مقصر رشد خشونت در مدارس کیست؟
شنبه ۱۸ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۳۴
کد مطلب: 489590
آنچه در این حادثه رُخ داد، ورود خانواده دانش‌آموز به محیط مدرسه، ایجاد درگیری و تشنج و ضرب و شتم کادر آموزشی بود اما چگونه است که برخی افراد به آسانی می‌توانند به فضای مدرسه وارد شده و به درگیری و متشنج کردن فضای امن مدرسه اقدام می‌کنند؟
برخورد با هتاکان و حرمت شکنان امنیت و آرامش مدارس بر عهده کدام نهاد است و برای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی چه اقداماتی باید صورت گیرد؟
در همین رابطه با رضا نهضت کارشناس آموزش‌وپرورش که خود سابقه حضور در مدارس در کسوت معلمی را دارد به بحث و گفت‌وگو نشستیم تا ریشه‌یابی کنیم، علت بروز خشونت در مدارس چیست و چگونه می‌توان به پیشگیری از تشنج در فضای امن مدارس کمک کرد.
رضا نهضت کارشناس آموزش و پرورش در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم گفت: وقوع ضرب شتم در مدارس، مسئله جدیدی نیست؛ در گذشته هم این امر کم وبیش وجود داشته است، اما امروزه به واسطه وسایل ارتباط جمعی و فضاهای مجازی، این اخبار به راحتی منتشر می شود و در دسترس همگان قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به این که در این باره می‌توان از دو منظر نگاه کرد، افزود: از نگاه اول می‌توان آن را یک اتفاق نادر دانست که در اثر خطا و عصبانیت اولیای دانش آموز رخ داده است. اما از منظر دیگر، می‌توان این حادثه را ناشی و برآمده از یک سلسله عوامل و علت‌ها دانست که منتج به خشونت در مدارس می‌شوند. در این دیدگاه، دیگر فقط مثلاً اولیای دانش آموز را مقصر نمی‌دانیم، بلکه معتقدیم یک سلسله عوامل به عنوان زنجیره دست به دست هم داده‌اند و این اتفاق اسفبار را پدید آورده‌اند.
** دلایل رشد خشونت در مدارس
این کارشناس آموزش و پرورش ادامه داد: متأسفانه امروزه خشونت در مدارس، به شکل پررنگی نمود پیدا کرده است. معلمانی که در مدارس هستند بهتر می‌توانند سخن مرا درک کنند. خشونت‌های کلامی و لفظی، میان معلم و دانش آموز، اولیاء و معلم، خود دانش‌آموزان با یکدیگر، در حال گسترش است. بدترین شکل این خشونت را در کشته شدن معلم فقید بروجردی دیدیم که واقعاً تکان دهنده و غیر باور بود.
نهضت با بیان این که خشونت در مدارس قطعاً متأثر از خشونت جاری در میان جامعه است، افزود: متأسفانه تصمیم‌گیران برای آموزش و پرورش، سال‌هاست از فضای مدارس دور بوده‌اند و نمی‌توانند به خوبی درک کنند که به خصوص در مدارس دولتی، چه می‌گذرد. به همین دلیل است که هنوز بحث خشونت در مدارس را به عنوان یک مسئله جدی و قابل تأمل مورد مطالعه قرار نداده‌اند.
وی ادامه داد: هرگونه تحلیل یک بُعدی در بحث خشونت، نادرست است. مثلاً برخی تمام تقصیر را بر دوش معلمان می‌اندازند و عنوان می‌دارند که باید در گزینش معلمان دقت نظر بیشتری داشت این سخن البته درست است اما مرتبط دانستن صرف کاهش بحث خشونت به صلاحیت فردی معلمان نادرست است.
** شلوغی کلاس‌های درس، رنگارنگ شدن مدارس و افزایش خشونت
نهضت گفت: در مدارس به خصوص در مدارس دولتی چه چیزی به خانواده‌ها آموزش می‌دهیم؟ اصلاً چنین بحثی در این مدارس وجود دارد؟ آیا کلاس‌های شلوغ، که هر سال هم شلوغ‌تر می‌شوند، در افزایش خشونت تاثیری ندارند؟ نبود مشاور در مدارس، رنگارنگ شدن مدارس و دسته‌بندی دانش‌آموزان به قوی و ضعیف، می‌توانند هر کدام به طور مستقیم و غیر مستقیم در پدید آمدن خشونت موثر باشند.
این کارشناس آموزش‌وپرورش با بیان این که آشنایی دانش‌آموزان و معلمان با حقوق شهروندی خود می‌تواند در پایین آمدن خشونت موثر باشد، افزود: بحث حقوق دانش آموز و معلمی، واقعاً در مدارس و حتی در آموزش معلمان ما بحثی غائب است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال، کنکور می‌تواند به عنوان یکی از عوامل رشد خشونت مورد مطالعه قرار بگیرد.فشاری که دانش آموزان در دوره پیش دانشگاهی تحمل می‌کنند، واقعاً وصف ناشدنی است. متأسفانه دانش‌آموزان ما از همان دوره پیش دبستانی آموزش تست زنی می‌بییند.
نهضت با انتقاد از پژوهشگاه آموزش و پرورش و نیز شورای عالی آموزش و پرورش گفت: همانطور که گفتم این نهادها و سازمان‌ها از محیط مدرسه بسیار دورند و نمی‌توانند دریابند که چه چیزهایی باید در اولویت سیاست‌ها و پژوهش‌ها باشد.
** حال مدارس دولتی بد است
این کارشناس آموزش‌وپرورش افزود: متأسفانه این خشونت، احتمالاً در مدارس دولتی نمود بیشتری داشته باشد. متأسفانه امروز حال مدارس دولتی بد است و به حال خود رها شده‌اند. من بعید می‌دانم مسئول عالی رتبه‌ای در کشور حاضر باشد فرزندش را به مدارس دولتی بفرستد. انتخاب اول دانش آموزان، ابتدا مدارس تیزهوشان، غیردولتی درجه یک، شاهد و هیئت امنایی است و در نهایت آن چه باقی می‌ماند، به مدارس دولتی فرستاده می‌شوند.
وی ادامه داد: با آن که دانش‌آموزان مدارس دولتی و خانواده آنها نیاز بیشتری به آموزش دارند اما متأسفانه دیده می‌شود که در این مدارس مشاور وجود ندارد و اگر هم باشد تخصصی در این کار ندارد. تراکم بالای دانش‌آموزان هم در این مدارس از معضلاتی است که با سیاست تعدیل نیرو، احتمالاً بیشتر هم بشود.
نهضت در پاسخ به این پرسش تسنیم که بخش حقوقی آموزش و پرورش چه کمکی می‌تواند در این موارد و حفظ امنیت در مدارس بکند؟ گفت: آن چه که من می‌بینم، بخش حقوقی آموزش و پرورش هنوز نتوانسته است حقش و سهمش را از شهرداری‌ها وصول کند. بعید می‌دانم با این وضعیت بتواند از معلمان حمایت‌های قضایی لازم را انجام دهد. به نظر می رسد تزریق نیروهای جوان و حقوقدان در بخش حقوقی بتواند کمک حال فراوانی هم برای معلمان و هم برای اقتصاد آموزش و پرورش باشد.
