به گزارش جهان نيوز به نقل ازایسنا، تقریباً سطح تحصیلات افرادی که شاغل نیستند دو برابر میزان مورد نیاز برای مشاغل خصوصی بوده و از طرفی اشتغال افراد تحصیلکرده مانند سالهای گذشته از طریق استخدام دولتی عملاً غیرممکن است چراکه ظرفیت مشاغل بخش دولتی نیز که تطابق بیشتری با سطح تحصیلی جوانان دارند بسیار محدود است. از نگاهی دیگر اکثر فارغالتحصیلان در رشتههایی تحصیل کردهاند که کاربردی نبوده و نیاز بازار نیستند.
اقدامات مقطعی توانایی بهبود وضعیت بغرنج کنونی را ندارد و بدون تحولات اساسی اقتصادی نمیتوان مساله اشتغال جوانانی که اکنون در مدارج بالای تحصیلی هستند را حل کرد. رشد نیروی انسانی تحصیلکرده برای همه کشورها یک ظرفیت و مزیت محسوب میشود ولی برای ما با سوق دادن جوانان به سمت رشتههای بدون کاربرد درحال تبدیل شدن به یک تهدید بوده و نعمت، نقبت شده است.
رشته فارغالتحصیلان زیادی در لرستان کاربردی نیست
به گزارش ایسنا، علی آشتاب، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان بیان کرد: فارغالتحصیلان زیادی در استان وجود دارند که اکثر رشتههای آنها علوم انسانی بوده و کاربردی نیستند. در همین راستا مراکز آموزش جوار دانشگاهی تاسیس شدند که جهت مهارت آموزی دانشجویان فعالیت میکنند اما آموزش فارغالتحصیلان تنها مختص جوار دانشگاهی نیست و متناسب با علایق و سلیقه افراد تحت تعلیم و مهارتآموزی قرار میگیرند.
وی با بیان اینکه با اشاره به مجموع ثبتنام شدگان مراکز مشاوره و کاریابی استان بیان کرد: این آمار حدود 82 هزار و 452 نفر بوده که از این تعداد 12هزار و 803 نفر فوق دیپلم، 15 هزار و 903 نفر کارشناسی و دو هزار و 128 نفر مدرک کارشناسی ارشد به بالا دارند.
آشتاب با بیان اینکه بیش از 60 درصد ثبت نام شدگان فارغالتحصیلانی هستند که رشته آنان متناسب با بازار کار نیست، افزود: در همین راستا اداره کل فنی و حرفهای دستگاه مسئول آموزش و مهارت آموزی این افراد است.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان از تهیه سند مهارتی استان خبر داد و گفت: طبق این سند قرار است 30 هزار نفر تحت پوشش قرار گیرند که عمدتا فارغالتحصیلان دانشگاهی هستند.
وی با اشاره به اینکه در بحث اشتغال فراگیر نیز 463 میلیارد تومان به استان اختصاص داده شده است، اضافه کرد: با توجه به اطلاعرسانیهای انجام شده و رستههای فعالیتی در شورای اشتغال بیش از 330 میلیارد تومان طرح شناسایی شده است. این طرحها حدود 1295 مورد در بخشهای مختلف اقتصادی، کشاورزی و خدماتی هستند که به تصویب رسیدهاند. قطعاً با اجرای طرح اشتغال فراگیر برای حجم چشمگیری از نیروهای بیکار استان اشتغالزایی میشود چراکه این طرح برای واحدهایی است که با ظرفیت واقعی خود فعالیت نمیکنند.
فلسفه و اساسنامه دانشگاههای علمی ـ کاربردی این بود که هر کارخانهای مایل به داشتن مرکز دانشگاهی مختص به خود بود در داخل کارخانه آن را ایجاد کند تا نیروهایش را به شکل حضوری وعملی آموزش بدهد ولی امروز تمام مراکز علمی کاربردی نیز به دانشگاه تبدیل شدند و مدرک گرایی را رواج دادند و باز دانشگاهی دیگر به مراکز تربیت دانشجویان بیکار افزوده شد.
هر سال 20 هزار نفر در مقطع دکتری فارغالتحصیل خواهند شد
در ادامه سعید فرحبخش، رئیس دانشگاه علمی کاربردی لرستان با اشاره به وضعیت آموزش عالی کشور اظهار کرد: وضعیت آموزش عالی از جهات مختلف چندان مناسب نیست و خروجی دانشگاهها، فارغ التحصیل شدن دانشجویانی است که مهارت کافی برای ایجاد شغل را نداشته و بازار کار نیز جایی برای بکارگیری آنان ندارد.
