اندک دقتی به خوبی نشان می دهد که مشکل اصلی در بحث کثرت تعطیلات، روزهای تعطیل غیررسمی است. آن چیز که تعطیلات را زیاد و خسته کننده نشان می دهد، تعطیلات غیر رسمی است.

گروه جامعه جهان نیوز، حسین خان بابازاده: امروز 14 فروردین، چهاردهمین روز سال جدید است. از 13 روز ابتدای سال، تنها 5 روز به عنوان تعطیل رسمی حساب نشده و آن هم برای ادارات دولتی، بانک ها و برخی شرکت های خصوصی که با کمی اغماض آنها را هم باید تعطیل حساب کنیم. چرا که نبود نیمی از کارمندان، روسا یا رفت و آمدهای نیمه وقت و بدون نظم عملا دردی را درمان نمی کند. حال به این تعطیلات روز 29 اسفند و ملی شدن صنعت نفت و سه چهار روز قبل تر از آن را که عملا به بهانه نزدیکی به پایان سال حالت تعطیلی نیمه رسمی دارد را اضافه کنید که جمعا حدود 17 روز می شود. این میزان تعطیلات هم در صورتی است که سیزدهم فروردین در ابتدای هفته باشد که اگر در اواسط هفته و یا اواخر هفته باشد باید به این تعطیلات سه الی چهار روز دیگر اضافه کنیم و عملا این تعطیلات به حدود 20 – 21 روز می رسد که به سهم خود در امور خدماتی، درمانی و آموزشی اخلال جدی ایجاد می کند.

به هنگام صحبت از کثرت تعطیلات، بسیاری از مسئولان و مردم، فورا و بی دریغ عامل را تعطیلات رسمی زیاد می دانند و فورا به سراغ لغو تعطیلی روزهایی نظیر 15 خرداد که از روزهای مهم در نهضت انقلاب است، می روند. درحالی که فارغ از تعطیلی رسمی هفتگی در کشورها که در ایران و سایر کشورهای اسلامی جمعه در نظر گرفته شده و جمعا حدود 52 روز می شوند، تنها 25 روز تعطیل رسمی در تقویم ثبت شده است.

تعطیلاتی که برای تعظیم شعائر نظیر تاسوعا و عاشورا، مبعث رسول اکرم(ص)، 13 رجب، نیمه شعبان، رحلت امام(ره) و یا بزرگداشت یک مناسبت ملی مانند 22 بهمن، 12 فرودین، ملی شدن صنعت نفت و... در نظر گرفته شده اند.

در مجموع تعطیلات رسمی کشور اعم از جمعه ها و تعطیلی های مناسبتی رقمی حدود 77 روز می شود که نسبت به 365 روز سال، حدود 20 درصد یا یک پنجم می شود که به نظر عقلانی و مناسب می رسد. تعطیلات رسمی مناسبتی در ایران در مقایسه با سایر کشورها در حد متوسطی قرار دارد، چرا که بسیاری از کشورها در هفته دو روز تعطیل رسمی دارند.

اندک دقتی در این ماجرا به خوبی نشان می دهد که مشکل اصلی در بحث کثرت تعطیلات، روزهای تعطیل غیررسمی است. آن چیز که تعطیلات را زیاد و خسته کننده نشان می دهد، تعطیلات غیر رسمی است که باعث اخلال درامور جاری کشور هم می شود. واضح ترین و ملموس ترین مثال این موضوع تعطیلات رسمی نوروز و آغاز سال جدید است که با احتساب 29 اسفند، 4 روز ابتدای نوروز، 12 و 13 فروردین، در مجموع هفت روز ثبت شده است اما فی الواقع این تعطیلات 17 روز و بعضا تا 20 روز هم ادامه دارد.

مورد دیگر، بین التعطیلین ها هستند که روزهای تعطیل رسمی در هرکجای هفته قرار گیرند باعث ایجاد بین التعطیلین هایی خواهند شد که راندمان کار را واقعا کند کرده و برای اقتصاد کشور به یک تراژدی تبدیل شده است.

معضل دیگر کشور روزهای پنجشنبه است که بلاتکلیفی خاصی در کشور حاکم کرده و عملا نیمی از کشور تعطیل و نیمی دیگر فعال هستند. وضعیت نامشخص روزهای پنجشنبه که تعطیلی مدارس هم به آن دامن زد، به نوبه خود نقش تشدید کننده حالات بین التعطیلین را دارد.

فارغ از موارد فوق، کسانی هم هستند که معتقدند در مورد برخی مشاغل دولتی و آموزشی به صرف حضور زیاد، توجیه گر فعالیت نبوده و گسترش ساعت مفید در زمان حضور و افزایش کارایی و همچنین بحث صرفه جویی در انرژی بایستی مدنظر باشد. در پاسخ به این مطلب می توان سه پاسخ داد: 1. در صورتی که ساعت مفید فعالیت در ایران به طور چشم گیری رشد پیدا کند، می توان این فرضیه را تا حدی پذیرفت و با وضع فعلی پذیرش این کار توجیه ندارد. 2. برای کشوری که سال ها در چنگ حکومت های سلطنتی و در زیرسایه سران استکبار و استثمار سپری کرده و عقب ماندگی های فراوانی دارد، هر روز آن غنیمتی برای پیشرفت است. 3. مدیریت مصرف انرژی در کشور به طور اساسی باید متحول شود چرا که این نوع مصرف در شاخه های گوناگون با هیچ گونه استانداردی همخوانی ندارد و ممکن است در صورت اصلاح، با قعالیت بیشتر حتی میران انرژی کمتری نسبا زمان کنونی استفاده گردد.

اکنون که در دهه چهارم پیروزی انقلاب و استقرار نظام قرار داریم و شاخصه و اولویت دهه چهارم هم مباحث اقتصادی خصوصا با اوج گیری تهدیدات دشمن تشخیص داده شده؛ خوب است که مسئولان یکبار برای همیشه فارغ از هر نوع سیاسی کاری و شعار تکلیف تعطیلات بی حد و حصر کشور را مشخص کنند و این مشکل را را با همان وحدتی که به طور دائمی دم از آن می زنند حل کنند.

در آخر می توان به سه نکته اشاره کرد:
یک. همان طور که گفته شد مشکل کشور از تعطیلات غیر رسمی است. اما این مشکل بعضا با نوع عملکرد مسئولان نه تنها بهبود نیافته که با برخوردهای سیاسی و با اعمالی نظیر بخشنامه عدم مخالفت با مرخصی و... دامن زده می شود. دولت و شخص رئیس جمهور همان طور که برای عدم کاهش ساعت کار کارمندان در رمضان به بهانه نقض قانون اصرار دارند، خوب است در این امر و حاکم کردن روح فعالیت در روزهای غیر تعطیل تلاش کنند.

دو. در کشوری با بیش از هشتاد میلیون جمعیت و با این قاعده سنی جمعیت جوان، اینکه بخش مهمی از ایام سال به تعطیلی رسمی و خصوصا غیر رسمی سپری شود، در حقیقت حرام شدن گوهر گرانبهای جوانی و فرصت پیشرفت کشور در جهت استفاده از فرصت هاست.

سه. مسئولان فرهنگی باید بدانند که حاکم کردن روحیه کار، میل به فعالیت و همچنین زدودن روحیه فرار از کار و میل به خوشگذرانی از نیازهای فوری جامعه است. در جامعه ای که بسیاری از افراد در ابتدای سال به سراغ تقویم برای محاسبه تعطیلی ها و بین التعطیلی ها می روند، وظیفه مسئولان فرهنگی سنگین تر است.