به مناسبت سالگرد روز اجرای برجام
آمریکا از هر فرصتی برای لگد زدن به برجام استفاده می کند
سه شنبه ۲۸ دی ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۲۱
کد مطلب: 498265
در طول این مدت بنا به اذعان آژانس بین المللی انرژی اتمی، اتحادیه اروپا و حتی مقامات آمریکا، ایران به تمامی تعهدات خود در توافق هسته ای پایبند بوده اما در مقابل تعهدات غربی به خصوص آمریکایی ها تنها بر روی کاغذ مانده و نه تنها بسیاری از تحریم هنوز برداشته نشده بلکه تحریم های جدیدی نیز به تصویب دولت آمریکا رسیده است.
در این راستا باراک اوباما در آخرین روزهای حضورش در کاخ سفید زمینه تمدید قانون تحریم های 10 ساله ایران را فراهم کرد. قانون ایسا پیش از امضای رئیس جمهور آمریکا در کنگره با رای قاطع دو حزب جمهوری خواهان و دموکرات ها به تصویب رسیده بود.
این بدعهدی آمریکایی ها و تمدید قانون 10 ساله تحریم های ایران برخلاف قول و قرارهایی بود که بین دو طرف در مذاکرات هسته ای رد و بدل شده بود. قانون ایسا بخش نفت، گاز، بنزین، صنعت پالایشگاهی و پتروشیمی ایران را هدف قرار داده و به اذعان تمامی مقامات و مسئولان ایران تمدید این قانون نقض فاحش برجام از سوی دولت آمریکا بوده است. بر اساس این قانون اگر شرکتی بیش از ۲۰ میلیون دلار در منابع نفت‌وگاز ایران سرمایه‌گذاری کند با واکنش و تنبیه ایالات متحده روبه رو خواهد شد.
گفتنی است بعد از این اتفاق بیشترین اعتراضات به تمدید قانون تحریم ها از سوی دولت مطرح گردید اما دولت آمریکا در توجیه این اقدام از تعلیق بندهایی که مرتبط با برجام است سخن گفت اما تا یک هفته دیگر که دونالد ترامپ بر سر کار بیاید مشخص نیست چه واکنشی در قبال این موضوع و البته کل برجام خواهد داشت. تا این لحظه واکنش ترامپ و اعضای کابینه او به برجام بیشتر مبتنی بر کنار گذاشتن توافق هسته ای و یا اجرای محکم و دقیق آن و افزایش محدودیت ها برای به حداقل رسانیدن فرصت ها و امتیازات برای ایران در نوسان بوده است.
ترامپ در بخشی ازآخرین مصاحبه اختصاصی خود با روزنامه ساندی تایمز با اشاره به توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 که اکنون یک سال از اجرای آن می‌گذرد، گفت: من نمی‌خواهم بگویم که قصد دارم با توافق هسته‌ای با ایران چه کار کنم. من فقط نمی خواهم با کارت‌ها بازی کنم. منظورم این است که من سیاستمدار نیستم. من اینطور ظاهر نمی‌شوم که بگویم قصد دارم فلان کار را انجام دهم یا می‌خواهم فلان کار را بکنم. من کاری را که باید بکنم، انجام می‌دهم اما به هرحال باید بگویم که از توافق ایران خرسند نیستم.
ترامپ در ادامه اظهارات خود علیه برنامه جامعه اقدام مشترک (برجام) گفت: به نظر من، این توافق یکی از بدترین توافق‌هایی است که تاکنون منعقد شده است. من فکر می‌کنم که این توافق یکی از ابلهانه‌ترین توافقاتی است که تاکنون دیده‌ام که براساس آن، 150 میلیارد دلار به چنین کشوری می‌دهید و یک میلیارد و 700 میلیون دلار نیز پول نقد به آن می‌دهید. آیا تا به حال یکصد میلیون دلار را به شکل اسکناس‌های 100 دلاری، یک‌جا دیده‌اید؟ یک میلیارد و 700 میلیون دلار پول نقد، زیاد است. این پول با هواپیما منتقل شد. این پول با چندین هواپیما منتقل شد. وای! یک میلیارد و 700 میلیون دلار! من نمی‌فهمم! فکر می‌کنم این پول در حساب‌های بانک های سوئیس است.