وی ادامه داد: البته این مشکل سابقه تاریخی دارد و به زمان اخیر برنمیگردد اما متاسفانه طی سالهای اخیر با افزایش تعداد دانشجویان، افزایش مراکز دانشگاهی بیکیفیت، تمایل به مدرکگرایی، برنامهریزی آموزشی نامناسب و پایین آمدن سطح کیفی آموزش این معضل بیش از پیش نمود پیدا کرده است.
فرحبخش اضافه کرد: تعداد دانشگاههای ایران با تعداد دانشگاههای کشوری مانند چین برابری میکند و این کمیتگرایی موجب بروز مشکل در نظام آموزش عالی شده است. این چالشها سبب ایجاد مشکلات اقتصادی و بالارفتن آمار بیکاران در بین فارغالتحصیلان دانشگاهی و بالارفتن سن ازدواج و مشکلات فرهنگی میشود.
وی خاطرنشان کرد: سالیانه 700 تا 800 هزار دانشجو در کشور در مقطع کارشناسی ارشد و زین پس هر سال 20 هزار نفر در مقطع دکتری فارغالتحصیل خواهند شد که این آمار بسیار بالاست و از آنجا که بخش زیادی از مشاغل کشور نیاز به نیروهای مهارتی دارد، با چالش کمبود نیرو در این مشاغل مواجه خواهیم شد.فرحبخش گفت: در کشورهای پیشرفته حدود 80 درصد دانشگاهیان در مراکز مهارتی و علمیکاربردی تحصیل میکنند و از این جهت این کشورها با مشکل نیروی مهارتی مواجه نیستند.روند رو به رشد ورود به دانشگاه و رقابت شکل گرفته بین دانشگاههای مختلف در جذب دانشجو باعث شده آموزشها کیفی و بر اساس نیاز بازار کار نباشد.
باید به سمت دانشگاههای مهارت آفرین پیش رویم
در همین راستادکتر خسرو عزیزی، رئیس دانشگاه لرستان با بیان اینکه در برخی رشتهها شاهد ترافیک فارغالتحصیل هستیم، اظهار کرد: استمرار در انتخاب رشتهها کم شده است به عنوان مثال در رشته کشاورزی، گیاه پزشکی و منابع طبیعی و جنگلداری با 30 نفر ظرفیت پذیرش خالی داریم. این در حالیست که در رشتههای اقتصاد و علوم اداری در دانشگاه و حتی مراکز اقماری متقاضیان زیاد هستند.
عزیزی اضافه کرد: آمایش آموزش عالی در کشور و منطقه نشان میدهد که برخی رشتهها آرام آرام به سمت تعطیل شدن پیش میروند و البته چاره آن تغییر نوع سرفصلهای درسی و برنامههاست.رئیس دانشگاه لرستان یادآور شد: باید به سمت دانشگاههای مهارت آفرین و رشتههای مهارتی بین رشتهای پیش رویم تا فارغالتحصیل دانشگاه پس از فراغت از تحصیل با مهارتی که کسب کرده بتواند اشتغال ایجاد کند.
وی در ادامه با بیان اینکه بدون در نظر گرفتن هنرستانها، در حال حاضر آموزش و پرورش با یک نگاه نظری و تئوریک دانشآموز را وارد سیستم دانشگاه میکند، افزود: این درحالیست که دانشگاه میخواهد به سمت دانشگاه نسل سوم پیش رود و این برای دانشآموزی که فاقد هرگونه مهارت است مشکل ساز خواهد بود.
عزیزی بیان کرد: سیاستهای کلی ابلاغی در آموزش و پرورش و وزارت علوم باید در راستای مهارت آموزی به متقاضیان خود باشد تا دانش آموز پس از طی 12 سال تحصیل و یا دانشجوی فارغالتحصیل بتواند شغلی ایجاد کند.سیاست دولت برای خروج از بحران بیکاری به عنوان مهمترین چالش پیش رو، از امسال در قالب «برنامه اشتغال فراگیر» تعریف شد به نحوی که راهبردها و استراتژیهای دولت برای ایجاد اشتغال در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تصویب و اوایل سال جاری به تمام دستگاههای مرتبط ابلاغ شد.
