قرآن در اينجا مساله نفوذناپذيرى و كبر و غرور را عامل بدبختى شمرده است. عزت ذلت مدار در اينجا صفت زشت و شومى است كه روى چشم و گوش انسان پرده مى ‏افكند، و حس تشخيص را از انسان مى ‏گيرد، و چه دردناك است كه چشم باز باشد و گوش باز اما آدمى كور باشد و كر!

به گزارش جهان نیوز، «عزت»  در اصل آن حالتى است كه شيء را مقاوم و شكست ناپذير مى ‏سازد، به همين جهت به زمين هاى سفت و محكم نيز عزاز (بر وزن اساس) مى‏ گويند. اما از آنجا كه تنها ذات پاك خداوند است كه شكست ناپذير است و همه مخلوقات به حكم محدوديتشان قابل شكستند، تمام عزت از آن اوست، و هر كس عزتى كسب مى‏ كند از بركت درياى بى‏ انتهاى اوست. از اين رو در بعضى از آيات، عزت را براى پيامبر (ص) و مؤمنان قرار مى ‏دهد: «وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ‏»[1]. زيرا ايشان در مسير طاعت خداوند گام بر مى ‏دارند.

عزت همواره از «علم» و «قدرت» سرچشمه مي گيرد و اينها كه قدرتشان ناچيز و علمشان نيز همانند قدرتشان ناچيز است، كارى از دستشان ساخته نيست كه بتوانند منشا عزتى باشند. در حقيقت انسان آگاه بايد آب را از سرچشمه بگيرد كه آب زلال و فراوان آنجاست، نه از ظروف كوچك و مختصرى كه هم محدود است و هم آلوده و در دست اين و آن.

اين آيات به مسلمانان هشدار مي دهند كه عزت خود را در همه شئون زندگى اعم از شئون اقتصادى و فرهنگى و سياسى و مانند آن، در دوستى با دشمنان اسلام نجويند، بلكه تكيه گاه خود را ذات پاك خداوندى قرار دهند كه سرچشمه همه عزتها است، و غير خدا از دشمنان اسلام نه عزتى دارند كه به كسى ببخشند و نه اگر مي داشتند قابل اعتماد بودند.

آنچه تا اينجا در جملات فوق عرض شد «عزت ممدوح» و شايسته است، اما گاهي «عزت مذموم» نيز در آيات قرآن مورد بحث قرار گرفته و آن نفوذناپذيرى در مقابل حق و تكبر از پذيرش واقعيات است، و اين عزت در حقيقت، ذلت است! «وَ إِذا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئْسَ الْمِهادُ»[2]:" هنگامى كه به او (منافق) گفته مى ‏شود از خدا بترس لجاجت و تعصب و غرور او را مى ‏گيرد و او را به گناه مى ‏كشاند، آتش دوزخ براى او كافى است و چه جايگاه بدى".

قرآن در اينجا مساله نفوذناپذيرى و كبر و غرور را عامل بدبختى شمرده است. عزت ذلت مدار در اينجا صفت زشت و شومى است كه روى چشم و گوش انسان پرده مى ‏افكند، و حس تشخيص را از انسان مى ‏گيرد، و چه دردناك است كه چشم باز باشد و گوش باز اما آدمى كور باشد و كر!

پي نوشت:
[1] سوره منافقين، آيه8.
[2] سوره بقره، آيه 206.
تفسير نمونه،  ج‏4، ص 170. 
تفسير نمونه، ج18، ص 194.
تفسير نمونه،  ج‏19، ص 210