البته در طول این مدت برجام گشایش هایی را نیز برای ایران به همراه آورده است. افزایش فروش نفت و انجام برخی اقدامات نمادین نظیر ورود یک فروند هواپیمای ایرباس به ایران در آستانه یک سالگی برجام که جهت نوسازی ناوگان هواپیمایی کشور صورت گرفت در این راستا محسوب می شود.
با این وجود هنوز ایران در زمینه مبادلات بانکی با تنگناهایی مواجه می باشد و بخشی از مراودات مالی ایران از طریق صرافی ها و بانک های کوچک انجام می شود و بانک های بزرگ بدلیل تهدیدات آمریکایی ها، مکانیسم ماشه و ترس از بازگشت تحریم ها از برقراری ارتباط با ایران واهمه دارند. و طرفهای قرارداد با ایران حاضر نیستند به دلیل جایگاه خود با بانکهای کوچک کار کنند.
اما اکنون که در یک سالگی اجرای برجام به سر می بریم فارغ از نقاط قوت و ضعف توافق هسته ای که در هر موافقتنامه دیگر نیز ممکن است وجود داشته باشد( و شاید اگر عجله دولت در رسیدن به توافق نبود ضعف ها و حفره های کمتری در برجام وجود داشت ) دو عامل در پیش آمدن چنین تاثیرگذار بوده است.
عامل اول همان طور که که گفته شد بدعهدی ها و سنگ اندازی هایی است که دولت های غربی علی الخصوص آمریکا در راه اجرای برجام انجام داده اند و احتمال اینکه چنین اقداماتی در آینده با یکدست شدن قدرت در کنگره و کاخ سفید شدت گیرد افزایش یافته است.
اما عامل مهم تر نگاه غیرواقع بینانه و فضاسازی هایی بود که مقامات و مسئولان دولتی در زمان مذاکرات هسته ای انجام داده بوده اند و تصویری نه چندان واقعی و حتی می توان گفت خیالی برای مردم در دوران پسابرجام ترسیم کرده بودند. آنها به مردم از گشایش های بزرگ، فتح الفتوح، آفتاب تابان، بزرگترین دستاورد قرن،معجزه، رفع تمامی تحریم ها و مشکلات حتی آلودگی هوا، بهبود اوضاع اقتصادی و ... گفته بودند اما در حال حاضر مردم تاثیر ملموس و جدی ناشی از اجرایی شدن برجام در زندگی خود نمی بینند.
ادامه چنین روندی ممکن است به طور کامل انتظار مردم را برای رفع مشکلات در حوزه های مختلف از بین ببرد؛ چرا که تحرک آن چنانی در دولت برای رفع مشکلات اجتماعی و اقتصادی دیده نمی شود و فرجام نه چندان خوشایند برجام تا این لحظه انگار یاس و ناامیدی را بیش از همه بر دولتمردان داشته است.
بدون شک برخلاف تصور دولت بخش اعظمی از مشکلات و مسائلی که اکثریت مردم با آن مواجه هستند و از آنها رنج می برند( مانند ماجرای فیش های نجومی) ارتباطی با برجام و توافق هسته ای ندارد اما برجام تجربه گرانسنگی بود که بار دیگرثابت کرد آمریکایی ها هیچ وقت قابل اعتماد نیستند و نه تنها به تعهدات خود در برجام پایبند نبوده اند بلکه از هر فرصتی نیز برای «لگد زدن» به توافق هسته ای و محدود و از بین بردن دستاوردهای ایران از توافق و مهار قدرت استراتژیک ایران در جهان و منطقه استفاده می کنند.
