشجویان وکارمندان واحد علوم وتحقیقات از اتوبوس به حمل ونقل کابلی توسط محسن هاشمی  معاون عمرانی وقت دانشگاه آزاد مطرح شد، گفت: بر اساس این طرح ، مسافت حدود هفت کیلومتری کوهستانی و خطرناک واحد علوم وتحقیقات با احداث یک سامانه حمل ونقل کابلی به کمتر از یک چهارم مسیر ، یعنی ۱۸۰۰ متر و چهار ایستگاه در مکان‌های دانشجویی، کاهش پیدا می‌کرد و یک سیستم حمل ونقل سریع، ایمن، سازگار با محیط زیست و مدرن برجابجایی دانشجویان، اساتید و کارمندان دانشگاه آزاد ایجاد می شد.

کرونی با بیان اینکه در این طرح با محاسبه هزینه جابجایی دانشجویان با اتوبوس، اتلاف وقت، سوخت و درآمد زایی تله‌کابین در روزهای تعطیل برای کوهنوردی وگردشگری شهروندان تهرانی، بازگشت سرمایه این سیستم برای دانشگاه آزاد با احداث تله کابین در کمتر از سه سال پیش بینی شده بود، ادامه داد: با تصویب این طرح در دانشگاه آزاد، مناقصه‌ای بین المللی در سال ۱۳۹۳ برگزار شد و مشارکت "دوپل مایر" معتبرترین سازنده تله‌کابین در جهان و شرکت تام‌ ایران‌خودرو به عنوان تامین کننده تجهیزات این سامانه انتخاب  و عملیات اجرایی تله‌کابین در سال ۱۳۹۴ آغاز شد تا تله کابینی با ظرفیت ۷۲ کابین هشت نفره مدرن که امکان جابجایی چهار هزار نفر را در هرساعت به صورت رفت وبرگشت ظرف ۱۰ دقیقه فراهم می آورد.

وی افزود: در تابستان سال ۱۳۹۵ در حالیکه کلیه تجهیزات سامانه حمل ونقل کابلی واحد علوم وتحقیقات وارد کشور شده و از نظر تجهیزاتی تکمیل شده ومورد تست قرار گرفت، وپیشرفت پروژه به حدود ۸۰ درصد رسیده بود و می توانست ظرف سه ماه راه اندازی شود و با تغییر مدیریتی دانشگاه آزاد این پروژه متوقف شد و همچنان پس از گذشت ۳۰ ماه متوقف است و تجهیزات مدرن آن، در انبار واحد علوم وتحقیقات رها شده است اما اگر سامانه حمل ونقل کابلی واحد علوم وتحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی با پیگیری مدیران آن مورد بهره برداری قرار گیرد، تفاوتی در سرنوشت تلخ دهها قربانی سانحه امروز رخ نمی دهد، اما دیگر خطر تصادف هایی این چنین جان ۴۰ هزار دانشجو و هزاران کارمند ومراجعه کننده به این دانشگاه را تهدید نمی کند امیدواریم این پروژه بزودی مورد بهره‌برداری قرار گیرد تا سیستم جابجایی دانشجویان با اتوبوس‌های فرسوده از علوم وتحقیقات جمع آوری شود.

در پاسخ به این موضوعات مطروحه، سیدحسین طباطبایی اصل سرپرست اداره کل حقوقی دانشگاه آزاد با بیان اینکه در آستانه خلع پیمانکار اتوبوس حامل دانشجویان و برگزاری مجدد مناقصه مربوط به این موضوع بوده‌ایم، از برکناری ۵ نفر از متولیان عقد قرارداد با شرکت پیمان‌کار طرف قرارداد با دانشگاه خبرداد و گفت: تله‌کابین حرف خوبی‌ست اما یک تعارف بیشتر نیست! این وسیله نقلیه مسیر طولانی را کوتاه می‌کند اما حدفاصل ایستگاهی که دانشجو سوار می‌شود تا پیاده می‌شود، چند ساختمان وجود دارد. سؤال اینجاست که دانشجویان چطور می‌توانند از تله‌کابین پیاده شوند؟ در هر صورت باید از تله‌کابین پیاده شده و با اتوبوس جابه‌جا شوند.

سرپرست اداره کل حقوقی دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: دوستانی که این موضوع را مطرح می‌کنند، قصد بهره‌برداری سیاسی از آن را دارند و حمل و نقل از طریق تله‌کابین منطقی نبوده و چیزی بیش از یک تعارف نیست.

طباطبایی اصل با تأکید بر آن که تله‌کابین غالباً کارکرد تفریحی دارد و در هیچ جای دنیا از آن برای حمل و نقل درون‌شهری استفاده نمی‌شود، ادامه داد: ایرادات فنی جدی به تله‌کابین وارد است که در حال رسیدگی و بررسی است. همچنین ایرادات حقوقی و قضایی باعث شده امکان بهره‌برداری از تله‌کابین را در حال حاضر نداشته باشیم.

وی اضافه کرد: دولت و منابع طبیعی شکایتی را از دانشگاه نسبت به ساخت تله‌کابین مطرح کرده که این موضوع در حال رسیدگی در دادسرا بوده و بر اساس نتیجه آن می‌توان اعلام کرد که مجوز ادامه پروژه تله‌کابین به دانشگاه داده می‌شود یا خیر.
سرپرست اداره کل حقوقی دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: چنان‌چه اجازه حمل دانشجویان به وسیله تله‌کابین صادر شود، نیاز آن‌ها به اتوبوس‌ها و خودرو برای حمل و نقل را مرتفع نخواهد کرد.

