پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ - 28 Mar 2024
 
۱۶
۲۳

انتخابات ۲۴ خرداد ۹۲؛ اوج «رقابت سیاسی» و «ثبات سیاسی» در تاریخ ایران

يکشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۳ ساعت ۱۵:۰۸
کد مطلب: 365215
دولت یازدهم به عنوان محصول یک مقارنه مبارک میان ثبات سیاسی و رقابت سیاسی، بایستی اولاً: از این سرمایه به عنوان تکیه گاهی برای عرصه های داخلی و خارجی، به خصوص اقتصاد و دیپلماسی بهره بجوید و ثانیاً: بر آن باشد تا این مقارنه را تا آخر حفظ کند؛ یعنی با تحمل و فراتر از آن تساهل با مخالفان، پای بندی خود به اصل مشارکت سیاسی و رقابت سیاسی را نشان دهد.
انتخابات ۲۴ خرداد ۹۲؛ اوج «رقابت سیاسی» و «ثبات سیاسی» در تاریخ ایران
سرویس سیاسی جهان نيوز - محسن سلگی: رقابت سیاسی و ثبات سیاسی به عنوان دو ملاک توسعه‌یافتگی سیاسی در نظر گرفته شده‌اند. رقابت وقتی دارای شاخصه‌های مثبت است که مبتنی باشد بر مشارکت قانونی به جای مشارکت نفوذی، مشارکت بر اساس ملاحظات اجتماعی به جای انگیزه‌های هویتی مانند قومیت، مذهب و ... البته این که کسی یا گروهی به سبب وظایف دینی در رقابت سیاسی حاضر شود، محمود و ممدوح است، اما این که رقابت‌های سنی- شیعه مبنای رقابت باشد، همانند رقابت‌های قومیتی خطرناک و مضر است.

ثَبات سیاسی* نیز در بهترین تعریف خود، به معنای «هنجاری» بیان می‌شود (توسط ساندرز).  چرا که در ایستار هنجاری، تعریف ثبات سیاسی از کشوری به کشوری دیگر متفاوت است. هنجاری بودن به ارزش‌های یک کشور و قواعد امنیتی حاکم بر آن اشاره دارد.

بنابراین در سنجش معادله میان رقابت سیاسی و ثبات سیاسی در ایران، با توجه به تعریف هنجاری از ثبات، می‌بایستی ارزش های جمهوری اسلامی که شامل تمام ارزش‌های اسلامی می شود را لحاظ کرد.
با تعریفی که از رقابت و ثبات آمد، حال به سراغ چگونگی رابطه این دو در تاریخ معاصر ایران می رویم:

تاریخ ایران مملوء از تعارض این دو مقوله است. نگاهی اجمالی به سرشت و سرگذشت تاریخ ایران، سرنوشت احتمالی این دوگانه را برای ما روشن می سازد.

در تاریخ سیاسی معاصر ایران قبل از انقلاب مشروطه، همواره رقابت سیاسی زیر یوغ ثبات سیاسی استبدادمدار بوده و محلی از اعراب نداشته است.

در دوره مشروطه، رقابت سیاسی رو به تزاید و افزودن گرفت، اما از آن سو ثبات سیاسی به اضمحلال رفت؛ و در اثر آزادی یله و رها، امور معیشت و اعتقادی مردم دچار التهاب شد به گونه ای که هر گروهی در جایی برای به دست گرفتن قدرت سر برآورد.

در دوره پس از مشروطه، خصوصا از ۱۳۰۴ به بعد، رقابت سیاسی همچون همواره تاریخ ایران قبل از مشروطه، قربانی ثبات سیاسی شد. در دوران ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ این بار رویه باز هم معکوس شده و شاهد دوره‌ای بسیار مشابه با آزادی افسار گسیخته و امنیت‌ستیز دوران مشروطه بودیم که ثبات سیاسی کشور را از میان برد.

در دوره زمانی ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۷ و پیش از وقوع انقلاب اسلامی، شاهد دورانی شبه رضاخانی شدیم به گونه ای که رقابت سیاسی به سود ثبات سیاسی؛ مجددا قربانی شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا شروع دفاع مقدس، رقابت سیاسی بر ثبات سیاسی چیره شده و آن را به حاشیه راند. حجم رقابت‌های هویتی، مانند رقابت‌هایی که اساس قومیتی و اختلاف مذهبی داشته اند، در این دوره ثبات سیاسی را به چالش هایی جدی کشاند.

پس از این، در دوران جنگ با توجه به ضرورت حفظ کیان و مرزهای کشور، رقابت سیاسی تقریبا تعطیل و اهمیت ثبات سیاسی تنها میدان دار عرصه گشت. سپس در دوران جنگ و شروع دوران سازندگی نیز، ثبات سیاسی، رقابت سیاسی را در انزوا و اختفاء قرار داده و عقیم ساخت.

