به گزارش جهان نیوز به نقل از تسنیم، دیپلماسی آموزشی یکی از مهم‌ترین و عمیق‌ترین حوزه‌های دیپلماسی عمومی به شمار می‌رود.

این روزها کشورها در راستای تعمیق روابط خود اقدام به مبادلات آموزشی از قبیل پروژه‌های مشترک علمی، تبادل استاد و دانشجو، فعالیت‌های مشترک آموزشی در سطوح دانش‌آموزی، راه‌اندازی مدارس تخصصی در کشورهای دیگر و ... می‌‌کنند.
با این حال اما ظهور آموزه‌ها و انگاره‌های فکری و فرهنگی کشورها در کالبد نخبگان تحصیل‌کرده، مهم‌ترین مزیتی است که دیپلماسی آموزشی در بلندمدت نصیب کشورها می‌کند.

در این راستا، ایالات متحده آمریکا با پذیرش بیشترین دانشجوی خارجی در جهان، الگوسازی در آموزش سطوح مختلف و بیشترین مبادلات علمی-آموزشی، به نوعی موفق‌ترین دیپلماسی آموزشی را توانسته به اجرا در آورد.

با این حال منطقه آسیای مرکزی حوزه‌ای نبوده که آمریکایی‌ها به سادگی بتوانند در آن نفوذ دیپلماتیک و آموزشی قابل توجهی را به دست آورند. در این منطقه کفه ترازو بیشتر به سمت روس‌هاست.

عمده نخبگان و چهره‌های برجسته این کشورها فارغ‌التحصیل مسکو بوده و ساختارهای آموزشی روسی همچنان به میزان قابل توجهی در برخی مدارس و دانشگاه‌های کشورهای این منطقه حاکم است. این مساله به ویژه در مورد کشورهای بسته‌ای همچون ترکمنستان و ازبکستان شدیدتر بوده است.از سال 2016 که مرگ، اسلام کریم‌اف، رئیس‌جمهور 24 ساله ازبکستان را از قدرت جدا کرد و شوکت میرضیایف، نخست‌وزیر کریم‌اف جای وی را در این کسوت گرفت، شرایط ازبکستان دچار تغییر و تحولاتی شده است.

محسوس‌ترین تغییر در سیاست خارجی و به‌ویژه در قبال ایالات متحده روی داد. سفر تاریخی میرضیایف به ایالات متحده و دیدار با دونالد ترامپ در کاخ سفید نقطه عطف این تحول در روابط بود. پس از این دیدار مناسبات میان واشنگتن و تاشکند به میزان قابل توجهی افزایش یافته و ایالات متحده به رتبه نخست سرمایه‌گذاری در ازبکستان دست یافت. در حوزه‌های دیگر نیز این تحول در روابط به همین میزان محسوس بود.

با این حال حوزه آموزش، حوزه نوینی است که طی هفته‌های اخیر در تعاملات دو کشور بسیار فعال شده است. در دیدار روسای جمهور دو کشور در ماه مه سال 2018 در کاخ سفید، در بیانیه موسوم به «دوره جدید مشارکت راهبردی میان ایالات متحده آمریکا و ازبکستان» صریحاً به این موضوع اشاره شده بود و دو کشور به از سر گیری فعالیت‌های شورای آمریکایی آموزش بین‌المللی در ازبکستان برای توسعه مناسبات آموزشی تاکید کردند.

در این دیدار دونالد ترامپ همچنین بر حمایت آمریکا از برنامه‌های آموزش زبان انگلیسی در ازبکستان تاکید کرد.بنا بر گزارش ارائه شده در پایگاه اطلاع‌رسانی سفارت آمریکا در ازبکستان، در سفر مذکور دو یادداشت تفام (MOU) میان رئیس دفتر آسیای جنوبی و مرکزی ایالات متحده و عبدالعزیز کامل‌اف، وزیر امور خارجه ازبکستان به امضا رسید.
مورد نخست در خصوص شناسایی برنامه‌ای بود که در ازبکستان با هدف حمایت از مشارکت میان دانشگاه‌های آمریکایی و نهادهای آموزش عالی در ازبکستان طی سه سال آینده صورت می‌گیرند.

