گروه سیاسی جهان نیوز: «علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان از جمله اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای است که در زمان امضای برجام وعده‌هایی به ملت ایران داد. البته وی از جمله اولین مقامات بلندپایه دولتی بود که نسبت به دبه کردن آمریکایی ها در این سند هسته‌ای هشدار داد؛ هر چند این هشدار با واکنش سخت «حسن روحانی» همراه شد. رئیس جمهور درباره صحبت‌های صالحی مبنی بر تاخیر در اجرای برجام گفت: « ایشان وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی نیست، وزیر خارجه هم الآن نیست، ایشان مسئول سازمان انرژی اتمی است.»

حالا صحبت‌های اخیر صالحی بازهم در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در گفتگویی که با شبکه یورونیوز داشت، درباره نتایج برجام گفت: « فشارهای اقتصادی غوغا می‌کند. مثلا حقوق من تا یکسال پیش به عنوان یک استاد دانشگاه، حدود 3000 دلار در ماه بود، الان به 700 دلار رسیده است. این واقعا فشار اقتصادی است. ببینید اقشار دیگر چقدر تحت فشار هستند. ما تمام این‌ها را قبول داریم.در ضمن اینقدر ملت ما هوشیار و هوشمند و آگاه است که می‌داند اتفاق‌هایی که می‌افتد، عمدتا ناشی از فشارهای خارجی است.البته ما هم به‌عنوان مسئول، ممکن است در این فشارهایی که آمده، بی‌ارتباط نباشیم. یعنی ما هم قصوری داشته باشیم. اما عمدتا از فشارهای خارجی است. برای همین هم ملت در طول این 40 سال، 8 سال جنگ تحمیلی را پایداری کرد، تمامی تحریم‌ها را توانسته است تحمل بکند. این هم می‌گذرد. هیچ چیز ابدی نیست و ما یقین داریم که از این بحران عبور می‌کنیم. از این گردنه عبور می‌کنیم.»

اما این صحبت‌ها در زمانی که حیات برجام به قول‌هایی که اروپایی ها درباره تاسیس کانال مالی بین ایران و قاره سبز داده‌اند و هنوز به آن جامعه عمل نپوشاندند، بستگی دارد، چه معانی را متبادر می سازد؟

در ادامه به چند نکته درباره سخنان رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان اشاره می کنیم.
 

تحریم ها نتیجه بخش بوده است؟: صحبت‌های صالحی اولین موضوعی که به ذهن متبادر می سازد این است که تحریم‌ها آیا اثربخش بوده است. وقتی سخنان صالحی را کنار سخنان «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا و«مایک پمپئو» می گذاریم شباهت زیادی با هم احساس می شود. این دو مقام بلند پایه آمریکایی در سخنانی توهین آمیز نسبت به سیاست آمریکا علیه ایران که مردم کشورمان را هدف قرار داده است، چندین مرحله توضیح داده اند. در همین رابطه، ترامپ در توئیتی نوشت: «دولت ایران، برخلاف توافق وحشتناکی که دولت اوباما با آنها انجام داد، شکست‌خورده است. مردم بزرک ایران، سال‌های بسیار سرکوب شده‌اند. آنها گرسنه غذا و آزادی هستند. علاوه بر حقوق بشر، ثروت ایران هم دارد غارت می‌شود. اکنون زمان تغییر فرا رسیده است.»

همچنین پمپئو در اظهاراتی توهین‌آمیز گفت ایران اگر می‌خواهد مردمش چیزی برای خوردن داشته باشند باید به حرف آمریکا گوش کند.
 

خسارت با بتن پر کردن رآکتور اراک چه می شود؟: صالحی از کم شدن ارزش حقوق اش به عنوان یک استاد دانشگاه صحبت می کند اما از مسئولیت و وظیفه‌اش به عنوان رئیس سازمان انرژی اتمی که در زمان وی قلب رآکتور اراک به خاطر برجام پر شد حرفی نمی زد. اینکه ارزش حقوق وی کمتر شده و مردم هم در حوزه اقتصادی با مشکل هستند اوج یک اعتراف بود. اعترافی که نقض آشکار شعار «چرخیدن سانتریفیوژها به همراه گردش چرخ زندگی مردم» بود.

جای صالحی در دانشگاه است؟: صالحی در روزگار ریاست جمهوری اوباما از دبه کردن آمریکایی‌ها برای اجرای تعهدات‌شان خبر داد. روحانی اما بیان داشت که وی نه  وزیر اقتصاد است و نه رئیس کل بانک مرکزی اما صالحی بیان کرد که 40 سال استاد دانشگاه است و در ادامه گفت: «احساس می‌کنم در حال زمینه چینی و پخت و پز علیه ما هستند و باید گوش به زنگ باشیم.» وی در مرحله دیگر بیان داشت که بانک های بزرگ اروپایی با ایران مراودات مالی ندارد. اما بعد از مدتی وی سکوت اختیار کرد و اینک بعد از مدت‌ها بازهم با اشاره به اینکه استاد دانشگاه است بیان کرد که ارزش حقوقش کاسته شده است. به هر جهت به نظر می رسد که با این اوصاف صالحی بیشتر خود را به متعلق به دانشگاه می داند تا مسئولیتی که در دولت دارد. با این حال جای فردی مثل صالحی در دانشگاه نیست؟ فردی که از مشکلات برجام روزگاری سخن می گوید اما در ادامه در برابر مشکلات سکوت می کند. هر چند در حوزه انرژی اتمی هم شاهد بروز مشکلاتی در این صنعت هستیم و رآکتور اراک تا به امروز بدون هیچ دستاوردی بتنیزه شده است.

رفتاری که غربی ها را گستاخ تر کرد: همانطور که عنوان شد صالحی پیشتر در چند مرحله از دبه کردن آمریکایی ها سخن گفت. چه در حوزه دبه کردن و دسیسه چینی اروپایی ها و چه در حوزه بانکی و چه در حوزه دستاوردهای اقتصادی دیگر این موارد گسترده است. هرچند که در حوزه مربوط به وی یعنی انرژی اتمی کار از کار گذشته بود و ایران به آنچه در برجام ملزم شده بود بازگشت اما باید این سئوال را پرسید که صالحی هشدارهایی داد اما چرا تیم دیپلماسی کشورمان در این حوزه کاری نکرد. بسیاری از کارشناسان بین الملل مطرح می کنند که عدم برخورد گام به گام ایران با غرب در زمینه نقض برجام و حواله دادن این موارد به «روح برجام» سبب شد تا آمریکا به یکباره از برجام خارج شود. درواقع گفته می شود خطای ترامپ بود که از برجام به یکباره خارج شده بود زیرا سیاست آمریکا مبنی بر بی اثر و بی خاصیت کردن برجام بود. 

امیر حمزه نژاد