صادق خرازی کدام خط قرمز های رئیس دولت اصلاحات را زیر پا گذاشته بود که مجبور به استعفا از دبیر کلی حزب تازه تاسیس خویش شد.

گروه سیاست جهان نیوز ـ صادق خرازی دیپلمات کهنه کار اصلاح طلب که روزگاری یکی از پایه های وزارت خارجه دوم خرداد بود، اینک با بی مهری بی سابقه اصلاح طلبان تندرو روبه رو شده است. حساسیت ها به صادق خرازی از زمان تصمیم وی به راه اندازی یک حزب اصلاح طلب آغاز شد.

پیش از این سابقه نداشت چنین حجمی از تخریب سیاسی و شخصیتی از سوی جبهه اصلاحات علیه صادق خرازی صورت گیرد. اما صادق خرازی برای تشکیل حزب "ندای ایرانیان" به سراغ چهره های مشهور جریان اصلاحات نرفت، بلکه ترجیح داد به سراغ جوان ترها و نسل دوم اصلاح طلبان برود.

این در حالی است که او هم اکنون نیز توان و وزن سیاسی آن را دارد که جمعی از اصلاح طلبان نسل اول و به اصطلاح بزرگتر را با خود همراه سازد، ولی ترجیح داد جوانان اصلاح طلب عمدتا مشارکتی را پیرامون خود جمع کند. جوانانی که اسامی آنان در سپهر سیاسی ایران چندان آشنا نیست، که اگر از وابستگی فامیلی برخی از آنان با تعدادی از شخصیت های دوم خردادی بگذریم، باید گفت آنان شاخه کوچک جدا شده ای از قدیمی های مشارکت هستند.

برهمین اساس نیز شاید "ندا" در نگاه اول نمی توانست احساس خطر عمیقی را در میان رقبای اصلاح طلب خویش برانگیزد، اما از همان روزهای اول طیفی از اصلاح طلبان روی خوشی به خرازی نشان ندادند. ابتدا برخی از اعضای مشارکت و مجاهدین چنین برخوردهایی داشتند و در ادامه برخی از چهره های منتسب به کارگزاران نیز با آنان هم صدا شدند.

طیف یاد شده از اصلاح طلبان تندرو که در ابتدا بیان می کردند حاضر به همبازی شدن با حزب نو ظهور "ندا" نیستند، بعدا مطرح کردند که حتی قصد به رسمیت شناختن "ندا" در جبهه اصلاحات را هم ندارند. اما پس از چند ماه با دیده شدن نخستین علائم از شروع صحبت های افشاگرانه وی و اعلام برائت هایی که از برخی چهره های اصلاح طلب که سر در آخور اجانب دارند، داشت هجمه بی سابقه ای علیه وی آغاز گشت.

اکنون که پس از این هجمه ها ناگهان خبر آمد که صادق خرازی قصد دارد از دبیر کلی حزب ندا کنار برود، برخی در جبهه اصلاحات می گویند او از ادامه روندی که منجر به افشاگری ها و در نتیجه درگیری با طیف تندروی جریان اصلاحات شده بود پرهیز کرده است، برخی دیگر نیز معتقد هستند که خرازی به دنبال حفظ ندا با کمتر کردن حاشیه هاست، البته تقاضای استعفای خرازی دارای نکات و پیام های قابل تامل دیگری نیز است.

*هزینه های عبور از خط قرمزهای آقای رئیس

در هفته های اول تاسیس حزب «ندا» خبری در رسانه ها منتشر شد که نشان می داد بین خرازی و رئیس جمهور دولت اصلاحات دیداری صورت گرفته است. گویا مهمترین بخش از صحبت های دیدار یاد شده را تذکرات تلویحی تشکیل می داد که خاتمی در خصوص لزوم ادامه مشی اصلاح طلبی به خرازی و حزب تازه تاسیس وی «ندا» داده بود.

به اعتقاد ناظرین سیاسی پس از این دیدار بود که نقد کارنامه گذشته اصلاحات از سوی نزدیکان رئیس دولت هفتم و هشتم به عنوان خط قرمز برای خرازی و اطرافیان وی تعیین شد، چرا که نام بردن از افرادی که در جناح اصلاح طلب، گِرا به دشمن داده اند هم نقد اصلاحات محسوب می شود.

بر همین اساس گفتگوی خرازی با هفته نامه مثلث که طی آن تهدید کرده بود، اسامی خائنین به کشور را رسانه ای می کند، عبور خرازی از خط قرمزهای مد نظر رئیس دولت اصلاحات محسوب می شد و واکنش طیف تندروی اصلاحات را بدنبال داشت.

از سویی مرد عباشکلاتی از خرازی خواسته بود زمینه بازگشت اعتماد نظام و نفوذ دوباره اصلاح طلبان در بدنه مجموعه های کشور را فراهم کند، نه اینکه خود سبب افشای کارنامه گذشته برخی از چهره های اصلاح طلب نزدیک به دشمن و حساسیت دوباره نظام به جریان اصلاحات شود. خطایی که انجام داد و اکنون هزینه آن را پرداخت می کند.

*تندروها همچنان سکان دار جبهه اصلاحات اند

فشار سنگین تندروهای اصلاحات به خرازی که این روزها منجر به استعفای وی شده، نشان داد که همچنان در جریان اصلاحات این طیف تندور – مشارکت، مجاهدین و کارگزارن- هستند که تاثیر گذارند. به تعبیر دیگر دامنه و حدود جناح اصلاحات همچنان با تحرکات طیف تندرو تنظیم می شود.

داستان استعفای صادق خرازی نشان داد که جبهه اصلاحات همچنان حتی معتدلین درون گفتمانی خود را نیز تحمل نمی کند و روند حرکت رو به افراط این جناح سیر صعودی دارد. به نظر می رسد که صادق خرازی تلاش کرد با نقد - هرچند بسیار کمرنگ - گذشته اصلاحات و ارائه قرائتی معتدل تر، راه جدیدی برای اصلاحات جهت بازگشت به درون چهارچوب های نظام تعریف کند، با این وجود حتی همین قرائت نصفه و نیمه نیز در جبهه اصلاحات پذیرفته نشد.

این مسأله به خوبی نشان می دهد که برخلاف ادعای این روزهای تعداد بیشماری از چهره های اصلاح طلب که از بنای خویش برای تعامل با نظام سخن می گویند، این طیف علیرغم میل فزاینده برای بازگشت به قدرت و سهم گرفتن از نظام، حاضر به اعمال حداقل تغییرات لازم برای قرار گرفتن در چهارچوب نظام و دوری کردن از تندروی های گذشته نیستند.