طرح تحول سلامت و بيمهشدگان رايگان در اين طرح سند افتخار دولت يازدهم و برگ برندهاش براي تكرار دولت دوازدهم بود. با پايان دوران انتخابات اما رفتهرفته نشانههاي ضعف و ناكارآمدي اين طرح و حواشي آن همچون بيمهشدگان رايگان خود را نشان داد. در مرحله نخست 10 ميليون نفر از گردونه ارائه خدمات در مراكز غيردانشگاهي حذف شدند و حالا قرار است اين تعداد به 34 ميليون نفر يعني چيزي حدود نيمي از جمعيت كشور افزايش يابد، مگر اينكه اين بيمهشدگان از خير بيمه رايگان بگذرند و خودشان حق بيمه خود را پرداخت كنند.
كاهش 10 تا 15 درصدي خدمات درماني
طاهر موهبتي، رئيس سازمان بيمه سلامت درباره كاهش اعتباراتشان براي سال 97 ميگويد: بودجه سال ۹۷ سازمان بيمه سلامت نسبت به عملكرد بودجه ۹۶ كاهش يافته است و نسبت به تخصيص بودجه ۹۶ هم 3الي 4درصد كاهش داشتهايم كه اين موضوع در خريد راهبردي برايمان مشكل ايجاد ميكند. اگر بخواهيم در بودجه سال ۹۷ خريد كنيم بايد خريدهايمان را به ميزان ۱۰ تا ۱۵درصد از بخشهاي دولتي، غيردولتي و خصوصي كاهش دهيم. وي در پاسخ به سؤالي مبني بر اينكه در صورت تصويب نهايي مصوبه مجلس مبني بر عدم ارائه خدمات به بيمهشدگان رايگان در مراكز خصوصي، آيا اين ظرفيت در مراكز دولتي براي خدمت به اين ۳۴ ميليون وجود دارد، ميگويد: قطعاً مراكز دولتي ظرفيت خدمت به اين جمعيت ۳۴ ميليوني را ندارند. راهكار رئيس سازمان بيمه سلامت اين است افرادي كه توانايي مالي دارند، حق بيمه پرداخت كنند و بيمه سلامت به جاي رايگان بودن هدفمند شود. وي تأكيد ميكند: در حال حاضر ۱۱درصد از روستاييان ما زيرخطي هستند كه توانايي پرداخت حق بيمه ندارند، اما ميبينيم كه صددرصد روستاييان تحت پوشش بيمه رايگان قرار دارند، بنابراين كم نيستند كساني كه توانايي پرداخت ماهي 20 تا 40 هزار تومان حق بيمه را دارند.
بدهيفروشي با اوراق مشاركت
صاف كردن بدهيهاي بيمه سلامت با اوراق مشاركت هم راهكاري بود كه سال گذشته اجرايي شد، اما بسياري از كارشناسان اقتصادي از آن به بدهيفروشي تعبير ميكردند. سال آينده هم گويا همين سياست ادامه دارد.
موهبتي يكي از چالشهاي جدي بيمهها را بحث تأمين منابع مالي پايدار ميداند و ميافزايد: همين موضوع باعث شد كه در سالهاي منتهي به سال ۹۵ زيان انباشته سازمان جدي شود، بهطوريكه اگر در سال ۹۵ اوراق مشاركت به ميزان 8 هزار ميليارد تومان چاپ نميشد، بدهي و زيان انباشته سازمان بيمه سلامت به ۱۴هزار ميليارد تومان افزايش مييافت، موهبتي با بيان اينكه در سال ۹۷ ميزان زيان انباشته و بدهي ما به 8 هزار و 500 تا 9 هزار ميليارد تومان افزايش مييابد، ادامه داد: البته رويكردمان در سازمان بيمه سلامت مديريت هزينه است و اين اقدام در دستور كارمان قرار گرفته است و اميدواريم با اين كار، اين عدد 9هزار ميلياردي كاهش يابد. البته بايد توجه كرد كه آثار مديريت هزينه طولاني مدت است و اثرش هم نهايتاً ۱۰تا ۱۵درصد خواهد بود. بنابراين اين اقدام هم نميتواند كاستيهاي ذاتي بودجهاي ما را تأمين كند. موهبتي با بيان اينكه در كميسيون تلفيق مجلس شوراي اسلامي مقرر شده بود تا براي سال ۹۷ مبلغ 7 هزار و 500 ميليارد تومان اوراق خزانه اسلامي براي سازمان بيمه سلامت چاپ شود، ميگويد: بعد از رد كليات بودجه مجدداً اين مصوبه به كميسيون تلفيق رفت و قرار شد 4 هزار و 750 ميليارد تومان اوراق خزانه براي سازمان بيمه سلامت چاپ شود تا بتوانيم بخشي از بدهيهايمان را از طريق آن پرداخت كنيم. اين اوراق سالانه با سود 8درصد حساب ميشوند و از طريق آنها ميتوانيم 3 هزار و 500 تا 4 هزار ميليارد تومان از بدهيهايمان را پرداخت كنيم. موهبتي تأكيد ميكند: البته ارائه اوراق به مراكز طرف قرارداد، ايدهآل بيمهها نيست؛ چراكه نميتوان به داروخانهها يا مراكزي كه اقتصاد كوچكي دارند، اوراق پرداخت كرد، اما بالاخره اين موضوع انتخابي است ميان هيچ پولي نداشتن و داشتن اوراق.