نوشداروی توقف سرویس‌دهی اتوبوس‌های فرسوده 
حمیدرضا مقدم فر مشاور فرهنگی رئیس هیئت موسس و هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی نیز در مراسم گرامیداشت یاد جانباختگان سانحه واژگونی اتوبوس با اشاره به اینکه تردد سرویس‌های فرسوده در این واحد متوقف شده است، گفت: مسئولان قول بکارگیری سرویس‌های جدید را داده‌اند و می‌توانیم اطمینان دهیم که این حوادث تکرار نخواهد شد.

مقدم‌فر اضافه کرد: این اتفاق تلخ درسی بوده که مجتمع‌های آموزشی و مسئولان دانشگاهی بدانند دانشجویان فرزندان این ملت و امانت دست آن‌ها هستند.
عصر روز یکشنبه نیز در پی دومین روز برگزاری تجمع دانشجویان علوم و تحقیقات، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد پیاده به سمت محل حادثه تلخ واژگونی اتوبوس دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات حرکت کرد و با دانشجویان حاضر در طول مسیر دیدار و گفت‌وگو کرد.

دانشجویانی که برای ادای احترام و گرامیداشت یاد همکلاسی های خود در محل حادثه واژگونی اتوبوس حضور داشتند، ضمن صحبت با رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، پیشنهادات، انتقادات و نقطه نظرات خود را با وی مطرح کردند.

اگر کسی قصور داشته باشد، طبق مقررات با وی برخورد می‌شود
حجت‌الاسلام محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور عصر دیروز(یکشنبه ۹دی)  در جمع دانشجویان معترض دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات حضور پیدا کرد و ضمن تسلیت، درگذشت تعدادی از دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات در حادثه واژگونی اتوبوس گفت: از وقوع حادثه احساس وظیفه کردم که در این مسئله ورود کنم و به بررسی این موضوع بپردازم که آیا حادثه به صورت طبیعی و معمولی بوده و یا افرادی در این زمینه قصور داشته‌اند.

وی ادامه داد، متعاقب این موضوع رئیس قوه قضائیه نیز بر نظارت و پیگیری این موضوع تاکید کرده و اقداماتی در این زمینه انجام داده است. امروز به شخصه در جمع شما حضور پیدا کردم تا به نظارت بر این موضوع بپردازم.

حجت‌الاسلام منتظری با اشاره به تجمع روز گذشته دانشجویان تاکید کرد: این حوادث باید با متانت و آرامش بررسی شوند. قطعا اگر کسی در این زمینه قصور داشته باشد، طبق مقررات با وی برخورد می‌شود و مطمئن باشید من از کسانی که سلامت خود را از دست داده‌اند و هم‌اکنون در بیمارستان هستند، دفاع خواهم کرد.
منتظری خطاب به دانشجویان معترض اظهار کرد: در شرایط کنونی کشور، باید آرامش خود را حفظ کنید و مطمئن باشید که از حقوق جانباختگان و مصدومان حمایت می‌کنیم و مقصر این حادثه تلخ را پیدا می‌کنیم.

استعفای رئیس علوم و تحقیقات کمترین انتظار دانشجویان
کمیته ویژه پیگیری سانحه تصادف اتوبوس واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد طی روزهای اخیر در حالی طی اطلاعیه‌ای از برکناری پنج نفر از مدیران این دانشگاه خبر داد که یکی از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی در حاشیه مراسم یابود جان‌باختگان سانحه اتوبوس، با اشاره به نشریه‌ای که در دست داشت و ضمن اعتراض به هزینه نشدن شهریه دانشجویان برای آن‌ها، توضیح داد: پیشتر در این نشریه در خصوص فرسودگی اتوبوس‌ها با مدیر ترابری واحد مصاحبه انجام شده و این موضوع به آنها تذکر داده شده بود.

وی افزود: همچنین از ۵ مسئول عزل شده دانشگاه، دو نفر پیشتر عزل شده بودند و کمترین انتظار ما، در این خصوص استعفای رضا مسعودی، رئیس واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی است.

روز شنبه نیز در تجمع دانشجویان واحد علوم و تحقیقات بیانیه‌ای ۹ بندی قرائت شد که در بندهای اول و دوم آن "درخواست استعفا و عذرخواهی مسئولان دانشگاه آزاد" و همچنین "عذرخواهی رسمی در تریبون رسمی توسط سرپرست واحد و رئیس دانشگاه" درخواست شده بود.

با این اوصاف به نظر می‌رسد "استعفا" و "عذرخواهی" مسئولان به جای توجیحات متعدد و متوجه کردن همه تقصیرات به گردن پیمانکار دانشگاه( که باید از سوی مسئولان دانشگاه بر کار آن نظارت می‌شد) مهمترین خواسته این روزهای خانواده‌های داغدار دانشجویان درگذشته، دانشجویان مصدوم و حادثه دیده و همچنین سایر دانشجویان این دانشگاه است و این خواسته بارها و بارها از بدو وقوع حادثه تا تجمعات روزهای شنبه و یکشنبه ۸ و ۹ دی ماه توسط دانشجویان معترض مطرح و تکرار شده و می‌شود، باید مورد توجه ویژه مسئولان دانشگاه آزاد به عنوان متولیان اصلی این اتفاق قرار بگیرد زیرا مقصر بودن پیمانکار دانشگاه در وقوع این حادثه، از بار مسئولیت متولیان اصلی دانشگاه آزاد کم نمی‌کند.

 پس از وقوع این حادثه که گویا به مثابه زنگ خطری برای سیستم‌های حمل و نقل دانشگاه‌ها بود، برخی دانشگاه‌های استان‌های مختلف از فرسودگی سیستم حمل و نقل دانشجویان گلایه کرده و در خصوص تکرار حوادثی مشابه حادثه علوم و تحقیقات در دانشگاه خود هشدار دادند.