جنگ الفاظ یا مفاهیم؟

به گزارش جهان نيوز به نقل از کیهان، الفاظ محمل‌هایی هستند که مفاهیم را با خود حمل می‌کنند. البته گاهی استفاده کننده از الفاظ به دلیل ناآگاهی از بار مفهومی که آن الفاظ آنها را حمل می‌کنند در استفاده از کلمات سهل‌انگاری می‌کنند و آنها را به‌جای یکدیگر به‌کار می‌برند. لیکن وقتی کسی که جامعه وی را کارشناس و صاحب نظر می‌داند از الفاظ خاصی در موضوعی ویژه استفاده می‌کند و وقتی استفاده از لفظی در بین جریانی متداول و رایج شود موضوع کاملا متفاوت خواهد بود. یکی از واژگانی که برخی شخصیت‌ها و طیف‌های سیاسی از آنها استفاده می‌کنند و اتفاقا این استفاده از روی غفلت و یا تغافل و مسامحه هم نیست، عباراتی مانند «انقلاب 57» و «جنگ هشت ساله» و... است. بد نیست تا مختصری درباره این عبارات سخن بگوییم‌.

اگر انقلاب را انقلاب 57 بنامیم در واقع این کار تلاش برای این است که اسلامیت را از انقلاب بزداییم که حاصل آن می‌شود عدم نگاه اسلامی به انقلاب که در آن تفکر چپ غلبه پیدا کرده و محوریت پیدا می‌کند. سخنی که چپ‌ها، منافقین و... به عنوان شاه‌بیت برخی مواضعشان از آن استفاده می‌کنند.

اما کلید واژه مناقشه‌برانگیز دیگر عبارت «جنگ هشت ساله» است که این عبارات همچون عبارت قبلی در راستای اسلامیت‌زدایی از پدیده‌ای به نام دفاع است. دفاعی که بن‌مایه آن چیزی جز شعارهای اسلامی و مذهبی نبود. تقدس‌زدایی از جبهه‌ها می‌تواند علل و نیز پیامدهای مختلفی داشته باشد.

در مصاحبه ابراهیم یزدی و حسین دهباشی می‌بینیم که ایشان صراحتا علت آغاز جنگ را تحریکات ایران علیه صدام می‌داند و برای آن دلایلی را نیز ذکر می‌کند. مثلا فعالیت‌های رادیویی ایران علیه صدام که البته چنین تحریکات رادیویی بعید است بتواند آتش جنگی را بیفروزد که زمان آن و نیز حجم آن موجب شده که در سده حاضر کم‌سابقه یا بی‌سابقه باشد.

استفاده از عبارت «جنگ هشت ساله» و امثال آن در مطلب منتشر شده از بهزاد نبوی در شماره 51 مجله مهرنامه نیز دیده می‌شود. صادق زیبا کلام نیز مقدس بودن جنگ را عاملی می‌داند که مانع از بررسی‌های علمی آن می‌شود. و شاید نتیجه بررسی‌های علمی همان باشد که ابراهیم یزدی گفته است و آن چیزی جز این نیست که ما تحریک‌کننده عراق به حمله بودیم که اگر نتیجه علمی این باشد ما مقصر این جنگ هستیم. البته این دستاورد با قطعنامه سازمان ملل نیز همخوانی ندارد.

نتیجه تقدس‌زدایی از دفاع هشت ساله ملت ایران در مقابل بلوک شرق و غرب تضعیف گفتمان انقلابی‌گری با دیدگاه اسلامی است زیرا این دفاع مقدس به عنوان اقیانوس بیکرانی از تجارب ملی و مذهبی عاملی است که می‌تواند جوانان دهه‌های دور از آن روزهای سراسر رشادت را به ارزش‌هایی که گذشتگانشان برای آنها فداکاری کردند وفادار نگه دارد که شاید یکی از آنها ، وفاداری به خاک و سرخم نکردن مقابل قدرت‌های زورگوی بین‌المللی باشد. زیرا به قول اهل فن(‌بهترین دلیل برای امکان یک شیء وقوع آن است) و ملت ایران با اتکا به مقدسات خود توانسته هجمه ناجوانمردانه‌ای که جهانیان ضد استقلالشان پی ریخته بودند را عقب برانند. پس بازهم می‌توان برای تحقق آرمان ایران مستقل و مقتدر به آموزه‌های دفاع مقدس استناد و مراجعه کرد. فرهنگی که امروز نیز با دفاع از ایران و ایرانی در کیلومترها دورتر مانند خونی حیاتبخش در رگ و پی این کشور جاری است. آنچه گفته شد مختصری بود از اثرات دفاع مقدس ایرانیان از آب و خاک و اعتقادات خود این جنگ اثرات تربیتی فراوانی دارد که یکی از آنها اردوهای راهیان نور است که برای خیلی‌ها سرمنشأ تغییرات بنیادین شده است و نیز اردوهای جهادی که به تأسی از همان گفتمان جهاد و دفاع مقدس، جوانان و پیران را به عرصه کار بی‌چشمداشت برای محرومینی که عده‌ای فقط شعار حمایت از آنها را سر می‌دهند می‌کشاند.
پس جنگ، جنگ الفاظ نیست بلکه چالشی روی مفاهیمی بنیادین است که دشمن سعی دارد آنها را با واژه گزینی و مرحله به مرحله جایگزین ارزش‌های حقیقی مردم ایران نماید.

از افراد دور از مسئولیت اینگونه سخنان بعید نیست زیرا ایشان شاید برای منافع زودگذر دنیایی خود طرفی از دفاع مقدس مردم ایران نبسته باشند. هرچند ایشان نیز امنیت و غرور ملی - البته اگر برایشان مهم باشد- را از این رهگذر دارند ولی از منتخب مردم در ام‌القرای جهان اسلام سخنانی از آن دست معنایی خاص دارد.

تفاوتی که میان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس وجود دارد تفاوتی است که شاید لیبرال‌ها از درک آن عاجز باشند. در اینکه جنگ از لحاظ مادی تحمیلی بود مورد شک نیست لیکن دفاع مقدس امری است که مربوط به بعد مادی داستان نمی‌شود. زیرا تقدس امری ماورایی است. پس هر جنگی مذموم نیست زیرا برخی از جنگ‌ها جهاد هستند و هر دفاعی هم پسندیده نیست زیرا برخی دفاع‌ها دفاع از امری نامشروع هستند. لیکن دفاع مقدس در مقابل جنگی تحمیلی به معنای این است که مردمی در مقابل عملی نامشروع، بنابر موازین مشروع خود به دفاع می‌پردازند که قطعا این دفاع هر دفاعی نیست و این جنگ هرجنگی نیست و رنجی که در مردم در دفاع مقدس متحمل می‌شوند حتما نزد پروردگار ماجور است در حالی که صرف دفاع از هر چیزی این گونه نیست‌.
فرهاد ملاامینی