بانک مرکزی ۲۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای طرح اشتغال فراگیر دانش آموختگان دانشگاهها اختصاص داده است
در این رابطه عیسی منصوری، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه بانک مرکزی ۲۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای طرح اشتغال فراگیر دانش آموختگان دانشگاهها و مراکز آموزش عالی اختصاص داده است، افزود: علاوه بر این معادل یک و نیم میلیارد دلار برای اشتغال روستائیان اختصاص یافته است.
وی گفت: ثبت نام رسمی از متقاضیان برای دریافت تسهیلات اشتغال روستایی و اشتغال دانش آموختگان در سایت کارا انجام میشود. در اجرای طرح اشتغال فراگیر برای سال 96 ایجاد 951 هزار فرصت شغلی در نظر گرفته شده است. 650 هزار شغل از این فرصتها در رشتههای پر اشتغال است و در مشوقهای بیمهای هم باید تمایل به ایجاد اشتغال را بیشتر کنیم.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار افزود: طرح کارورزی دانش آموختگان از تیر امسال آغاز شده و این طرح میتواند متناسب نبودن تحصیلات دانش آموختگان با نیازهای بازار کار را در کوتاه مدت حل کند.دانش آموختگان در این طرح چهار تا شش ماه در واحدهای مرتبط با درسشان کارورزی می کنند و ماهانه 300 هزار تومان به آنها پرداخت می شود. 80 درصد کسانی که دورههای کارورزی را میگذراند در همان واحدها یا واحدهای جنبی مشغول به کار میشوند.
امروز بیشتر دانشجویان با مدارک بالا فارغ التحصیل شدهاند ولی مهارت کار کردن ندارند. یک فوق لیسانس برق صنعتی با وجود داشتن مدرک دانشگاهی، به شکل عملی دوره لازم را ندیده که بخواهد وارد بازار کار شود و بخش بزرگی از این ضعف به عدم اتصال مراکز دانشگاهی با بنگاههای اقتصادی و عدم ارائه آموزشهای مهارتی برمیگردد.
پایگاههای آموزش SCD در لرستان راهاندازی میشود
در این خصوص رحمن قلاوند، مدیرکل فنی و حرفهای لرستان نیز گفت: یکی از زیرمجموعههای سند آموزش کشور و به تبع استان آموزش در مراکز جوار دانشگاهی است که دانشجویان در حال تحصیل مهارتهای متناسب با رشته خود و یا مهارتی را که علاقه دارند میبینند.
وی با بیان اینکه تابحال در این مراکز دانشجویان 109 هزار نفر ساعت مهارتهای لازم را دیدهاند، افزود: متوسط آموزش این افراد 16 ساعت به ازای هر نفر است که با توجه به این آمار تابحال حدود 1100 نفر آموزش دیدهاند. همچنین در قسمتهای دیگر غیر از مراکز جوار دانشگاهی دانشجو و فارغالتحصیل وجود دارد که تحت آموزش قرار میگیرند.
مدیرکل فنی و حرفهای لرستان با بیان اینکه امسال تغییراتی در مراکز جوار دانشگاهی داده شده است، ادامه داد: تعهداتی بین دانشگاه و مراکز دانشگاهی ایجاد شده و قرار است پایگاههای آموزش SCD یا مرکز ارتقا شایستگیهای حرفهای دانشجویان راهاندازی شود.
وی به انعقاد تفاهمنامه اداره کل فنی و حرفهای با دانشگاه لرستان در این رابطه اشاره کرد و افزود: قرار است از هر دو طرف کارشناسانی تعیین و جایگاهی در دانشگاه برای این موضوع اختصاص داده شود.
قلاوند با بیان اینکه ممکن است در بعضی موارد به مراکز خارج از دانشگاه هدایت شوند، گفت: این تفاهمنامه با پیام نور لرستان و مرکز بروجرد نیز امضا شده و پکیج آن برای دانشگاه آزاد استان نیز فرستاده شده که هنوز جوابی در این رابطه داده نشده است. مراکز ثابت نیز آمادگی پذیرش فارغالتحصیلان برای رشتههایی که در پرتال این اداره کل ارائه شدهاند را دارند.
وی با بیان اینکه در شهرستانهای دورود، بروجرد، الیگودرز، ازنا، کوهدشت، نورآباد و خرمآباد مراکز جوار دانشگاهی داریم، ادامه داد: رشتههایی که آموزش داده میشوند شامل PLC، طراح و تحلیلگر مدار، برق صنعتی، موتورهای الکتریکی، مانیتورینگ، برنامه نویسی جامع، اتوکد و... هستند. فنی و حرفهای با آموزشهای خود خلا نبود کارگاههای عملی در دانشگاهها را جبران میکند.