با شروع دوران اصلاحات، این بار، رقابت سیاسی بود که بر ثبات سیاسی سروری جسته و آن را به اضمحلال کشانید به گونه‌ای که در این دروان، رقابت سیاسی به عنوان متغیری مستقل، ثبات سیاسی را تا حد زیادی تضعیف کرد.

در انتخابات ۳ تیر ۸۴ شاهد مقارنه و تعامل مثبت میان ثبات سیاسی و رقابت سیاسی بودیم. آن چه پیش و پس از انتخابات دیدیم، مویدی بی‌چون و چرا بر اثبات این مقارنه مثبت است؛ رقابت متکثر گروه‌های سیاسی و پس از آن احترام نهادن بیشتر کاندیداها و عموم رای‌دهندگان به نتایج انتخابات و قانون.

اما در انتخابات سال ۸۸، در روندی معکوس، در اثر فتنه‌ای توطئه آلود ، توازن میان رقابت و ثبات به هم خورد؛ رقابت سیاسی اوج گرفته، اما ثبات سیاسی با توجه به هشت ماه آشوب‌ناک متزلزل شد.

انتخابات ۲۴ خرداد ۹۲، بر خلاف مشابه خود در سال ۸۸، عرضه یک توازن بی‌نظیر در تاریخ معاصر ایران میان رقابت سیاسی و ثبات سیاسی بوده است.


تمکین کاندیداهای احراز صلاحیت نشده به نظر شورای نگهبان، اثبات صیانت نظام از آرای مردمی آن هم با ظرافت و دقتی در حد  ۰/۷ درصد و ... نشان از رواج و تثبیت بی‌سابقه گفتمان قانون‌گرایی در ایران داشت.

اوج قانون گرایی در تاریخ معاصر ایران را می‌توان به صراحت در آن چه که در انتخابات ۲۴ خرداد ۹۲ رخ داد، مشاهد کرد. این سرمایه‌ای است که دولت بایستی آن را نصب‌العین قرار دهد.

نظر به آن چه گذشت، دولت یازدهم به عنوان محصول یک مقارنه مبارک میان ثبات سیاسی و رقابت سیاسی، بایستی اولاً: از این سرمایه به عنوان تکیه گاهی برای عرصه های داخلی و خارجی، به خصوص اقتصاد و دیپلماسی بهره بجوید و ثانیاً: بر آن باشد تا این مقارنه را تا آخر حفظ کند؛ یعنی با تحمل و فراتر از آن تساهل با مخالفان، پای بندی خود به اصل مشارکت سیاسی و رقابت سیاسی را نشان دهد و به بهانه آرامش در عملکرد دولت، انتقادات بر دولت و توجه به آنها را در حاشیه نگذارد.

برخلاف آنچه که دکتر روحانی در کنفرانس مطبوعاتی خویش گفتند، دولت باید به انتقادات و حتی حملات به ظاهر یا در باطن رادیکال منتقدان خود توجه کند. این چنین، ثبات میان ثبات سیاسی و رقابت سیاسی برقرار خواهد شد و به جای رقابت میان آن دو، شاهد تلفیق و تعامل آن دو خواهیم بود.

اما گزاره های زیر، جای پرداخت و مداقه بیشتری دارند که به دلیل ضیق مجال، فهرست وار می‌آیند:

هر چه از دوره پیش از انقلاب فاصله گرفته ایم، از خشونت در رقابت کاسته شده است و:

- در مقایسه با دوره پیش از انقلاب، تکثر سیاسی وضعیتی درون‌طیفی‌تری یافته است تا این که حالت برون طیفی داشته باشد.

- آزادی از حالت بی حدود در مسیر چارچوب دارشدن قرار گرفته است (آزادی چه در دوران رضاخانی و چه دوران مصدق و... از حدود مشخص برخوردار نبوده است؛ یا اصلا حدودی نداشته است و خود آزادی، خفه و منکوب بوده است و یا همانند دوران مصدق، یله و رها بوده است)

- نیروهای رقیب نسبتاً از لحاظ اجماع بر اصول یک‌دست‌تر شده و نیروهای سیاسی مختلف‌المبانی را حذف کرده‌اند و موجب تشکیل نیرویی یکدست شده‌اند.

- بدین ترتیب هر چه به زمان حاضر نزدیک تر شده ایم، شاهد تقویت اصل تلفیق «هماهنگی-مبارزه» بوده ایم و طیف های سیاسی بیشتر از هر زمان بر سر مبانی و حکمیت رهبری نظام اجماع کرده اند.

- هرچه از انقلاب به این سو آمده ایم، رقابت سیاسی به سمت تأثیرگذاری از عوامل غیرهویتی (رقابت هویتی: رقابت بر اساس تفاوت‌های مذهبی و قومیتی) و اقتصادی شدن پیش رفته است.