مورد دوم نیز سرمایه‌گذاری ایالات متحده در حوزه آموزش زبان انگلیسی در ازبکستان شامل مواردی چون آموزش زبان انگلیسی به دانشجویان، خبرنگاران و متخصصین و دوره‌های آنلاین آموزش زبان برای معلم‌ها و دانشجویان را در بر می‌گرفت.
در این راستا، چند ماه پس از دیدار مذکور و از اواخر ماه آگوست سال جاری، شورای آمریکایی آموزش بین‌المللی (ACIE) فعالیت‌های خود در ازبکستان را از سر گرفت و تبدیل به نخستین سازمان غیردولتی آمریکایی شد که پس از 15 سال از دولت ازبکستان مجوز فعالیت دریافت کرده است.

بنا بر گزارش آسیانیوز، این مجوز را اکبر تاشکول‌اف، وزیر دادگستری ازبکستان در مورخ 29 آگوست سال جاری شخصاً به پالما اسپراتلن، سفیر آمریکا در تاشکند اعطا کرد.
بنا به بیانیه‌ای که توسط وزارت دادگستری ازبکستان منتشر شده، این NGO آمریکایی برنامه‌های مبادله آموزشی، دوره‌های کارآموزی برای دانشجویان و اساتید، حمایت از مشارکت‌های دانشگاهی و ارسال متخصصین آمریکایی به نقاط مختلف جهان در حوزه‌ تکنولوژی‌های نوآورانه و مالکیت معنوی را در ازبکستان در دستور کار دارد.

این سازمان غیردولتی آمریکایی در 85 کشور جهان فعال است و سالانه بیش از 5000 بورسیه به دانشجویان کشورهای مختلف جهان ارائه می‌دهد.

لازم به ذکر است که این سازمان پیش از این نیز برای یک دوره در ازبکستان فعالیت داشته است. آغاز فعالیت‌های آن در سال 1995 و تحت عنوان «شورای آمریکایی برای همکاری در آموزش و مطالعات زبانی (ACCELS)» صورت گرفته بود؛ اما در سال 2006 و پس از حوادث اندیجان که گمانه‌زنی‌ها را برای وجود سناریوی انقلاب مخملی در ازبکستان افزایش داد، توسط اسلام‌ کریم‌اف، فعالیت آن همچون بسیاری از دیگر نهادهای آمریکایی متوقف شد.

علاوه بر این، پایگاه «گازیتا» نیز در گزارشی که هفته گذشته منتشر شد، اعلام کرده بود که دانشگاه آمریکایی «وبستر» از ژانویه سال 2019 دوره‌های کارشناسی ارشد رشته ام‌بی‌ای (MBA) را در دانشگاه دولتی زبان‌های جهان آغاز خواهد کرد.
این دانشگاه همچنین پیشنهاد دیگری را نیز در مقطع کارشناسی ارشد رشته «آموزش زبان انگلیسی» ارائه کرده که در آن قرار است 125 دانشجوی ازبک که همگی آن‌ها مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه‌های ازبکستان گرفته‌اند، شرکت کنند. هزینه هر یک از این دوره‌ها برای هر دانشجو حدود 4000 دلار برآورد شده است.

بنا بر گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دانشگاه وبستر، پیش از این در جریان مجمع مشترک اقتصادی ازبکستان و آمریکا که در سپتامبر 2017 در نیویورک برگزار شده بود، الیزابت استرابل، رئیس دانشگاه مذکور یک یادداشت همکاری با وزارت آموزش عالی ازبکستان برای حضور دانشگاه وبستر در تاشکند به امضا رسانده‌اند. بر این اساس نخستین برنامه دانشگاه وبستر طی سال‌های 2017 تا 2021 برای حضور در ازبکستان در چارچوب استراتژی کلان‌تر این دانشگاه در آسیای مرکزی، تدوین شد.