پیشنهادهای لازم در مجلس به وزیر علوم و کار داده شده است
سیدحمیدرضا کاظمی، نماینده مردم پلدختر در مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص گفت: مراکز علمی استان باید نیازسنجی بازار کار را انجام دهند و این مراکز با بازار هماهنگ و در ارتباط باشند. اکثر رشتهها در استان کاربردی نیستند. برای برونرفت از این وضعیت تنها باید دانشگاهها و مراکز علمی به نیاز جامعه توجه کنند و با توجه به این موضوع اقدام به آموزش و جذب دانشجو و فراگیر کنند.
وی با اشاره به اینکه مهارت آموزی فارغالتحصیلان در استان پایین است، گفت: متاسفانه مراکز علمی کاربردی نیز به سراغ بازار کار نمیروند و رشتههای فاقد بازار را تدریس میکنند. باید در این زمینه مراکز آموزشی و دانشگاهها بیشتر کار کنند و به سمت و سوی کاربردی پیش روند.
وی خاطرنشان کرد: در این رابطه به وزیر علوم و کار پیشنهادهای لازم در مجلس داده شده و باز یادآوری میشود.
باید گفت که کاریابیهای داخلی نیز هنوز استانداردهای لازم برای فعالیت در سطح گسترده را ندارند در حالی که در خارج از کشور تمامی امور مربوط به شغل یابی از طریق این مراکز برای متقاضیان انجام میشود اما در ایران شکل فعالیت کاریابیها و دفاتر مشاوره شغلی ناقص است. زمانی که بازار کار رونق نداشته باشد، دفاتر کاریابی نیز منفعل میشوند، البته ضعف در ارائه مشاوره شغلی و نحوه برقراری ارتباط با کارفرمایان از دیگر عوامل ناکارآمدی این مراکز در ایران است.
ایران به عنوان کشوری سرآمد از حیث بهرهمندی از یک سرمایه عظیم انسانی همپای کشورهایی چون آمریکا از ظرفیت بکری برای توسعه کارآفرینی و ایجاد اشتغال بهرهمند است، اما نوع نگاه و ساختارهای فکری غالب بر جامعه که عمده آن از دانشگاهها آغاز میشود، ضرورت تغییر نگرش و ایجاد یک زیستبوم مساعد برای کارآفرینی را دو چندان میسازد.
خیلی از ایدهها درون کتابها نهفته هستند
امیناسدصالحی، مدرس کارآفرینی در این خصوص توصیه کرد: افرادی که میخواهند وارد فضای کسب و کار شوند باید از نزدیک واحدهای صنعتی و تولیدی را مورد بازدید قرار داده و از شیوه فعالیتهای آنها باخبر شوند.
وی به ضرورت مطالعه اشاره کرد و گفت: خیلی از ایدهها درون کتابها نهفته هستند و باید به دنبال آنها گشت، برای همین قهر با کتاب را باید کنار گذاشت.
اسدصالحی بیان کرد: کارهای انجام نشده زیادی در کشور وجود دارند که باید آنها را پیدا کرد و مورد استفاده قرار داد. نباید به دنبال سمبل ساختن بود و در این مسیر رنج صفر تا صد وجود دارد که باید به جلو پیش رفت.
این مدرس کارآفرینی خاطرنشان کرد: در انجام کارها نباید به دنبال سادگی بود چراکه راحتی در عالم وجود ندارد؛ ما به دنیا آمدهایم که برنده باشیم. حس میشود که جوانان دچار ایست شدهاند. باید آنان را به حرکت درآورد و استارتآپها بهترین مکان برای این موضوع هستند.
اسدصالحی با بیان اینکه در استارتاپها اتفاقات بزرگی میافتد، گفت: در سرزمین بسیار غنی لرستان فرصتهای زیادی برای فعالیت وجود دارد که اگر تنها به پنج درصد آنها پرداخته شود رویدادهای بزرگی رخ خواهد داد. منابع طبیعی، ظرفیتها و پتانسیلهای زیادی وجود دارند که خدادادی هستند و باید برای فرصتهای خوددادی استفاده کرد.
دیگر دولت زمانی برای از دست دادن ندارد و لازم است هرچه زودتر و تا قبل از تبدیل مشکل انبوه بیکاران جوان تحصیلکرده به بحرانی اجتماعی به اقدامات اصلاحی تن دهد.