پی نوشت:
*‌ ثبات با فتحه درست است، چراکه با ضمه به معنای دردی که انسان را از حرکت باز می‌دارد و با کسره به معنای بند پالان است!
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *


هاشم
Iran, Islamic Republic of
ایکاش اقایان مدعی تقلب 88 هم مثل اصولگراها ظرفیت پذریفتن شکستروداشتن. ایکاش برای رسیدن به قدرت اونهمه خونجوونها رو زیر پاشون نمیگذاشتن .دروغ تقلب رو نمیگفتن.واقعا شرم بر میر حسین و موسوی .
حاشا از تو هاشم
به قول روحانی اینقدر به پشست سر نگاه نکنید. گذشته گذشته ول کنید دیگه کچل فرمودید مارا
به قول قیصر امین پور" گذشته گذشته اما درنگذشته"
فتنه هنوز هم وجود دارد. ندارد؟؟؟
مساله فقط مربوط به گذشته نیست 92 هم کاندید مدنظر اصلاح طلبا رای نمیاورد بازم می گفتن تقلب شده نمیدونم چطوری هر وقت هاشمی و خاتمی و وابستگانشون رای میارن انتخابات سالم و درست و هروقت مثل دوباری که کسی غیر از این دونفر و وابستگانشون رای نیارن تقلب شده مثلا 84 و 88 از نظرشون نادرست بود پارسالم اگه همفکر حضرات(روحانی) رای نمیاورد تقلب شده بود
ه هرحال گذشته تاريخي
شما دربسياري ازمطالبي كه مي نويسيد هويداست ودرواقع تاحد زيادي باعث
غناي نوشته هاي شما مي شود.دراين يادداشت نيزنگاه تاريخي شما اين نوشتار
را متمايز كرده است!ولي آنچه براي من هميشه دغدغه است اين است كه آيا اين
نگاه همه مدعيان تقلب 88است؟منظورم مردم عادي است...؟؟چيزي كه من درجامعه
مي بينم اين نيست...
پي نوشت خيلي جالب بود.استفاده ازكلماتي غيرمتعارفي مثل «مداقه»نوشته را
از شيوايي دور مي كند!
ببخشيد كه انتقاد مي كنم!
ثبات؟ امریکا هم کشور بی ثباتی است. هنوز وال استریت امکان شورش و برهم زدن نظم سرمایه داری را دارد
بی کس
دلم می خواست یادداشت به این جواب می داد که چرا ثبات و رقابت در ایران با هم ناسازگارند. برای شما احترام قایلم جناب سلگی اما شما تنها توصیف کرده اید نه تبیین. گرچه توصیفتان بکر و جلبه است
مقاله یا کتاب که نیست. فضا اجازه تبیین و تعلیل مطول را نمی دهد. خودتون گفتین توصیف قوی ای داشتن همین کفایت میکنه
حالا باید منتظر بود دید این رییس جمهور در جهت ثبات عمل می کنه یا نه. باید دید در رقابت مجلس بی طرف می مونه تا به ثبات کمک کنه یا نه
این رییس جمهور با انتخاب اون وزیر نفت جنجالی که وزیر خاتمی هم بود با انتخاب دوباره ابتکار با انتخاب وزیر صنایع خاتمی به معاون اولی نشون داد میزان بی طرفیش چقدره
بی خیال جهان!!!بازم ژست بی طرف و منصف گرفتی و مثلا میخوای بگی منکر توانمندیها و سرمایه های دولت بزرگ روحانی نیستی؟؟؟!!!
شما خیلی انصاف دارید! حالا کسی حرف حق بزنه حتی به نفع خودتون چون که رقیب شماست، تخطئه می کنید. شرم بر شما
مردم از خنده. چه ثباتی چه رقابتی
ای بی ثبات بمیر از خنده بمیر از گریه
این چه طرز برخورد با منتقدینه؟ بمیر و بتمرگ چه صیغه ایه!!!!!؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟/
جواب خیلی هارو داد
الحمدالله که فتنه گران با این انتخابات حرفایسال88شون دروغ دراومد...
اینا انقدر پرروئن بازم رای نمیاوردن میگفتن تقلب شده کلا معتقدن هروقت اسم خودشون دراومد از صندوق انتخابات درست بوده ولی اگه کسی غیر خودشون رییس جمهور شد تقلب شده
United States
احمدی نژاد سال88 درس فراموش نشدنی به هاشمی و تیمش داد که تاابد فراموش نکند
برای همه گروه ها
Iran, Islamic Republic of
22 خرداد+2خرداد=24 خرداد
کلا تارب نظم و مردم در انتخبات ها در حال ارتقای دائمی هستش
سجاد
مردم در انتخابات 96 نه بزرگی به این دولت میدن.